Анар өсімдігін жылыжай жағдайында көбейту

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы : «Анар өсімдігін жылыжай жағдайында көбейту »

Мазмұны

Аннотация Кіріспе_ 5 1. Негізгі бөлім 1. 1. Анар өсімдігінің биологиялық ерекшеліктері 7 1. 2 Анар өсімдігінің денсаулыққа пайдасы 8

1. 3. Анар өсімдігін күтіп-баптау10

2. Зерттеу бөлімі.

2. 1. Зерттеу жұмысына қажетті 12 2. 2. Анар өсімдігін жылыжай жағдайында көбейту: а) өз кесіндісінен көбейту13 ә) жапырақ кесіндісінен көбейту13 б) тұқым арқылы көбейту13

2. 3. «Флора» сериясы тыңайтқыштарымен үстеп қоректендіру14

Қорытынды16

Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Қосымшалар16-20

Ғылыми-зерттеу күнделігі

Кіріспе

Ерте көктемде мектеп жылыжайына телінген субтропикалық өсімдіктер әкелінді. Анар өсімдігі биіктігі 10 см-дей, жапырақтары кішкентай нәзік өсімдік екен. Осы бір құмырадағы өсімдікке қатты қызықтым, оны көбейтіп, өнім алсақ деген ой келді. Тақырыпты таңдауға осы өсімдік себепші болды, содан жоба жазу қолға алынды, алдымызға мақсат қойылды . Зерттеудің жүзеге асырылған жері : мектеп жанындағы жылыжай. Зеттеудің мақсаты : 1. Жылыжай жағдайында анар өсімдігін экологиялық таза субстратта тұқымынан және вегетативті тәсілмен көбейте отырып, экологиялық таза, мол өнім алу жолдарын үйрену. 2. Өсімдік өскіндерін «Флора» сериясы тыңайтқыштарымен үстеп қоректендіру арқылы өнімділігін арттыруды үйрену.

Осы мақсаттың негізінде, ғылыми зерттеу жұмысын орындауда мынандай міндеттер қойылды:

1. Анар өсімдігінің биологиялық ерекшелігімен, көбейту тәсілдерімен танысу үшін теориялық материал жинақтау.

2. Анар өсімдігін жылыжайда күтіп-баптаудың ерекшелігін білу. 3. Жылыжайда анар өсімдігі құнарлы топыраққа қайта отырғызылды 4. Анар өсімдігін тұқымынан және вегетативті жолмен: ұластыру, қалемше арқылы көбейту жұмыстарын жүргізу үшін субстрат (кокос субстраты + вермикулит) дайындау, отырғызу. 5. Өскіндерді «Флора» сериясы тыңайтқыштарымен (3 түрлі) бірнеше рет үстеп қоректендіру жұмыстарын жүргізу. 6. Анар өсімдігінің өсу, көбею үрдісіне үнемі бақылау жасалынды, фенологиялық бақылау жүргізу. 7. Ғылыми жұмыс нәтижесінде анар өсімдігінен көбейту арқылы мол өнім алынды.

Тақырыптың өзектілігі мен маңыздылығы : 1. Анар өсімдігін жылыжай жағдайында өсіру ерекшелігіне, көбейту тәсілдеріне ғылыми сараптама жасалды

2. Субтропикалық өсімдіктерді өсіру, көбейту жолдарын өмірге енгізіп, пайдаланса келешекте қолжетімді, экологиялық таза өнім алуға болады.

3. Өсімдік жөнінде жинақталған материалдарды мектепте өсімдіктану сабағында қолдануға болады және факультативтік курс мазмұнына жүйелі теориялық материал болып табылады.

4. Келешекте оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, биология мамандығын таңдауға себепкер болады.

1. Теориялық бөлім

1. 1. Анар өсімдігінің биологиялық ерекшелігі.

Анар- анар тұқымдасына жататын ағаш немесе бұта тәрізді субтропикалық өсімдік. Кейбір деректер бойынша отаны - Парсы елі болып саналады. Жабайы анар Кавказда, Орта және Кіші Азияда, Ауғанстан мен Үндістанда кездеседі. Қазіргі кезде мәдени түрі тропикалық және субтропикалық аймақтарда таралған. Иран, Ауғанстан, Крым, Югославия, Италия, Испания, Португалия, Франция, Армения, Азербайжан, Өзбекстан, Тәжікстан, Грузия мемлекеттерінде анар өсіру өндіріске қойылған. Сондай-ақ, анар Қазақстанның жылы аймақтарында да кездеседі. Оңтүстік Қазақстанда анардың қызғылт Гюлоща, Бала-мюрсаль, Қызыл анар т. б. сұрыптары өсіріледі. Кәдімгі анар Орта Азия жемістерінің ішінде көп өсірілетін дақыл. Биіктігі 1-5метр бұтақтары тікенекті, жемісі ашық қызыл түсті келеді. Жапырағы қалың, қарама-қарсы орналасқан, қандауыр тәрізді етженді, жылтыр. Гүлі ірі, түтікшелі келген сары-қызыл түсті. Жемісі жидек тәрізді ірі, көп тұқымды. Жемісінің пішіні домалақ, қабығы қатты, түсі сары түстен қызғылтқа дейін құбылмалы. Салмағы 200-ден 1000 г-ға дейін, шырынды, көп тұқымды. Тұқым өзара жемістің ішінде жеке «қоршаулар» арқылы 6-12 бөлімшеге ажыратылып тұрады. Әр тұқымның сыртында нәрлі, мөлдір, қышқылтым-тәтті шырын болады. Анар жаз кезінде күн көзінің тік түсуін өте жақсы көреді. Кейде тіпті күн сәулесі жетіспей қалса, гүлдемей қояды. Анар жарық сүйгіш өсімдік, құрғақшылыққа төзімді, суыққа төзімсіз. Жемісінің салмағы 200г-нан 1кг -ға дейін (диаметрі 8-10 см ) шырынды, сыртында қатты қабығы бар. Жеміс шырынында 80-90% -дейін су, 8-12% қант, 0, 5-5% түрлі қышқылдар, 3-4% көмірсулар, С, В дәрумендер, илік заттар, бояғыш заттар болады. Анар жемісі қантқа, таннинге, өзектерге, органикалық қышқылдарға, азотқа, фитонцидке, минералды заттарға және кальций, магний, натрий микроэлементтеріне бай. Оңтүстік Қазақстанда анардың қызғылт Гюлоша, Бала-мюрсаль, Қызыл анар т. б. сорттары өсіріледі. [1] Анар көпшілік ойлағандай жеміс емес, ол - жидек. Ескіден халық данышпандары анар жемісінің пайдалылығын анықтаған. Қиыр Шығыс халқы бұл жидекті «Жеміс-жидектердің патшасы» деп атайды. Тіпті, анардың түбі патша тәжіне ұқсағандықтан, солай атап кеткен деген аңыз бар

Illustration Punica granatum2.jpg

1. 2. Анар өсімдігінің денсаулыққа пайдасы

Анар өсімдігінен сироп, шырын жасалады. Анар шырыны - бағалы және диеталық тағам. Жемістің құрамындағы заттар адам ағзасына өте пайдалы. Қанның құрамында темір аз болса және адам сүйектері сынғанда тез бітіп кету үшін анарды жеу керек. Асқазан қабынуына және терінің күйгеніне анар жемісінің қабығы жақсы көмектеседі (қайнатылған түрде) . Анардың қабығы қайнатылған кезде бөлінетін заттар имунитетті нығайтады. Тұрмыста тамырынан бояулық зат алынады. Анардан шырын, шарап, салқын сусындар дайындалады. Анарды күнделікті тағамға, салаттарға қосып пайдаланады.

Шырынын (құрамында танин болуына байланысты) және жемісінің қабығын медицина асқазанның жұмысы бұзылғанда, ал кепкен бұтақтары мен діңінің қабығын ішек таспа құртын түсіретін дәрілік препарат ретінде қолданады. Асқазаны ауыратындар, асқазан сөлінің қышқылы жоғары, гастритпен ауыратындар, сондай-ақ энтероколитцен ауырғанда анардың ащы сорттарын пайдалануғаболмайды. Шарапқа және тағамға дәмдеуіш ретінде қосылады. Анардың қабығынан, тамырынан бояу зат жасалады. Сондай-ақ тұмау, күйік, іш құрылысы ауруларын емдеу үшін қолданылады. Бірдей мөлшерде пен анар қосып қайнатылған шырыннан (гренадин) кисель, мусс дайындауға болады. Әбден қайнатып қойылтылған анар шырыны түрлі тағамдарға дәмдеуіш ретінде пайдаланылады, бұл көбінесе кавказ кухнясына тән; тағамға жағымды қышқылтым дәм береді.

Жалпы анардың адам денсаулығына тигізер жақсы әсері көп. Сондықтан анармен дос болған дұрыс. Енді осы жайында кеңінен айтар болсақ, келесідей кеңестерге құлақ асқаныңыз абзал:

*Бала емізіп жүрген ананың омырауы жарылып, тілінетін болса, анар жемісінің қабығын ұнтақтап жараға себу қажет.

*Дизентерия не жұтқыншақ тамақ ауруына шалдыққандарға 5 г жеміс қабығын ұнтақтап, 100 г суға 10 минут ақырын қайнату керек. Содан соң дайын болған сумен ауызды шайқап, ішкен дұрыс.

*Асқазан ауырғанда анардың шырынымен тоқтатуға болады. Ол үшін жарты стақан анар шырынын ішіп тұрыңыз.

*Өтте, оның жолдарында құм тас пайда болса. Бүйрек пен қуықта байланған тастарға да анар шырыны әсер етіп, қуып шығуға көмектеседі. Ол үшін 20 минут тамақтан бұрын анар шырынын ішу қажет. Емделу мерзімі 2 апта.

*Күйік шалған жағдайда 1:10 мөлшеріндегі анар шырынын күйікке жағып, үстіне қабық ұнтағын себеді.

*Ішектердің қабынуында, іш сұйылып өткен кезде анар тұқымын қуырып, ұнтақтап, мүк гүлінің тұқымымен қосады. Содан дайын болған қоспаны қайнаған сумен ішіп тұрсаңыз, аурудан тез сауығасыз.

*Тіс ауырғанда анар тұқымын балмен қосып шайнап жесе ауру басылады.

*Қуырылған анар тұқымын ұнтаққа айналдырып, күніне 3 рет пышақтың ұшымен астан бұрын жеу керек. Ол кеуденің ауырғанын қойдырып, жүрек қағысын қалыпқа келтіреді. Сондай-ақ, сары аурудың алдын алып, асқа деген тәбетті ашады.

*Тіс түбінің қанауына анар қабығының ұнтағына тең мөлшерде қыша шөбі мен қырмызы гүлін қосу керек. Содан оларды қайнатып, дайын болған қоспамен күніне 1 рет ауызды шайып отырған дұрыс. Емделу уақыты 10 күн.

*Жасушаларды біріктіруші ретінде анар гүлінің 1 шай қасығын 150 г қайнап тұрған суға саласыз. Сосын оны 1 сағат бұқтырып қоясыз. Осыдан әр жолы 50-60 г тағамның алдында 40 минут бұрын күніне 2 рет қабылдап отырасыз.

Анар шырыны қатты қышқыл болмауы керек. Қышқыл шырын тіс эмалінің құрылымына кері әсерін тигізеді.

1. 3. Анар өсімдігін күтіп-баптау

Анар өсімдігі жылу сүйгіш, Қазақстанның жылы аймақтарында да кездеседі. Бақта қатар аралығы 4×2 м немесе 4×3 м етіп отырғызылады. Топырақ құнарлылығына, күтіп-баптауға байланысты отырғызылғаннан кейін 3-4 жылда жеміс бере бастайды. Қыста ауа температурасы 6 ºС -12 ºС аралығында болуы керек. Егер температура режимі бұзылса, өсімдік сарғайып, жапырағы түсіп қалады. Анар тұқымынан немесе өсімді (вегетативті) тәсілмен, ал қолдан өсірілетін сорттары көбінесе сүректелген қалемше немесе ұластыру арқылы көбейеді. Үнемі тыңайтқыштармен үстеп қоректендіріп отырса, орташа есеппен әр ағаштан 25-30 кг дейін өнім алынады. Ағаштары жемісті 30-50 жылға дейін береді. Кейбір түрі 300 жылға дейін өмір сүреді. Жемісінің салмағы 200г-нан 1кг -ға дейін (диаметрі 8-10 см ) .

Зерттеу бөлімі.

2. 1. Зерттеу жұмысына қажетті заттар: Қыш ыдыстар, бір реттік стақандар, целофан пленкалар, «Живая земля» деп аталатын арнайы дүкендерде сатылатын құнарлы топырақ . Құрамында сапалы шымтезек, құм және агроперлит, биогумус, комплексті минералдар бар. Агроперлит ауа және су өткізгіштігін жақсарту үшін (ұсақ кесектер) , құм - топырақ құрылымын жақсартады, биогумус - өсуін жақсартатын зат, комплексті минералдар - өсімдікке қажетті заттары бар тыңайтқыш. Пайдасы: Тұқымды тез өндіреді Жеміс өнімділігі мен сапасын арттырады Тез пісуіне көмектеседі Жоғары өнім алуды қамтамасыз етеді. Кокос субстраты және вермикулит қоспасы: құнарлы орта дайындау үшін кокос субстрат 500гр ды 1, 5-2литр суға салады. Кокос субстраты суға түскенен кейін өз мөлшерінен7литрға көбейеді. Қүрамы100%экологиялық таза орта. Кокос жаңғағының талшықтарынан алынған. Су мен ауа өткізгіштігі өте жоғары. Патогендік микроағзалар жоқ. Вермикулитті кокос субстратына қосу керек. Вермикулит өсімдіктерге арналған бірегей табиғи сорбент, белсенді минералды қоспа. Су сорғыштық қасиеті және ауа өткізгіштігі өте жоғары.

Тыңайтқыштар: «Флора» сериясына кіретін Флора-Блум өсімдіктердің өніп, өсуіне жақсы ықпал жасайды, гүлдеу сәтінде, гүл бүршіктерінің көбеюіне әсерін тигізеді. Құрамында: фосфор, магний, күкірт, калий микроэлементтер бар. Флора-Микро ол өсімдіктің өнім сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Құрамы: азот, калий, бор, кальций, мыс, темір, цинк, молибден. Флора-Гра вегативтік өсу кезеңінде өсімдікке азот пен калий толық қанды өсуіне, өнімді мол беруіне әсерін тигізеді. Құрамында :азот, фосфор, калий, магний қосылыстары бар. («Флора» сериясы тыңайтқыштарын Ресейдің Пермь қаласынан пошта арқылы алдырдық. ) Жылыжайға әкелінген анар өсімдігін басқа ыдысқа отырғызар алдында, өсімдіктің ауруға шалдығуын болдырмау үшін алдымен ыдыс ыстық сумен мұқият жуылды, содан кейін дезинфекцияланды. «Живая земля» деп аталатын құнарлы топырақтың астына керамзит салынды (ыдыс түбіндегі саңылауы бітелмес үшін), осы ыдысқа анар өсімдігі отырғызылды. Өсімдікті Күн сәулесі шашырап түсетін жерге орналастырып, суғарылды, су булануды азайту үшін целофанмен бүркеп жабылды. Бір аптадан соң целофан алынды, анар өсімдігі күн тура түсетін жерге қойылды. Өсімдікке құятын судың температурасы жылыжай температурасына шамалас немесе одан 5-7 жоғары болуы керек. . Бір ай уақыт шамасында өсімдік біршама биіктеп өсті, жапырағы көбейіп, гүлбүршіктері пайда болды. . Тыңайтқыш (ерітілген күйде) бірнеше рет (1аптадан кейін) өсімдіктің өсу және гүлдену кезеңінде енгізілді. Бір айдан соң көбейтужұмыстары жүргізілді. 2. 2. Құнарлы орта дайындау. Құнарлы орта дайындау үшін кокос субстрат 500гр ды 1, 5-2литр суға саламыз. Кокос субстраты суға түскенен кейін өз мөлшерінен7литрға

көбейеді. Құрамы100%экологиялық таза орта. Кокос жаңғағының

талшықтарынан алынған. Су мен ауа өткізгіштігі өте жоғары. Патогендік

микроағзалар жоқ. Вермикулитті кокос субстратына қосу керек.

Вермикулит өсімдіктерге арналған бірегей табиғи сорбент, белсенді

минералды қоспа. Су сорғыштық қасиеті және ауа өткізгіштігі өте жоғары.

2. 3. Өсімдікті өз кесінділерінен көбейту Анар өсімдігін өз кесінділерінен көбейту (вегетациялық жолмен) жылыжай жағдайында тұқымын егіп көбейтуге қарағанда жиі қолданылады, өйткені аз уақыт ішінде тез өсіп жетіледі. Кесінділері жас, ауруға шалдықпаған, жақсы өсіп жетілген өсімдіктерден қиғаштап жапырақтың сабаққа біткен жерінен кесіп алынды, жас өркеннің жапырағы 1-3-тен аспауы керек. Кесіндіден 1-2 жапырақты қиылды немесе жапырақтың жартысы (булануды азайту үшін) кесіп тасталды. Бұтақшаны экологиялық таза субстратқа (кокос субстраты+вермикулит араластырып) көлбей орналастырып, беті пленкамен бүркеп жабылды

Кесінділер тамырлануы үшін ылғалды ауа қажет. Сондықтан кесінділер отырғызылған ыдыстарды су құйып жарық жерге қояды. Есте болатын бір жағдай, кесінді тамырланғанша оны күн сәулесінің тіке түсуінен сақтау керек. Кесіндіге күніне 2-3 рет су бүркеді. Ол өсе бастаған кезде пленканы аздап көтеріп қойып, кейін мүлдем алып тасталды. Өсімдіктердің түріне қарай, олардың тамырлануы 3 күннен 2 айға дейін созылады. Анар өсімдігінің кесінділері төрт күннен соң тамырланып, жапырақтар көбейгені байқалды.

Жапырақ кесіндісі арқылы көбейту .

Анар өсімдігі жапырақтарының кесінділерінен өсіріп көбейтілді. Ол үшін жапырақты ылғал субстратқа отырғызады да, ағаш таяқшаларға байлап, әйнекпен жабылды. Тез тамырлану үшін жапырақ өзегінің жуаңдау жерінің астыңғы жағынан тілік жасалды. Тамырлану үшін ең қолайлы температура 25°С жылылық. 2-3 күнде әйнекті көтеріп, су бүркілді. Бес күннен соң жапырақ өзегі тұсынан тамырлана бастады.

Тұқым арқылы көбейту.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.