Қайта құру кезіндегі республиканың қоғамдық-саяси өміріндегі өзгерістер. 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

1985 жылғы сәуір айында Кеңестер Одағы Коммунистік партиясы Орталық Комитетінің пленумы болды. Онда Орталық партия Комитетінің Бас хатшысы М.С.Горбачев баяндама жасап, қоғамды демократиялық бағытта қайта құру жөнінде шешім қабылданды. Бірақ бүл шешім тек сөз жүзінде қалды. Іс жүзінде ол кеңес қоғамын ыдыратуды тездетті. Оны Қазақстанның партия, кеңес органдары қызметінен байқауға болады.
Тоқырау жылдарында Одақтың барлық ауқымында, оның ішінде Қазақстанда да басқару ісінде жағымпаздық, парақорлық, рушылдық, жершілдік сияқты көптеген келеңсіз құбылыстар орын алғаны белгілі. (Бұл жылдары ұлт саясатында, әлеуметтік-экономикалық және кадр мәселелерінде көптеген ауытқушылыққа жол берілді. Жалпы барлық кеңес қоғамында бұл кезде қоғамдық ойдың мәні өзгеріп, сөз бен істің арасында алшақтық, қайшылық кең өріс алды. Кадр мәселелерін шешу партия комитеттерінің тек бірінші басшыларының айтуымен, солардың таңдауымен жүретін болды. Оларды іріктеуде тек туыстық, жерлестік, бастыққа берілгендік жағдайлар маңызды рол атқарды. Бұл Коммунистік партияның, соның ішінде Қазақстан Компартиясының да барлық деңгейінде көрініс тапты. Көптеген басшы партия қызметкерлері мен партия комитеттері ескіше қызмет етті. Қазақстан Компартиясының Орталық Комитеті құрамында сапалық өзгерістер аз болды. Осыдан келіп, аса маңызды мәселелерді шешуде принципсіздік, тұрақсыздық, қоғамдағы жағымсыз жағдайларды жасыруға, аздаған жақсы істерді ерекше мадақтап, жоғары көтермелеп тек жақсы жағынан көрсетуге тырысты. Сол кездегі Республика Министрлер Кеңесінің төрағасы Н.Ә.Назарбаев 1986 жылғы ақпан айында өткен Қазақстан Компартиясы XVI съезінде жасаған баяндамасында және съезде шығып сөйлеген басқа да делегаттар осындай келеңсіз жағдайларды өткір сынға алды. Олар көптеген күрделі және

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Алматы 1986 жыл Желтоқсан аударма Алқасы 172-173 беттер.
2. Тәуелсіздік не желтоқсан оқиғасы. Шымкент келбеті Желтоқсан 1997 4 бет. С.Әлібаев.
3. Коммунар төбей «Қайсар рухты қазақ» Алматы 1994 Атамұра-Қазақстан. 76-77 беттер.
4. «Жан жарасын тырнаған кім» (Қ.Ә. 1707 .92)
5. Тәуелсіздік не желтоқсан оқиғасы» Шымкент келбеті. Желтоқсан 1997, 4 бет С. Әлібеков.
6.–Оңтүстік Қазақстан . № 153-154. 13.12. 2003жыл 4 бет
«Жастарды алаңға әкелген намыс оты болатын» Тотай Ерімбетов.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

"Қайта құру" кезіндегі республиканың қоғамдық-саяси өміріндегі өзгерістер.
1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы

1985 жылғы сәуір айында Кеңестер Одағы Коммунистік партиясы Орталық
Комитетінің пленумы болды. Онда Орталық партия Комитетінің Бас хатшысы
М.С.Горбачев баяндама жасап, қоғамды демократиялық бағытта қайта құру
жөнінде шешім қабылданды. Бірақ бүл шешім тек сөз жүзінде қалды. Іс жүзінде
ол кеңес қоғамын ыдыратуды тездетті. Оны Қазақстанның партия, кеңес
органдары қызметінен байқауға болады.
Тоқырау жылдарында Одақтың барлық ауқымында, оның ішінде Қазақстанда
да басқару ісінде жағымпаздық, парақорлық, рушылдық, жершілдік сияқты
көптеген келеңсіз құбылыстар орын алғаны белгілі. (Бұл жылдары ұлт
саясатында, әлеуметтік-экономикалық және кадр мәселелерінде көптеген
ауытқушылыққа жол берілді. Жалпы барлық кеңес қоғамында бұл кезде қоғамдық
ойдың мәні өзгеріп, сөз бен істің арасында алшақтық, қайшылық кең өріс
алды. Кадр мәселелерін шешу партия комитеттерінің тек бірінші басшыларының
айтуымен, солардың таңдауымен жүретін болды. Оларды іріктеуде тек туыстық,
жерлестік, бастыққа берілгендік жағдайлар маңызды рол атқарды. Бұл
Коммунистік партияның, соның ішінде Қазақстан Компартиясының да барлық
деңгейінде көрініс тапты. Көптеген басшы партия қызметкерлері мен партия
комитеттері ескіше қызмет етті. Қазақстан Компартиясының Орталық Комитеті
құрамында сапалық өзгерістер аз болды. Осыдан келіп, аса маңызды
мәселелерді шешуде принципсіздік, тұрақсыздық, қоғамдағы жағымсыз
жағдайларды жасыруға, аздаған жақсы істерді ерекше мадақтап, жоғары
көтермелеп тек жақсы жағынан көрсетуге тырысты. Сол кездегі Республика
Министрлер Кеңесінің төрағасы Н.Ә.Назарбаев 1986 жылғы ақпан айында өткен
Қазақстан Компартиясы XVI съезінде жасаған баяндамасында және съезде
шығып сөйлеген басқа да делегаттар осындай келеңсіз жағдайларды өткір сынға
алды. Олар көптеген күрделі және маңызды мәселелерді партия комитеттерінің
дер кез-інде шешпейтінін, олардың қызметі ауқымынан тыс қалатынын, күрделі
мәселелерді шешуге ескіше қараудың кеңінен орын алып отырғанын ешқандай
бүкпесіз айтып берді. Қазақстанның жоғарғы органдарына орталықтан басшы
кадрлар жіберу кеңінен орын алды. Оларды қызметке жібергенде жергілікті
жердің пікірі, республиканың тарихи жағдайы, оның салт-дәстүрі есепке
алынбады. Мұндай жағдай, 1986 жылғы 16 желтоқсан күні Қазақстан Компартиясы
Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Д.А.Қонаевты орнынан алған кезде
айырықша көзге түсті. Пленум мәжілісі не бары 18 минутқа созылды. Осы уақыт
ішінде 22 жыл Қазақстан Компартиясын басқарған Д.А.Қонаев қызметінен
алынып, оның орнына Мәскеу жіберген Г.В.Колбин сайланды.
Мұның өзі қайта құру мен демократиядан үлкен үміт күтіп отырған
республика халқының, соның ішінде қазақ жастарының наразылығын туғызды.
Пленум өткеннен кейін екінші күні Орталық партия Комитеті үйі алдындағы
алаңға өздерінің Пленум шешімімен келіспейтіндігін білдіру үшін жұмысшы
және студент жастар, оқушылар, т.б. жиналды. Олардың қолдарында ұстаған
ұрандарының арасында "Әр халықтың өз ұлттық көсемі болу керек" деген ұран
болды. Мұндай көсемнің Қазақстанда тұратын орыс халқы өкілдерінен де мүмкін
екендігі айтылды. Міне, осындай күрделі жағдайда Г.В.Колбин партия Орталық
Комитетінің бюро мәжілісін шақыртып, оған С.М.Мұқашев,Н.Ә.Назарбаев,
3.К.Камалиденов, О.С.Мирошхин,М.С.Меңдібаев, А.П.Рыбников, Л.Е.Даулетова,
В.Н.Лобов, т. б. қатынасты. Бірақ олар алаңға шыққан жастардың жүрегіне жол
таба алмады.
Алаңда болып жатқан жағдай, республика басшыларының, соның ішінде
Г.В.Колбиннің ойында қазақ жастарының арасында елдегі социалистік құрылысқа
қарсы астыртын әрекет, ұлтшыл ұйым бар деген пайымдау мен арам пиғылды
туғызды. Бірақ ондай ұйымның бар-жоқтығы кейін қанша тексерсе де
анықталмады. Алаңда жиналған халық пен милиция және әскерлер арасында
қақтығысулар жүрді. Ереуілге қатысушылар таспен, таяқпен қаруланып
жазалаушыларға қарсылық көрсетті. Олар жастарға мұздай су шашып, алаңнан
қуу үшін алаңға әкелінген бірнеше өрт сөндіргіш машиналарды өртеп жіберді.
Қақтығысудың барысында Е. Сыпатаев және С. Савицкий деген азаматтар қаза
тапты. Осыған байланысты үкімет органдары алаңға шығушыларға қарсы күш
қолдана бастады. Алматыға басқа жерлерден арнайы әскери бөлімдер әкелінді.
(1987 жылғы шілдеде КОКП ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.