Ластану проблемасы

КІРІСПЕ
1 Негізгі бөлім
1.1 Табиғат ластануының түрлері мен жіктелуі.
1.2 Қазақстан жерлерінің геоэкологиялық ластануы
1.3 Табиғатты ластанудан қорғауда табиғатты пайдалану құқығын енгізу
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Ластану деп қандай да бір ортаға жаңа, оған тән емес физикалық, химиялық және биологиялық агенттерді әкелу немесе осы агенттердің табиғи ортадағы орташа көп жылдық деңгейін көтеруді айтады. Геоэкологиялық көзқарас бойынша бұл түсінікті екі тұрғыдан қарастыруға болады:
1) қоршаған ортаға түсіп жатқан немесе адам мен табиғатқа зиянды әсерлердің нәтижесінде пайда болып жатқан заттар;
2) қоршаған ортаны ластайтын затар (мысалы, химиялық заттар).
Тікелей ластанушы объектілер қатарына (ластайтын заттар акцепторы) биотикалық қоғамдастықтың (экотоптық) негізгі компоненттері: атмосфера, су, жер қыртысы кіреді. Ал, жанама ластанушы объектілер қатарына, биоценоз құраушылары - өсімдікгер, жан-жануарлар және микроорганизмдер жатады. Ластаушы жүйе болып, тек қана өнеркәсіп немесе жылу-энергетикалық комплекс орындары ғана саналмайды, сонымен қатар, күнделікті тұрмыстағы тіршілік, мал шаруашылығы да ластаушылар көзі болып табылады.
Ластаушы загтар мен оны қоршаған ортаға қалдық күйінде бөлетін ластаушы жүйелерді классификациялауды Р.Парсон ұсынды. Бұл классификациялау - ластаушы заттүрін, оны бөлетін жүйені, оның салдарын бақылау шамаларын қамтиды. Оның пайымдауынша, ластаушы түрлер болып негізінен мыналар саналады:
-сарқынды сулар және оттегін жұтатын өзге қалдықтар;
-инфекцияны тасымалдаушы жүйелер;
-өсімдіктерге бағалы қоректік зат болып табылатын дүниелер;
-органикалық қышқылдар мен тұздар, минералдар;
-шайылу барысында түзілген шөгіңділер (твердый сток);
-радиоактавті заттар;
Қоршаған ортаның бүлінуі табиғи апаттардан, атап айтқанда жер сілкініс, өрт жөне т.б. орын алса, оны табғии деп, ал адамзат баласының іс-қимыл әрекеті барысында ластанса, оны антропогенді деп атайды.

1. Арынғазииев С.«Табиғат ластануының негізі», Алматы.-2007 ж.
2. Амманиязов К. «ҚР табиғи ландшавтылардың бұзылуының геоэкологиясы, оны болдырмаудың шаралары», Алматы.-2009 ж.
3. Сағынтаев Б. «Энергетикалық ластану-бүгіні мен болашағы», Павлодар-Кереку-Екібастұз,2009 ж.
4. Сағынтаев Б. «Табиғатты пайдалану құқығы мен пайдалану тиімділігінің технологиясы», Екібастұз.- 2008 ж.
5. Сарғадықова М. «Табиғатты ластаушы көздерінің сыныптамасы», - Астана.- 2005 ж.
6. Костромов В. «Жаһандық геоэкология-21 ғасыр»,-Эксмо.-2003 ж.
7. Васильев В. «Геоэкологиялық ластану негіздері мен оны зерттеу аспектілері»,-Москва.,-2008 ж.