1920-1930 жж Қазақстан мәдениеті

1. Ересек адамдардың сауатсыздығын жою
2. Халық ағарту ісінің дамуы
3. Кәсіптік білім берудің жайы
4. Ғылыми.зерттеу жұмыстарының дамуы
5. Әдебиеттің дамуы
6. Қазақ өнерінің гүлденуі
7. Мәдениетті дамыту жолында кездескен қиындықтар мен нәубеттер
8. Пайдаланылған әдебиеттер
 

Қазақстанда мәдениетті дамытуда біраз кедергілер болды. Салыстырмалы түрде зиялы, білімді адамдар тым аз еді. «Алаш» қозғалысына қатысқан біраз білімді адамдар қудалауға ұшырады. Орталықтан мәдениет саласына басшылық етушілер арасында шовинистік пиғылдар пайла болды.«Бұратаналарды темір құрсауда ұстау керек» деді солардың бірі. Өлкеде мәдениет мекемелерінің жұмысын бірден аяғынан тік тұрғызуға қажетті материалдық-техникалық база да нашар болды.
Ересек адамдардың сауатсыздығын жою. Барлық ересек адамдары сауатты болмай, бүкіл халықты білімді ету мүмкін емес еді. Сондықтан Кеңес өкіметі ересек адамдарды сауаттандыруға үнемі көңіл бөліп отырды. Тиісті қаржы бөлді, оқытушыларды оқу үйлерімен, оқу-жазу құралдарыменқамтамасыз етті. 1924 жылы ұйымдастырылған «Сауатсыздық жойылсын» қоғамы тікелей ересектерді сауаттандырумен айналысты. 1928 жылдың аяғында республикада сауаттылар 25 % болды. Бұл тым аз еді. Ал қазақтар арасында сауаттылық мұнан да төмен болатын.
Алғашқы жылдары бұл жұмыс баяу жүрді. Мектеп үйлері, оқу сыныптары, сауатты оқытушылар, оқу құрал-жабдықтары жеткіліксіз болды. Халықтың едәуір бөлігі көшіп-қонып жүрді. Сондықтан да Қазақ АКСР Орталық Комитетінің төралқасы мен Халық Комиссарлар Кеңесі 1931 жылы 15 пен 50 жас аралығындағыларды міндетті түрде жаппай оқытуды енгізді. Халықты сауаттандыруға білімді жастар көп үлес қосты. Еңбекші халық та білім алуға құлшына кірісті. Күні бойы жұмыс істеп, шаршағанына қарамастан, кешкісін сауат ашу мектептеріне бір кісідей жиналатын.
Осының нәтижесінде 1939 жылдың өзінде республика халқының сауаттылығы 65%-ға жетті, республиканың құрылғанына 20 жыл толу қарсаңындажасы 50-ге дейінгі ересек адамдардың сауатсыздығы, негізінен, жойылды.

1. Абусеитова М.Х. Казахстан и Центральная Азия в XV-XVII вв.: история, политка, дипломатия. А., 1998.
2. Абдиров М.Ж. история казачества Казахстана. А., 1994.
3. Абыллай хан. Тарихи жырлар. А., 1991.
4. Апполова Н.Г. Присоединение Казахстана к России в 30-х годах XVIII в. А., 1948.
5. Апполова Н.Г. Экономические и политические связи Казахстана с Россией в XVIII- начале XX вв. М., 1960.
6. Асылбеков М.Х., Галиев А.Б. Социально-демографические процессы в Казахстане (1917-1980). А., 1991.
7. Әбілғазы. Түрк шежіресі. А., 1992.
8. Басин В.Я. Россия и казахские ханства в XVI-XVIII вв. А., 1971.
9. Бөкейхан А.Н. Шығармалары. А., 1994
10. Бекмаханов Е.Б. Казахстан в 20-40-ые годы XIX века. А., 1992.
11. Бекмаханов Е.Б. Присоединение Казахстана к России. А., 1957.
12. Вяткин М.П. Батыр Срым. М.-Л., 1947; А. 1999.
13. Галузо П.Г. Туркестан-колония. Очерк истории Туркестана от завоевания царизма до революции 1917 г. М., 1929.
14. Галузо П.Г. Аграрные отношения на юге Казахстана в 1867-1917 гг. А., 1965.