Банк жұмысының мәліметтер базасын құру

Есептің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 1.1Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5.28
2.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.2 Мәліметтер базасының басқару жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5.7
2.3 Мәліметтер базасын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8.9
2.4 Database Desktop ортасында кесте құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.16
2.5 BDE Administrator ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16.20
2.6 Delphi ортасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21.28
III Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2 3.1 Программа листингісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30.32
3.2 Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33

Ғылыми прогресс – білімнің жоғарылануымен және ақпарат көлемінің көп болуымен сипатталады. Мұндай кең көлемдегі ақпараттарды басқару көп қиындық әкелері сөзсіз. ХХI ғасыр жаңа технологияның пайда болуы, оның жедел өсуі мұндай мәселелерді шешуге жол ашты.
Әртүрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасау үшін ақпаратты жүйенің дамығанын талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды, өндеуді және манипуляциялауды іске асырады.
Мәліметтер базасы деп, деректердің электрондық сақтаушысын айтады. Оларға қатынас бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады. Әдетте деректер базасы деректерді сақтау үшін жасалады.
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінің белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиындығын құрайды.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға, жаңартуға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
Delphi жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған Delphi құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс істеуге және кез-келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер базасында орналасады.

1. Уэйт М., Прата С., Мартин Д. Язык СИ. Москва: "Мир", 1998 .
2. С.В.Федотова. Москва: “ Создание Windows – приложений в среде Delphi ”,2004./201-203 беттер/.
3. Фаронов В.В. Москва, изд.” Нолидж ”: “ Работа в среде Delphi ”,2000.
4. Архангельский А.Я. “ Программирование на Delphi - 7 ”-Москва: Бином, 2004./324-328 беттер/.
5. Гофман В.Э, Хоманенко А.Д. “ Delphi - 6 ”-СПБ:БХВ.2001. /95-103 беттер/.
6. Иванова Т.С, Ничушкина Т.Н, Пугачев Е.К. “ Объектно – ориентирование программирование ”- Москва: изд.МГТУ
Им.Н.Э.Баумана, 2003.
7. Фаронов В.В. “Delphi - 6” Учебный курс – СПБ. Питер,2002.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ТҰРАР РЫСҚҰЛОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Қолданбалы информатика кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы:
“Банк жұмысының мәліметтер базасын құру”

Оқытушы: Миркасимова Т.Ш.

Студент: Бұхарбаева С.С.
Мамандығы: ЕТ және ПЖ
Тобы: 107

Алматы – 2007ж.

Мазмұны
Есептің
қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

I
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...4 1.1Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ..5-28
2.1 Мәліметтер базасын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.2 Мәліметтер базасының басқару
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .5-7
2.3 Мәліметтер базасын
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
-9
2.4 Database Desktop ортасында кесте
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10-16
2.5 BDE
Administrator ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...16-20
2.6 Delphi
ортасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .21-28
III
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... 2 3.1 Программа
листингісі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... 30-32
3.2 Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..33

Есептің қойылымы
Программаға арналған негізгі шарттар және орындау жолдар
Бұл курстық жұмыстың мақсаты- деректер базасын құру және онымен
жұмыс істеу.Олардың қарым-қатынасын құрып,оларға қойылған талаптарды жүзеге
асыру. Қатынастар құру барысында “Реляциялық алгебра”- операциясын
қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті
болуы тиіс.
2) Жолдың реттілігі маңызды емес.
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес.
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс.
Осы жұмысты іске асыру алдында, қатынас құру схемасын сызып ақиқатқа жақын
жолын таңдадық. Оның ең тиімді жолы екі кестені қолдану болып табылады.
Қазіргі уақытта кез келген ұйымды, бірлестікті және мемлекеттік
органдардың мәліметтер базасын құру ісі бірінші кезекке қойылып отыр. Ол
шетелдерде қызмет еткенмен, біздің елде енді-енді енгізіліп жатыр. Оның бір
көрінісі Президенттің өзі де мемлекеттік органдардың мәліметтер базасын
құруды айтып отыр. Соның ішіне 2008 жылға дейін электронды үкімет құру
мәселесі де бар.
Банктіктің жұмысын талдаудың мәліметтер базасының құру жүйесі бізге
сол банктің жүргізетін операцияларын, оның қызметтері жайлы білуге
көмектеседі
Курстық жобаны жазудағы басты мақсатым банктің кызметкерлері жайлы
толық маліметті анықтауға арналған ақпарат жүйесін тұрғызу.

КІРІСПЕ

Ғылыми прогресс – білімнің жоғарылануымен және ақпарат көлемінің көп
болуымен сипатталады. Мұндай кең көлемдегі ақпараттарды басқару көп қиындық
әкелері сөзсіз. ХХI ғасыр жаңа технологияның пайда болуы, оның жедел өсуі
мұндай мәселелерді шешуге жол ашты.
Әртүрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасау үшін ақпаратты жүйенің дамығанын
талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды, өндеуді және
манипуляциялауды іске асырады.
Мәліметтер базасы деп, деректердің электрондық сақтаушысын айтады.
Оларға қатынас бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады. Әдетте
деректер базасы деректерді сақтау үшін жасалады.
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы,
тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінің белгілі бір
ережелерге сай құрылған деректер жиындығын құрайды.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
жаңартуға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
Delphi жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер
сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын
басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған Delphi құралы
локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс
істеуге және кез-келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба
құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер
базасында орналасады.

2.1 Мәліметтер базасы- деп деректердің электрондық сақтаушысын
айтады. Оларға қатынас бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске
асады. Мәліметтер қорын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
Атрибут-объектінің қасиеттерін ақпараттық бейнелеу.Әрбір объект
атрибуттардың кейбір жиынтығымен сипатталады.
Мәліметтердің басты элементі деп мәліметтердің басқа элементтері-нің
мәндерін анықтауға мүмкіндік беретін осындай атрибут аталады.
Алғашқы кілт- объектінің(жазбаның) әрбір данасын бірегей түрде ұқсастарын
атрибут(немесе атрибуттар тобы).
Екінші ретті кілт-бірнеше жазбалар үшін мәні қайталанатын атрибут
(немесе атрибуттар тобы).Ең алдымен,екінші реттегі кілттер жазбаларды
іздестіру операцияларында қолданылады.

2.2 Мәліметтер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару
жүйесінің ұғымы тығыз (МББЖ) байланысты.
МББЖ-жаңа құрылымын құруға арналған программалық құралдар кешені,оны
құрамын толықтыру,құрамында барды редакциялау және ақпаратпен көрсетушілік.
База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес бейнелейтін
мәліметтерді іріктеу,оларды реттеу,сосын шығаратын құрылғыға беру немесе
байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік
береді:
1.Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
2.Кестеден бір немесе бірнеше жазбаны жою;
3.Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
4.Берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ-ның тағы бір функциясы-мәліметтерді басқару.Мәліметтерді басқару
ретінде,әдетте,мәліметтерді рұқсат етілмей қол жетуден қорғау,мәліметтермен
жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау және мәліметтердің тұтастығы мен
үйлесімділігін қамтамасыз ету түсініледі.
Мәліметтер базасын жіктеу.Мәліметтер арсындағы байланыстарды орнату
әдістері бойынша ажыратылады:Реляциялық,ирархиялық және желелік МБ.
Реляциялық МБ кесте түрінде мәліметтерді ұсынудың қарапайым және әдеттегі
формасы болып саналады.Көптеген теориялар ішінде кестеге қатыныс(relation)
термині сәйкес келеді және ол МБ-ға осы атты берген.Ол үшін дамыған
математикалық операциялар айқындалатын реляциялық есептеу мен реляциялық
алгебра.
Осы типтегі МБ жасауға амкрикандық ғалым Е.Кодд елеулі үлес қосты.
Реляциялық МБ-ның жақсы қасиеті-оны қолданудың аспаптық құралдарының
салыстырмалы қарапайымдылығы,кемшілігі-мәліметте р құрылымының
қатаңдығы(ерікті ұзындық кестенің жолдарын берудің мүмкін еместігі) және
оның жұмысы жылдамдығының мәліметтер базасы мөлшеріне тәуелділігі.Мұндай МБ-
ға белгіленген көптеген операциялар үшін барлық МБ қарау қажетті болуы
мүмкін.
Ирархиялық және желілік МБ қайсыбір ортақ белгісі бар мәліметтер
арасындағы байланыстардың бар болуын көздейді.Ирархиялық МБ-да мұндай
байланыстар ағаш-сызық жол түінде бейнеленуі мүмкін ,мұнда биік шар бастан
төменгі кішілеріне қарай біржақты байланыстар ғана болуы ықтимал.Егер
бпрлық ықтимал сұрақтар ағаш құрылымында бейнеленсе ғана,бұл қажетті
ақпаратқа жетуді тездетеді.Ақпарат алудың ешқандай басқа сұрау салулары
қанағаттандырмайды.
Аты айтылған кемшілік желілік МБ-дан алып тасталды,онды(тым
болмағанда,теориялық жағынан) бәрімен барлық жағынан байланыс болуы
ықтимал еді.Іс-тәжірибе жүзінде мұны іске асыру мүмкін
болмағандықтан,кейбір шектеулерге жүгінуге тура келеді.
Мәліметтердің әрбір элементі құрамында кейбір басқа элементтердің
сілтемесі болуы тиіс.Сол себептен ЭЕМ оперативті және дискілік жадындағы
едәуір ресурстар талап етеді.
Әр түрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасауы үшін ақпаратты жүйені
дамығанн талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды,
өңдеуді және монипуляциялауды іске асырады.
Мәліметтер қоры - ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге
ыңғайлы,тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер қоры өзінен белгілі
бір ережелерге сай құралған деректер жиынтығын құрайды.

Delphi жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, бірақ
толық МББЖ ( мәліметтер басқару жүйесі ) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып
отырған Delphi құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып және
оның ішінде жұмыс істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей
алатын қолданба құруға мүмкіндік береді.

2.3 Мәліметтер базасын құру

Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта тұрады.
Кестелер файлдарда сақталып, бөлек құжаттарға немесе электрондық кестелерге
ұқсас. Кестелерді көшіруге, орнын ауыстыруға болады. Бірақ, құжаттарға
қарағанда, деректер базасының кестелері көп қолданбалы қатынау режимін
қолдайды, яғни бірнеше қолданбалармен бір мезгілде қолданылуына болады. Бір
кесте үшін (деректер, кілттер, индекстер, т.б. құрайтын) бірнеше файлдар
жасалады. Осылардың ішінде негізгісі болып кестенің атымен аталатын
деректер файлы болып есептеледі. Кестені таңдағанда, әсіресе оның негізгі
файлы таңдалады. Мысалы: dBase кестесі үшін кеңейтіндісі DBF болатын файл,
ал Paradox кестесі үшін DB кеңейтіндісі болып табылады. Деректер базасының
әрбір кестесі жолдан және бағаннан тұрады, бір типті обьектілердің
ақпаратты жүйелер деректерін сақтауға негізделген.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін оның
өрісінің сипаты құрайды. Әрбір кестенің кем дегенде бір өрісі болуы тиіс.
Кестенің құрылымдық түсінігі өте кең және оның құрамына:
• өріс сипаты
• кілт
• индекс
• өрістің мәтініне шек қою
• кестелер арасындағы біртұтастықты сақтау
• парольдер кіреді.
Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі. Кестенің атын
өзгерткенде кесте және оның файлдары жаңа атқа ие болады. Бұл үшін деректер
базасының кестелерімен жұмыс істейтін арнайы программалар қолданылады.
Мысалы: Database немесе Data Pump. Дискіден кестені жойғанда, оның барлық
файлдары да жойылады.
Ал енді мәліметтер базасыиен жұмыс бастамас бұрын, біз оның каталогын
құрып алайық. Ол каталог бізде С:\папка. Деректер базасын құру Database
Desktop (DBD) утилит көмегімен іске асырылады. DBD утилит көмегімен кестені
құруға және оның құрылымын өзгертуге, оның біріншілік кілттерін және
индекстерін, жазбалар құруға және өзгертулер жасауға болады.
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
Пуск\Программы\Borland Delphi7\Database Desktop. DBD кірген мезетте жұмыс
істейтін каталогтытаңдап алу керек. Ол үшін DBD менюінде File\Working
Directory және көрсетілген терезеден С:\папка каталогына сілтеме жасаймыз
Менің жағдайымда қоймадағы тауарлар есебі бойынша мәліметтер бері кестесін
құру үшін File\New\Table. DBD Create Tableтерезесін шығарады, оның форматын
таңдап алу керек.
Database Desktop-ты ашып, File – New командасын таңдаған кезде мынадай
менюді көреміз:
QBE Query Визуальды сұраныстарды құру және оларды файлға жазу.
SQL File SQL-де сұраныстар жасау және оларды файлға жазу.
Table Жаңа кесте құру.

Table алғаннан кейін бізге мынадай сұхбат терезесі ашылады. Сырғымалы
тізімнен МҚБЖ таңдап алуға болады, содан кейін Paradox7-ні таңдап алдым. (2
- сурет)
ОК-ді басып, біз осы форматты аламыз. Жоғарыдағы кестеде программаны
іске қосудың жалпы кестесі көрсетілген. Яғни ең алдымен Borland
Delphi\Tools\Database Desktop\File\New\Table арқылы жаңа кесте құрамыз.
Содан кейін келесі кестені толтырамыз. Ол үшін Берілген есептің шарты
бойынша керекті мәліметтерді жинаймыз. (3 - сурет)
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес келеді. Field
Name бағанына өріс атын, Type – символ, өрісте сақталынатын мәліметтердің
типін анықтайды. Size бағанына – сан қойылады, өрістің ұзындығын анықтайды,
Key - * символы, егер бұл өріс бойынша біріншілік кілт қою керек болса
қойылады.

1) 1-ші кестемнің үлгісі

атауы Реттік фамилия Аты Әкесінің Туған Мекен-жажынысы
номері аты жылы йы
жазылуы Num* Fam Nam Par God Adress pol
типі + А А А D A A

атауы Қызметкерлердің мамандығы ЖОО Бітірген жылы
коды
жазылуы kod Maman vuz Bitg
типі S A A S

2) 2-ші кестемнің үлгісі
атауы ҚызметкерлердіФамилия Аты Әкесініңқызметіайлығыстажы
ң аты
коды
жазылуы kod Fam Nam Par Kiz ZarplaStazh
ta
типі S A A A A IS

2.4 Database Desktop ортасында кесте құру.

Осы курстық жұмыста мен әрбір топтың студенттері жөнінде мәліметтер
қорын жасадым.
1.Database Desktop – ты ашып, File – New командасын таңдаған кезде
мынадай менюді көреміз:

QBE Query Визуалды сұраныстарды құру және оларды файлға
жазу.
SQL File SQL-де сұраныстар жасау және оларды файлға
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.