Қоғам және жеке адамның қалыптасуындағы конфликтінің мәні
Қоғам дегеніміз не? Бұл сүраққа жай ғана жауап беру қиын. Қоғам — өте нәзік әрі күрделі материя. Оны қолмен ұстауға немесе микроскоппен қарап көруге бол-айды. Олай болса, қоғамды анықтайтын өлшемді табу қажет.
„Қоғам" деген сөздің мағынасы кең: алғашқы қауымдық қоғам, феодалдық қоғам, капиталистік қоғам, француз қоғамы, демократиялық қоғам т.б. Бұл арада алдымен белгілі бір қауымның немесе жеке бір елдің тарихи даму кезеңдері еске түседі. Ал осы сөзді жалпы мағынада алсақ, онда бүкіл адамзат тарихы және оның болашағы туралы ойлаймыз. Бұл — әлемнің барлық халықтарының жиынтығы жөніндегі ұғым. Басқа сөзбен айтсақ, адамдардың өзара қатынас тәсілі және бірігу формаларынан түратын, табиғаттан ерекшеленген дүниенің бір бөлігі.
Қоғам туралы түсінікті нақтылай түссек, қоғам деп — бірігіп еңбек ететін жеке адамдардың жиынтығын және олардың арасындағы екі жақты қатынасты айтамыз. Біріншісі, қоғам — адамның өмір сүру тәсілі. Қоғамсыз адам жоқ, адамсыз қоғам жоқ. Екіншіден, қоғам жеке адамдардан ғана тұрмайды, ол сол жеке адамдардың өзара қатынасын көрсетеді.
Жеке адам қоғамға ұжым арқылы енеді. Ол сонымен қатар бірнеше ұжымдардың мүшесі болады (еңбек, партия, кәсіподак,, т.б.). Демек, қоғам — ұжымдардың ұжымы, бірлігі болып көрінеді.
Адамдар қоғамда белгілі бір әлеуметтік топқа, тапқа, ұлтқа жатады. Әлеуметтік топтардың, таптардың, ұлттардың экономикалық, әлеуметтік, саяси, мәдени өмірдегі көп салалы байланыстары мен іс-әрекеті қоғамдық қатынас деп аталады.
Сонымен, қоғамды адамдардың өмір сүру тәсілі деп түсіну үшін, олардың өмір сүруін қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды білу қажет. Қоғамдық қатынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады: 1) қоғамға қажетті қатынас түрлері болады. 2) субьект (жеке адам, адамдар) топтық сипатта болады; 3) қоғамның обьективтік сипаты болады, яғни қоғам адамдар сол қатынасқа енгісі келе ме жоқ па, оған қарамастан өмір сүреді.
Қоғамның материалдық өндіріс саласындағы қатынасы мен рухани саласындағы қатынасын ажырата білу керек. Біріншісі
„Қоғам" деген сөздің мағынасы кең: алғашқы қауымдық қоғам, феодалдық қоғам, капиталистік қоғам, француз қоғамы, демократиялық қоғам т.б. Бұл арада алдымен белгілі бір қауымның немесе жеке бір елдің тарихи даму кезеңдері еске түседі. Ал осы сөзді жалпы мағынада алсақ, онда бүкіл адамзат тарихы және оның болашағы туралы ойлаймыз. Бұл — әлемнің барлық халықтарының жиынтығы жөніндегі ұғым. Басқа сөзбен айтсақ, адамдардың өзара қатынас тәсілі және бірігу формаларынан түратын, табиғаттан ерекшеленген дүниенің бір бөлігі.
Қоғам туралы түсінікті нақтылай түссек, қоғам деп — бірігіп еңбек ететін жеке адамдардың жиынтығын және олардың арасындағы екі жақты қатынасты айтамыз. Біріншісі, қоғам — адамның өмір сүру тәсілі. Қоғамсыз адам жоқ, адамсыз қоғам жоқ. Екіншіден, қоғам жеке адамдардан ғана тұрмайды, ол сол жеке адамдардың өзара қатынасын көрсетеді.
Жеке адам қоғамға ұжым арқылы енеді. Ол сонымен қатар бірнеше ұжымдардың мүшесі болады (еңбек, партия, кәсіподак,, т.б.). Демек, қоғам — ұжымдардың ұжымы, бірлігі болып көрінеді.
Адамдар қоғамда белгілі бір әлеуметтік топқа, тапқа, ұлтқа жатады. Әлеуметтік топтардың, таптардың, ұлттардың экономикалық, әлеуметтік, саяси, мәдени өмірдегі көп салалы байланыстары мен іс-әрекеті қоғамдық қатынас деп аталады.
Сонымен, қоғамды адамдардың өмір сүру тәсілі деп түсіну үшін, олардың өмір сүруін қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды білу қажет. Қоғамдық қатынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады: 1) қоғамға қажетті қатынас түрлері болады. 2) субьект (жеке адам, адамдар) топтық сипатта болады; 3) қоғамның обьективтік сипаты болады, яғни қоғам адамдар сол қатынасқа енгісі келе ме жоқ па, оған қарамастан өмір сүреді.
Қоғамның материалдық өндіріс саласындағы қатынасы мен рухани саласындағы қатынасын ажырата білу керек. Біріншісі
Әдебиеттер.
1.Ворисов.Р.Социялная психология.-М,1991.
2.Фрейд.З.Введение психолоанализ.-М.1991.
3.Петровский.А,В,Личность –М,1989.
4..Гребеныщиков.Л Я.Основа семейной жизни.-М.1998
1.Ворисов.Р.Социялная психология.-М,1991.
2.Фрейд.З.Введение психолоанализ.-М.1991.
3.Петровский.А,В,Личность –М,1989.
4..Гребеныщиков.Л Я.Основа семейной жизни.-М.1998
Қоғам және жеке адамның қалыптасуындағы конфликтінің мәні
Қоғам дегеніміз не? Бұл сүраққа жай ғана жауап беру қиын. Қоғам — өте
нәзік әрі күрделі материя. Оны қолмен ұстауға немесе микроскоппен қарап
көруге бол-айды. Олай болса, қоғамды анықтайтын өлшемді табу қажет.
„Қоғам" деген сөздің мағынасы кең: алғашқы қауымдық қоғам, феодалдық
қоғам, капиталистік қоғам, француз қоғамы, демократиялық қоғам т.б. Бұл
арада алдымен белгілі бір қауымның немесе жеке бір елдің тарихи даму
кезеңдері еске түседі. Ал осы сөзді жалпы мағынада алсақ, онда бүкіл
адамзат тарихы және оның болашағы туралы ойлаймыз. Бұл — әлемнің барлық
халықтарының жиынтығы жөніндегі ұғым. Басқа сөзбен айтсақ, адамдардың өзара
қатынас тәсілі және бірігу формаларынан түратын, табиғаттан ерекшеленген
дүниенің бір бөлігі.
Қоғам туралы түсінікті нақтылай түссек, қоғам деп — бірігіп еңбек ететін
жеке адамдардың жиынтығын және олардың арасындағы екі жақты қатынасты
айтамыз. Біріншісі, қоғам — адамның өмір сүру тәсілі. Қоғамсыз адам жоқ,
адамсыз қоғам жоқ. Екіншіден, қоғам жеке адамдардан ғана тұрмайды, ол сол
жеке адамдардың өзара қатынасын көрсетеді.
Жеке адам қоғамға ұжым арқылы енеді. Ол сонымен қатар бірнеше ұжымдардың
мүшесі болады (еңбек, партия, кәсіподак,, т.б.). Демек, қоғам — ұжымдардың
ұжымы, бірлігі болып көрінеді.
Адамдар қоғамда белгілі бір әлеуметтік топқа, тапқа, ұлтқа жатады.
Әлеуметтік топтардың, таптардың, ұлттардың экономикалық, әлеуметтік, саяси,
мәдени өмірдегі көп салалы байланыстары мен іс-әрекеті қоғамдық қатынас деп
аталады.
Сонымен, қоғамды адамдардың өмір сүру тәсілі деп түсіну үшін, олардың
өмір сүруін қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды білу қажет. Қоғамдық
қатынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады: 1) қоғамға қажетті қатынас
түрлері болады. 2) субьект (жеке адам, адамдар) топтық сипатта болады; 3)
қоғамның обьективтік сипаты болады, яғни қоғам адамдар сол қатынасқа енгісі
келе ме жоқ па, оған қарамастан өмір сүреді.
Қоғамның материалдық өндіріс саласындағы қатынасы мен рухани саласындағы
қатынасын ажырата білу керек. Біріншісі қоғамның өмір сүруі мен дамуына
материалдық жағдай жасайды, ал екіншісі (идеологиялық, саяси, құқықтық,
имандылық т.б.) — адамдардың рухани-мәдени құндылықты жасаудағы өзара
байланыста-рының нәтижесі. Сонымен қатар материалдық және рухани
қатынастар өзара байланысты және ол қоғамның дамуына ұйтқы болады.
Қоғамдық қатынастарға араласып және оларды басшылыққа апа отырып, адам
сол қатынастардың ықлалында қалып қоймайды. Әрқандай дара тұлға өз
дербестігі мен ерекшелігіне ие.
Жеке адамның дербестігі оның ең жоғары психикалық сапасы - рухани
дүниесімен ұштасады. Рухани дүние дегеніміз адам мәнінің ең биік көрінісі,
оның жаллы адамзаттык инабат парызды түсіне білуі; болмыстағы өз орнына сай
қызмет ете апуы. Жеке адамның рухани жетілгендігі - бұл жоғары дәрежедегі
саналық жетілу, ізгі мұраттарды басшылыққа алу, сонымен бірге, жаман
ниеттер мен мезеттік шен-шекпеннен, жалған белсенділік пен өтірік-өсектен
өзін аулақ ұстай алуьі Ал адамның мұндай қасиет, сапаларды өз бойына
дарытуы көбіне қоғамдық салтқа тәуелді. Қоғамның даму дәрежесі неғұрлым
төмен болса, ел ішінде баршаны бірдей теңестіру принципі өріс алады да,
ондай қоғам мүшелерінің көбі қүлдық бағыну күйінен арыла алмайды.
іДербестігінен айырылып, өз бетінше ой жүгіртпепен адам, өзін тұлғалық
дамыту ниетінен ажырап қалады.
Жеке адам сапалары сол адамның араласқан қатынастар өрісіне, әртүрлі
әлеуметтік өмір аймағында қызмет ете алу қабілетіне байланысты келеді.
Шығармашыл түлға тікелей қоршаған әлеумет шеңберінде қалып қоймай, өзін
ауқымды қоғам аймағы негізінде қалыптастыруға ұмтылыс жасайды. Мұндай адам
бойында өзі жасаған қауымның, тіпті бүкіл қоғамның болашақ өркениеті
көрініп, ол өз дәуірінің сапалық деңгейінен көш ілгері жүреді. Жеке адамның
өз дербестігіне ие болуы оның түйық әлеуметтік топқа бағынышты еместігін
көрсетумен бірге сол адамның жоғарғы деңгейде кемелденгенінің дәлелі.
Адам аралық қатынас дегеніміз қарапайым да күрделі проблема.
Күнделікті түрмысымизда осы қаты-нассыз жасауымыз мүмкін емес.
Адам арасындағы қатынастардың түрі келесідей: жеке және қызметтік,
дара және топтық, тең құқықты және тәуелді, қарама-қарсылықты және дау-
дамайлы. Жеке қатынастар екі адам арасындағы сүйіспеншілік пен
жеккөрушіліктен, сыйластық пен араздықтан, сенім мен күдіктенуден тұрады.
Мұндай сипаттағы қатынастардың пайда болуы әр жеке адамның қоғамдағы орыны
мен міндетіне тәуелді емес. Мысалы, бала өз ата-анасын сыйлауы да, жеккөруі
де мүмкін; өз қызметін ойдағыдай атқарып жүрген мүғалім бір шәкіртіне үлкен
сүйіспеншілік танытса, екіншісін көргісі келмейді. _Қызметтік қатынастар
әлеуметтік топ не мекеме мүшелері арасында олардың сол топтағы қүқы не
міндеттеріне орай қалыптасады.
Егер ара қатынастар әрбір адамның меншікті қажеттері сипатында
қаралса, олар жеке қатынастар атанып, ап ара қатынас түтастай жүйелікке
сүйеніп, екі, одан кеп адамдардың сипаттамасы ретінде қабылданса, топтық
қатынастар деп аталады.
Тең құқыкты қатынастар — қатынас мүшелерінің қүқтары мен міндеттері
теңгерілген жерде, ал тәуелді қатынастар қүқтары мен міндеттері бірдей
болмаған жағдайларда қалыптасады.
Адамдар арасында қарама-қарсылық болмай, өз-ара терең сыйластық
жайлаған ортада үйлесімді катынастар нышан береді.
Топ ішінде кейбір тұлғалардың ұнамды ниеттері екінші біеулердің
келенсіз ниеттерімен тоғысқан шақтарда қарама-қарсылықты қатынастар
бой тіктейді.
Адамдардың бір-біріне деген өшпенділігі болған жерде дау-дамайлы,
жанжапды қатынастар өрбиді.
Адамдар арасындағы, тіпті кейде бір тұлғаның да бойынан көрінетін
адамдық қатынастар түрі міне осындай. Бүл қатынастардың бәрі өмірде
адамдардың бір-біріне беретін бағалары мен мінездемелерінде, әр адамның
басқаға бағытталған іоәрекет, қылығында, өзара байланысқан ойы мен
сезімінде көрініс береді.
Т9рақты да келелі қатынастар жүйесі қалыптаспаған ортада адамның өрелі
өмір сүруі өте қиын, себебі әр-бір жеке адамның да, топ пен ұжымның да
қоғамдағы болмысын осы қатынастар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қоғам дегеніміз не? Бұл сүраққа жай ғана жауап беру қиын. Қоғам — өте
нәзік әрі күрделі материя. Оны қолмен ұстауға немесе микроскоппен қарап
көруге бол-айды. Олай болса, қоғамды анықтайтын өлшемді табу қажет.
„Қоғам" деген сөздің мағынасы кең: алғашқы қауымдық қоғам, феодалдық
қоғам, капиталистік қоғам, француз қоғамы, демократиялық қоғам т.б. Бұл
арада алдымен белгілі бір қауымның немесе жеке бір елдің тарихи даму
кезеңдері еске түседі. Ал осы сөзді жалпы мағынада алсақ, онда бүкіл
адамзат тарихы және оның болашағы туралы ойлаймыз. Бұл — әлемнің барлық
халықтарының жиынтығы жөніндегі ұғым. Басқа сөзбен айтсақ, адамдардың өзара
қатынас тәсілі және бірігу формаларынан түратын, табиғаттан ерекшеленген
дүниенің бір бөлігі.
Қоғам туралы түсінікті нақтылай түссек, қоғам деп — бірігіп еңбек ететін
жеке адамдардың жиынтығын және олардың арасындағы екі жақты қатынасты
айтамыз. Біріншісі, қоғам — адамның өмір сүру тәсілі. Қоғамсыз адам жоқ,
адамсыз қоғам жоқ. Екіншіден, қоғам жеке адамдардан ғана тұрмайды, ол сол
жеке адамдардың өзара қатынасын көрсетеді.
Жеке адам қоғамға ұжым арқылы енеді. Ол сонымен қатар бірнеше ұжымдардың
мүшесі болады (еңбек, партия, кәсіподак,, т.б.). Демек, қоғам — ұжымдардың
ұжымы, бірлігі болып көрінеді.
Адамдар қоғамда белгілі бір әлеуметтік топқа, тапқа, ұлтқа жатады.
Әлеуметтік топтардың, таптардың, ұлттардың экономикалық, әлеуметтік, саяси,
мәдени өмірдегі көп салалы байланыстары мен іс-әрекеті қоғамдық қатынас деп
аталады.
Сонымен, қоғамды адамдардың өмір сүру тәсілі деп түсіну үшін, олардың
өмір сүруін қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды білу қажет. Қоғамдық
қатынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады: 1) қоғамға қажетті қатынас
түрлері болады. 2) субьект (жеке адам, адамдар) топтық сипатта болады; 3)
қоғамның обьективтік сипаты болады, яғни қоғам адамдар сол қатынасқа енгісі
келе ме жоқ па, оған қарамастан өмір сүреді.
Қоғамның материалдық өндіріс саласындағы қатынасы мен рухани саласындағы
қатынасын ажырата білу керек. Біріншісі қоғамның өмір сүруі мен дамуына
материалдық жағдай жасайды, ал екіншісі (идеологиялық, саяси, құқықтық,
имандылық т.б.) — адамдардың рухани-мәдени құндылықты жасаудағы өзара
байланыста-рының нәтижесі. Сонымен қатар материалдық және рухани
қатынастар өзара байланысты және ол қоғамның дамуына ұйтқы болады.
Қоғамдық қатынастарға араласып және оларды басшылыққа апа отырып, адам
сол қатынастардың ықлалында қалып қоймайды. Әрқандай дара тұлға өз
дербестігі мен ерекшелігіне ие.
Жеке адамның дербестігі оның ең жоғары психикалық сапасы - рухани
дүниесімен ұштасады. Рухани дүние дегеніміз адам мәнінің ең биік көрінісі,
оның жаллы адамзаттык инабат парызды түсіне білуі; болмыстағы өз орнына сай
қызмет ете апуы. Жеке адамның рухани жетілгендігі - бұл жоғары дәрежедегі
саналық жетілу, ізгі мұраттарды басшылыққа алу, сонымен бірге, жаман
ниеттер мен мезеттік шен-шекпеннен, жалған белсенділік пен өтірік-өсектен
өзін аулақ ұстай алуьі Ал адамның мұндай қасиет, сапаларды өз бойына
дарытуы көбіне қоғамдық салтқа тәуелді. Қоғамның даму дәрежесі неғұрлым
төмен болса, ел ішінде баршаны бірдей теңестіру принципі өріс алады да,
ондай қоғам мүшелерінің көбі қүлдық бағыну күйінен арыла алмайды.
іДербестігінен айырылып, өз бетінше ой жүгіртпепен адам, өзін тұлғалық
дамыту ниетінен ажырап қалады.
Жеке адам сапалары сол адамның араласқан қатынастар өрісіне, әртүрлі
әлеуметтік өмір аймағында қызмет ете алу қабілетіне байланысты келеді.
Шығармашыл түлға тікелей қоршаған әлеумет шеңберінде қалып қоймай, өзін
ауқымды қоғам аймағы негізінде қалыптастыруға ұмтылыс жасайды. Мұндай адам
бойында өзі жасаған қауымның, тіпті бүкіл қоғамның болашақ өркениеті
көрініп, ол өз дәуірінің сапалық деңгейінен көш ілгері жүреді. Жеке адамның
өз дербестігіне ие болуы оның түйық әлеуметтік топқа бағынышты еместігін
көрсетумен бірге сол адамның жоғарғы деңгейде кемелденгенінің дәлелі.
Адам аралық қатынас дегеніміз қарапайым да күрделі проблема.
Күнделікті түрмысымизда осы қаты-нассыз жасауымыз мүмкін емес.
Адам арасындағы қатынастардың түрі келесідей: жеке және қызметтік,
дара және топтық, тең құқықты және тәуелді, қарама-қарсылықты және дау-
дамайлы. Жеке қатынастар екі адам арасындағы сүйіспеншілік пен
жеккөрушіліктен, сыйластық пен араздықтан, сенім мен күдіктенуден тұрады.
Мұндай сипаттағы қатынастардың пайда болуы әр жеке адамның қоғамдағы орыны
мен міндетіне тәуелді емес. Мысалы, бала өз ата-анасын сыйлауы да, жеккөруі
де мүмкін; өз қызметін ойдағыдай атқарып жүрген мүғалім бір шәкіртіне үлкен
сүйіспеншілік танытса, екіншісін көргісі келмейді. _Қызметтік қатынастар
әлеуметтік топ не мекеме мүшелері арасында олардың сол топтағы қүқы не
міндеттеріне орай қалыптасады.
Егер ара қатынастар әрбір адамның меншікті қажеттері сипатында
қаралса, олар жеке қатынастар атанып, ап ара қатынас түтастай жүйелікке
сүйеніп, екі, одан кеп адамдардың сипаттамасы ретінде қабылданса, топтық
қатынастар деп аталады.
Тең құқыкты қатынастар — қатынас мүшелерінің қүқтары мен міндеттері
теңгерілген жерде, ал тәуелді қатынастар қүқтары мен міндеттері бірдей
болмаған жағдайларда қалыптасады.
Адамдар арасында қарама-қарсылық болмай, өз-ара терең сыйластық
жайлаған ортада үйлесімді катынастар нышан береді.
Топ ішінде кейбір тұлғалардың ұнамды ниеттері екінші біеулердің
келенсіз ниеттерімен тоғысқан шақтарда қарама-қарсылықты қатынастар
бой тіктейді.
Адамдардың бір-біріне деген өшпенділігі болған жерде дау-дамайлы,
жанжапды қатынастар өрбиді.
Адамдар арасындағы, тіпті кейде бір тұлғаның да бойынан көрінетін
адамдық қатынастар түрі міне осындай. Бүл қатынастардың бәрі өмірде
адамдардың бір-біріне беретін бағалары мен мінездемелерінде, әр адамның
басқаға бағытталған іоәрекет, қылығында, өзара байланысқан ойы мен
сезімінде көрініс береді.
Т9рақты да келелі қатынастар жүйесі қалыптаспаған ортада адамның өрелі
өмір сүруі өте қиын, себебі әр-бір жеке адамның да, топ пен ұжымның да
қоғамдағы болмысын осы қатынастар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz