Қазақстан Республикасының экономикасындағы ауыл шаруашылығын дамытудағы қаржының ролі

Кіріспе

Ең біріншіден қаржы түсінігі туралы айтатын болсақ , онда қаржы ақша-қаржы ресурстары мен қорларын құру және пайдалану үдерісіндегі экономикалық категориялардың маңызды бір бөлігі болып табылады. Қаржы өндірісті тұтыну қажеттіліктеріне сәйкес икемдеу, шаруашылық саласында үнемі өзгеріп отыратын қажеттіліктеріне мүмкіндік беру үшін қажет. Қоғамдық қажеттіліктерінің артуы шаруашылық жүргізуші субъектілердің иелігіндегі ақша қорларының құрамы мен құрылымының өзгеруіне әкеледі. Қаржысыз өндірістік қорлардың кеңейтілген нысандағы жеке және қоғамдық өндіріс айналымын қамтамасыз ету, экономиканың аумақтық және салалық құрылымын реттеу, ғылыми-техникалық жетістіктерді жедел енгізуді ынталандыру және қоғамның басқа да қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкін емес.
2003ж-2005ж арналған мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламаны қабылдар қарсанындағы үш жылды қатарына «ауыл жылдары» деп жариялаған атақты жолдауында Елбасы құжаттың мақсаты мен маңызын айқындап берген болатын. Бағдарламаны жүзеге асыру үшін Республикалық бюджет есебінен 150 млрд.теңге қарастырылып, әр жыл сайын бөлінген қаржы көлемі 9-10 млрд.теңгеге өсіп отырады деп жоспарланды. Сондай-ақ бағдарламада белгіленген барлық шаралар өз нәтижесін беріп отыр. Кодекс жүзеге асырыла бастаған өткен жылдың өзінде ғана екінші деңгейдегі банктер ауыл шаруашылығына 125 млрд. теңгенің несиесін құйды. Ал оның алдында банктерден біздінң сала үшін 1 млн.теңгенің несиесін алудың өзі үлкен мұн болатын Сондықтан аталған бағдарламаның маңызын республикалық бюджеттен бөлінген 150 млрд.теңгемен ғана есептеуге болмайды. Оның тигізген пайдасы бұдан әлдеқайда зор. Өйткені осы құжатта белгіленген шараларды жүзеге асыру арқылы саланың әлеуметтік қуаты арттырылады. Ауыл шарушылығының тиімді жүйесі құрылып, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігі қамтамасыз етілді. Құжаттың сондай-ақ саланы жаңа техникалармен жарақтандыруға , оның бәсекелестік қабілеттілігін арттырып, ішкі рыногымызды жаулап алған импорттық өнімдерді ығыстыруға, экспортына қарай бағдарлануына үлкен көмегі тиді. Осы үш жылдың ішінде

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының экономикасындағы ауыл шаруашылығын дамытудағы
қаржының ролі

Ең біріншіден қаржы түсінігі туралы айтатын болсақ , онда қаржы
ақша-қаржы ресурстары мен қорларын құру және пайдалану үдерісіндегі
экономикалық категориялардың маңызды бір бөлігі болып табылады. Қаржы
өндірісті тұтыну қажеттіліктеріне сәйкес икемдеу, шаруашылық саласында
үнемі өзгеріп отыратын қажеттіліктеріне мүмкіндік беру үшін қажет. Қоғамдық
қажеттіліктерінің артуы шаруашылық жүргізуші субъектілердің иелігіндегі
ақша қорларының құрамы мен құрылымының өзгеруіне әкеледі. Қаржысыз
өндірістік қорлардың кеңейтілген нысандағы жеке және қоғамдық өндіріс
айналымын қамтамасыз ету, экономиканың аумақтық және салалық құрылымын
реттеу, ғылыми-техникалық жетістіктерді жедел енгізуді ынталандыру және
қоғамның басқа да қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкін емес.
2003ж-2005ж арналған мемлекеттік аграрлық азық-түлік
бағдарламаны қабылдар қарсанындағы үш жылды қатарына ауыл жылдары деп
жариялаған атақты жолдауында Елбасы құжаттың мақсаты мен маңызын айқындап
берген болатын. Бағдарламаны жүзеге асыру үшін Республикалық бюджет
есебінен 150 млрд.теңге қарастырылып, әр жыл сайын бөлінген қаржы көлемі 9-
10 млрд.теңгеге өсіп отырады деп жоспарланды. Сондай-ақ бағдарламада
белгіленген барлық шаралар өз нәтижесін беріп отыр. Кодекс жүзеге асырыла
бастаған өткен жылдың өзінде ғана екінші деңгейдегі банктер ауыл
шаруашылығына 125 млрд. теңгенің несиесін құйды. Ал оның алдында банктерден
біздінң сала үшін 1 млн.теңгенің несиесін алудың өзі үлкен мұн болатын
Сондықтан аталған бағдарламаның маңызын республикалық бюджеттен бөлінген
150 млрд.теңгемен ғана есептеуге болмайды. Оның тигізген пайдасы бұдан
әлдеқайда зор. Өйткені осы құжатта белгіленген шараларды жүзеге асыру
арқылы саланың әлеуметтік қуаты арттырылады. Ауыл шарушылығының тиімді
жүйесі құрылып, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігі қамтамасыз етілді.
Құжаттың сондай-ақ саланы жаңа техникалармен жарақтандыруға , оның
бәсекелестік қабілеттілігін арттырып, ішкі рыногымызды жаулап алған
импорттық өнімдерді ығыстыруға, экспортына қарай бағдарлануына үлкен
көмегі тиді. Осы үш жылдың ішінде бұл сала, мемлекеттік лизинг арқылы
алынғаны, шаруашылықтардың өздерінің сатып алғандары бар, жалпы жиыны 4380
комбайнмен, 3490 трактормен, басқа да көптеген ауыл шаруашылығы
техникалармен байыды. Республика облыстарында 14 МТС құрылып жұмыс істеп
жатыр. Ең бастысы осы үш жылдың ішінде ауыл адамдарының тұрмыс – тіршілігі
жақсара түсті.
Мұның сыртында Қазақстан Республикасының ауылдық аумақтарын
дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны қабылдаған
болатын. Ол мынандай келесі мақсаттарды көздейді: экономикалық қызметті
дамыту жобаларын қарастыру, құрылыстар, ремонт және әлеуметтік, инжинерлік
инфрақұрылымдық объектілерін реконструкциялауы, ауыл шаруашылық
территориялардың экономиеалық қауіпсіздігі және әлеуметтік-экономикалық
ұйымдардың мониторнигінің дамуы, жердік ресурстардың бағалауы,
нормативтердің қалыптасуы және ауыл шаруашылық халықтың орнын ауыстыру
бағдарламасының ұйымдастырылуы болып табылады. Бұл мақсаттар екі этапта
жүргізіледі: Бірінші этап: 2004Ж-2006ж мынаны қарастырады : әлеуметтік және
инженерлік қамтамасыз етілуі ұлттық стандарттың ауыл шаруашылығына табыс
және халықтың оптимальді модель қызметі құны арқылы жүзеге асырылады.
Осы соңғы бағдарламада да тиісті қаржымен қуатталып отыр. Оны
жүзеге асыруға екі жылдың ішінде мемлекеттен 51,3 млрд.теңге қарастырылып,
бұл қаржы игерілу үстінде.
Дегенмен, қазірдің өзінде жүзеге асқан істердің бар екенін айтуға
болады. Мәселен, өткен жылдың өзінде бағдарлама аясында республикалық
бюджет қаржысымен 33 мектеп, 33 денсаулық сақтау нысаны салынды. 439
ауылдық елді мекен республикалық телеарналар мен радиобағдарламаларды көріп-
есту мүмкіндігіне ие болып, 277 елді мекен Қазақтелеком қаржысы арқылы
байланыс қызметімен қамтылды. Ал жергілікті бюджеттер есебіне іске қосылып,
жөндеулен өткізілген білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт
мекемелері қаншама. Аталған бағдарламаны жүзеге асыруға бас көз болу үшін
Министірліктен Ауылдық аумақтар істері жөніндегі коммитет құрылып, лған
2004жылы мониторингін жүргізу тапсырылған болатын.
Еліміздің нарық жолына түсіп, әлемдік шаруашылық жүйесіне қосылуы
экономикамыздағы терең өзгерістерді бастап берді. Осыған сәйкес халықаралық
рынок қажет етіп отырған өнімдерін бере алатын салалар неғұрлым тез
қарқынмен даму үстінде. Елімізде соңғы жылдары мұнай өндіру көлемі үш есе
өсті. Бұл жағдай осы секторды үлкен қозғалысқа келтірді. Осыған мысал
ретінде, соңғы оң жылдықтарды дүниежүзі бойынша әлемдік экспорттағы азық-
түліктің үлесі 13-9%-а , ал ауыл шаруашылығын шикізаттың 7-2,5%-ға
төмендеді. Кез-келген Ұлттың өмірі мен қауіпсіздігі үшін азық-түлік басты
қажеттіліктердің бірі болып саналатындықтан, көптеген мемлекеттер , сонымен
бірге бізбен көрші елдер, соңғы кездерден бері, өздерін жеткілікті
қамтамасыз етудің, осы мақсатта ішкі рыноктарын импорттық өнімдерден
қорғаудың барлық амалдарын қарастыруда. Дамушы елдерде ауыл шаруашылығының
жалпы ішкі өнімдегі үлесі 15-16% ға жеткенде, неғұрлым дамыған елдерде бұл
көрсеткіштің бар болғаны 2-3% құрауы айғағы. Ауыл халқының азайып ,
урбанизацияның белең алуы қазір бүкіл әлемге тән құбылыс.1910 жылы
Америкада халықтың 35% –ы аграрлық секторда жұмыс істеген екен. Енді 3-4%-ы
ғана қалды. Біздегі ауыл шаруашылықтар саны дәл осындай қысқарғанымен біраз
уақыт өткеннен кейін оның мөлшері 20%-ға дейін төмендейтіндігіне сенім
мәлім. Халық азайғанымен ауыл шаруашылығы өндірісі көлемі өспесе,
төмендемейді. Әлемнің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.