«ҚТЖ» ҰК» АҚ-НЫҢ қызметіне техникалық экономикалық талдау

КІРІСПЕ

Кәсіпорында шикізат, материалдар, құрал-жабдықтар, дайын өнім, жылу, энергия, отын, т. б. ресурстарды тасымалдау, пішу, түсіру, жылжыту жұмыстары мен көлік шаруашылығы айналысады.

Ұйымдастыру деңгейі кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштеріне тікелей әсерін тигізеді. Сонымен қатар кәсіпорынның материалдық құндылықтарының тасымалдануына, сақталуына, сапа көрсеткіштеріне, өндірістік циклдың ұзақтығына, аяқталмаған өндірістегі айналым қаражаттарының мөлшеріне әсерін тигізеді.

Кәсіпорын көлік шаруашылық міндетіне барлық тиеу, түсіру және тасымалдау жұмыстарын тиімді жүргізу жатады.

Көлік шаруашылық қызмет 3-ке бөлінеді:

1. ішкі (цех ішілік), яғни өндіріс және цех аумағындағы тасымалдайтын көлік түрі. Мұндағы көлік түрлері кәсіпорынның қай салаға жататынын, өнімнің түрлері мен мазмұнына қарай анықталады.
2. Сыртқы, яғни жабдықтаушылардың және өнімді тұтынушылардың арасындағы байланысты қамтамасыз ететін көлікті сыртқы қызмет дейміз.
3. цех аралық, өндіріс аралық, яғни жүктерді цехтар арасында, өндіріс арасында бір қоймадан екінші қоймаға тасымалдауда қолданылатын көлік түрлері.

Көлік шаруашылығында қолданылатын кәсіпорын көлік түрлері:

- рельсті

- рельссіз көлік

- автомобильдер

- конвейерлер

- транспортерлер

- әр түрлі арбалар

- лифт

- аспалы жолдар

- стелаждар

- жүк тасушы машиналардың және автобустардың жүргізушілері.

- скаттар (сырғымалар)

- қолмен тасымалдаушылар және т. б.

Көлік шаруашылығын дамыту үшін мынандай көрсеткіштерді есептейміз.

1) көлік құралдарына қажеттілік

2) жүктерді тасымалдауды ұйымдастыру деңгейі

3) жүк айналымы

4) жүк ағыны

Жүк айналымы дегеніміз- белгілі бір уақыт аралығындағы, белгілі бір бөлімше шеңберінде тасымалданатын жүктің жалпы санын айтады.

Жүк ағыны дегеніміз - белгілі бір уақыт аралығында тиеу, түсіру пунктерінің арасындағы бір бағыттағы тасымалданатын жүк саны.

Жүк ағынының жиынтығы кәсіпорынның жүк айналымын құрайды.

Ірі кәсіпорындарда осы жұмысты жеңілдету үшін осы көрсеткіштерді есептеу үшін жаңаша бағдарламалық кешенді технологияларды пайдаланады.

Көлік шаруашылығын жетілдіру бағыттарына мыналар жатады:

- меншіктік жүйені ұтымды пайдалану

- көліктің жаңа түрлерін пайдалану

- көлік шаруашылығын жанар-жағармаймен қамтамасыз етуді ұйымдастыру және т. б.

Мен бұл практикалық жұмысымда өзімнің тәжірибие сабағымды өткізген «Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» Акционерлік Қоғамы туралы айтайын.

1 ҰК «ҚТЖ» АҚ-НЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1997 жылы Алматы, Целинный және Шығыс Қазақстанның темір торабтарының бірігуі арқылы «Қазақстан Темір Жолы» мемлекеттік республикалық кәсіпорыны құрылды. Үкіметтің 15 наурыз 2002 жылғы № 310 «Қазақстан Темір Жолы» Ұлттық Компания» Жабық Акционерлік Қоғамы құрылуы туралы жарлық бойынша «Қазақстан Темір Жолы» мемлекеттік республикалық кәсіпорыны Акционерлік Қоғамға қайта құрылды, ол ең жас, әрі республикадағы ең ірі Акционерлік Қоғам болып есептеледі, оның активтері 6 млрд. доллардан астам.

Акционерлік Қоғам «Қазақстан Темір Жолы» Ұлттық Компаниясы» көлік саясаты аясындағы басқарушы органы - Қазақстан Республикасының көлік және коммуникация Министрлігі болып табылады.

«Қазақстан Темір Жолы» Ұлттық Компаниясы» Акционерлік Қоғамының 100% активтерінің иесі - Қазақстандық «Самрұқ» холдингін мемлекеттік басқаратын Акционерлік Қоғамы саналады.

Темір жол көлігі ҚР-ң өндірістік инфраструктурасының маңызды бөлігің құрайды. Оның тұрақты және тиімді жұмыс істеуі мемлекет экономикасының өсуіне, ұлттық қауіпсіздіктің сақталуына, халықтың әл-ауқатының және тұрмыс-жағдайының жақсаруына зор үлесін тигізеді.

Мысалға, темір жол үлесіне елдің жүк айналымының 70%-ы, жүргізушілер айналымының 50%-ы тиесілі. Темір жол саласында 135 мыңға жуық адам қызмет атқарады, ол Қазақстанның тұрғындарының 1%-ын құрайды.

Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының темір жол магистралі - 14 мың км асатын темір жол торабынан - оның 5 мыңға жуығы екі жолды тораб және 4 мыңға жуығы - электрофицерленген.

Жыл сайын темір жол көліктерінің есебінен мемлекеттік бюджетке түсетін салық түсімдерінің, елдің ЖІӨ-ң үлесі айтарлықтай артып отыр.

Қазақстанның темір жол саласы жоғары рентабельді, қарқынды дамып келе жатқан сала, өндірістік, қаржылық және техникалық потенциалын тұрақты арттырып келеді.

«Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» қызметіндегі негізгі мақсаттар:

- экономика және халықтың қажеттіліктерін үздіксіз және сапалы көліктік қамтамасыз ету. (жүк, жүк тасымалдау, тасымал, хат және жолаушылар қажеттілігі) ;

- поездың қозғалу қауіпсіздігін және тасымалданушы жүктің сақталуын қамтамасыз ету;

- материалды-техникалық базаны жоспарлы және кешенді түрде дамыту;

- темір жол көліктерінің мобилизациялық дайындылығын қамтамасыз ету, жұмыс жайлы құпия ақпаратты қорғау, жария етпеу.

«Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» атқаратын қызметінің негізгі түрлері:

- магистральді темір жол жүйесін иелену мен қолдану;

- магистральді темір жол жүйесінің операторлық функцияларын жүзеге асыру;

- жүкті жіберуші, жүкті алушы, тасымалданушы жолаушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру;

- маркетингтік қызмет түрі;

- Қазақстан Республикасы көлік және коммуникация Министрлігімен бірлесе отырып темір жол транзитті-көліктік коридорлардың қалыптасуы үшін шаралар өткізу.

- ішкі экономикалық қызмет және және басқа мемлекеттердің кәсіпорын экономикалық қызметін экспорттау, өнімді импорттау, қызмет көрсету аясын дамыту;

- Қазақстан Республикасының мемлекеттік секторларын техникалық қорғау қызметі (монтаж, қолдану, т. б. )

- «Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» қызметі туралы ақпаратты дайындау және жария ету;
- ақпараттық қызмет түрі;

- Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленбеген басқа да қызмет түрлері.

«Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» Акционерлік Қоғамының аудиторы - «Deloitte» компаниясы

Қазақ тіліндегі толық атауы - «Қазақстан Темір Жолы» Ұлттық Компаниясы» Акционерлік Қоғамы, қысқартылған түрі - «ҚТЖ»ҰК»АҚ.

Орыс тіліндегі толық атауы - Акционерное Общество «Национальная Компания» Казакстан Темір Жолы», қысқартылған түрі - АО «НК «КТЖ»

Ағылшын тіліндегі толық атауы - joint - stock Company « National Company «Kazakhstan Temir Zholy», қысқартылған түрі - JSC NC KTZ.

Мекен-жайы: 01 ҚР, Астана қаласы, Победа көшесі, 98

Телефон: +7 (3172) 93-41-14

РНН 620 100 210 058

Расчетный счет № 000 421 646 АРФ «Қазақстанның Халық Банкі» АҚ

КБе 16, БИК 195 301 603

Капитал салымдары.

Ұлттық Компания «Қазақстан Темір Жолы» Акционерлік Қоғамының капитал салымдары, реконструкциясы және модернизациясы инвестициялық бюджет негізінде жүзеге асады. Капитал салымдары бухгалтерлік есеп шотының 126 «аяқталмаған құрылыс» бөлімшесінде есепке алынады. Бұл шотта субшоттар ашуға болады, яғни құрылыс

монтаж жұмыстарын (олар шаруашылық және тізбектелген әдістер бойынша іске асады) есепке алуға мүмкіндік береді.

Капитал салымдарына шығындар, капитал ремонты бойынша негізгі құралдардың бағасын көтеретін жұмыстар жатады:

1. жол шаруашылығы бойынша:

- ағаш шпалдарын темір бетондарына ауыстыру;

- уақытша ағаш мосттарын темір бетонды трубаларға алмастыру;

- жасанды құрылыстарды берік және мықты материалдарға ауыстыру;

- жол құрылысын ауыр типті рельстер мен ауыстыру;

2. сигнализация және байланыс, электрмен қамсыздандыру шаруашылығы бойынша:

- әуе линияларын кабельді линияларға ауыстыру;

- крюковтардан траверстарға көшу;

- темір бетонды негіздегі бекеттерді орналастыру;

- әуе линиясы берілетін ағаш бекеттерін темір бетонды бекеттерге ауыстыру;

- фарфорлы изоляторларды әйнек, керамикалық, жақсартылған және полимерлі (консольды, жоғары вольтты электр берілетін линия) изоляторларға ауыстыру.

3. локомотивті шаруашылық бойынша:

• агрегаттарды жаңа жоғары қуаттыларына ауыстыру (дизель генераторлық орналастырулар, ауыр двигательдер, редукторлар, электродвигательдер, т. б. )

4. тасымалданушылар шаруашылығы бойынша:

- агрегаттарды жаңа жоғары қуаттыларына ауыстыру (редукторлар, электродвигательдер, климаттық жағдайлар, т. б. )

- вагондардың өзгеруіне байланысты ішкі және сыртқы интерьерін қайта жабдықтау:

- агрегаттарды жаңа жоғары қуаттыларына ауыстыру (трубалар, электродвигательдер, насостар, сантехникалық құралдар) .

Мысалға, келесі диаграмманы алсақ. Жүк вагондарының жөндеу жұмыстары мен техникалық жағдайы.

Бұл диаграммада күнделікті жөндеуден өтуге тиісті вагондардың динамикасы келтірілген. Жалпы алдыңғы жылдың 1- кварталымен салыстырғанда жөндеуге жатпайтын жүк вгондарының саны - 39, 9%-ға азайған, оның ішінде капиталды жөндеуден өткен - 42, 7%, деполық жөндеуден өткені - 16, 3%, ағынды жөндеудегі - 2, 7 есе және заводта - 2, 0 есе азайған.

Материалды емес активтерді есептеу

• Материалды емес активтерді есептеу бухгалтерлік есеп шоттарының 28 «материалды емес активтерді есептеу» бөлімшесінде жүзеге асырылады.
• Негізгі құралдардың тозуы белгіленген нормалар бойынша іске асады.
• Материалды емес активтердің тиімді пайдаланылу мерзімі оның түріне тәуелді анықталады (лицензиялық келісімдер, бағдарламалық қамсыздандыру, патенттер және т. б. )
• Материалды емес активтердің инвентаризациясы жылына бір рет жылдық қаржылық есеп кезінде есептелінеді.

Тауарлы-материалдық қорларды есепке алу

• Тауарлы-материалдық қорларды есепке алу бухгалтерлік есеп шотының 7 «Тауарлы-материалдық қорларды есепке алу» бөлімшесінде жүзеге асырылады.
• Тауарлы материалдық қорлар өзіндік құнның және реализацияның таза құндылығы бойынша есептеледі, т. б

1 кесте - «ҚТЖ»ҰК» АҚ-ң кадрлар құрамы

Негізгі шаруашылық және өндірістік топтардың кадрлар құрамы

1 - кестеде «ҚТЖ»ҰК» АҚ-ң негізгі шаруашылық және өндірістік топтарының кадрлар құрамы келтірілген. Кадрлардың өсуі тасымалдау шаруашылығында - 0, 2%, ал кезекші посттарында, орталықтандыру және сигналдандыру пост операторларында - 1, 8% өскен.

Шаруашылық кадрларында керісінше төмендеген

• сигналдандыру және байланыс -0, 1% (электромонтер - 0, 4%)
• электрификация -0, 9% (келісім жүйесінің электромонтерлері - 1, 2%)
• жолдар - 0, 2%(жол монтерлары кадрлары 2006 жылдың 1 кварталынды 0, 1% артқан алдыңғы жылмен салыстырғанда)

2 «ҚТЖ»ҰК» АҚ-НЫҢ ҚЫЗМЕТІНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ - ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУ

2 кесте - Ағынды периодтағы жұмысшылар қозғалысы

Осы 2 - кестеде «ҚТЖ»ҰК» АҚ-ң кадрларының тізбек саны және қозғалысы келтірілген. Ағынды жылдың есебі бойынша қабылданған жұмысшылар саны аз, ал алдыңғы жылмен салыстырғанда жұмыстан шыққандар саны көп.

3 кесте - Жұмыс жолдарының негізгі көрсеткіштері

Келтірілген өнім есепті кварталда 45, 7 млрд. т-км құрады. Жүкті тасымалдау үлесіне тасымалдау жұмысының 93, 9%-ы тиесілі, алдыңғы жылмен салыстырғанда 0, 4%-ға және жоспармен салыстырғанда 0, 3%-ға кем екенін көрсетті. Жүк қозғалысында жергілікті жұмыс жоғары болды: республикаішілік тасымалдау - 40, 6% және сыртқа шығару - 43, 1%-ды құрады.

Есепті жылы жүк тасымалдау көлеміндегі тиеудің салмағы 91, 3%-ды құрыды, ол алдыңғы 2005жылдың 1кварталымен салыстырғанда 1, 2%-ға және жоспардан 4, 5%-ға артық деңгейде болды.

Тас көмірді тиеу жалпы жүк тасымалының - 46, 4%-ын (динамикада 0, 8%-ға кем), мұнай жүктерінің - 10, 9%-ын (0, 9%-ға кем), темір рудасының - 12, 4%-ын (0, 1%-ға артқан) құрады.

Эксплуатационды жүк айналымының 54, 2%-ы электрлік тягамен жүзеге асқан, яғни алдыңғы жылдың деңгейімен салыстырғанда 0, 4%-ға артқан.

Алдыңғы жылмен және белгіленген жоспармен салыстырғанда жүк және жолаушылар тасымалдау тығыздығының артқаны тіркелді.

4 кесте - Жүк тасымалы жоспарының орындалуы

Есепті жылы тарифті жүк айналымының көлемі динамикада 9, 8%-ға артқан. Осыған қарамастан жүк тасымалдау көлемі тарифті жүк айналымы көлемінен 5, 9%-ға кем.

Жүк айналымы келесідей бөлінген: республикаішілік тасымалдауға - 40, 6%, шығаруға - 43, 1%, транзитке - 8, 5% және әкелуге - 7, 8%. Атап кететін жайт, алдыңғы жылмен салыстырғанда жүк айналымының құрылымы өзгерген: республикаішілік жүк айналымы 3, 9%-ға және транзит бойынша 0, 1%-ға қысқарған, ал шығару бойынша 3, 8%-ға және әкелу бойынша 0, 2%-ға артқан. Алдыңғы жылмен салыстырғанда жүк айналымы артқан.

5 кесте - Негізгі сапалық көрсеткіштері

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс