Таза ауа — тіршілік кепілі
Жоспар
1. Ауа ластануының адам организміне әкелетін зияны
2. Ауаның ластануынан болатын экономиалық зиян
3. Қорытынды
1. Ауа ластануының адам организміне әкелетін зияны
2. Ауаның ластануынан болатын экономиалық зиян
3. Қорытынды
Адам әрекеті тек жер бетіндегі суды ғана емес ауаны да ластап келеді. Күн сайын өнеркәсіп орындары ауаға орасан зор улы газ және оларға қоса өте майда бөлшектерден тұратын қоспаларды шығарып жатады. Олар ауамен бірге адам мен жануарлардың денесіне сіңеді жене жер бетіне шөгеді. Кейде оларды жел алғашқы шыққан орнына мындаған километр жерге айдап апарады. Міне сондықтан да газ немесе қатты зат түрінде бөлініп шығатын заттардан ауаны қорғау адам денсаулығы үшін де, тіршілік үшін де үлкен мән алады.
Осы уақытта ауаға улы қосындыларды жібермеу, адамзат баласының алдында тұрған үлкен проблемалардың бірі.
Ауаның әр түрлі жолмен былғануы атмосферада бірте-бірте түпкілікті мутагенді өзгерістср тудыратыны анықталып отыр. Мысалы, қалалардың үстін, 2000—2500 м биіктік көлемінде, әр түрлі газдар мен ұсақ бөлшектерден тұратын қарақошқыл (не тұман екені, не бұлт екені белгісіз) түтін басып тұрады. Осындай көрініс Алматы қаласына тән құбылыс. Осындай құбылстардан қала ішіне күн сәулесінің ультракүлгін сәулесі жетпейді. Осыған байланысты қала ішінде неше түрлі жұқпалы ауру тарататын микробтар көбейіп кетеді. Олар неше түрлі көз, тері өкпе дерттерін адамдарға дарытады. Адамдар көп мөлшерде ауруға шалдығады. Әсіресе тұмау адамдарды әбден әлсіретіп жібереді. Арнаулы түрде жүргізілген деректер бойынша, жаз айларында күн сәулесінің 20-дан 50 процесінтіне дейін қала үстіндегі қарақошқыл көрініс тұтып қалатыны анықталды. Қарақошқыл көрініс күн сәулесінің спектрлік құрамын өзгертеді. Алматы үстіндегі күн сәулесінің спектрлік құрамында тек 0,5 процент ультракүлгін сәуле бар екені анықталады, ал тау бөктеріндегі ультракүлгін сәулелердің мөлшері 20 %-ке жететіні белгілі болды. Өнеркәсіп орындары атмосфераны әр түрлі газдармен және ұзақ қалқып жүретін майда шаң-тозандармен де ластайды. Әсіресе миллиондаған тонна көмір мен мұнайдың жануы негізінде пайда болатын көмір қышқыл газының көлемі аса үлкен. Халықаралық зерттеулердің қорытындылары бойынша, бұл газдың көлемі жылына 0,3—0,5 процент өсіп отыратыны
Осы уақытта ауаға улы қосындыларды жібермеу, адамзат баласының алдында тұрған үлкен проблемалардың бірі.
Ауаның әр түрлі жолмен былғануы атмосферада бірте-бірте түпкілікті мутагенді өзгерістср тудыратыны анықталып отыр. Мысалы, қалалардың үстін, 2000—2500 м биіктік көлемінде, әр түрлі газдар мен ұсақ бөлшектерден тұратын қарақошқыл (не тұман екені, не бұлт екені белгісіз) түтін басып тұрады. Осындай көрініс Алматы қаласына тән құбылыс. Осындай құбылстардан қала ішіне күн сәулесінің ультракүлгін сәулесі жетпейді. Осыған байланысты қала ішінде неше түрлі жұқпалы ауру тарататын микробтар көбейіп кетеді. Олар неше түрлі көз, тері өкпе дерттерін адамдарға дарытады. Адамдар көп мөлшерде ауруға шалдығады. Әсіресе тұмау адамдарды әбден әлсіретіп жібереді. Арнаулы түрде жүргізілген деректер бойынша, жаз айларында күн сәулесінің 20-дан 50 процесінтіне дейін қала үстіндегі қарақошқыл көрініс тұтып қалатыны анықталды. Қарақошқыл көрініс күн сәулесінің спектрлік құрамын өзгертеді. Алматы үстіндегі күн сәулесінің спектрлік құрамында тек 0,5 процент ультракүлгін сәуле бар екені анықталады, ал тау бөктеріндегі ультракүлгін сәулелердің мөлшері 20 %-ке жететіні белгілі болды. Өнеркәсіп орындары атмосфераны әр түрлі газдармен және ұзақ қалқып жүретін майда шаң-тозандармен де ластайды. Әсіресе миллиондаған тонна көмір мен мұнайдың жануы негізінде пайда болатын көмір қышқыл газының көлемі аса үлкен. Халықаралық зерттеулердің қорытындылары бойынша, бұл газдың көлемі жылына 0,3—0,5 процент өсіп отыратыны
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:
Таза ауа — тіршілік кепілі
Жоспар
1. Ауа ластануының адам организміне әкелетін зияны
2. Ауаның ластануынан болатын экономиалық зиян
3. Қорытынды
Адам әрекеті тек жер бетіндегі суды ғана емес ауаны да ластап келеді.
Күн сайын өнеркәсіп орындары ауаға орасан зор улы газ және оларға қоса өте
майда бөлшектерден тұратын қоспаларды шығарып жатады. Олар ауамен бірге
адам мен жануарлардың денесіне сіңеді жене жер бетіне шөгеді. Кейде оларды
жел алғашқы шыққан орнына мындаған километр жерге айдап апарады. Міне
сондықтан да газ немесе қатты зат түрінде бөлініп шығатын заттардан ауаны
қорғау адам денсаулығы үшін де, тіршілік үшін де үлкен мән алады.
Осы уақытта ауаға улы қосындыларды жібермеу, адамзат баласының алдында
тұрған үлкен проблемалардың бірі.
Ауаның әр түрлі жолмен былғануы атмосферада бірте-бірте түпкілікті
мутагенді өзгерістср тудыратыны анықталып отыр. Мысалы, қалалардың үстін,
2000—2500 м биіктік көлемінде, әр түрлі газдар мен ұсақ бөлшектерден
тұратын қарақошқыл (не тұман екені, не бұлт екені белгісіз) түтін басып
тұрады. Осындай көрініс Алматы қаласына тән құбылыс. Осындай құбылстардан
қала ішіне күн сәулесінің ультракүлгін сәулесі жетпейді. Осыған байланысты
қала ішінде неше түрлі жұқпалы ауру тарататын микробтар көбейіп кетеді.
Олар неше түрлі көз, тері өкпе дерттерін адамдарға дарытады. Адамдар көп
мөлшерде ауруға шалдығады. Әсіресе тұмау адамдарды әбден әлсіретіп
жібереді. Арнаулы түрде жүргізілген деректер бойынша, жаз айларында күн
сәулесінің 20-дан 50 процесінтіне дейін қала үстіндегі қарақошқыл көрініс
тұтып қалатыны анықталды. Қарақошқыл көрініс күн сәулесінің спектрлік
құрамын өзгертеді. Алматы үстіндегі күн сәулесінің спектрлік құрамында тек
0,5 процент ультракүлгін сәуле бар екені анықталады, ал тау бөктеріндегі
ультракүлгін сәулелердің мөлшері 20 %-ке жететіні белгілі болды. Өнеркәсіп
орындары атмосфераны әр түрлі газдармен және ұзақ қалқып жүретін майда шаң-
тозандармен де ластайды. Әсіресе миллиондаған тонна көмір мен мұнайдың
жануы негізінде пайда болатын көмір қышқыл газының көлемі аса үлкен.
Халықаралық зерттеулердің қорытындылары бойынша, бұл газдың көлемі жылына
0,3—0,5 процент өсіп отыратыны анықталды. Ал оның табиғи мөлшері 0,003 %.
1988 жылдан бері оның көлемі тағы да 1,13 процентке ості. Егер ауаның көмір
қышқыл газымен толықтырылуы жақсы нәтижеге бермейтіні белгілі. Егер
көмірқышқыл газы жинала берсе, онда күн сөулесінің энергиясы жерге жетпей
биосферадағы сулар қатып қалып мұзға айналады, яғни, мұз дәуірі қайтадан
оралуы мүмкін деген болжам бар. Ал екінші көзқарасқа тоқталатын болсақ,
онда ауада көмір қышқыл газының мөлшері көбейеді де, жер бетінденгі энергия
космос кеңістігіне тарамай калады, ауаның температурасын жоғарлатып
жібереді. Сол себептен жер бетіндегі мәңгі қарлар мен мұздар еріп теңіздер
мен мұхиттардың сулары көбейіп, деңгейлері көтеріледі, яғни жер бетін топан
суы басып кете ме деген болжам бар. Қазіргі кезде ауаның жылынуын көпшілік
біледі. Оның күнделікті радио-телевизор хабарлары айтыл жатады. Газет-
журналдардан оқып жатырмыз 0,04 продентке дейін СО2 жиналуы ғалымдардың
болжауы бойынша, дүние жүзінде тірі организмдерге қолайсыз парниктік
эффект дейітн құбылысты тудырады. Климат мүлдем өзгеріп кетеді, жылдық
орташа температурас 0,8—3 градусқа дейін өседі.
Ауада кейінгі кезде оттектің азаюы байқалып отыр. Өйткені оны көптеген
организмдер, неше түрлі транспорттар пайдаланады. Бір автомобиль 1000
километрдей жол жүргендс бір адамның бір жыл ішінде дем алуға жұмсайтын
оттектің мөлшеріндей оттекті жояды. Жағылған бір тонна таскөмір 10 адамға
бір жылда тыныс алатын оттекті жояды. Тек қана жанар маймен таскөмір ағаш,
торф, газ жанғанның өзінде жер жүзіндегі оттектің сұрапыл көп бөлігі жанып,
тіршілік дүниесінен жойылып жатады. Бұл жолдарды айлаудың өзі қорқынышты.
Қазіргі кезде атмосфералық ауаның аса көп мөлшерден тыс улануы АҚШ-та
болып отыр. Әбден шегіне жеткен өндіріс жүйелері басқа биосфсра байлықтарын
аяусыз пайдаланумен қоймай дем алатын ауаны да адам өміріне қауіп туғызатын
улы газға айналдырып отыр. Бұның өзі тек Америка халқы емес, басқа да
көршілес отырған елдерге нұсқан келтіруде. Өйткені ауа өне бойы бір жерде
тұра бермейді. Жел арқылы басқа жаққа ауысып отырады да улы, зиянды
заттарды тарата береді.
АҚШ-та жыл сайын ауаға 150—160 миллион тоннадай зиянды заттар қосылып
отырады. Яғни жан басына шаққанда бұл әрбір адамға 400—500 килограмнан
келеді. Зиянды заттардың жалпы химиялық құрамында 5,2 проценттей
көміртектің тотығы, 18 про-цент күкірт тотығы, 12 процент көмірлі өттек, 6
процент азот тотығы, 12 процент әртүрлі заттар бары анықталды. Осындай улы
газдардың 60 проценттейі транспорттардан шығады. 150 миллионнан астам
автомобильдерден бір жыл ішінде ауаға 100 миллион тоннадай зиянды газдар
қосылып отырады. Ал жер жүзінде 300 миллиондай аетомобильдерден ауаға
қосылып отыратын улы газдардың көлемі 200—250 миллион тоннадай болады.
Атмосфераның түтін және газ қосындыларымен ластануы адам денсаулығына
зиянды құбылыстар туғызады. Бұл құбылыс әсіресе метеорологиялық жағдайдың
әсерінен ауа сирек алмасатын қалаларда жиі кездеседі оны смог деп атайды.
Ағылшын сөзі – тұман деген мағына береді.
Жер шарының аса ірі қалаларында фотохимиялық тұман (смог) түзілу
үрдісі жылдан-жылға қарай өсіп отыр. Фотохимиялық тұман (улы қосылыс)
өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесіне, сондай-ақ адамзат баласына өте
үлкен зиян келтіруде. Осы жағдайларға сәйкес, шет елдің мемілекеттерінде
және біздің республикамызда атмосфералық ауаны қорғау мақсатында
автомобильдердің қозғаушы күшін жетілдіру, нейтрализатарлар орнату, газбен
және электр қуатымен жүретін электромобильдерді шығару проблемалары туып
отыр. Сонымен бірге сутек отындарын пайдалану және жанар майлардың
альтернативті түрлерін жасау проблемаларын шешу жолдары зерттелуде.
Ауаның жер бетіндегі қабатын автомобиль және өнеркәсіп газдары мен
түтіннен тұратын қалың тұман басады. Күн сәулесі жиналған газдарды
(фотохимиялық реакция) ыдыратып, әр түрлі улы қоспалар түзеді. Ол кезде
адамдардың көзі ауырады, өкпесін улы газ толтырады, үздіксіз жөтеліп тынысы
тарылады. Бұл орасан үлкен күйзеліске ұшыратады, жүздеген, мындаған
адамдардың өмірін алып кетеді. Міне, 1952 жылы аса зардапты Лондонның
түтінді тұманын американ ғалымы Л.Баттонның жазғанын төмендегі тараулардан
оқисыздар.
Ортаны қорғау агенттігі 1984 жьшды Америка Құрама Штат-тары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар
1. Ауа ластануының адам организміне әкелетін зияны
2. Ауаның ластануынан болатын экономиалық зиян
3. Қорытынды
Адам әрекеті тек жер бетіндегі суды ғана емес ауаны да ластап келеді.
Күн сайын өнеркәсіп орындары ауаға орасан зор улы газ және оларға қоса өте
майда бөлшектерден тұратын қоспаларды шығарып жатады. Олар ауамен бірге
адам мен жануарлардың денесіне сіңеді жене жер бетіне шөгеді. Кейде оларды
жел алғашқы шыққан орнына мындаған километр жерге айдап апарады. Міне
сондықтан да газ немесе қатты зат түрінде бөлініп шығатын заттардан ауаны
қорғау адам денсаулығы үшін де, тіршілік үшін де үлкен мән алады.
Осы уақытта ауаға улы қосындыларды жібермеу, адамзат баласының алдында
тұрған үлкен проблемалардың бірі.
Ауаның әр түрлі жолмен былғануы атмосферада бірте-бірте түпкілікті
мутагенді өзгерістср тудыратыны анықталып отыр. Мысалы, қалалардың үстін,
2000—2500 м биіктік көлемінде, әр түрлі газдар мен ұсақ бөлшектерден
тұратын қарақошқыл (не тұман екені, не бұлт екені белгісіз) түтін басып
тұрады. Осындай көрініс Алматы қаласына тән құбылыс. Осындай құбылстардан
қала ішіне күн сәулесінің ультракүлгін сәулесі жетпейді. Осыған байланысты
қала ішінде неше түрлі жұқпалы ауру тарататын микробтар көбейіп кетеді.
Олар неше түрлі көз, тері өкпе дерттерін адамдарға дарытады. Адамдар көп
мөлшерде ауруға шалдығады. Әсіресе тұмау адамдарды әбден әлсіретіп
жібереді. Арнаулы түрде жүргізілген деректер бойынша, жаз айларында күн
сәулесінің 20-дан 50 процесінтіне дейін қала үстіндегі қарақошқыл көрініс
тұтып қалатыны анықталды. Қарақошқыл көрініс күн сәулесінің спектрлік
құрамын өзгертеді. Алматы үстіндегі күн сәулесінің спектрлік құрамында тек
0,5 процент ультракүлгін сәуле бар екені анықталады, ал тау бөктеріндегі
ультракүлгін сәулелердің мөлшері 20 %-ке жететіні белгілі болды. Өнеркәсіп
орындары атмосфераны әр түрлі газдармен және ұзақ қалқып жүретін майда шаң-
тозандармен де ластайды. Әсіресе миллиондаған тонна көмір мен мұнайдың
жануы негізінде пайда болатын көмір қышқыл газының көлемі аса үлкен.
Халықаралық зерттеулердің қорытындылары бойынша, бұл газдың көлемі жылына
0,3—0,5 процент өсіп отыратыны анықталды. Ал оның табиғи мөлшері 0,003 %.
1988 жылдан бері оның көлемі тағы да 1,13 процентке ості. Егер ауаның көмір
қышқыл газымен толықтырылуы жақсы нәтижеге бермейтіні белгілі. Егер
көмірқышқыл газы жинала берсе, онда күн сөулесінің энергиясы жерге жетпей
биосферадағы сулар қатып қалып мұзға айналады, яғни, мұз дәуірі қайтадан
оралуы мүмкін деген болжам бар. Ал екінші көзқарасқа тоқталатын болсақ,
онда ауада көмір қышқыл газының мөлшері көбейеді де, жер бетінденгі энергия
космос кеңістігіне тарамай калады, ауаның температурасын жоғарлатып
жібереді. Сол себептен жер бетіндегі мәңгі қарлар мен мұздар еріп теңіздер
мен мұхиттардың сулары көбейіп, деңгейлері көтеріледі, яғни жер бетін топан
суы басып кете ме деген болжам бар. Қазіргі кезде ауаның жылынуын көпшілік
біледі. Оның күнделікті радио-телевизор хабарлары айтыл жатады. Газет-
журналдардан оқып жатырмыз 0,04 продентке дейін СО2 жиналуы ғалымдардың
болжауы бойынша, дүние жүзінде тірі организмдерге қолайсыз парниктік
эффект дейітн құбылысты тудырады. Климат мүлдем өзгеріп кетеді, жылдық
орташа температурас 0,8—3 градусқа дейін өседі.
Ауада кейінгі кезде оттектің азаюы байқалып отыр. Өйткені оны көптеген
организмдер, неше түрлі транспорттар пайдаланады. Бір автомобиль 1000
километрдей жол жүргендс бір адамның бір жыл ішінде дем алуға жұмсайтын
оттектің мөлшеріндей оттекті жояды. Жағылған бір тонна таскөмір 10 адамға
бір жылда тыныс алатын оттекті жояды. Тек қана жанар маймен таскөмір ағаш,
торф, газ жанғанның өзінде жер жүзіндегі оттектің сұрапыл көп бөлігі жанып,
тіршілік дүниесінен жойылып жатады. Бұл жолдарды айлаудың өзі қорқынышты.
Қазіргі кезде атмосфералық ауаның аса көп мөлшерден тыс улануы АҚШ-та
болып отыр. Әбден шегіне жеткен өндіріс жүйелері басқа биосфсра байлықтарын
аяусыз пайдаланумен қоймай дем алатын ауаны да адам өміріне қауіп туғызатын
улы газға айналдырып отыр. Бұның өзі тек Америка халқы емес, басқа да
көршілес отырған елдерге нұсқан келтіруде. Өйткені ауа өне бойы бір жерде
тұра бермейді. Жел арқылы басқа жаққа ауысып отырады да улы, зиянды
заттарды тарата береді.
АҚШ-та жыл сайын ауаға 150—160 миллион тоннадай зиянды заттар қосылып
отырады. Яғни жан басына шаққанда бұл әрбір адамға 400—500 килограмнан
келеді. Зиянды заттардың жалпы химиялық құрамында 5,2 проценттей
көміртектің тотығы, 18 про-цент күкірт тотығы, 12 процент көмірлі өттек, 6
процент азот тотығы, 12 процент әртүрлі заттар бары анықталды. Осындай улы
газдардың 60 проценттейі транспорттардан шығады. 150 миллионнан астам
автомобильдерден бір жыл ішінде ауаға 100 миллион тоннадай зиянды газдар
қосылып отырады. Ал жер жүзінде 300 миллиондай аетомобильдерден ауаға
қосылып отыратын улы газдардың көлемі 200—250 миллион тоннадай болады.
Атмосфераның түтін және газ қосындыларымен ластануы адам денсаулығына
зиянды құбылыстар туғызады. Бұл құбылыс әсіресе метеорологиялық жағдайдың
әсерінен ауа сирек алмасатын қалаларда жиі кездеседі оны смог деп атайды.
Ағылшын сөзі – тұман деген мағына береді.
Жер шарының аса ірі қалаларында фотохимиялық тұман (смог) түзілу
үрдісі жылдан-жылға қарай өсіп отыр. Фотохимиялық тұман (улы қосылыс)
өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесіне, сондай-ақ адамзат баласына өте
үлкен зиян келтіруде. Осы жағдайларға сәйкес, шет елдің мемілекеттерінде
және біздің республикамызда атмосфералық ауаны қорғау мақсатында
автомобильдердің қозғаушы күшін жетілдіру, нейтрализатарлар орнату, газбен
және электр қуатымен жүретін электромобильдерді шығару проблемалары туып
отыр. Сонымен бірге сутек отындарын пайдалану және жанар майлардың
альтернативті түрлерін жасау проблемаларын шешу жолдары зерттелуде.
Ауаның жер бетіндегі қабатын автомобиль және өнеркәсіп газдары мен
түтіннен тұратын қалың тұман басады. Күн сәулесі жиналған газдарды
(фотохимиялық реакция) ыдыратып, әр түрлі улы қоспалар түзеді. Ол кезде
адамдардың көзі ауырады, өкпесін улы газ толтырады, үздіксіз жөтеліп тынысы
тарылады. Бұл орасан үлкен күйзеліске ұшыратады, жүздеген, мындаған
адамдардың өмірін алып кетеді. Міне, 1952 жылы аса зардапты Лондонның
түтінді тұманын американ ғалымы Л.Баттонның жазғанын төмендегі тараулардан
оқисыздар.
Ортаны қорғау агенттігі 1984 жьшды Америка Құрама Штат-тары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz