Кассадағы нақты ақшаның есебі (Access)

Мазмұны

I Кіріспе 2

1. 1 Берілгендер қорын басқару жүйелері3

1. 2 Acess-тің обьектілері4

II Негізгі бөлім

2. 1 Кассадағы нақты ақшаның есебі7

2. 2 Кассадағы нақты ақшаның қозғалысын құжатпен рәсімдеу8

2. 3 Кассаның кітапты жүргізу тәртібі мен касса бойынша есеп беру9

2. 4 Кассадағы нақты қаражаттарының есептерін жүргізу11

III Қорытынды16

Кіріcпе

Қазіргі кезде, компьютерлік техниканы пайдаланбай жұмыс жасайтын сала жоқ деуге болады. Ал, компьютерді пайдалану техналогиясының жұмыс жасауға өзіне тән талаптар коятыны белгілі. Сондай талаптардың бірі - жұмыс жасауга кажетті берілгендер корын (БҚ) күру. Күнделікті өмірде біздің кездестіретін нәрселеріміздің барлыгы кандай кордың элементтері болып саналады. Берілгендер корымен жұмыс істеу казіргі танда компьютермен жұмыс істеудегі маңызды дагдылардың біріне айналды. өндірісте, ауыл шаруашылығымен оку орындарында, комерциялык мекемелерде және т. б. салаларда түрлі берілгендерді дайындау, оларды өңдеу, сақтау жиі кездеседі. Ал, мәліметтерді сақтаудың көп тараған әдісі компьютерде берілгендер қоры түрінде сақтау. Берілгендер коры - кұрылымы берілген тәсіл бойынша үйымдастырылған арнайы форматтагы файл. Көбінес, БҚ-да сақталатын берілгендер кесте түрінде дайындалады. Яғни, дискілік файл берілгсндер коры. оған енгізілетін кесте -БҚ кұрамында сактапушы объекті.

Берілгендер корын баскару жүйелері. Берілгендер корын кұру және онымен жұмыс істеуді басқару үшін көптеген программалар дайындалган: DВАSЕ, ҒОХРRO, ҒОХВАSЕ, М1СRОSОҒE АССЕSS, т. б. оларды берілгендер корын баскару жүйелері (БҚБЖ) деп атайды. Яғни, БҚБЖ -берілгендер корымен жұмыс істеуге арналған программа.

Алгашқы кездерде колданылып жүрген DВАSЕ- тің түрлі варианттары, ҒОХРRО, ҒОХВАSЕ, т. б. жүйелер эрі программалау тілдері, эрі БҚБЖ болатын және олар МS D0$ жүйссінде жүмыс істейтін. Программалаудың кіші бизнестік сиякты шагын мекемёлерде көп киындык тугызганы белгілі. Осы себспті, соңгы жьшдары пайдаланушыдан программалауды кажет ете бермейтін Мicrosoft offise (windows) кұрамына кірістірілгсн Ассеss атаулы жан-жақты мүмкіндікті БҚБЖ-ның бірнсшс варианттары жарық көрді: Ассеss95, Ассеss88 97 (Ассеss-кіру, еркін ену) . Бұлар жұмыс істеуге женіл жэне анықтамалық жүйелері барынша жетілдірілген күрделі программалар. Ассеss-те файлдар кесте түрінде құрылады. Ассеss 97. Ехсеl 97, Wоrd 97 сияқты программалар арқылы дайындалған, берілгендер ерекшеліктерінің бірі - олар бірінен екіншісіне жеңіл түрде жіберіле және кабылдана алынады.

Ассеss программасының 6 объектісі бар: кестелер, сұраныстар, формалар, есептер, макростар, модульдер. Осы объектілердік әрқайсысына жеке-жеке түсініктеме берейік. Ал, казір оларды ұғым ретінде аныктайық

Кестелер - БҚ-нын негізгі объектілері, олар жазбалар мен өрістерден тұрады. Кестелерде берілгендер сақталады.

Сұраныстар - Берілгендерді бір немесе бірнеше кестелерді колданушының анықтаған шарты бойынша іріктеп алуға арналған кұрал. Сұраныстар көмегімен берілгендерді зерттейді. фильтрлепді, тандайды, өзгертеді. біріктіреді, яғни. өңдеиді.

Формалар кестлер мен сұраныстағы берілгендерді ыңғайлы экранға бейнелентін және басқаратын құрал.

Есептер - Кестелер мен сұраныстардагы берілгендерді ынғайлы және көрнекі түрде басып шығару кұралы. Есеп парактары түзілгеннен кейін ондағы берілгендерді редакциялауға болмайды.

Макростар - Макрокомандалар жиынтығы. Егер БҚ-да қандайда бір операциялар жиі орындалатын болса, онда олардың командалардың бір макроста жинап, оған клавиштер комбинациясын сәйкес коюға болады.

Модульдер - Бұл Vіzuаl Ваssіс тілінде жазылган программалык процедуралар. Егер Ассеss-тің стандарттық кұралдары кажетті талапты қанағаттандыра алмаса, оінда, программист процедуралар көмегімен жүйенін мүмкіндігін кеңейте алады.

Ассеss-те 6 объектіден басқа үш командалық түймелері бар: Ашу, Конструктор, Құру. Осылардың көмегімен БК - да жұмыс істеу режимі тандалады.

1. Ашу түймесі таңдалған объектіні ашады, Егер объект кесте болса онда оныкөруге, жаңа жазбалар енгізуге немесе бұрынғы информацияны өзгертугеболады.
2. Конструктор түймесі де таңдалған объектінін кұрлымын ашуға және оныөзгертуге мүмкіндік жасайды. - Егер объекті кесте болса, онда оған жаңа өрістеремгізуге нсмссс бар өрістердік қасиеттерін өзгертуге болады. Ал, егер объектформа болса, онда оның баскару элементтерін кұруға немесе өзгертуге болады. Демек, бұл режим БҚ-ын кұрастырушылар үшін керек.

3. Кұру түймесі жана объектілерді құру үшін қажет. Бұл да БҚ-ын
кұрастырушыларға арналған режим.

Ассеss варианттарымен жұмыс істеу тәсіддерінін көпшілігі бірдей. Ассеss-тің соңғы, жетілдірілген варианты Ассеss 97 - жұмыс істеу тәсілдерін карастырайық.

Ассеss 97-ні іске қосу үшін Wіпсіоws жұмыс столы арқылы іске қосу -> Программалар -> Місгоsоft Ассеss 97 командасын береміз.

Осы терезенің астынғы кабатында Ассеss-тің. көмескі түрде (белсендірілмеген) өз терезесі көрінеді.

Жана БҚ кұру үшін Жаңа БҚ (Новая базя данных) ауыстырып қосқышын орнатып, ОК түймесін басу керек. Экранда Жана БҚ файлы (Файл новой база данных) терезесі шығады. Онын "Бума" өрісіне енгізілген тізімнен жана БҚ орналастырылытын буманы таңдау және "Файл аты ^и өрісіне кұрылатын БК атауын енгізіп, содан сон Құру түймесін басу керек. Сол кезде экранда БҚ терезесі көрінеді.

БК трезесінде БК. құрамындағы 6 обътісімен жұмысты бастауға арналған аты қондырма бет бар.

Берілгендер корын жабу үшін оның терезесінін "Жабу" түймесін шерту не Файл-Жабу команласын беру жеткілікті. БК кенейтілу бойынша сақталалы.

Мicrosoft o Ассеss кіреміз, сөйтіп Новая база ашамыз онаң соң создание таблицаға кіреміз сонын ішіне мәліметті енгіземіз.

Нақтылай қаражаттардың қозғалысы туралы ақпаратты қалыптастыруда бухгалтерлік есептін мәні мен рөлі.

Ақшалай қаражатты басқару қаржы рыногындағы өте күрделі қиындықтарға байланысты үлкен мәнге ие. Бәсекеге қабілеттілік технологиялық процестерді заманға сай жаңғырту мен одан әрі даму үшін фирмадан ақшалай қаражат талап етеді. Сондықтан ақшалай каражатпен олардың баламаларын дұрыс ашып көрсету мен сыныптау компанияның өтемпаздығын дәл бағалау үшін қажет.

«Ақшалай қаражаттың қозғалысы туралы есеп» 4 бухгалтерлік есеп стандартында акшалай каражат кассадағы және банктегі шоттардағы қолма-қол ақша ретінде белгіленген. Ақшалай қаражат қозғалысы - олардың операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметінің нәтижесіндегі түсімімен жұмсалуы.

«Ақшалай қаражат қозғалысы туралы есеп» 7 қаржылық есеп беру стандарттарына сәйкес ақшалай қаражатқа қолма-қол ақша мен талап етілгенге дейінгі салымдар кіреді.

Кассадағы ақшалай қаражатты сақтау, жұмсау және есептеу тәртібі есеп саясатына сәйкес шаруашылық жүргізуші субъект дербес жасайтын. Кассалық операцияларды жүргізу ережелері белгіленген.

Касса - бұл ақша сақталуын қамтамасыз ететін арнайы жабдықталған бөлме. Операция жүргізілетін уақытта есіктер ішкі жағынан жабылады, сейфтің және темір шкафтың кілттері кассирде сақталады, ал кілттердің көшірмелері мөрлентен пакетте кәсіпорын басшысында болады. Қабылдаған кұндылықтардың сақталуы үшін материалдық толық жауапкершілік көтеретін кассир кассалық операцияларды жүргізеді. Кассирді жұмысқа тағайындау туралы бұйрық шыққаннан кейін басшы оны кассалық операцияларды жүргізу тәртібімен таныстыруға міндетті және толық жеке жауапкершілік жайлы шарт жасасады. Шартта қарастырылған тараптардың міндеттері мен жауапкершіліктері әкімшілік өкілі мен кассирдің қолымен бекітіледі. Кассир болмаған кезеңде толық материалдық жауапкершілік жайлы шарт жасасқан бухгалтер кассалық операцияларды атқарады.

2. 2 Кассадағы нақты ақшаның қозғалысын құжатпен рәсімдеу.

Кәсіпорындар өздерінің есеп шоттарынан қолма-қол ақша алады, бұл мақсаттар үшін оларға банк чектік кітапша береді. Субъект чек жаза отырып, онда талап етілетін соманың тағайындалуын (еңбекақы төлеуге, жәрдемақыға және шаруашылық шығындарына және т. б. ) көрсетуге міндетті. Қолма-қол ақша алу үшін субъект банкке алдын ала талап етілген сомаға тапсырыс жолдайды.

Кассалық операцияларды құжаттық ресімдеу мен есептеу. Кассалық операциялар қолма-қол ақша қабылдаған соң бас бухгалтер немесе өкілетті тұлға қол қойған кірістік кассалық ордермен (ККО) (ф. № КО-1) ( сызба) ресімдейді.

Ұйым кассасына қолма-қол ақшаның түсуін ресімдеу үшін қолмен өңдегенде де, ақпаратты компьютерде өңдегенде де қолданылады. Кірістік кассалык ордерді бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады, оған бас бухгалтер немесе уәкілетті тұлға жэне кассир қол қояды, кассирдің мөрімен куәландырады, кірістік және шығыстық кассалық құжаттарды тіркеу журналында тіркеледі жэне ақша тапсырушының қолына беріледі, ал ордер кассада қалады.

Қолма-қол ақша берумен байланысты операциялар (2. сызба) шығыстық кассалық ордермен (ШКО) № КО-2 ф. немесе басқа кркаттармен (төлем тізімдемесі, ақша беру туралы өтініш) жэне фискальды коды бар бақылау-кассалық аппараттар арқылы жүргізіледі.

¥йым кассасына қолма-қол ақшаның түсуін ресімдеу үшін (ЖКО) қол-мен өңдеуде де ақпаратты компьютерде өндегенде де қолданылады. Бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады, оған бас бухгалтер мен ұйым басшысы немесе соған уәкілетті тұлға қол қояды, кірістік және шығыстық кассалық құжаттарды тіркеу журналында тіркеледі.

Ақша беру туралы құжаттарға басшы және бас бухгалтер қол қояды. ККО, ШКО және оларды ауыстыратъш құжаттар сиямен немесе шарикті қаламмен (қызыл мен жасыл түстен басқасын) анық, түсінікті толтырылуға тиісті, не болмаса машинкада басылады. Бұл құжаттардың түзетілген жері, түзетуі болмауы керек. ККО _? ШКО-лерінде оны жасау үшін негіз көрсетіледі және оларға тіркелетін құжаттар аталады.

ККО, ШКО кассаға тапсырылуға дейін бухгалтерияда кірістік және шығыстық құралдарды тіркеу журналында (№ КО-3 ф. ) ( сызба) тіркеледі.

Кассадағы ақшаның кірісі мен шығысы бойынша топтастырылған кассалық есептердің корреспонденттелетін шоттар тұрғысынан күн сайын немесе 3-5 күнде бір рет кассир есептерінің негізінде №1 журнал-ордерге (шығыс) және №1 тізімдемеге (кіріс) жазылады.

Ақша қаражаттарын сақтау, қабылдау мен беру үшін әрбір шаруашылық жүргізуші субъектінің кассасы болады.

Кассир - материалдық жауапты адам. Ол касса операцияларын жүргізу тәртібімен таныс болуға тиіс. Осыдан кейін ғана оның материалдық толық жеке дара жауапкершілігі туралы онымен шарт жасалынады. Егер еңбек ақы мен басқа да төлемдерді беру үшін субъекті басшысының жазбаша бұйрығы бойынша басқа адамдар тартылатын болса, онда бүлардың материалдық толық жеке дара жауапкершілігі туралы олармен де шарттар жасалынады.

Кассадағы операциялар есебі 45- "Кассадағы қолма-қол ақша" бөлімшесінің активті жинақтаушы шоттарында:

451- "Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақша" және 452 -"Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақша" шоттарында жүргізіледі.

"Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшаның" есебі Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісі бекіткен кассалық операцияларды жүргізу тәртібіне сәйкес жүргізіледі (24 БЕС) .

Кассаға ақша қабылдау кассаның кіріс ордерлері бойынша жүзеге асырылады, оған бас бухгалтер мен кассир қол қояды. Кассаға ақша салған жеке немесе занды

тұлғаларға бас бухгалтер мен кассир қол қойған ақшаны қабылдағаны туралытүбіртек (квитанция) (ордердің қиынды бөлігі) беріледі. Төлемдерге ақшаны қабылдаған кезде кассир "Төлем таңбаларын анықтау тәртібін" басшылыққа алуға міндетті. Кассаға қабылданған теңге сомасы жазумен жазылып, тиын сандармен (цифрмен) жазылады. Толтырылған кассалық кіріс ордері төменде келтіріліті отыр.

Кассадан ақша беру кассаның шығыс ордерлерімен немесе басшы мен бас бухгалтер қол қойған тиісінше рәсімделген төлем тізімдемелерімен ақша беруге жазылған өтінішпен, шоттармен және басқа да құжаттармен рәсімделеді. Егер касса шығыс ордерлеріне қоса тіркелген құжаттарда субъект басшысының рұқсат берілген қолы болса, ордерге оның қол қоюы міндетті емес. Жекелеген адамға кассаның шығыс ордері бойынша ақша берген кезде кассир алушының төлқұжатын немесе жеке басының куәлігін көрсетуді талап етеді. Оның атауы мен нөмірін, оны кімнің және қашан бергенін ордерде керсетеді. Алушы касса ордеріне қол қояды және алған сомасын: теңгені - жазумен, тиынды - сандармен көрсетеді. Толтырылған кассалық шыгыс ордері жоғарыда келтірілді.

Сенімхат бойынша берілген ақша жағдайында касса шығыс ордерінде ақшаны алуға сенім білдірілген адамныңтегі, аты мен әкесінің аты көрсетіледі. Егер ақша төлем тізімдемесі бойынша жүргізілетін болса, ол тізімдемеге: "Сенімхат бойынша" деген жазу жазылады. Бұл жазуды касса шығыс ордеріне немесе ведомостқа (төлем тізімдемесіне) қоса тіркейді.

Кіріс және шығыс касса ордерлері мен оның орнына жүретін құжаттарды бухгалтерия дәл әрі айқын етіп сиямен немесе түтікше қаламмен жазып береді.

Жалақы, уақытша еңбекке қабілетсіздігі женіндегі жәрдемақылар мен сыйлықтар төлем тізімдемесі (ведомосы) бойынша таратылады, оның қас бетінде (титул) ақша беретін мерзімі мен оның жалпы сомасы көрсетіледі және оған басшы мен бас бухгалтер қол қояды.

Банктен акша алғаннан кейін үш күн өткен соң, кассир төлем тізімдемесіне еңбек ақысы бойынша тиесілі сомасын алмаған адамдардың аты-тегінің түсына мертабан соғады немесе "Депозитке салынды" деп қолымен жазып белгі соғады, берілмеген сома теленбеген жалақы тізіміне енгізіледі; тізімдемеде нақты теленген сома мен депозитке салынуға тиісті сома жөнінде жазылады. Егер төлемді кассир емес, уәкілдік алған адам жасайтын болса, төлем тізімдемесінде: "Тізімдеме бойынша ақша таратқан (қолы) " деген жазу жазылады. Толтырылған төлем тізімдемесі 222 б. келтіріліп отыр. Касса ордерлерінде өшіріп жазуға, бүлдіруге және түзетуге жол берілмейді.

Жазылған касса ордерлері немесе олардың орнына жүретін құжаттар кіріс және шығыс касса қүжаттарын тіркеу журналында тіркеледі, ол кіріс және шығыс касса қүжаттарына жеке-жеке ашылады. Онда мыналар көрсетіледі: кіріс және шығыс ордерінің толтырылған күні мен нөмірі, кассаға түскен және жұмсалған ақшалардың (жалақы, сыйлықтар, стипендиялар, іссапарға төленген және басқа да шығыстар) нысаналы мақсаты көрсетіледі. Егер ақша қаражаттарының нысаналы мақсаты туралы деректерді машинограмма түрінде алатын болса, кіріс және шығыс касса қүжаттарын тіркеу журналында тек қүжаттың толтырылған күні, нөмірі мен сомасы көрсетіледі.

Касса ордерлері бойынша ақшаны қабылдау мен беру тек олардың рәсімдеген күнінде ғана жүргізіледі. Ордерді алған кассир басшы мен бас бухгалтердің қолдарын; олардың дұрыс рәсімделуін; ордерлерде көрсетілген қосымшалардың болуын тексеруге міндеггі. Операциялар жүргізіліп болғаннан кейін ордерге кассир қол қояды, ал оган тіркелген қосымша құжатгарға штамп басылады немесе жазумен: күнін, айы мен жылын керсете отырып " Алынды" немесе "Төлеңді" деп белгі соғады.

Касса операцияларының есебін кассир Касса кітабында (ү. №КО-4) жүргізеді, ол нөмірленуге, тігілуге және оған сүргі салынуға тиіс; ондағы парақтар санын басшы мен бас бухгалтер қол қойып куәландырады.

Касса кітабының әрбір парағы тең екі беліктен түрады. Олардың бірін (көлбеу сызықпен) кассир бірінші дана ретінде толтырады және ол кітапта қалады; екіншісі (көлбеу сызықсыз) көшіргі қағаз арқылы бергі және сыртқы бетін толтырады. Ол кассирдің есебі ретінде парақтың жыртпалы бөлігі болып табылады. Касса операцияларының жазбалары парақтың жыртпалы емес бөлігінің бет жағынан ("Басталған күніне дейінгі қалдығы" деген жолдан кейін) басталады. Алдын ала парақтың жыртпалы бөлігі кітапта қалатын бөлігіне сай келетіндей етіп парақты қиылатын сызық бойымен қойғаннан кейін жазу үшін жыртылатын парақтың

бөлігін жыртылмайтын бөлігінің бет жағына салып, парақтың жыртылмайтын бөігінің сыртқы жағының көлбеу сызығы бойымен жазуды одан әрі жалғастырады.

Есеп бланкісі операциялар аяқталғанға дейін бір күн бойы жыртылмайды. "Соның ішінде жалақыға" деген жолдың бойында касса бойынша шығысқа есептен шығащлмаған жалақыға арналған телем тізімдемелері бойынша сомасы да көрсетіледі.

Касса операыиялары шағын болса, онда касса есебі 3-5 күнде бір рет жасалуы /мүмкін. Касса кітабында ақшаның кімнен алынғаны және кімге берілгені жөніндегі қүжаттың нөмірі, корреспонденцияланған шоты, сомасы (кіріс, шығыс) керсетіледі. Күн сайын, жүмыс күнінің аяғында кассир берілген ақшаның жиынтығын шығарады және күн аяғындағы қалдықты есептейді. Өшіру мен ескертілмеген түзетулер енгізуге кітапта жол берілмейді. Түзетулерге кассир мен бас бухгалтердің қол қойылуы керек.

Кассирдің есебінде шотгарға белгі жасалады, содан соң оның деректері 451 - "Кассадағы ұлтгық валюта түріндегі қолма-қол ақша" шотының дебеті мен кредиті бойынша машинограммаға немесе есеп регистгрлеріне көшіріледі.

Касса бойынша операциялардың, яғни 451 шоттың кредиті мен дебеті есебін кассир жүргізеді. Регистрлерге жазулар бухгалтерияға кассир есебінің түсуіне қарай жүргізіледі. Бірыңғай корреспонденцияланған шоттардың сомалары біріктіріледі. Айдың аяғында есепті айдан кейінгі бірінші жүлдызына регистрлердегі қалдық шығарылады, ол кассирдің есебіне және Бас кітаптағы 451 шоттың қалдығына сәйкес келуге тиіс.

Кассаға ақша кірістелген кезде 451 - "Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақша" шоты дебеттеліп, мына төмендегі шоттары кредиттеледі:

441- "Есеп айырысу шотындағы қолма-қол ақша" шоты- кассаға есеп айырысу шотынан алынған сомаға;

333- "Қызметкерлердің және басқа да адамдардың қарыздары" қызметкерлердің есебіндегі сомалар, жалақы, жетіспейтін сомалар, талан-таражға түскен сомалар және т. б. бойынша кассаға өткізілген қарыздар;

701- "Дайын өнімдерді (жүмыстарды, қызметтерді) сатудан түскен табыс", 702 - "Сатып алынған тауарларды сатудан түскен табыс", 709 - "Басқа табыстар" шоттары материалдар, жұмыстар мен қызметтер үшін қолма-қол ақшамен есеп айырысқан кезінде.

Кассадан ақша берілген кезде 451-шоты кредиттеледі және мына төмендегі шотгары дебеттеледі:

681- "Персоналдармен еңбек ақысы бойынша есеп айырысу" шоты - кәсіпорын қызметкерлеріне берілген еңбек ақысының сомасына;

333- "Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары" шоты - кәсіпорын қызметкерлерінің есебіне берілген сомаға;

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс