Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі көлік салығы

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: 1 Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі көлік салығының теориялық аспектілері

Кіріспе . . .: 1. 1 Қазақстан Республикасының көлік салығының даму тарихы . . .

3: 5

Кіріспе . . .: 1. 2 Көлік салығының экономикалық мәні . . .

3: 9

Кіріспе . . .: 1. 3 Шет ел тәжірибесінде көлік салығының қолданылу ерекшеліктері . . .

3: 10

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: 2 Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі көлік салығы: есептеу механизмі және жағдайына талдау

Кіріспе . . .: 2. 1 Көлік салығын есептеу механизмі мен төлеу тәртібі . . .

3: 14

Кіріспе . . .: 2. 2 Көлік салығының бюджет кірістерін қалыптастырудағы рөлі . . .

3: 22

Кіріспе . . .: 2. 3 Астана қаласы Сарыарқа ауданы бойынша көлік салығының түсуіне талдау . . .

3: 27

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: 3 Көлік салығын есептеу механизмін жетілдіру перспективалары . . .

3: 31

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 34

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

3: 36

Кіріспе

Қазіргі нарықтық экономика жағдайында болып жатқан және мейлінше табиғи құбылысқа сәйкес халықтың әлеуметтік және экономикалық негізде бір-бірінен мүліктік жағынан алшақтай түскен ауқатты топтарына прогресшіл салықтар жүйесін енгізу болып табылады. Ондай ауқатты адамдар қазіргі күрделі өтпелі кезеңде салықтың негізгі ауыртпалығын салықтың өз мойындарына алулары тиіс екендігін жете түсінетін болуы қажет.

Салық практикасы мен экономикалық конъюнктура акцизделуге жататын бірқатар тауарларға салық салу жөніндегі нормативті базалардағы өзгерту қажеттілігін қатаң талап етіп отыр.

Бұл жерде мынаны атап айту қажет. Кедендік салықтар мен акциздер төлемі саласындағы жеке адамдарға арналған жеңілдіктер беру практикасын пышақ кескендей тоқтату жөнінде шешім қабылдайтын уақыт әлдеқашан жетті.

Салықтар нарықты экономиканы реттеудің ең тиімді нысаны болып табылады. Салық негізінде құрылатын мемлекет бюджеттің кірісіне қарай, мемлекеттің кәсіпкерлікпен айналысуының және әлеуметтік-кепілдік қызметінің мүмкіндігі белгілі болады. Салық мөлшерлерін заңды құқы бар мекемелер мен жеке адамдардың кәсіпкерлік белсенділігі, төлем қабілеті бар сұраным көлемі реттеледі.

Бұдан кейінгі мәселе - қатаң бақылау орнату. Ондай бақылау әкімшілік тұрғыдан күш қолдану арқылы емес, қайта осы заманға нарықтық құралдардың валюталық қаржылар мен экспорттық-импорттық операциялардың қозғалысына бақылау орнату болуы тиіс.

Мұның өзі сонымен қатар отандық тауар өндірушілер. Ал, осы айқындамалар тізімі өзге де шаралармен қатар, тек сөз жүзінде ғана айтыла салмайтын декларациялар қабылдауды қажет етеді.

Ол декларацияда ТМД елдерінің келісілген салық және кеден саясатына сәйкес болуы тиіс. Мұны өзі әсіресе, қосымша өндірілген құннан алынатын салықтың механизіміне тікелей қатысты. «Тауардың барып жеткізілетін жеріне» байланысты принцип бойынша «тауар шығарушы елді» анықтау саласындағы тәртіп бұзушылыққа жол бермейді.

Олай болса, кедендік төлемдер мен салықтарды төлеуге жеңілдіктерді қолдануға жағдай туады, сыртқы түсімдер есебінен бюджетке берілетін қаржыны арттыруға мүмкіндік болады.

Бұл курстық жұмыс көлік салығын қарастырады.

1 Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі көлік салығының теориялық аспектілері

1. 1 Қазақстан Республикасының көлік салығының даму тарихы

Салықтардың қалыптасып, дамуы мемлекеттің пайда болуымен басталады. Қазіргі кезде батыстың экономикалық әдебиеттерінде салықтардың қалыптасып, дамуының негізгі төрт кезеңін бөліп қарастырады. Cалық салудың бірінші кезеңі процестің ұйымдаспаған және кездейсоқ болуымен сипатталады. Бұл кезеңге ежелгі дүниеде және орта ғасырларда жүзеге асырылған салық салуды жатқызуға болады. Салық салудың ежелгі дүниеде дамуы Рим империясындағы салық салу процесімен сипатталады. Салықтардың дамуының бұл кезеңі жүйесіз сипатта болды және негізінен натуралды сипатта жүзеге асырылды. Тауар-ақша қатынастарының біртіндеп дамуымен салықтар ақшалай нысанда қолданысқа енгізіле бастады.

Екінші кезең XVII ғ. соңынан бастап, XVIII ғ. соңына дейінгі кезеңді қамтиды. Қоғам дамуының бұл кезеңінде салықтар көптеген елдердің мемлекеттік бюджеттерінің кірістерінің негізгі көзіне айналды. Салық салу жүйелендірілді: тікелей және жанама салықтардың жүйесі пайда болады. Салықтар бұл кезеңде көптеген еуропалық мемлекеттердің өмір сүруінің маңызды элементі бола бастады.

Үшінші кезеңде мемлекет салықтарды бекіту және алудың барлық қызметтерін өз қолына алады. Аймақтық билік органдары, жергілікті общиналар мемлекеттің көмекшілері рөлінде қатысады [1] .

Салық салу теориясының негізін қалаушы болып шотланд экономисі А. Смит (1723-1790 жж. ) танылады, ол 1776 ж. «Халықтар байлығының табиғаты мен себептерін зерттеу» атты кітабында мемлекеттер мүмкіндігінше үкіметті қамтамасыз етуі қажет. Салықты әрбір жеке тұлға міндетті түрде төлеуге тиіс. Төлеу мерзімі, төлеу әдісі, төлем сомасы - бәрі төлеушілер және барлық тұлғалар үшін анық және белгілі болуы тиіс. Әрбір салық төлеушіге ыңғайлы уақытта және ыңғайлы әдіспен төленуі және алынуы тиіс.

Оның осы пікірінен бүгінге дейін мәнін жоғалтпаған төрт негізгі қағиданы ажыратуға болады:

- әділеттілік қағидасы, салық салу азаматтар арасында жалпыға бірдей және біркелкі бөлінуін қарастырады.

- анықтылық қағидасы, төлем сомасы, әдісі және мерзімі төлеушіге анық болуды талап етеді.

- ыңғайлылық қағидасы, салық төлеуші үшін ыңғайлы уақытта және ыңғайлы әдіспен алынуын қарастырады.

- үнемділік қағидасы, салықты алуда жұмсалатын шығындарды қысқартуды қарастырады.

Салық салудың дамуының қазіргі заманғы кезеңінде оның әр түрлі аспектілерінің нақты теориялық негізделуімен сипатталады. Көптеген мемлекеттерде салық салудың кейнсиандық, неоклассикалық, неокейнсиандық теориялары танылған. Салықтар бюджеттің кірістерін толтырудың негізгі көздері ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік-экономикалық процестердің қуатты реттеушілеріне айналып келеді.

Салық салудың көп ғасырлық тарихына қарамастан, «салық» түсінігі экономикалық және құқықтық мәселелер бойынша ғылыми тұрғыдан дау болып келеді. Олардың негізгілеріне тоқталатын болсақ: С. Д. Цыпкин салықтарды алдын-ала қарастырылған ставкалар бойынша және нақты белгіленген мерзімдерде бюджетке түсетін, мемлекетпен бекітілген міндетті жеке - ақысыз ақшалай төлемдер.

Л. К. Воронова салықтарға келесідей түсінік берді: бұл өкілітті мемлекеттік органдардың актілерінің негізінде заңды тұлғалар мен азаматтардың жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін ақысыз, белгілі мөлшерде және белгіленген мерзімдерде төлейтін төлемдер.

Бұдан да нақты анықтаманы Э. Д. Соколова ұсынады: «Салық - бұл заңнамамен бекітілген және белгілі мөлшерде және белгілі мерзімде салық төлеушімен төленетін міндетті ақысыз төлем (жарна) ».

Өкінішке орай, бұл анықтама салықтың белгілерін ажыратпады, нәтижесінде ол салықтарға жатпайтын басқа төлемдерді қамтыды (мысалы, міндетті сақтандыру қорларына төлемдер) [2] .

Қазақстан территориясындағы салық пен салық салу дамуының өзіндік, спецификалық теориясы бар. Бұл Карл Маркстың, көшпелі тайпалар мен халықтардың отырықшыларға қарағанда меншік, айырбас және ақша қатынасы ерте дамиды деген белгілі ережесімен байлынысты.

Жеке меншіктің пайда болуы мен жерді жеке меншікке иеленудің қалыптасуы туралы б. э. д. 1 мыңжылдықтан сақталған материалдық (қабір, тиындар) және жазбаша түрдегі мәліметтер бар.

Ерте орта ғасырдағы мемлекеттердің (Батыс Түрік және Түргеш Қағанаты) дамуы кезеңінде жеке меншіктің пайда болу салдары ретіндегі борыштылық мәселелері жазбаша мәліметтерде кеңінен қамтылған. Борыштылықтың негізгі түрі әскери жазбаша мәліметтерде кеңінен қамтылған. Борыштылықтың негізгі түрі әскери борыштылық (басқаша қан салығы) болды. Бұл кезде вассал тайпаларының барлық еркек- жауынгерлері сюзерена тайпасының құрамына кірді. Олар алым төлеу арқылы бағынды. Бағындырылған құралдардан, әскери кезеңде тұтқындалған адамдардан құлдар категориясы қалыптасты. Алайда «раб-нул» терминін «классикалық» түрде түсінбеу керек. Құл- тайпалар вассал тайпалар, олар сюзерен- тайпаларға елтірі, аң терісі түрінде алым- салық төлеуге міндетті болды.

Кейінгі орта ғасырдың дамуы кезеңінде (X-XIV) феодалдық негізде орналған және басқа мемлекеттерге экономикалық, әлеуметтік жағынан ұқсамаған Қарахандық қағанатының мемлекеттік- әкімшілік жүйесі қызық түрде болды.

Қарахандық мемлекетіндегі негізгі әлеуметтік - саяси институт әскери лендік жүйе болды. Хандар өз туыстары мен жақындарына аудан, облыс және қала халықтарынан бұған дейін мемлекет пайдасына түскен салық алу құқығын алып беріп отырды. Бұл қағида «икта» деп аталды, ал оны ұстанушы адам «мукта» (араб термині) немесе «иктарар» (парсы термині) деп аталды.

Иктаның Қазақстан территориясында жайылуы туралы дерекнамаларда тек жанама мәліметтер сақталған. Қазақстанның онтүстік және оңтүстік-шығыс өңірінің шаруашылық және саяси өмірінде икта институты маңызды роль атқарды. Низам-Әл-Мүлканың айтуынша, «Мукта заңды түрде өзіне жүктелген алым- салықты халықтан жинауы керек, алым салық төленгеннен кейін халық, оның мүлкі, әйел мен бала, олардың заттары мен иеліктері қауіпсіздікте болғай».

Сонымен, икта институты (дерді иелену түрі) шаруалардың иктаратқа заңды рәсімделген түрде тіркелуін алдын ала ескермейді, әйтсе де иктадарлардың жүйелі табыс алуын қамтамасыз ете отырып, икта ұстанушының белгілі жерде үнемі тұрақтануын талап етпейді.

Көшпелі иктадар өмірін өз бетінше жалғастырып, табысты жергілікті халықтан және қаладан ауылшаруашылық табысы түрінде жүйелі алып отырды.

Иктаны иеленушілер алым- салық алуды ғана емес, сонымен қатар жер мен салық салынатын шаруаларды өз қарамағына алып, феодалдардың жерге деген құқығының кеңеюінде феодалдық жер меншігін нығайту және табыс алу құқығын жер рентасын алу құқығына айналдыру тенденциясы жатыр.

Иктамен қатар жерді иеленудің басқа да түрлері болды. Қараханид басшылары қазынаға салық түсімі ретінде және шартты, уақытша жер беру қоры болып салынған үлкен жер учаскілерін иеленген. Бұл карахан династиясының жауларынан конфискеленген, сонымен қатар кейде мемлекетпен алынған жерлер болды. Мұсылман дін басыларының ірі жерлерді иеленумен қатар негізгі материалдық базасы вакфтық жерлер болды. Вакфтық жерлерден мемлекет пайдасы үшін салық алынбады. Орта Азиядағыдай, Онтүстік және Онтүстік-шығыс Қазақстанның отырықшы егіншілік жерлерінде эксплуатацияның бір түрі үлестестік болды. Парсы - тәжік дерекнамаларында үлескерлерді «музари» немесе «барзигар» деп атады.

Коммендацияның мәні, ұсақ меншік иесі алым- салықтан сақтанып, басқа феодалдар мен шенеуніктер жағынан озбырлық көрмеу үшін жерді байлардың қамқорлығына беріп, сол үшін салық төлеген. Коммендацияны қабылданғандардың мүлік жағдайы көбіне олардың феодалға бағыну деңгейін анықтады:

- біреулер салық жарнасымен шектелді;

- әскерді басқалар жеткізіп тұрды;

- федалдардың шаруашылығына қызмет еті және т. б.

Сонымен, Қарахандық мемлекетінде құрылған жер иелену түрлері, басқа да түрлі салық міндеттіліктерді сияқты, одан әрі дамыған жоқ, мысалы, Қарахандық мемлекеті құлағаннан кейін кифани шапқыншылары икта институтын теріске шығарды, яғни, жерге деген меншік түрлері онымен бірге салық түрлері де ауысып, түзелді. Әлеуметтік - экономикалық жоспардағы өзгеріс моңғол шапқыншылығынан кейін болды. Бағындырылған халыққа салықтың жаңа түрлері салына бастады:

- ауыртпалық болып әскери міндеттік саналды (халық моңғол жасақтарына әскер жеткізіп тұруға міндетті) ;

- көшпелі мал шаруашылығымен айналысатын халық хан сарайының пайдасына купчур төледі;

- отырықшы халық жер салығын төледі;

- әскери астықпен, малмен және т. б. жабдықтау үшін тағар жиыны белгіленді;

- аваиз - төтенше салық;

- пошталық міндеттілік.

Зерттеушілер моңғолдармен жаппай алынып отырған алым-салықтың 20 түрін анықталады. Қазақ қоғамында дәстүрлі болып саналған салықтардың дамуы ерекше болды, олар:

- зекет (діни салық) ;

- ұшыр (малға салынатын салық) ;

- ясан;

- сыбаға және т. б.

Құн төлеуден мемлекеттік жүйе - салық белгілеу және жинауға көшу өзекті мәселе болды. Тәжірибелік қажеттіліктердің шарасыздан ғылыми теорияны туғызуы қажет болды. Салық салу проблемалары түрлі кезеңдегі экономистердің, философтардың, мемлекеттік қайрткерлердің негізгі мәселесі болды [3] .

Е. В. Порохов «қаржылық - құқықтық» тұрғыдан салыққа қызықты анықтама ұсынды: «салықтар - бұл мемлекеттік биліктің жоғарғы органдарымен заңдарды шығару арқылы біржақты, бекітілген жеке және заңды тұлғалардан өкілетті органдармен тұрақты түрде алынатын міндетті, ақысыз және қайтарымсыз ақшалай төлемдер мемлекеттік (республикалық және жергілікті) бюджетке түсу жолымен мемлекеттің табысына айналады».

Еліміздің салық жүйесінің негізі 1991ж. 24 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының салық салу жүйесі туралы» Заңының қабылдануымен қаланды.

Бұл заңның енгізілуі кезеңі КСРО-ның ыдырауына байланысты алғашқы байланыстардың үзілуімен, жаңа тәуелсіз мемлекеттің пайда болуымен, экономиканың терең дағдарысымен сипатталды.

Заңдық актілерді құруда өзінің тәжірибелерінің болмауынан, сондай-ақ салық салудың шетелдік тәжірибесін зерттеудің жеткіліксіздігінен Қазақстан өзінің салық саясатында, негізінен, көрші мемлекеттердің, ең алдымен Ресей Федерациясының тәжірибесін қолданды. Нәтижесінде басқа елдің тәжірибесін көшіру барысында 1992ж. 1 қаңтардан бастап, Қазақстанда федеративтік мемлекетке тән 3 буынды салық жүйесі іске қосылды: ол жалпы мемлекеттік, жалпыға міндетті жергілікті салықтар мен алымдардан тұрды.

Қазақстан Республикасы егемендiгiн алғаннан соң, ел алдында өзiнiң салық жүйесi мен салық саясатын қалыптастыру басты мәселелердiң бiрi болып шықты. Ұзақ уақыт республикамызда салық қатынастарының болмауы, iс жүзiнде салық жүйесiн қайта құрастыруға әкелiп соқтырды.

Бiздiң елде салық жүйесi бұрын соңды болмағандықтан, көптеген өзгерiстер мен толықтыруларды бастан кешiрдi. Салық жүйесiнiң дамуы келесiдей кезеңдерден тұрады:

1) Өтпелі кезең (1991-1994жж. ) - салықтар жалпы мемелкеттік (11), жалпыға бірдей міндетті жергілікті салықтар мен алымдар (10), жергілікті салықтар мен алымдар боп бөлінді.

2) Қалыптасу кезеңі (1995-1998жж. ) - салықтар жалпымемлекеттік (5), жергілікті салықтар мен алымдар (6) болып бөлінді. Барлық салықтар саны 11-ге дейін қысқартылды.

3) Даму кезеңі (1999-2001жж. ) - салықтардың жалпымемлекеттік және жергілікті болып бөлінуі алынып тасталды. «Салықтар, алымдар және бюджеттке төленетін басқа да міндетті төлемдер» деп аталды. Олардың саны 11-ден 17-ге дейін жеткізілді. Әлеуметтік салық және алымдардың түрлері енгізілді.

4) Өрлеу кезеңі (2002-2010жж. ) - Салық және басқа да міндетті төлемдердің мынадай түрлері бөлінді: Салықтар (9) ; алымдар(13) ; төлемақы (9) ; мемлекеттік баж, кедең төлемдері.

5) Жетілдіру кезеңі (2011ж- . . . ) - Салықтар және басқа да міндетті төлемдердің мынадай түрлері бөлінді: Салықтар (13) ; алымдар (6) ; төлемақы (10) ; мемлекеттік баж, кедең төлемдері. Салық кодексіне өзгерістер енгізілді.

Салық - мемлекет егемендiлiгiнiң бiр сипаты болып табылады. Оның қарыздар мен мемлекет мүлiктерiнен түсетiн табыстардан айырмашылығы осында. Тиын соғу және әдiл сот енгiзу сияқты салықтарды өндiрiп алу да, егемендiк құқықтың бiр белгiсi болып табылады. Осыған байланысты салықтар бiр жақты тәртiпте орын алады. Бiрақ та, салықты белгiлеу мен мәжбүрлi түрде өндiрiп алу тек сыртқы қайшылық екенiн ескеру керек. Салықты белгiлеу үшiн рұқсатты Парламент және барлық ұлт өкiлдерi жүргiзедi. Осыған орай, салықтар өзiнiң жаратылысы жөнiнен демократиялы. Нақты оның демократиялылығы халықтың экономикалық бостандығында. Мұндай еркiндiк болмаса, онда салық режимi басқару әкiмшiлiгiнiң мүддесiне сай жасалғандықта болып табылады. Нақты салықтың негiзi мәжбүрлеп өндiруге негiзделсе, ол оны либералды сипатынан айырмайды [4] .

1. 2 Көлік салығының экономикалық мәні

Көлік құралдарына салынатын салық - мемлекет пен көлік құралдары арасындағы экономикалық қатынасты реттейтін салық. Көлік құралдарын иелері көлік құралдарын иемдену барысында республиканың автокөлік жолдарын пайдаланады. Ал осы автокөлік жолдарын қаржыландыру мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылады. Сондықтан да көлік салығының экономикалық мәні зор.

Көлік құралдарына салынатын салық тікелей нақты салық болып табылады.

Меншік құқығында салық салу объектілері бар жеке тұлғалар және меншік, шаруашылық жүргізу не оралымды басқару құқығында салық салу объектілері бар заңды тұлғалар, олардың құрылымдық бөлімшелері көлік құралдарына салынатын салықтың төлеушілері болып табылады.

ҚР-нда мемлекеттік тіркеуге жататын және есепте тұрған көлік құралдары, тіркемелерді қоспағанда, салық салу объектілері болып табылады.

Мына көлік құралдары көлік салығының салық салу объектілері болып табылмайды:

- жүк көтергіштігі 40 тонна және одан асатын карьерлік автосамосвалдар;

- мамандандырылған медициналық көлік құралдары.

Салық төлеушілер салық заңдылығына сәйкес салық салу объектілерін әрбір көлік құралы бойынша салық ставкасын және түзету коэффициенттерін негізге ала отырып, салық кезеңі үшін салық сомасын дербес есептейді. Сондай-ақ салықты салық салу объектісінің тіркелген жері бойынша бюджетке төлеуі қажет.

Егер меншік құқығында, шаруашылық жүргізу құқығында немесе оралымды басқару құқығында 1 шілдеге дейін болған көлік құралдары бойынша бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша, ағымдағы төлемдерді енгізу арқылы салық кезеңінің 5 шілдесінен кешіктірілмей жүргізіледі.

Егер көлік құралына меншік құқығын, шаруашылық жүргізу құқығын немесе оралымды басқару құқығын салық кезеңінің 1 шілдесінен кейін алған жағдайда, бюджетке салық төлеу көлік құралын мемлекеттік тіркеуге дейін немесе тіркеу кезінде жүргізіледі.

Салық төлеуші- заңды тұлғалар көлік салығы бойынша ағымдағы төлемдер есебін ағымдағы салық кезеңінің 5 шілдесінен кешіктірілмейтін мерзімде, сондай-ақ көлік салығы бойынша декларацияны есепті жылдан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірілмей, салық салу объектілерінің тіркелген жері бойыншасалық органына табыс етеді.

Көлік құралдарына салынатын салық тікелей нақты салық болып табылады.

Лизинг алушы қаржы лизингі шарты бойынша берілген салық салу объектілері бойынша көлік құралдары салығын төлеуші болып табылады.

Мыналар көлік салығын төлеушілер қатарына жатпайды:

ҚР Үкіметі белгілейтін көлік құралдарына қажеттілік нормативтері шегінде бірыңғай жер салығын төлеушілер;
меншікті ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруде пайдаланылатын мамандандырылған ауыл шаруашылығы техникасы бойынша бірыңғай жер салығын төлеушілерді қоса алғанда, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер;
мемлекеттік мекемелер;
салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша - Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірілген адамдар;
салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша- меншігінде мотоколяскалары мен автомобильдері бар мүгедектер;
салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша - Кеңес Одағының Батырлары мен Социалистік Еңбек Ері, «Халық қаһарманы» атағын алған, үш дәрежелі Даңқ орденімен және «Отан» орденімен наградталған адамдар, «Ардақты ана» атағын алған, «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған көп балалы аналар;
ауыл шаруашылық құрылымынан шығу нәтижесінде пай ретінде алынған, пайдаланған мерзімі жеті жылдан асқан жүк автокөліктері бойынша жеке тұлғалар.

1. 3 Шет ел тәжірибесінде көлік салығының қолданылу ерекшеліктері

Қазiргi мемлекеттердiң көптеген жақтары Ежелгi Римде пайда болды. Рим провинцияларында ең негiзгi табыс көзi жер салығы болды. Оның орташа ставкасы жер учаскесi табысының оннан бiр бөлiгiн құрады. Салық салудың негiзгi формалары да қолданылған, мысалы жемiс ағаштары және жүзiмнiң көлемiне салынатын салық.

Басқа да құндылықтарға салық салынатын қозғалмайтын мүлiк, тiрi инвентарь (iрi қара мал, сондай-ақ құлдар), құндылықтар.

Провинцияның әрбiр тұрғыны бәрiне ортақ жанбасылық салықты төлеуi керек болды. Келесiдей жанама салықтар әрекет еттi: айналымнан салық 1% ставка бойынша құл сату-сатып алу айналымына салынатын салық 4% ставка бойынша және құлдарды босату салығы, олардың құнына 5 % бойынша.

Мұраға салынатын салық тек Рим тұрғындарына ғана салынады. Салық мақсатты сипатта болды. Алынған қаржылар мамандандырылған әскердi зейнетақымен қамтамасыз ету үшiн жұмсалған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.