Өндірістік тәжирибені өтуі бойынша есеп беру (Жасыл Аймақ)



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1 «Жасыл Аймақ» Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының қалыптасу тарихы мен қызметтеріне сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

2 «Жасыл Аймақ» РМК жалпы құрылымы
2.1 Кадрлар бөлімі, заң және мемлекеттік сатып алу бөлімдерінің негізгі қызметтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2 Санитарлы.қорғаныш жасыл зонасы мен орманшылықтардың қызметтері мен шаруашылық жүргізу бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.3 Экономика және жоспарлау бөлімінің қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2.4 Қаржы және аналитикалық бөлімінің қызметтері ... ... ... ... ... ... ... ... ..14

3 Кәсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметіне талдау ... ... ... 18

4 Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының салықтарын есептеу және оларға талдау жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32

5 «Жасыл Аймақ» Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының даму перспективасы мен болашақтағы жоспарлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 52

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 55
Қазіргі таңда қаржылық, басқару есебінің жүйесін қалыптастыратын нақты, уақытылы берілген экономикалық ақпаратсыз шаруашылықты басқару, оны жетілдіру үшін қандай да бір тиімді шешім қабылдау, ұйымдастыру мүмкін емес.
Есеп мәліметтерін кәсіпорынның және оның құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын жедел басқару үшін, қаржылық есебін құру үшін қолданады.
Өндірістік практика 2010 жылдың 5 маусымы мен 2010 жылдың 28 тамызына дейін «Жасыл Аймақ» Республикалық мемлекеттік кәсіпорынында өтті.
Іс-тәжірибе өту барысында оқу бағдарламасы бойынша жұмыстарды жасауға тиісті дәрежеде көңіл бөлінді. Бұл уақытта мекеме режиміне сәйкес талаптарды орындап отыруға мән берілді..
Іс-тәжірибе уақытында мекеме еңбеккерлерінің еңбек жалақысын есептеуге және сонымен бірге есеп жұмыскерлері арасында міндеттемелердің бөлінуімен танысып, бухгалтерлік құжаттарды толтыру мен өңдеу, түгелдеу және тексеру жүргізуге қатыстық.
Іс-тәжірибе есебінде кәсіпорын қызметіне де талдау жүргізіп, ішкі шаруашылық аудитіне қатысты анықтамалармен де танысу жұмысын орындадық.
Негізгі құралдары бойынша есеп жасау жұмыстарына да ерекше көңіл бөлініп отырды. Тікелей кейбір еңбек құралдарын есептен шығару операциясына қатысты.
Бұл жұмыстар бухгалтерлік есепті жүргізу, шаруашылық қызметін экономикалық талдау және қаржылық есеп аудиті, салық салуды ұйымдастыру мен техникасы жөнінде қажетті тәжірибе жинақтау мүмкіндігімен қатар теориялық сабақтарда алған білімдерді тереңдету және бекіту мақсатын жүзеге асыруды қамтамасыз етті.
Қазіргі таңда елімізде бухгалтерлік есепті одан әрі дамыту мен жетілдіру бойынша, бухгалтерлік есеп жөніндегі құқықтық актілерді дайындау мен қабылдау бойынша, халықаралық есеп стандарттарына көшу бойынша көптеген үлкен жұмыстар жүргізілуде.
Бухгалтерлік есепте капиталдың айналым сатысы деп шаруашылықтың өндіріс, жабдықтау және өткізу процесін айтады.
Бұл қызметтердің қаржылық нәтижесі барлық өндірістік ресурстар, шаруашылық операциялар, өндірістік циклдің элементтері, капиталдың айналым сатылары қаншалықты есепке алынуы, тіркелуі және өлшенуі бойынша анықталады. Бұндай аса маңызды міндетті бухгалтерлік есеп орындайды.
Кәсіпорынның тиімді қызмет етуін қамтамасыз ету оның атқаратын қызметін білікті экономикалық басқаруды талап етеді. Ал ол өз кезегінде оны талдай білумен анықталады.
Атқарылған жұмыстың қорытындысы бойынша мынадай қорытынды шығаруға болады: «Жасыл аймақ» РМК тұрақты қызмет етеді, қызметі кеңеюде, бірде табысты болса, бірде зиян шегуде.
«Жасыл аймақ» РМК материалдары бойынша ондағы есеп жазылып көрсетілді, талдау жүргізілді, аудиторлық тексеріс жүргізу тәртібі анықталды.
«Жасыл аймақ» қызметінде бухгалтерлік есеп маңызды роль атқарады және басқару жүйесінде маңызды орын алады. Ол қызмет көрсету, ақша айналымы, бөлу процестерін нақты көрсетеді және кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттайды, шешім қабылдау үшін негіз болып табылады.
Басқару процесінің бір бөлігі бола отырып, ағымдағы қызметті бақылауға; оның стратегиясы мен тактикасын жоспарлауға; ресурстарды тиімді қолдануға; қызметтің нәтижесін өлшеп, бағалауға мүмкіндік беретін маңызды ақпарат береді. Осындай маңызды ақпараттың сенімді әрі толық болуы үшін кәсіпорын бухгалтері білікті болу керек, ережелерді, инструкцияларды және кәсіпорын қызметі мен бухгалтерлік есепті жүргізуді реттейтін басқа да нормативтік актілердің ережелерін қатаң сақтауы керек.
«Жасыл аймақ» кәсіпорынының бухгалтерлік жүйесі және басқа да қызметтері Қазақстан Республикасының нормативтік актілері мен стандарттарына сәйкес жүргізіледі.
Кәсіпорынның таза кірісінің бөлігін бөлу нормативі Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің келісімі бойынша мемлекеттік басқару органымен белгіленеді. Белгіленген нормативтер бойынша кәсіпорынның таза кірісінің бөлігі республикалық бюджетке есептеуге жатады. Кәсіпорын өндірілген тауарлар (қызметтер, жұмыстар) бағасы оны өндіруге кеткен кәсіпорын шығыстарын толық жабуы керек, оның қызметі шығынға қалмай және өзінің меншікті кірістерімен қаржыландырады.
Қорыта келгенде жүргізілген зерттеулердің нәтижелеріне сүйене отырып кәсіпорынның қаржылық жағдайына берілді. Есеп жазылу кезінде кәсіпорынның қаржылық жағдайы, төлем қабілеттілігі, несие қабілеттілігі, активтерінің, мүлкінің құрылымы, қаржылық жағдайының ликвидтілігі тағы да басқа қаржылық жағдайына зерттеулер жүргізілді. Жүргізілген қаржылық талдаулардың нәтижесінде кәсіпорынның қаржылық жағдайына оң деген баға берілді. Кәсіпорын несие және төлем қабілетті. Өзіне алынған міндеттемелерді уақытында жауып отыруға мүмкіншілігі бар.

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі

С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті Экономикалық
факультет

Қаржы кафедрасы

Өндірістік тәжирибені өтуі бойынша есеп беру

Экономикалық факультетінің 3 курс студенті
050509-Қаржы мамандығы
Аты-жөні: Аймурзаева Д.М.

Қаржылық органнан тәжірибе жетекшісі:
Экономика және жоспарлау бөлімінің бастығы
Турсумбаев Нурлан Шайахметович

Университеттен тәжірибе жетекшісі:
Матайбаева Гаухар Әскерқызы

Өндірістік тәжірибені өту мерзімі
5 шілде 2010 жылдан бастап 28 тамыз 2010 жылына дейін

Астана-2010 ж

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

1 Жасыл Аймақ Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының қалыптасу
тарихы мен қызметтеріне
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .5

2 Жасыл Аймақ РМК жалпы құрылымы
2.1 Кадрлар бөлімі, заң және мемлекеттік сатып алу бөлімдерінің
негізгі
қызметтері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
2.2 Санитарлы-қорғаныш жасыл зонасы мен орманшылықтардың қызметтері
мен шаруашылық жүргізу
бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 12
2.3 Экономика және жоспарлау бөлімінің
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2.4 Қаржы және аналитикалық бөлімінің
қызметтері ... ... ... ... ... ... . ... ... .14

3 Кәсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметіне талдау ... ... ... 18

4 Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының салықтарын есептеу және
оларға талдау
жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..32

5 Жасыл Аймақ Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының даму
перспективасы мен болашақтағы
жоспарлары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...52

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .55

Кіріспе

Қазіргі таңда қаржылық, басқару есебінің жүйесін қалыптастыратын
нақты, уақытылы берілген экономикалық ақпаратсыз шаруашылықты басқару, оны
жетілдіру үшін қандай да бір тиімді шешім қабылдау, ұйымдастыру мүмкін
емес.
Есеп мәліметтерін кәсіпорынның және оның құрылымдық бөлімшелерінің
жұмысын жедел басқару үшін, қаржылық есебін құру үшін қолданады.
Өндірістік практика 2010 жылдың 5 маусымы мен 2010 жылдың 28 тамызына
дейін Жасыл Аймақ Республикалық мемлекеттік кәсіпорынында өтті.
Іс-тәжірибе өту барысында оқу бағдарламасы бойынша жұмыстарды жасауға
тиісті дәрежеде көңіл бөлінді. Бұл уақытта мекеме режиміне сәйкес
талаптарды орындап отыруға мән берілді..
Іс-тәжірибе уақытында мекеме еңбеккерлерінің еңбек жалақысын есептеуге
және сонымен бірге есеп жұмыскерлері арасында міндеттемелердің бөлінуімен
танысып, бухгалтерлік құжаттарды толтыру мен өңдеу, түгелдеу және тексеру
жүргізуге қатыстық.
Іс-тәжірибе есебінде кәсіпорын қызметіне де талдау жүргізіп, ішкі
шаруашылық аудитіне қатысты анықтамалармен де танысу жұмысын орындадық.
Негізгі құралдары бойынша есеп жасау жұмыстарына да ерекше көңіл
бөлініп отырды. Тікелей кейбір еңбек құралдарын есептен шығару операциясына
қатысты.
Бұл жұмыстар бухгалтерлік есепті жүргізу, шаруашылық қызметін
экономикалық талдау және қаржылық есеп аудиті, салық салуды ұйымдастыру мен
техникасы жөнінде қажетті тәжірибе жинақтау мүмкіндігімен қатар теориялық
сабақтарда алған білімдерді тереңдету және бекіту мақсатын жүзеге асыруды
қамтамасыз етті.
Қазіргі таңда елімізде бухгалтерлік есепті одан әрі дамыту мен
жетілдіру бойынша, бухгалтерлік есеп жөніндегі құқықтық актілерді дайындау
мен қабылдау бойынша, халықаралық есеп стандарттарына көшу бойынша көптеген
үлкен жұмыстар жүргізілуде.
Бухгалтерлік есепте капиталдың айналым сатысы деп шаруашылықтың
өндіріс, жабдықтау және өткізу процесін айтады.
Бұл қызметтердің қаржылық нәтижесі барлық өндірістік ресурстар,
шаруашылық операциялар, өндірістік циклдің элементтері, капиталдың айналым
сатылары қаншалықты есепке алынуы, тіркелуі және өлшенуі бойынша
анықталады. Бұндай аса маңызды міндетті бухгалтерлік есеп орындайды.
Кәсіпорынның тиімді қызмет етуін қамтамасыз ету оның атқаратын
қызметін білікті экономикалық басқаруды талап етеді. Ал ол өз кезегінде оны
талдай білумен анықталады.
Талдаудың арқасында даму тенденциясы игеріледі, қызмет нәтижесінің
өзгеру факторлары терең әрі жүйелі зерттеледі, жоспарлар мен басқару
шешімдері негізделеді. Олардың орындалуына бақылау жүргізіледі. өндірістің
тиімділігін көтеру резервтері анықталады, кәсіпорын қызметінің нәтижесі
бағаланады. Оны дамытудың экономикалық стратегиясы дайындалады.
Сондықтан, білікті бухгалтерлер, аудиторлар және экономикалық саланың
басқа да мамандары экономикалық зерттеу әдістерін жақсы білуі керек.
Есептің мақсаты РМК Жасыл аймақ бухгалтерлік есептің жүргізілуін,
талдау мен аудиттің жағдайын ашу болып табылады. Бухгалтерлік есеп
мәліметтері бойынша талдау жасап, бухгалтерлік есептің жүргізілуінің
заңдылығын тексеру болып табылады. РМК Жасыл аймақ Астана қаласының
Әділет департаментімен 30.04.2004ж. қайта тіркелген (қайта тіркеу туралы
куәлік № 275- 1901 -ЖШС). СТН 031400061192 Астана қаласының Салық
комитетінің №031400061192.

1 Жасыл Аймақ Республикалық мемлекеттік кәсіпорынының қалыптасу тарихы
мен қызметтеріне сипаттама

Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және
аңшылық шаруашылығы комитетінің Жасыл Аймақ шаруашылық жүргізу
құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорыны Қазақстан Республикасының
Табиғи ресурстар және қоршаған ортаны қорғау министрлігі Орман, балық және
аңшылық шаруашылығы комитетінің және басқа да оның қарамағындағы ұйымдар
сұрақтары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 10 ақпанындағы №198
қаулысына сәйкес құрылды.
Субъектінің кәсіпорынға қатысты республикалық мемлекеттік меншік
құқығы қызметін Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік
мүлік және жекешелендіру комитеті атқарады.
Кәсіпорынның мемлекеттік басқару органы Қазақстан Республикасы Ауыл
шаруашылығы министрлігінің Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті болып
табылады.
Кәсіпорын шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік
кәсіпорын нысанында заңды тұлға болып табылады, банкте есеп шоты, өзінің
аты жазылған фирмалық бланкісі, штампылары және басқа да ресми атрибуттары
бар.
Жасыл Аймақ Республикалық мемлекеттік кәсіпорыны өз қызметін мынадай
бағыттар бойынша жүзеге асырады:
- Астана қаласының маңына жасыл санитарлы қорғаныш аймағын құру;
- Орманды қорғау және күзету;
- Фаунаны қорғау және жаңа түрлерін іздеу;
- өндірістік және ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру:
- ағаштар отырғызу, өсімдіктердің түрлерін өсіру, тұқым өсіру.
Астана қаласының санитарлық қорғаныш жасыл аймағын құру Қазақстан
Республикасы Президентінің 1997 жылғы 30 қыркүйектегі №420 тапсырмасына
сәйкес, Астана қаласын дамыту бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің
қатысуымен өткен кейінгі кещең хаттамаларымен, астананың Ақмола қаласына
ауыстырылуына байланысты 1997 жылы басталған.
Астана қаласының жасыл аймағын құру бойынша жұмыстарды орындау
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 16 қазандағы №958 қаулысымен
бекітілген, 2008-2010 жылдарға Жасыл ел бағдарламасына сәйкес, жүзеге
асырылды. Онда ағаш отырғызу жұмыстарын көбейту, елді мекендерді
көгалдандыру және соңғы нәтижеде, осы бойынша, негізгі мақсаттар мен
міндеттер бекітілген. Астана қаласының санитарлық қорғаныш жасыл аймағын
құру бойынша жұмыстарын одан әрі дамыту жолдары белгіленген.
▪ 2010 жылдың соңына дейін Астана қаласының қала маңындағы аймағының
оңтүстік-шығыс, солтүстік-шығыс және шығыс бағыттарындағы 45 мың га
алқапта жобалау-зерттеу жұмыстарын жүргізу;
▪ Қала маңындағы аймақта ағаш егуге жарамды телімдердің 15 мың га
алқабында екпе ағаштарын құру;
▪ 90 мың га алқаптағы екпе ағаштарына агротехникалық күтіп-баптау
жұмыстарын жүргізу;
▪ Аязға төзімділігімен, тұзға шыдамдылығымен және ағашты-бұталы
тұқымының тез өсетін түрімен танылған көшеттік материалдың түр-түрін
өсіру;
▪ Тез өсетін ағаш тұқымын аудандастыруды жалғастыру;
▪ Жасыл аймақта ағаш егуге жерлер алынғанда, жер пайдаланушының
шығынын төлеу;
▪ Жасыл Аймақ РМК техникалық, материалдық базасын, арнайы орман
шаруашылығы техникасын және құрал-саймандарымен нығайту, алдын ала
қарастырылған.
Кәсіпорын қызметінің мәні мен мақсаты Астана қаласының санитарлық-
қорғау жасыл аймағын құру бойынша, тәжірибелік өндірістік екпелер жөніндегі
ғылыми өндірістік қызметті және ағаш бұта тұқымдарын сынау бойынша, орманды
жаңғырту және ағаш өсіру саласындағы жаңа технологияларды енгізу, түрлі
мақсаттағы екпелердің плантацияларын өсіру, сондай-ақ, кәсіпорынның тұрақты
жер пайдаланудағы орман қоры жерлеріне орман шаруашылығын жүргізу болып
табылады.
Кәсіпорын қойылған мақсаттарды жүзеге асыру үшін мынадай функцияларды
орындайды:
1. Астана қаласының санитарлық-қорғау жасыл аймағын құру бойынша
жұмыстарды орындау;
2. Орманды қалпына келтіру және ағаш өсіру саласындағы орман шаруашылығы
және ғылыми-өндірістік қызметті жүргізу;
3. Орман қоры жерлерін өртке жерлерін өртке қарсы орналастыруға және
орман өрттерін сөндіруге, орман ауруларын және зиянкестерімен күресуге
қатысу;
4. Өсімдік және жануарлар әлемін ресурстарын жаңғырту;
5. Ағаш кесудің барлық түрлерін жүргізу және одан алынған сүректі өңдеу;
6. Қосымша орман материалдарын, орманды қосымша пайдалану ресурстарын
дайындау және қайта өңдеу, жеке қажеттіліктері үшін көмекші ауыл
шаруашылығын дамыту;
7. Кәсіпорынға бекітілген аңшылық алқаптарда және балық шаруашылығы су
тоғандарына заңмен белгіленген тәртіпте аңшылық және балық
шаруашылығын жүргізу;
8. Көгалдандыру жұмыстарын жүзеге асыру үшін екпе заттарын сатып алу.
Орман қорының жерлерінде, санитарлық қорғаныш жасыл аймағының
учаскелерінде өсімдіктердің ағаш-бұта тектес тұқымдарын өндіруге, қорғауға
және сақтауға ерекше көңіл бөлінген.
Кәсіпорын бірнеше бағыттар бойынша жұмыс жасайды:
- Астана орманшылығы;
- Шортанды орманшылығы;
- Батыс орманшылығы;
- Вячеславское орманшылығы;
- Қызылжар орманшылығы;
- Дамса тұқымбағы;
- Ақ қайың тұқымбағы;
2010 жылдың соңына қарай Ерейментау және 2011 жылдары Сарыоба
бағыттары бойынша жұмыс атқару жоспарланған.

Кесте 1. Бөлімдердің құрылған кезінен бастап ауданының өзгеруі
№ Бөлімінің атауы Өлшем 1 қаңтардағы жағдай бойынша аумағы
бірлігі2003ж. 2005ж. 2007ж. 2008ж. 2009ж.
1 Астана га 9521 5029 3089 9887 9365
2 Батыс га 10078 10088 10088
3 Вячеславское га 1254 7883 7883 7883 9425
4 Қызылжар га 8165 9267 9428 9181 12090
5 Шортанды га 2374 9380 9380 9380
6 Дамса тұқымбағы га 69 69 69 69
7 Ақ қайың тұқымбағы га 110 265 265 265 265
8 Аршалы га 3368
9 Орталық база га 6 6
Барлығы 19050 24818 40123 46690 53984

2009 жылғы көктемгі-жазғы кезеңде 40 км ұзындықтағы өртке қарсы
жарылуларды орнату бойынша жұмыстар жүргізілді. 150 км минералданған
алқаптар жыртылды, соның ішінде: Қызылжар орманшылығында 90 км, Вячеслав
орманшылығында 50 км, Шортанды орманшылығында 10 км. Осы алқаптарда 2009
жылы өрт қаупі мол мерзім ішінде күтіп-баптау жұмыстары жүргізілді.
Орман қорының жер телімдеріне барлығы 53984 га алаңда бөліп берілген
және рәсімделген. 2008 жылы бөліп берілген телімдер рәсімделіп, жер-
кадастрлық ісі және жерді тұрақты пайдалану құқығындағы мемлекеттік акті
алынды. Орман қорының 10697 га алаңдағы телімдері ресімделу кезеңінде тұр.
Жер телімдерін бөліп беру бойынша жұмыстарға төленетін қаржы және
тұрақты пайдалану құқығындағы мемлекеттік актілерді даярлау бойынша 5450,0
мың теңге игерілді.
Кәсіпорын шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік
кәсіпорын нысанында заңды тұлға болып табылады. Кәсіпорын атауы: Қазақстан
Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және аңшылық шаруашылығы
комитетінің Жасыл Аймақ шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық
мемлекеттік кәсіпорын (Жасыл Аймақ РМК).
Кәсіпорынның орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, Астана қаласы,
Пригородный кенті, Школьная көшесі 1а.
Жасыл аймақ РМК мемлекеттік басқару органының мынадай өкілеттіктері
бар:
1) Кәсіпорын қызметінің басым бағыттарын анықтайды;
2) Кәсіпорынның шаруашылық қызметінің ағымдағы және перспективтік
жоспарларын, оның ішінде жоспарлы қаржы көрсеткіштерін қарайды және
бекітеді, оларды беру мерзімділігі мен тәртібін анықтайды;
3) Тиісті есептілікті өкілетті органға олар белгіленген мерзімде бере
отырып, кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің жоспарлы
көрсеткіштерінің орындалуын бақылауды және талдауды жүзеге асырады;
4) Кәсіпорын Бас директорын қызметке тағайындайды және қызметтен
босатады және ҚР Үкіметі анықтаған тәртіппен оны аттестациядан
өткізеді;
5) Кәсіпорын Бас директорының ұсынысы бойынша Кәсіпорын бас
директорларының орынбасарларын, бас бухгалтерін қызметке
тағайындайды және қызметтен босатады;
6) Кәсіпорын мүлкінің мақсатқа сай пайдалануын және сақталуын
бақылауды жүзеге асырады;
7) Кәсіпорын еңбекақы қорын белгілейді;
8) ҚР заңдарымен оның құзыретіне жатқызылған өзге де мәселелерді
шешеді.
Заңды тұлға ретінде кәсіпорынның органы мемлекеттік басқару органы
тағайындайтын және есеп беретін Бас директор болып табылады. Мемлекеттік
басқару органы кәсіпорынның бас директорымен қатынастарды ҚР-ның еңбек
туралы заңына сәйкес жеке келісім-шарт жасау арқылы іске асырады.
Бас директор кәсіпорындағы іс жағдайына меншік иесі және мемлекеттік
басқару органы алдына дербес жауап береді.
Кәсіпорын өндірістік-шаруашылық қызметтерін іске асырғанда Бас
директор:
- сенімхатсыз кәсіпорынның атынан әрекет етеді;
- барлық ұйымдарда кәсіпорынның мүдделерін білдіреді;
- ҚР заңдарында және мекеменің Жарғысында белгіленген шекте кәсіпорынның
мүлкіне иелік етеді;
- Шарттар жасасады және басқа да мәмілелер жасасады;
- Сенімхаттар береді;
- Банктік шоттар ашады;
- Еңбек заңдарына сәйкес кәсіпорын қызметкерлерін жұмысқа қабылдайды
және босатады, оларды көтермелеу шараларын қолданады.
- Еңбекақы қорының шегіне мемлекеттік басқару органның белгілеуімен
қызметкерлердің еңбекақы қорын, штат кестесін, еңбекақы мөлшерін,
мадақтау шараларын және басқа да көтермелеу шараларын бекітеді.
Кәсіпорынның лауазымды тұлғаларының өкілеттігі кәсіпорынның бас
директоры бекіткен лауазымдық нұсқаулықтарда анықталады.

2 Жасыл Аймақ РМК жалпы құрылымы

2.1 Кадрлар бөлімі, заң және мемлекеттік сатып алу бөлімдерінің
негізгі қызметтері

Тәжірибе өту барысында ең алдымен кадрлар бөлімімен таныстым. Бұл
бөлімде бөлім бастығы, кадрлар бойынша инспектор, архивист пен аудармашы өз
қызметтерін атқарады. Бөлімнің негізгі қызметі: кәсіпорынды қызметкерлер
мен жұмысшылармен қамтамасыз ету, қызметкерлердің жеке іс парақтары туралы
ақпараттар жинау, өткен жылдардағы мәліметтерді архивте сақтау. Сонымен
қатар, кәсіпорында кадрлар саясатын дайындау, маусымдық жұмысшылардың
қажетті санын, кәсіпорынның тікелей өзінің штаттық саны, талап етілетін
кәсіптілік, мамандылық және біліктілік қажеттіліктерімен толымдау.
Кадрларды есепке алу жүйесін ұйымдастыру, қызметкерлермен еңбек
шарттарын жасау, еңбек кітапшыларын жүргізу, толтыру, сақтау, жыл сайынғы
төленетін еңбек және басқа түрдегі демалыстарды рәсімдеу, сыйлық беру және
тәртіптік жаза үшін материалдар жасайды. Еңбек тәртібін нығайту, кадрлардың
тұрақсыздығын төмендету, жұмыс уақытын жо,алту бойынша іс-шаралар
жүргізіледі.
Сонымен қатар, аталып өткен штаттық қызметкерлермен қатар, мерзімді
жұмыскерлердің де іс-құжаттары осы бөлімде сақталған. Мерзімді жұмыскерлер
1 жылдың артық мерзімде жұмыс істемейді.
Сонымен қатар, бұл бөлімде кәсіпорын қызмет ету барысында жинақталған
құжаттар архивтеліп сақталады. Жасыл аймақ кәсіпорынның құжаттарды
сақтаудың келесі мерзімдері бекітілген:
• Жылдық қаржы және салық есеп беруі - 10 жыл.
• Жұмысшылардың есеп шоттары -75 жыл
• Ұзақ мерзімді активтер құжаттары және ұзақ мерзімді міндеттемелер
құжаттары – шығу мерзімі +5 жыл.
• Салық мақсатында амортизацияланған активтер құжаттары - шығу
мерзімі мен тоқталу мерзімі +5 жыл
• Басқа да алғашқы құжаттар және құжаттарға қосымша – 5 жыл
Кәсіпорынның өндірістік үрдісін еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету үш
кезеңнен тұрады:
1. Кәсіпорынның барлық құрылымдық бөлімшелеріндегі жұмыскерлердің
саны мен біліктілігі анықталады.
2. Ағымдық және болашақтағы жоспарларды орындау үшін қажетті
персоналдың саны мен сапалық құрамы жоспарланады.
3. Еңбек ресурстарын қалыптастыру болашақтағы кадрларға
қажеттілікті қамтамасыз ету жоспарын дайындау мен жүзеге
асырумен аяқталады.
Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуі нақты жұмыскерлер
санын жоспарлы қажеттілікпен салыстыру арқылы жүзеге асырылады.

Кесте 2. Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуі, 2009 жыл.
Жұмыскерлер категориясы Жоспар Нақты Қамтамасыз етілу
деңгейі
Әкімшілік қызметкерлері 61 61 100,0
Орман күзету 144 140 97,2
Механизация және эксплуатация бөлімі 69 69 100,0
Қосалқы өндiрiс 30 28 93,3
Әкімшілік шығыстарға байланысты көмекші 10 10 100,0
шаруашылық
Механизаторлар мен көлік жүргізушілер 181 179 98,9
Орманшылық пен тұқымбақтардағы маусымдық1800 1733 90,0
жұмысшылар
Жалпы 2481 2270  

Өнім өндірісі жоспарлы орындау мен еңбек ресурстарын тиімді пайдалану
шарттарының бірі – жұмыс уақытын ұтымды және толық пайдалану. Оны зерттеу
үшін ең алдымен жұмыс уақытының жалпы қоры талданады.
Кәсіпорында жұмыс уақытының жалпы қоры жоспармен салыстырғанда 191975
адам-сағатқа кеміген, оның ішінде: жұмыскерлер санының 53 адамға кемуінен,
уақыт қоры 23187500 адам-сағатқа кеміген ((567-620)*250*7). 1 жұмыскер
орындаған адам-күндер санының 25 күнге кемуінен, уақыт қоры 99225 адам-
сағатқа кеміді (567*(225-250)*7). Жұмыс күнінің орташа ұзақтығы өзгеріссіз
қалдығынан уақыт қоры 893025 адам-сағатқа өсті (567*225*7).

Кесте 3. Жұмыс уақытының жалпы қорын талдау, 2009 жыл
Көрсеткіштер Есепті жыл Ауытқу
Жоспар Нақты Абс. %
Орташа жылдық орындаған адам-күндер (Т) 620 567 -53 -8,5
1 жұмыскер орындаған адам-күндер (К) 250 225 -25 -10,0
1 жұмыскер орындаған адам-сағаттар (С) 1750 1575 -175 -10,0
Жұмыс күнінің орташа ұзақтығы, сағат (т) 7,0 7,0 0 0,0
Жұмыс уақытының жалпы қоры, ад-сағат 1085000 893025 -191975 -17,7
Уақыт қорының өзгерісіне факторлар әсері,
адам-сағат:
- жұмыскерлер санының өзгерісі -23187500
- орындалған адам-күндердің өзгерісі -99225
- жұмыс күнінің ұзақтығының өзгерісі 893025

Жалақы штаттық қызметкерлер үшін белгіленген мөлшерде төленеді. Ал
мерзімді жұмысшылар жұмыс уақыты мен көлеміне байланысты есептелінеді.
Соған байланысты табель толтырылып, істелінген жұмыс көлемі мен жұмыс
істеген мерзімдері есептелінеді. Механизаторлар мен трактористтерге
арналған бөлек табель толтырылады. Оның құрамына трактормен жұмыс істеу
мерзімі мен көлемі есептелінеді, жұмыс түрлері де әр түрлі бағаланады.
Осының бәрін мастерлер мен есеп беретін мастерлер толтырып қаржы және
аналитикалық бөліміне келесі айдың 20-на дейін кешіктірмей тапсыруы қажет.
Заң бөлімінің қызметі кәсіпорынның қызметімен байланысты даулы
мәселелер туындаған жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамаларына
байланысты заңды түрде шешумен айналысады.
Бұл бөлімде бөлім басшысы, 2 заңгер және мемлекеттік сатып алу бойынша
экономист жұмыс істейді. Мемлекеттік сатып алу жөніндегі экономисттің
қызметі кәсіпорынның қызмет ету барысында жабдықтаушылар, серіктестер,
арендаторлармен келісім-шартқа отыру және осының бәрін заң жүзінде
жүргізілуін қадағалау.
2009 жылы заң жұмыстары мен мемлекеттік сатып алу бөлімі тарапынан
келесі жұмыстар жүргізілді:
- мемлекеттік сатып алу бойынша үш ашық конкурс өткізілді, соған
сәйкес қорытындылар нәтижелері бойынша 3 шарт жасалған;
- баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен 67 конкурс өткізілді, соған сәйкес
қорытындылар нәтижелері бойынша 141 шарт жасалды;
- есеп тапсыру бойынша сотқа жататын істің саны 2 құрады;
- бөлімнің өзіндік бастамасымен кәсіпорынның әрбір орманшылығында
шағымдар мен ұсыныстар үшін жәшіктер іліп өойылған.
Бүгінгі күнде келесі жұмыстар жүргізіледі:
- мемлекеттік сатып алу жоспарлары жасалуда;
- бұйрықтардың, құжаттардың жобаларын құқықтық сараптама;
- баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен конкурстар өткізу, конкурс
қорытындылары бойынша шарт жасасу.

2.2 Санитарлы-қорғаныш жасыл зонасы мен орманшылықтардың қызметтері мен
шаруашылық жүргізу бағыттары

Астана қаласының айналасындағы жасыл белдеуді кеңейту бойынша,
Астананың қала маңындағы аймақтарда орман өсімдіктерінің құрылуын
жалғастыру, негізгі тораптардың бойында жыл сайын 5 мың га көлемінде ағаш
отырғызу шаралары қабылданды. Бұл жұмыспен Жасыл Аймақ РМК айналысады.
Астана қаласының санитарлық қорғаныш жасыл аймағын құру бойынша
жұмыстарын одан әрі дамыту бойынша Санитарлы қорғаныш жасыл аймағы
айналысады. ол өз алдына мынадай бағыттарды алға қойған:
▪ 2010 жылдың соңына дейін Астана қаласының қала маңындағы аймағының
оңтүстік-шығыс, солтүстік-шығыс және шығыс бағыттарындағы 45 мың га
алқапта жобалау-зерттеу жұмыстарын жүргізу;
▪ Қала маңындағы аймақта ағаш егуге жарамды телімдердің 15 мың га
алқабында екпе ағаштарын құру;
▪ 90 мың га алқаптағы екпе ағаштарына агротехникалық күтіп-баптау
жұмыстарын жүргізу;
▪ Аязға төзімділігімен, тұзға шыдамдылығымен және ағашты-бұталы
тұқымының тез өсетін түрімен танылған көшеттік материалдың түр-түрін
өсіру;
▪ Тез өсетін ағаш тұқымын аудандастыруды жалғастыру;
▪ Жасыл аймақта ағаш егуге жерлер алынғанда, жер пайдаланушының
шығынын төлеу;
▪ Жасыл Аймақ РМК техникалық, материалдық базасын, арнайы орман
шаруашылығы техникасын және құрал-саймандарымен нығайту, алдын ала
қарастырылған.
Бұл бөлімде: бөлім басшысы, инженерлер, агрономдар жұмыс атқарады. Осы
бөлім арқылы орманшылықтар мен тұқымбақтар жұмысын одан әрі жалғастырады.

Кесте 4. 2009 жылдың 1 қаңтары бойынша орманшылықтардың ауданы
№ Бөлімінің атауы Өлшем Ауданы
бірлігі
1 Астана га 9365
2 Батыс га 10088
3 Вячеславское га 9425
4 Қызылжар га 12090
5 Шортанды га 9380
6 Дамса тұқымбағы га 69
7 Ақ қайың тұқымбағы га 265
8 Аршалы 3368
9 Орталық база 6
Барлығы 53984

Жасыл Аймақ РМК аумағында 2008-2009 жылдары орман орналастыру
жұмыстары 53984 га алаңда жүргізілді.
Жасыл Аймақ РМК аумағында орман орналастыру Қазақстан
Республикасының Орман кодексіне, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы
заңға, орман орналастыруды жүргізу ережелеріне және басқа да директивалық-
өкімші құжаттарға сәйкес жүргізіледі.
Бұл бөлім далалық орман орналасу жұмыстары, орман орналастырудың 1-
тобы бойынша жүргізілді, аумағын анықтап, барлық түрлері және жобалау
шараларының көлемін, пайдаланатын жерлердің категорияларын бөліп және бұдан
басқа әдеттегі таксалаумен бірге ландшафтты таксалау жүргізеді.
Жалпы орманшылықтар 2003 жылдан 2009 жылды қоса есептегенде барлығы
27727 га орман екпелері отырғызылды.
Тұқымбақтарда стандартты отырғызылатын материалдарды ойдағыдай өсіру,
тікелей белгілі дәрежеде жиналған ағашты және бұталы тектес орман тұқымдары
ұрықтарының сапасына байланысты.
Орман қорының жерлерінде, санитарлық қорғаныш жасыл аймағының
учаскелерінде өсімдіктердің ағаш-бұта тектес тұқымдарын өндіруге, қорғауға
және сақтауға ерекше көңіл бөледі.

2.3 Экономика және жоспарлау бөлімінің қызметі

Бұл бөлім кәсіпорынның экономикалық жағдайын зерттейді, болашаққа
жоспарлар құрып оның жүзеге асырылуын қадағалайды. Бөлімде бөлім директоры,
2 экономист және смета құрушы қызмет атқарады.
Жалпы экономика және жоспарлау бөлімінің қызметі:
1. Келесі жылдарға жоспарлар құру;
2. Әр ай бойынша кіріс және шығыс жоспарын орманшылықтар бойынша
ұйымдастыру және құру;
3. СҚЖА-мен бірге бюджеттік құралдарды игеру тапсырмасы бойынша келесі
жылдарға және нақты жылдарға орманшылықтар бойынша ұйымдастыру;
4. Кәсіпорынның шаруашылық жүргізу қызметі бойынша барлық анализ
есептерге қатысу;
5. Жоспарлау бойынша жоспарладың өзгеруі бойынша құжаттарды түзеу;
6. Жанар-жағармай материалдары бойынша шығыстарды есептеу;
7. Өндіріс процесінде қажетті осы бөлімге қатысты қызметтерді жүзеге
асыру;
8. Есепті жылдың соңында жоспарлау және өндірістік қаржылық қызметі
бойынша құжаттарды архив бөліміне тапсыру;
Смета құрушы негізгі қызмет түрлері бойынша сметалық бағаларды құрады.
Олар мынадай қызметтерге құралуы тиіс:
- құрылыс-монтажды және құрылыс-жөндеу бойынша, ғимараттар мен
бөлімдерді қайта құру бойынша сметалар құру, баға белгілеу;
- қызмет түрлерін жүзеге асырылуына акт толтыру, оны тапсыру.
Экономикалық және жоспарлау бөлімі басқа бөлімдермен бірлесіп келісіп
келесі:
1. Қазгипролесхоз РМК зерттеп дайындаған жұмыс жобасының негізінде
жұмыс құнының бірлігін анықтау үшін барлық жұмыстардың түрлері бойынша
жергілікті сметалар жасайды.
2. Бөлімдермен бірлесіп жұмыстар, тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді
мемлекеттік сатып алу жұмыстарының көлемі жасалады. Қосалқы жалгерлік
ұйымдары үшін жұмыстың құны анықталды.
3. Өнімділік нормасы және жұмыстар түрі бойынша бірлікке жалақыны есептеп
жазу үшін бағалау анықталды: екпе ағаштарды отырғызу, орман екпелерін
толтыру күтім жұмыстары және топырақты қопсыту;
4. Механикаландырылған жұмыстар бойынша бірлікке жанар-жағармай
материалдарының шығысын анықтайды;
5. Бөлімшелер бойынша және тұтас алғанда кәсіпорын бойынша, ЖЖМ және
еңбекақы төлеу қорына жұмыстар түрі бойынша, материалдарға қажеттігін
санайды.

2.4 Қаржы және аналитикалық бөлімінің қызметтері

Жасыл аймақ кәсіпорынының бухгалтерлік қызметтерін ұйымдастыру
тәртібі Қазақстан Республикасының Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп
заңымен, Қазақстан Республикасының нормативті актілері мен заңдылықтарына
сәйкес орнатылған. Шаруашылық процесс пен субъект қызметінің қаржылық
нәтижесіне толық және нақты ақпаратын қалыптастыру – бұл бухгалтерлік
есептеменің негізі болып саналады. Бұл ақпарат бухгалтерлік және қаржы
есептерін құру қызметінің ережесі мен принциптерін орнату стандарттарымен
сәйкес басқару және меңгеру үшін; инвесторлар, сатып алушылар, кредиторлар,
мемлекеттік органдар, банктер және басқа мүдделі тұлғалар үшін қажет.
Жасыл аймақ кәсіпорынының бухгалтерлік есебін жүргізу үшін
бухгалтерлік қызмет қалыптасқан, оны басты бухгалтер басқарады. Есеп
саясатына сай ЖШС Жасыл аймақ бухгалтериясының міндеттеріне келесі
функциялар жатады:
• Қаржылық есептерді дайындау
• Активтердің сақталуын байқау
• әрбір объектіге келген шығындарды байқау
• салықтық есеп
• есеп шотты басқарып, жүргізіп, төлемдерді жүзеге асыру
• статистикалық есеп
Бухгалтер бухгалтерлік есеппен шектелмей келесі қызметтер атқару тиіс:
• Қаржы есеп операцияларының есебі
• Еңбек және еңбекақы есебі
• Шығындар есебі
• Табыстар есебі
• Тауар материалдар қор есебі
• Негізгі құралдар мен материалдық емес құралдардың есебі
• Бухгалтерлік есепті жүргізуді іштей бақылау.
Жасыл аймақ кәсіпорнында активтердің меншіктік капитал,
міндеттемелер мен шаруашылық операциялардың бухгалтерлік есебі екі жақты
жазу әдісімен жүргізіледі.
Бухгалтерлік есеп 1 С Бухгалтерия программасымен персональді
компьютерлерде жүргізіледі.
Бухгалтерлік есеп регистрлер жазуының негізі болып алғашқы құжаттар
болып саналады, олар шаруашылық операцияның болған шартын белгілеп алады.
Алғашқы құжаттар Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп заңына сай және
27.06.07ж. шыққан Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің Алғашқы
құжаттардың типті формаларын бекіту бұйрығына сай құрылады.
Формалар Жасыл аймақ кәсіпорнымен ерікті түрде шығарылады.
Электронды және қағаз түрдегі алғашқы құжаттар құрамында келесі реквизиттер
болу керек:
• Құжат атауы
• Құрылған күні
• Құжат субъект атынан жасалса, бұл субъект атауы
• Шаруашылық операция атауы
• Шаруашылық операция ақшалай және шынайы өлшемдері
• Шаруашылық операция орындалу факті, дұрыс, тиімді орындалғанына
жауапты жұмысшылар аты жөні
• Қолдары.
Алғашқы құжаттарға операция қиындығына қарай, есеп хабарламаларын
өңдеу әдісіне қарай, нормативті құқықтық актілер талаптарына қарай қосалқы
реквизиттер қосылу мүмкін.
Алғашқы құжаттарды электронды түрде құру кезінде Жасыл аймақ
кәсіпорны бұл құжаттардың көшірмелерін қағаз түрінде сақтау қажет. Бұл
көшірмелер шаруашылық операцияға қатысқан басқа қатысушыларға, сот
прокуратура сияқты мемлекеттік мекемелерге де қажет. Алғашқы құжаттар
операция орындалу кезінде немесе операция орындалғаннан кейін құрылу тиіс.
Кассалық және банктік құжаттарға өзгертулер жасауға болады. Басқа
алғашқы құжаттарға өзгертулер тек қана шаруашылық операция кезіндегі болған
қатысушылармен келісім жасап, олардың қолдары қойылып, өзгерту күні жазылу
керек.Алғашқы құжаттардағы ақпарат бухгалтерлік есепте бейнеленіп, жиналып,
жүйеленіп, бухгалтерлік есепте регистрленеді. Бухгалтерлік регистрлерде
құжаттар топталып қаржылық есепке айналдырылады.
Құжаттар қозғалысының реті (құрылуы, басқа субъекттен алу, есепке алу,
өңдеуі, архивке түсуі), орындаушылар тізімі, құжаттардың бухгалтерияға
түскен күні, есепті кезеңдегі бүкіл жұмыстардың аяқталуы, қаржылық есепті
дайындап құрудың бәрі - құжаттар айналымы деп аталады. Бухгалтердің талабы
бойынша құжаттарды бухгалтерияға беру және құру тәртібі сақталу тиіс.
Құжаттар бухгалтерлік есепте бейнеленіп, дұрыс құрылып, құжаттар
айналым графигіне дұрыс түсу үшін жауапты жұмысшылар болу тиіс, олар
құжаттарға қол қоятын адамдар. Жасыл аймақ серіктестігі алғашқы
документтерді, бухгалтерлік есеп регистрлерін, қаржы есептерін мемлекеттік
архив ережелеріне сай сақтау керек.
Тәжірибе өту кезінде жұмысшыларға жалақы төленді. Жалақы штаттық
қызметкерлер үшін белгіленген мөлшерде төленеді. Ал мерзімді жұмысшылар
жұмыс уақыты мен көлеміне байланысты есептелінеді. Соған байланысты табель
толтырылып, істелінген жұмыс көлемі мен жұмыс істеген мерзімдері
есептелінеді. Механизаторлар мен трактористтерге арналған бөлек табель
толтырылады. Оның құрамына трактормен жұмыс істеу мерзімі мен көлемі
есептелінеді, жұмыс түрлері де әр түрлі бағаланады. Осының бәрін мастерлер
мен есеп беретін мастерлер толтырып қаржы және аналитикалық бөліміне келесі
айдың 20-на дейін кешіктірмей тапсыруы қажет.
РМК Жасыл аймақкәсіпорны жұмысшыларының жалақысын қолма қол бермей;
АҚ Банк Центр Кредит Банкінің карточкалы жүйесі арқылы карточкаларға
жібереді. WageClientMT программасы арқылы бухгалтер жұмысы жеңілдетіледі.
Жалақыны бухгалтер ЖШС Жасыл аймақ кәсіпорнының есеп шотынан төлемдік
тапсырма арқылы жібереді, жұмысшылар 1-2 сағат ішінде жалақыларын шеше
алады. Салықтар 2-3 күннен кейін жіберілді.
Сонымен бір уақытта Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына
сәйкес қызметкерлерге еңбекақы төлеу бойынша есептелген сомадан барлық
ұсталымдардың есебі жүргізіледі және қызметкерлердің қолына берілуге тиісті
соманы анықтайды.
Есепті кезеңнің соңында еңбекақы төлеу бойынша берілмеген сома әрбір
қызметкер бойынша және барлық қызметкерлер бойынша қорытынды сома Есепті
кезеңнің соңындағы берешектің қалдығы бағанына енгізіледі келесі есепті
кезеңде ашылатын ведомоске көшіріледі.
РМК Жасыл Аймақ штаттық кестені өзі құрастырады. Штаттық кестені
кәсіпорынның директоры бекітеді. Компанияның жеке құрамының есебі
кадрлармен жұмыс істеу менеджері жүргізеді. Жұмыс уақытын қолдану есебі
жұмысқа қатысқан немесе қатыспаған көрсетілетін табельде көрініс табады.
Компания еңбекақының жалпы қорын, жұмыскерлер санын, құрамын өзі анықтайды.
(3350) Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу шоты бойынша еңбекке
ақы төлеуді есептеу жөніндегі бастапқы құжаттар (мысалы, жұмыс істеген
уақыт есебі табелі мен нарядтар), еңбек демалысына төлемді есептеу
құжаттары жүргізіледі. Заңнамаға сәйкес жалақыдан мыналар ұсталады: жеке
табыс салығы, зейнетақы қорына аударымдар, бұрын берілген аванс бойынша
берешекті, есеп беретін сома бойынша берешекті өтеуге. Жеке табыс салығы ҚР-
ның Салықтар және бюджетке міндетті басқа төлемдер туралы Кодексімен
белгіленген тәртіп пен мөлшерде ұсталынады. Зейнетақы жарнасын ұстауы және
төлеу қызметкердің ай сайынғы табысының 10% мөлшерінде жүргізіледі.
Есеп айырысулар бойынша аудит жүргізген кезде мына мәселелерге ден
қойылады:
- еңбекақының дұрыс есептелуіне;
- жұмыс уақытын есептеу табеліне;
- ойдан қосылған адамдардың бар-жоғына.
- есептеу кезінде арифметикалық қателердің бар-жоғына.
Еңбекақының уақытылы және толық төленуі, ұсталынатын төлемдердің дұрыс
ұсталуын тексереді. Ол үшін жұмыскерлермен жасалған келісім-шарттар
тексеріледі, жұмыскерлермен әңгіме жүргізіледі. Қандай да бір бұзушылық
болса, кәсіпорын басшысына хабарланады.
Жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысу кезінде келісім-
шарттар, қабылданған материалдық құндылықтардың төлемі, олардың толық,
уақытылы кіріске алынуы.
Бюджетпен есеп айрысу кезінде салық және бюджетке төленетін басқа да
төлемдердің дұрыс есептеліп төленуі.
Құжаттарды (алғашқы құжаттар, бухгалтерлік есеп регистрлері,
электронды және қағаз түрдегі ақпарат базалары, қаржылық есептер, есептік
саясат, есепті ақпаратты өңдеу үшін электронды программа және басқа
құжаттар) кейбір кезең сақтау қажет, бұл кезең ҚР заңдылығымен немесе
Жасыл аймақ кәсіпорынның есеп саясатымен бекітіледі. Салық кодексі
бойынша субъектілерде (кәсіпорындар, серіктестіктер, мекемелер біріккен
ұйымдар) ҚР барлық құқықтық ұйымдарда 30.06.02ж. №562 шыққан Құжаттарды
меңгеру және құжаттар айналымының негізгі ережесі бойынша нормативті акт
болып құжаттарды сақтау тәртібі және мерзімі саналады.
Жұмысқа қажетті программа мен электронды түрдегі құжаттар 2 және одан
да көп жерлерде сақталынған.
Бухгалтерлік есеп мәліметтер базасы әр күні сақталынып, архивтеледі.
Соңыра құжаттар не қағаз түрінде не электронды түренде, оперативті
сақтаудан мемлекеттік архив фондына ауысып көшеді.

3 Кәсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметіне талдау

Кәсіпорын өз қызметінен түскен кірістер есебінен қаржыландырылады.
Кәсіпорынға қаражат Қазақстан Республикасы заңдарында қарастырылған
тәртіппен беріледі.
Кәсіпорынның таза кірісінің бөлігін бөлу нормативі Қазақстан
Республикасының Қаржы министрлігінің келісімі бойынша мемлекеттік басқару
органымен белгіленеді. Белгіленген нормативтер бойынша кәсіпорынның таза
кірісінің бөлігі республикалық бюджетке есептеуге жатады. Кәсіпорын
өндірілген тауарлар (қызметтер, жұмыстар) бағасы оны өндіруге кеткен
кәсіпорын шығыстарын толық жабуы керек, оның қызметі шығынға қалмай және
өзінің меншікті кірістерімен қаржыландырады.
2007-2009 жылдар аралығында кәсіпорын Астана қаласының санитарлы-
қорғаныш жасыл зонасы бағдарламасы негізінде Орманды дамыту және қорғау
бағдарламасы бойынша қызмет етті. Бюджеттік бағдарламаның мақсаты: орман
шаруашылығының экологиялық және ресурстік потенциалын ұлғайту, сонымен
қатар оны қорғау, күзету және қайта құру. Бағдарламаның жүзеге асырылуына
жауапты тұлға Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің
Орман және аңшылық Комитеті болып табылады. Мемлекеттік кәсіпорын үшін
тапсырысты орындау міндетті.

Кесте 5. 2007-2009 жылдар аралығында көрсетілген қызметтер түрлері
Қызмет түрі өлш.бірл. 2007 ж.2008 ж.2009 ж.
Жер кесiп берулер, жобаны табиғиға шығаруга 8000 8000 8000
Ағаш тұқымдық плантацияны жасау га 155 155 42
Өскелең ағаш жыныстарының аудандастыруы түрі 9 9 9
Екпе ағаштарларды қорғау га 19000 33043 33043
Отырғызылған өсімдіктер астында топырақтыга 5000 10000 10000
әзiрлеу
Отырғызылған өсімдіктерді күту га 16800 19603 19603
Екпе ағаштарларды отырғызу га 5100 5000 5000

Алдыңғы жылмен салыстырғанда 2009 жылы қызмет көрсету бойынша елеулі
өзгерістер болмаған. Ағаш тұқымдық плантациясын егу бойынша көлемінің 155
га-42 га-ға азайғанын көруге болады. 2009 жылы ағаш отырғызу бойынша 4806
га жерге жаға ағаштың түрлері егілген. Екпе ағаштарын отырғызу бойынша жер
көлемі 33043 га жерді алуда.

Кесте 6. Қызмет көрсетулер бойынша табыстың өзгеруі.
№ Көрсеткіштің Кезеңдер Өсу қарқыны
атауы
2007 2008 2009 2007 жылмен 2008жылмен
салыстырғанда салыстырғанда
1 Өнiмдердiң 739152 917429 1043113 41,1 13,7
iске асыруынан
табыс
2 Активтердiң 6249 663 5880 -5,9 786,9
қатардан
шығуынан табыс
3 Тегiн алған 595 -100
активтер
бойынша табыс
4 Басқа да 9837 4843 6826 -30,6 40,9
табыстар
5 Табыс 755238 923530 1055819 39,8 14,3

2009 жылы табыстар соммасы 1055819 мың теңгені құрады. 2007 жылмен
салыстырғанда бұл көрсеткіш 39,8%-ға немесе 300581 мың теңгеге өскен, ал
2008 жылмен салыстырғанда 14,3%-ға немесе 132289 теңгеге өсті.
Табыс құрылымында меншікті салмақты қызмет көрсетуден табыс алуда.
Табыс сомасының 2007-2009 жылдар аралығындағы өзгерісі келесі суретте
берілген.

Сурет 1. Табыс сомасының 2007-2009 жылдар аралығындағы динамикасы

2007-2009 жылдар аралығындағы шығыстардың өзгерісі келесі кестеде
көрсетілген.

Кесте 7. 2007-2009 жылдар аралығындағы еңбек өнімділігінің көрсеткіші.
Көрсеткіш атауы Өлш.бірл. 2007 2008 жыл2009 жыл 2009 жылғы
жвл өзгеріс, %
2007 ж 2008 ж
Қызмет көрсетуден Мың теңге 739152 917429 1043113 41,1 13,7
табыс
Жұмысшылар саны, Адам 592 829 692 16,9 -16,5
соның ішінде
Әкімшілік жұмысшыларАдам 55 58 55 0,0 -5,2
саны
Өндіруші жұмысшылар,1 адамға 1249 1107 1507 20,7 36,2
оның ішінде мың теңге
Әкімшілік жұмысшылар1 адамға 13439 15818 18966 41,1 19,9
мың теңге

Еңбек өнімділігі қызмет көрсетуден табыстың жұмысшылар санының
қатынасымен есептелінген, 1 жыл ішінде 1 жұмысшыдан қанша табыс тапқанын
көрсетеді.
2009 жылы 2007 жылмен салыстырғанда еңбек өнімділігі 1 жұмысшыға
20,7%-ға, ал 2008 жылмен салыстырғанда 36,2%-ға өскен.
Жұмысшылар саны 2007 жылмен салыстырғанда 16,9%-ға асқан. Ал 2008
жылмен салыстырғанда 16,5%-ға төмендеді. Соның ішінде әкімшілік бөлімінің
персоналының саны да 5,2%-ға төмендеген.

Кесте 8. 2007-2009 жылдар аралығындағы шығындардың өзгерісі
Көрсеткіш атауы 2007 жвл 2008 жыл 2009 жыл 2009 жылғы
өзгеріс, %
Мың тг % Мың тг %
2007 ж 2007 ж
Сатылған 739152 371429 1043113 41,1 13,7
өнімнен табыс
Жалпы табыс 68530 81589 115973 69,2 42,1
Таза табыс 323 1711 4109 1172,1 140,1
Жеке капитал 408306 543079 546530 33,9 0,6
Жеке табыстың 0,08 0,32 0,75 850,4 138,6
рентабельділігі
Табыстың 0,04 0,19 0,39 801,4 111,2
рентабельділігі
Жалпы табыстың 0,47 2,10 3,54 651,7 68,9
рентабельділігі

Рентабельділік деңгейі мен динамикасына мынадай өндірістік-шаруашылық
жағдайлар әсер етеді.
1. Өндірісті ұйымдастыру және басқару деңгейі;
2. Капитал және оның көздерінің құрылымы;
3. Өндірістік ресурстарды қолдану деңгейі;
4. Өнімнің көлемі, сапасы және құрылымы;
5. Өндірістік шығындар;
6. Өндірістен түскен табыс.
Рентабельділік – кәсіпорынның жалпы тиімділігін білдіретін көрсеткіш.
Жоспар бойынша 2009 жылы рентабельділік деңгейі 0,09%-ды құрады.
Қор сыйымдылығы - негiзгi өндiрiстiк қорлардың сомасының бюджеттiк
құралдардың игеруiне кеткен сомасына қатынасын көрсетеді. (846 619,0 мың
тенге 1 686 450,0)= 0, 50.
Қор қайтарымдылығы - бюджеттiк құралдардың игеруiне кеткен сомасының
негiзгi өндiрiстiк қорлардың сомасына қатынасын көрсетеді. (1686450,0 мың
тенге 846 619,0 мың теңге) = 1,99 тенге.
Материал сыйымдылығы – бұл барлық материалдық шығындардың сомасының
бюджет құралдарын игеру сомасына қатынасын көрсетеді. (308 547,5 мың тенге
1 686 450,0 мың тенге)= 0,18
Материал қайтарымдылығы – материал сыйымдылығына керісінше.
(1686450,0\308547,5)= 5,47
Еңбекақы сыйымдылығы – қор сыйымдылығының сомасының бюджет құралдарын
игеруге кеткенсомасының қатынасына тең. (656199,1 1686450,0)=0,39
Еңбекақы қайтарымдылығы - еңбекақы сыйымдылығына керісінше.
(1686450,0\656199,1)=2,57
Еңбек өнімділігі – меңгерілген құралдарының сомасының жұмыскерлер
қатынасына тең. 1686450,0 \ 867 = 1945,0 мың тенге.
2009 жылы қаржыландыру №5 келісім-шарт бойынша жүзеге асты. Бұл
келісім-шарт – 071 Астана қаласының санитарлы-жасыл аймағын құру
бағдарламасы бойынша жүзеге асты. Ол 1686450,0 мың теңге. 2008 жылмен
салыстырғанда 8,0%-ға өскен.
Кәсіпорынның бәсекелестері жоқ. Себебі, Жасыл Аймақ РМК үлкен
тәжірибелі, білікті мамандары бар екпе жұмыстарымен айналысатын, оларды
күтіп баптайтын, орман аймақтарын қалыптастырумен айналысатын, санитарлы-
қорғаныш аймағын құратын жалғыз Астанадағы кәсіпорын.
Және де РМК республикамыздағы саниитарлы-жасыл қорғаныш аймағын
құратын жалғыз кәсіпорын.
Баға құрастыру бойынша анализ: қызмет көрсету бойынша баға 2009 жылы
2008 жылмен салыстырғанда 8,99%-ға өскен, бұл АЕК-тің өсуімен байланысты,
яғни 2008 жылы АЕК 1168 теңге болса, 2009 жылы ол 1273 теңгені құрады.
2008 жылмен 2009 жылы салыстырғанда қаржылық құралдар 108,0%, яғни
124 935,0 мың теңге болды және бұл өсім екпе жұмыстарының көбеюіне
байланысты болған. Ол 5000 га-ға өскен.
Ағымдық қызметтің тиімділігі: 2008 ж. – 0,04%; 2009 ж. – 0,19%;
Негізгі қызметтің тиімділігі: 2008 ж. – 0,10%; 2009 ж. – 0,09%;
Негізгі емес қызметтің тиімділігі: 2008 ж. – 0,04%; 2009 ж. – 0,19%;
Меншікті капитал тиімділігі: 2008 ж. – 0,22%; 2009 ж. – 0,27%;
2009 жылы таза табыстың құны 4109 мың теңгені құрады. 2007 жылмен
салыстырғанда 303961 мың теңгеге немесе 41,1%-ға, 2006 жылмен 125684 мың
теңгеге немесе 13,7%-ға өсті.
2009 жылы қаржыландыру №5 Астана қаласындағы санитарлы-қорғаныш жасыл
зонасын құру бойынша келісім-шарт негізінде, 071 специфика Астана
қаласындағы санитарлы-қорғаныш жасыл зонасын құру бюджеттік бағдарламасы
арқылы жүзеге асты. Ол 1 686 450,0 мың теңгені құрады.. бұл 2008 жылмен
салыстырғанда 8,0 %-ға артқанын байқаймыз.
Жасыл аймақ кәсіпорын балансында техника, жер, үй ғимараттары,
машиналар ,компьютерлер, жиһаз және программалар бар. 2009 жылы
кәсіпорынның балансындағы негізгі құралдар 416372 мың теңгені құрады. Бұл
көрсеткіш 2008 жылмен салыстырғанда 5553 теңгеге, 2007 жылмен салыстырғанда
18213 теңгеге өскен.
Бухгалтерлік есепте, қаржылық есепте табыс жұмыс істелген кезде
бейнеленеді, ал шағындар бухгалтерлік және қаржылық есепте болған кезде
бейнеленеді. Табыс қызмет орындалған кезде пайда болады және активтерді
ақшалық түрге айырбастау алдындағы кезеңде пайда болады деп санауға болады
(дебиторлық борыш).
РМК Жасыл аймақ тауарды сатпайды, тек қана қызмет көрсетеді.
Сондықтан, қызмет жасалған кезде, сатушылар сатып алатын жұмысты
тексергеннен кейін, ақшасын төлеу қажет. Жасыл аймақ кәсіпорнында табыс
келесі шоттарда көрсетіледі (6010,1) Қызмет көрсетуден, тауар сатудан
алынған табыстар. Мәліметтер бойынша Жасыл аймақ кәсіпорнының табысы
2009 жылы 1240251, ал 2008 жылы 1072501 мың теңгені құрады. Бұл сандарға
қарап әрине кәсіпорынның жылдан жылға қызмет көрсетуін арттырып тұрғанын
көріп тұрмыз. Бухгалтерлік есеп регистлерінде табыс шот фактуралар арқылы
бейнеленеді. Жұмыстың орындалу факті , бітірілген жұмыстарды қабылдау-
тапсыру акті құжаты арқылы бейнеленеді. Бұл актті екі жақ қатысушылары қол
қойып, мөр қояды. Бұл актке смета немесе атқарылған жұмыстың сапасына
қарсылығы жоқ жайлы анықтама қосылу мүмкін. Шот фактура Қазақстан
Республикасының салық кодексі талабы бойынша шығарылады. Бухгалтерлік есеп
регистлерінде шығындар бейнелену үшін немесе сатушылардың (подрядчиктер)
шот-фактуралары негіз болады.
Шот фактура дұрыс жасалыну тиіс, оған Жасыл аймақ кәсіпорнының
заңдылықтары, талаптары, келісім шарттары бойынша жасалған қабылдау-тапсыру
акті, сметалар қосылу тиіс.
Негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанда жерге орналастыру және жер кадастрының әдістемелік ерекшеліктері
Феликс ауыл шаруашылығы
«Диалог» микропроцессорлық орталықтандыруының жұмысы
Жылу табиғаты
Оңтүстік Сарнияз құрылымы
Жергілікті қаржы
Ғылыми-зерттеу нәтижелерін салыстырмалы талдау
Оқушыларға экологиялық тәрбие берудің ерекшеліктері
Жергілікті бюджеттердің мәні, кірістері мен шығыстары
Экологиялық инновациялық өнім
Пәндер