Кәсіпорынның энергетикалық шаруашылығы

 Кәсіпорынның энергеткалық шаруашылығы, оның қызметтері.
 Энергетикалық баланс, оның түрлері.
 Энергетикалық шаруашылықты ұйымдастыру.
 Энергоресурстарды өндіру және оны жұмсауды мөлшерлеу және жоспарлау.
 Энергия үнемдеу мәселесі.
 Энергетикалық шаруашылық қызметін жетілдіру және оның техника.экономикалық көрсеткіштері.

Кәсіпорынның энергетикалық шаруашылығы дегеніміз – кәсіпорынның өндірістік қыметіне қажетті энергияның барлық түрлерімен қамтамасыз ету, энергетикалық құрал-жабдықтардың қалыпты жұмыс істеуіне жағдай жасау және энергия ресурстарды тиімді пайдалануды қамтамасыз ететін ұйымдастырылатын құрылымдық бөлімшесі.
Энергетикалық шаруашылықтың қызметінің негізгі 3 бағыты бар. Олар:
1. Кәсіпорынды қажетті энергия түрімен үздіксіз қамтамасыз ету;
2. Энергетикалық құрал-жабдықтардың қуаттылығын неғұрлым толық пайдалану және оларды жұмыс қабілетінде ұстап тұру;
3. Энергия шығындарын үнемдеу және азайту.

Өнеркәсіп кәсіпорынының энергетикалық балансы – кәсіпорынды энергиямен қамтамасыз ету нұсқаларын құру және эксплуатация кезіндегі техника-экономикалық бақылау жағдайында қызмет атқару үшін қолданылады. Ол екіге бөлінеді: толық, жартылай, немесе отын-энергетикалық және будан бөлінген сұйықтық (пароконденсатные). Толық энергетикалық баланс – кәсіпорынды энергиямен қамсыздандыруды тұтас қарастырып, және оңтайлы шешімдер таңдауға бағытталатын болса, жартылай энергетикалық баланс – өнеркәсіптік кәсіпорындардағы энергетикалық қамтамасыз ету мәселесін жеке-жеке, бөлшектеп қарастыру болып табылады.
Энергетика шаруашылығының мақсаты, міндеттері мен құрамы, өнеркәсіп кәсіпорындары инновациялық техникамен, технологиямен толық жарақтанып жатқан жағдайда және барлық өндірістік үрдістер механикаландырылып, автоматтандырылып жатқан жағдайда түрлі энергия көздеріне, еңбектің қуатпен қамтылуына және еңбек жағдайын жақсартуға байланысты шараларды жүзеге асыруда электр қуатына деген қажеттілік үздіксіз артып отырады.
Энергетика шаруашылығының негізгі мақсатына осы қызметті атқарушы жұмыскерге аз шығын жұмсай отырып, кәсіпорынның барлық бөлімшелерін қажетті энергетикалық ресурстардың түрлерімен қамтамасыз ету қажеттігі туындайды.Мына міндеттер шешілуі тиіс:
• Жалпы өндіріске қажетті энергияны сырттан қабылдау және кәсіпорынның өз күшімен өндірілетін энергияның жеке түрлерін іздестіру
• Кәсіпорынның барлық бөлімшелерінде энергияны ұтымды пайдалануды ұйымдастыру және жоспарлау
• Энергетикалық құралдарды ұтымды пайдалануды бақылау, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді бақылау
• Энергоресурстарды үнемдеу шараларын дайындау және жүргізу.
Кәсіпорынның энергетика шаруашылығының құрамына жылу күштік, газ, әлсіз токты, электр жөндеу бөлімшелері жатады.
Жылу күштік бөлімшесі қазандық, компрессорлық қондырғы, жылу және канализациялық, су қондырғысын қамтиды.
Электр күштік бөлімшесі электр желілері мен трансформаторлық қондырғыларды біріктіреді.Оның негізгі міндеті-кәсіпорынның барлық бөлімшелерін электр энергиясымен қамтамасыз ету болып табылады.

1. Фатхутдинов Р. А. Организация производства. Учебник. — М.: ИНФРА-М, 2003.
2. Степанов И.Г. – Новокузнецк: НФИ КемГУ, 2003.
3. Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного государства. Алматы: РГЖИ «Дәуір», 1992.