Microsoft Access-те кестелер және сұраныстармен жұмыc жасау

Жоспар
Кіріспе

1. MS ACCESS МББЖ.мен жұмыс істеу
2. Кестелермен жұмыс. Кесте құру.
3. Кестелер арасындағы байланыстарды құру.
4. Байланысқан өрістерді каскадты жаңарту мен байланысқан жазбаларды каскадты өшіру.

MS ACCESS жалпы сипаттамасы қазіргі уақытта Microsoft Access-мәліметтер базасын басқарудың үстемдік (дербес) программалық жүйелері арасында ең танымалдарының бірі. Көпшілікке кең тараған танымалдық себептері мыналар:
• әмбебаптығы мен интерфейстің ойланып істеу деңгейі жоғары, өйткені көбінесе әр түрлі біліктіліктегі пайдаланушылардың жұмысына арналған, негіз құраушы режимінен оларды тікелей пайдалану режиміне икемді және жедел көшуге мүмкіндік беретін мәліметтер базасының объектілерін басқарудың жүйесі іске асқан;
• Microsoft Office құрамына кіретін программалық басқа өнімдермен, сондай-ақ ole технологиясын қолдайтын кез келген программалық өнімдермен бірігіп-кірігу (интеграция) мүмкіндіктерінің терең дамуы;
• Жасалған жұмыста көрсеткіш құралдардың молдығы.

Мәліметтер базасы объектілері. Кез келген МББЖ-мен жұмыс процесінде мәліметтер базасында файл (немесе файл топтары) жасау басталған жері болып саналады.
Access мәліметтер базасын құра алатын объектілердің типтеріне басты терезенің негізгі бөліктері сәйкес келеді. Бұлар Таблицалар, Сұрау салулар, Есептер, Парақтар, Макростар мен Модульдер.
Терезе тақырыбы – мәліметтер базасының файл атауы.
Мәліметтер базасының негізгі объектілерге арналған қосымшасынан басқа үш бұйрықтық кнопкалары бар: Ашу, Конструктор, Құру. Олардың көмегімен кесте жұмысының режимі таңдалады.
Егер Таблица қосымшасы таңдалса, бұл қосымшаның терезесінде осы МБ-да бар кестелердің тізімі бейнеленеді.
Бар кестені ашу үшін оның атын бұл тізімде ерекшелеп, Ашу кнопкасын басу керек.
Жаңа кестедегі МБ-ны қосу үшін Құру кнопкасын басу қажет.
Бар кестенің макетін түзеу үшін оның тізімдегі атауын ерекшелеп, Конструктор кнопкасын басу керек.
• Кестелер – мәліметтер базасының негізгі объектілері. Біріншіден кестелерде базада бар мәліметтердің барлығы сақталады, екіншіден, кестелер базаның құрылымын (өрістерін, олардың типтерін, қасиеттерін) да сақтайды.
• Сұрау салулар – кестелерден мәліметтер алу үшін және оларды пайдаланушыға қолайлы түрде ұсынуға арналған арнайы құрылымдар. Сұрау салулардың көмегімен мәліметтерді іріктеу, оларды сұрыптау мен сүзгіден өткізу сияқты операциялар атқарылады.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

MS ACCESS МББЖ-мен жұмыс істеу.

MS ACCESS жалпы сипаттамасы қазіргі уақытта Microsoft Access-
мәліметтер базасын басқарудың үстемдік (дербес) программалық жүйелері
арасында ең танымалдарының бірі. Көпшілікке кең тараған танымалдық
себептері мыналар:
• әмбебаптығы мен интерфейстің ойланып істеу деңгейі жоғары, өйткені
көбінесе әр түрлі біліктіліктегі пайдаланушылардың жұмысына арналған,
негіз құраушы режимінен оларды тікелей пайдалану режиміне икемді және
жедел көшуге мүмкіндік беретін мәліметтер базасының объектілерін
басқарудың жүйесі іске асқан;
• Microsoft Office құрамына кіретін программалық басқа өнімдермен,
сондай-ақ ole технологиясын қолдайтын кез келген программалық
өнімдермен бірігіп-кірігу (интеграция) мүмкіндіктерінің терең дамуы;
• Жасалған жұмыста көрсеткіш құралдардың молдығы.

Мәліметтер базасы объектілері. Кез келген МББЖ-мен жұмыс процесінде
мәліметтер базасында файл (немесе файл топтары) жасау басталған жері болып
саналады.
Access мәліметтер базасын құра алатын объектілердің типтеріне басты
терезенің негізгі бөліктері сәйкес келеді. Бұлар Таблицалар, Сұрау салулар,
Есептер, Парақтар, Макростар мен Модульдер.
Терезе тақырыбы – мәліметтер базасының файл атауы.
Мәліметтер базасының негізгі объектілерге арналған қосымшасынан басқа
үш бұйрықтық кнопкалары бар: Ашу, Конструктор, Құру. Олардың көмегімен
кесте жұмысының режимі таңдалады.
Егер Таблица қосымшасы таңдалса, бұл қосымшаның терезесінде осы МБ-да
бар кестелердің тізімі бейнеленеді.
Бар кестені ашу үшін оның атын бұл тізімде ерекшелеп, Ашу кнопкасын
басу керек.
Жаңа кестедегі МБ-ны қосу үшін Құру кнопкасын басу қажет.
Бар кестенің макетін түзеу үшін оның тізімдегі атауын ерекшелеп,
Конструктор кнопкасын басу керек.
• Кестелер – мәліметтер базасының негізгі объектілері. Біріншіден
кестелерде базада бар мәліметтердің барлығы сақталады, екіншіден,
кестелер базаның құрылымын (өрістерін, олардың типтерін,
қасиеттерін) да сақтайды.
• Сұрау салулар – кестелерден мәліметтер алу үшін және оларды
пайдаланушыға қолайлы түрде ұсынуға арналған арнайы құрылымдар.
Сұрау салулардың көмегімен мәліметтерді іріктеу, оларды сұрыптау
мен сүзгіден өткізу сияқты операциялар атқарылады.

Сонымен қатар берілген алгоритм бойынша мәліметтер өзгертуге, жаңа
кестелер жасауға, басқа шығу көздерінен алынған мәліметтер кестесін
автоматты түрде орындауға, кестелердегі қарапайым есептеулерді және т.б.
жасауға болады.
- Формалар көмегімен базаға жаңа мәліметтер енгізетін немесе бары
қаралатын объектілер, Формалар пайдаланушыға толтыруға болатын
өрістерді ғана толтыруға арналған құралдар ұсынады.

Сонымен қатар формада бір мезгілде енгізуді автоматтандыру үшін
басқарудың арнайы элементтері (есептегіштер, ашылатын тізімдер, ауыстырып
қосқыштар, жалаушалар және тағы басқалары) орналастыруға болады.
Формалардың артықшылығы толтырылған бланкілерден мәліметтер енгізу болған
кезде, әсіресе, көрнекі көрінеді. Бұл жағдайда графикалық құралдарды форма
бланктің ресімделуін қайталанатындай етіп жасайды – бұл терімшінің жұмысын
оңайлатады, оның шаршап, қажуын азайтады және баспа қателерін болдырмайды.
Форманың көмегімен мәліметтерді енгізіп қана қоймай, бейнелеуге де
болады. Сұрау салулар да мәліметтерді бейнелейді, бірақ оны нәтижелік
кестелер түрінде, дайындаудың ешқандай құралдары болмай-ақ жасайды.
Формалардың көмегімен мәліметтерді шығарған кезде дайындаудың арнайы
құралдарын қолдануға болады:
- Есептер – мәліметтер ұсынудың ерекше формасы. Әдетте, есепті
қалыптастыру үшін есептелетін өрістер, топтастырулар, іріктеу
шарттарымен бірге әр түрлі кестелерден мәліметтер жинайтын сұрау
салулар жасалады.

Содан кейін MS ACCESS-тің жалпы ережелері бойынша осындай сұрау
салулар негізінде есеп жобаланады, ол мыналарға жол ашады:
- оқу мен талдауға қолайлы формалармен мәліметтер ұсынуға;
- қорытынды және орта мәндерді есептеп, жазбаларды топтастыру (бірнеше
деңгей бойынша);
- графикалық объектілерді есепке кіргізу мен басып шығару (мысалы,
диаграмма).
- Парақтар – бұлар Access 2000-да жүзеге асқан
мәліметтердің арнайы объектілері. Оларды майдалап айтқанда
мәліметтерге қол жеткізу парақтары деп атауға болады.
Физикалық жағынан бұл Web-парақта орналастырылған және клиентке
сонымен бірге берілетін HTML кодында орындалған ерекше объект. Бұл объект
өзінен өзі мәліметтер базасы болып саналмайды, бірақ серверде қалатын
мәліметтер базасымен бірге Web-парақта берілген байланыс атқарылатын
компоненттерді құрамында ұстайды. Web-торапқа келуші осы компоненттерді
пайдалана отырып, қол жететін парақ өрісіндегі жазбалар базасын қарай
алады. Осылайша, мәліметтерге жету парақтары клиентпен интерфейсті, сервер
мен серверде орналасқан мәліметтер базасы арасында интерфейсті жүзеге
асырады.
• Макростар мен модульдер. Объектілердің бұл категориялары программалау
жолымен жаңа функцияларды жасау үшін де, мәліметтер базасын басқару
жүйесімен жұмыс істегенде де қайталанатын операцияларды
автоматтандыруға арналған.
• Макростар – макробұйрықтар. Егер базамен қайсыбір операциялар ерекше
көп жасалса, бірнеше бұйрықты бір макросқа топтастырып, оны
пернелердің ерекшеленген амалымен белгілеудің мәні бар.
• Модульдер – Visual Basic тілінде жазылған программалық рәсімдер
(процедуралар). Егер Access стандарттық құралдар тапсырыс берушінің
небір шеберлікті талап ететін шарттарын қанағаттандыруға жетпейді,
программашы бұл үшін қажетті модульдер жазады.

Кестелермен жұмыс. Кесте құру. Конструктор режиміндегі кесте
терезесінің жоғарғы жағында өрістерді, мәліметтер типі мен баяндауларды
көрсеткен өрістердің жай тізімі болып табылатын кестенің жасалатын немесе
жаңғыртылып, жетілдірілетін макеті тұрады.
Өріс бағанында өрістердің атауын тересіз. Егер өріс үшін Қол қасиеті-
белгісі берілмесе, онда өрістің Атауы бір уақытта болашақ кесте бағанының
аты болып шығады. Әрбір өріске арналған тип мәліметтер типін таңдаудың
ашылатын кнопкасымен ашылған тізімнен таңдалады. Бұл кнопка – басқарудың
жасырын элементі. Ол бланк өрісінде шертуден кейін ғана бейнеленеді.
Бланктің төменгі бөлігінде жоғары бөлікте ерекшеленген өріс
қасиеттерінің тізімі болады. Қасиеттердің кейбірі үнсіз келісім бойынша
берілген. Өрістердің қасиеттері болуы міндетті емес. Оларды қалау-тілек
бойынша баптауға, тіпті қозғамауға да болады.
Енгізілген мәліметтерді жүйе қалай өңдеу керктігін білуі үшін Ай-
күнуақыт өрісі үшін пішімді міндетті түрде көрсету керек. Мысалы, егер Ай-
күннің қысқаша пішімін таңдасақ, жүйе сізден нақ ай-күнді (орыс версиясында
– ДД.ММ.ГГГГ) енгізуді күтеді, ал егер Уақыттың қысқаша пішімін таңдасақ,
бұл өрісте СС.ММ (сағаттар мен минуттар) теруге тура келеді.
Мәнге арналған шарт қасиетінің мәні ретінде верификация ережесін,
яғни мәліметтерді осы өріске енгізгенде TRUE (Ақиқат) мәнін қабылдауға
тиісті логикалық бейнелеуді көрсетуге болады. Мысалы, егер Балл өрісі үшін
былайша жазса: [Балл]=1And [Балл]=12 немесе одан да қарапайым:
=1And =12, жүйе 1-12-ден басқа кез келген мәнді бұл өрісте жаңылыс енгізу
деп таниды.
Келесі қасиетте жүйе бетін қате жайлы ерікті хабарды жазуға болады,
мысалы: Баллдың бұл мәні болуы мүмкін емес немесе Балл дұрыс емес. Одан
әрі, мысалы, егер Балл өрісінде 14 санын енгізсеңіз, экранға осы хабар
түседі.
Міндетті өріс қасиетінде Иә деп көрсетуге болады (бос мәндер
болмайды).
Егер сіздің кестеңіздің алғашқы кілтіне бір өріс кірсе, Өрісті
индексациялау қасиетінде ол үшін мынаны таңдайсыз: Иә, тура келу болмайды,
сосын Түйінді (кілтті) анықтау (кілтті бейнелеп) кнопкасында құралдар
панелінде шертіңіз.
Осылайша кестеңіздің бастапқы кілтін анықтайсыз.
Кесте құрылымын жасау аяқталып, бланк жабылады (мұндайда жүйе кестені
сақтауға сұру береді), сонан соң кестеге атау беріледі, сол сәттен бастап
ол Мәліметтер базасындағы негізгі терезеде басқа кестелермен бірге қол
жеткізуге боларлықтай жол ашылады. Қажет болған жағдайда оны ашуға болады.
Жасалған кестені Мәліметтер базасы терезесінде оның таңбашасында екі
рет қатарынан шертіп ашады. Жаңа кестенің жазбалары жоқ – кесте құрылымын
сипайттайтын, бағандардың атаулары ғана бар. Кестелерді мәліметтермен
толтыру әдеттегі тәртіппен жүргізіледі. Енгізу меңзері қажетті ұяшыққа
тышқан-тетіктің нұсқағышымен қойылады. Келесі ұяшыққа көшу Tab пернесімен
орындалады. Кезекті жазбаға көшу соңғы ұяшықты толтырғаннан кейін
орындалады.
Кестенің төменгі бөлігінде Көшу кнопкаларының панелі орналасқан.
Басқарудың элементтерін көптеген жазбаларда бар кесте бойынша навигация
кезінде қолдану қолайлы.
Кестелерді мәліметтермен толтырғаннан кейін сақтап қажеті жоқ –
барлығы нақты уақыт режимінде автоматты түрде сақталады. Нақты уақыт режимі
біз кестемен жұмыс істеген кезде үздіксіз сақтау болатындығын білдіреді.
Алайда, егер кестемен жұмыс істеген кезде оның макетін редакциялау
болып өтеді (мысалы, бағандардың ені өзгереді), МББЖ осы өзгерістерді
сақтауды растауды өтінеді.
Егер кестенің (өрістер құрамын немесе олардың қасиеттерін) өзгерту
қажеттігі туындаса, кестені Конструктор режимінде ашу керек. Бұл үшін
Мәліметтер базасы терезесінде ерекшелеп, Конструктор кнопкасын шерту керек.
Кестелер арасындағы байланыстарды құру. Мәліметтер базасын басқару
жүйесінің негізгі артықшылықтары жекелеген кестелермен жұмыста емес, өзара
байланысты кестелердің топтарымен атқарылады. МББЖ кестелері арасында
байланыстарды құру үшін Access Мәліметтер схемасы деп аталатын арнайы
терезесі бар.
Мәліметтер схемасы терезесін құралдар панелінің кнопкасында шертіп
немесе СервисМәліметтер схемасы бұйрығымен ашады.
Егер бұрын кестелер арасында мұндай байланыстар берілген болса,
схемаға жаңа кестенің мәліметтерін енгізу үшін мәліметтер схемасында
тышқанның оң кнопкасын шертіп, контекстік мәзірде Кесте қосу тармағын
таңдау керек.
Мәліметтер схемасында байланыстырылуы керек барлық кестелерді енгізе
отырып, кестелер өрісі арасындағы байланыстарды құруға кірісуге болады.
Өрістер арасындағы байланыс өріс атауын бір кестеден басқасына өзіне
тиісті байланысты өріске апарып қою арқылы орнатылады.
Кестелер арасында пайда болған байланыс әр түрлі кесте өрістерін
біріктіретін сызықтар түріндегі Мәліметтер схемасы терезесінде бейнеленеді.
Мұндайда кестелердің бірі басты, ал басқасы – байланысты болып саналады.
Басты - өзінің негізгі өрісіне байланысты қатысатын кесте (бұл өрістің
атауы мәліметтер схемасында жартылай қарайтылған шрифтпен бейнеленеді).
Байланыстың екі негізгі белгіленген мақсаты бар. Бірінші –
мәліметтердің тұтастығын қамтамасыз ету, ал екіншісі – базаға қызмет ету
міндеттерін автоматтандыру. Елестетіп көрелік, әрбір клиент бірегей деп
саналатын Клиент кестесінде біреу бір клиентке арналған жазуды жояды делік,
бірақ мұны Тапсырыстар кестесінде жасайды. Тапсырыстар кестесіне сай аты,
адресі жоқ біреу тек абстрактылы код жасап, тапсырыс берген болып шығады.
Код бойынша мұның кім болғанын білу мүмкін емес – мәліметтердің тұтастығына
нұқсан келеді.
Мұндай жағдайда база иесі үш тәсілді қолданады: мәліметтердің
тұтастығын қорғау үшін мүлдем ештеңе істемеу керек, не болмаса, негізгі
өрістерден ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.