Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесі

Кіріспе

1 бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру
1.1 Зейнетақымен қамсыздандыру, оның құқықтық негіздері
1.2 Қазақстан Республикасындағы зейнеталық қамсыздандыру жағдайына талдау

2 бөлім. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесі
2.1. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуы және ұйымдастырылуы
2.2 Қазақстан жинақтаушы зейнетақы қорларына экономикалық сипаттама

3 бөлім. Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесін реформалау
3.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінің дамуы

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстандағы зейнетақы жүйесінің аз уақытта өмір сүруіне қарамастан, экономикадағы динамикалық дамып келе жатқан сегментіне жатады. Қазіргі уақытта зейнетақы қорында 436 млрд теңге жинақтары шоғырланған, ол ЖІӨ-нің 9%-ын құрайды. Халық сенімін күшейту, салымшыларды тарту және зейнетақы активтерінің өсуі зейнетақы жүйесінің динамикалық дамуының негізгі факторы болып табылады.
Жүйенің негізгі көрсеткіштерінің динамикалық өсуі зейнетақы жинақтарын басқару тиімділігінің төмендеуімен қатар жүреді. Ол елдің экономикалық даму деңгейімен, мемлекет бюджетінің дефицитінің төмендеуімен, мемлекеттік қарыз көлемі мен теңге револьвациясымен және сыртқы экономикалық фкаторлармен байланысты.
Осы жазған курстық жұмысымның тақырыбы «Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі», бұл тақырыпты таңдау себебім зейнетақы жүйесін тек заңи тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар ЖЗҚ-ның қызметі олардың түрлері, қай зейнетақы қорына салымдарды орналастыру тиімді және болашақта бұл мәліметтер жинақтаушы зейнетақы жүйесі туралы өрісімді, көзқарасымды кеңейтті деп есептеймін.
Курстық жұмыстың басты мақсаты- Қазақстан республикасындағы зейнетақы жүйенің дамуы мен оның құрылуын талдау болып табылады.
Курстық жұмысты жазу барысында мынадай мәселерді ашуды көздеймін.
• Зейнетақы жүйенің заңнамалық негізін қарастыру. Зейнетақына алі мерзімдері оның түрлері мен көлемі жинақтаушы зейнетақы қорларының іс қызметуі туралы мәліметтерді қарастыру.
• Қазақстанның Халық Банкінің ЖЗҚ-ның зейнетақы жүйесіндегі орны, оның іс-қызметі, жетістіктері мен кемшіліктері және болашақтағы мақсаттарын көрсету.

1. Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамту туралы заңы.
2005 жылдың 8 шілдесі, Алматы.
2. Айтуған А.Жинақтаушы Зейнетақы қоры 2002 , 2, 44-49 бет.
3. Алдаберген А. Жинақтаушы зейнетақы қоры, 1999/ 8 желтоқсан.
4. Айтуған А, Зейнетақыны жинақтау қорындағы тәуекел./2004 5, 58-63 беттер.
5.Әлімжан, Жинақтаушы зейнетақы қорын таңдай білген жөн./ Алматы ақшамы 1999 22 қаңтар.
6. Базалық зейнетақы төлемі туралы/ Астана хабары -2005 30 маусым.
7.Жинақтаушы зейнетақы қоры туралы не білеміз./ Жайық Үні 200121 қыркүйек.
8. Жұмыров Ә Зейнетақы деңгейін реттеуге бола ма ./ Егемен Қазақстан.
9.Зейнетақы мен әлеуметтік жәрдемақылар төлеудің тәртібі туралы/ Егемен Қазақстан ,2005 13 щілде.
10.Зейнетақы мен жәрдемақы төлеудің тәртібі/ Егемен Қазақстан 2005, 14 шілде.
11. Зейнетақы жүйесінен ақау шықты./ Түркістан 2004 9 желтоқсан.
12.Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы/ 2005 жыл, зейнетақы жүйесінің дамуы.
13. Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы/ 2005 жыл , қараша
Зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайы.
14. Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы/ 2005 жыл, Қазақстандық зейнетақымен қамту моделі.
15. Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы/ 2005 жыл Зейнетақы жүйесін мемлекеттік реттеу.
16. Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы/2005 жыл, желтоқсан
Шет елдердің зейнетақы жүйесінің дамуы.
17.Финансы Кредиты, зейнетақы жүйесінің дамуының жаңа концепциясы.
Шілде,2005 жыл.
18. Финансы Кредиты, Халық Банкінің жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық тобы.
19. Финансы Кредиты, Қазақстанның зейнетақы нарығы , 2006 жыл ақпан.
20. Мир Финансов, наурыз, 2006, Жинақтаушы зейнетақы қорларының инвестициялық портфелі.

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1 бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру
1.1 Зейнетақымен қамсыздандыру, оның құқықтық негіздері
1.2 Қазақстан Республикасындағы зейнеталық қамсыздандыру жағдайына
талдау

2 бөлім. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесі
2.1. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуы
және ұйымдастырылуы
2.2 Қазақстан жинақтаушы зейнетақы қорларына экономикалық сипаттама

3 бөлім. Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесін реформалау
3.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінің дамуы

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Қазақстандағы зейнетақы жүйесінің аз уақытта өмір сүруіне қарамастан,
экономикадағы динамикалық дамып келе жатқан сегментіне жатады. Қазіргі
уақытта зейнетақы қорында 436 млрд теңге жинақтары шоғырланған, ол ЖІӨ-нің
9%-ын құрайды. Халық сенімін күшейту, салымшыларды тарту және зейнетақы
активтерінің өсуі зейнетақы жүйесінің динамикалық дамуының негізгі факторы
болып табылады.
Жүйенің негізгі көрсеткіштерінің динамикалық өсуі зейнетақы жинақтарын
басқару тиімділігінің төмендеуімен қатар жүреді. Ол елдің экономикалық даму
деңгейімен, мемлекет бюджетінің дефицитінің төмендеуімен, мемлекеттік қарыз
көлемі мен теңге револьвациясымен және сыртқы экономикалық фкаторлармен
байланысты.
Осы жазған курстық жұмысымның тақырыбы Қазақстан Республикасының
зейнетақы жүйесі, бұл тақырыпты таңдау себебім зейнетақы жүйесін тек заңи
тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар ЖЗҚ-ның қызметі олардың түрлері, қай
зейнетақы қорына салымдарды орналастыру тиімді және болашақта бұл
мәліметтер жинақтаушы зейнетақы жүйесі туралы өрісімді, көзқарасымды
кеңейтті деп есептеймін.
Курстық жұмыстың басты мақсаты- Қазақстан республикасындағы зейнетақы
жүйенің дамуы мен оның құрылуын талдау болып табылады.
Курстық жұмысты жазу барысында мынадай мәселерді ашуды көздеймін.
• Зейнетақы жүйенің заңнамалық негізін қарастыру. Зейнетақына алі
мерзімдері оның түрлері мен көлемі жинақтаушы зейнетақы қорларының
іс қызметуі туралы мәліметтерді қарастыру.
• Қазақстанның Халық Банкінің ЖЗҚ-ның зейнетақы жүйесіндегі орны, оның
іс-қызметі, жетістіктері мен кемшіліктері және болашақтағы
мақсаттарын көрсету.
• Қазақстан Республикасының Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы және
оның болашақ перспективасы жөнінде мәселерді қарастыру.
Зерттеудің объектісі болып Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі
алынды.
Ақпараттық негіз болып Қазақстан Республикасының зейнетақымен
қамтамасыз ету мәселелеріне байланысты заңи және нормативтік актілері,
статистика жөніндегі Агенттіктің мәліметтері мен Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкінің талдау материалдары, Қазақстан - 2030 даму Стратегиясы
пайдаланылды.
Жалпы курстық жұмысымның маңыздылығы бұл – ҚР-ның жинақтаушы зейнетақы
жүйесін тек теориялық тұрғыдан ғана қарастырып қоймай, онда кесте, сызба-
нұсқа, салыстырмалы көрсеткіштер, диаграммалар қолдану болып табылады.

1 бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру
1.1 Зейнетақымен қамсыздандыру, оның құқықтық негіздері
Әлеуметтік қамтамасыз етуде зейнетақымен қамсыздандыру ерекше орын
алады. Бір жағынан зейнетақы кедейлікті азайтуға және кедкйшілікті
болдырмауға, яғни кірісітің ең төменгі кепілдік берілген деңгейін қамтамсыз
етуге бағытталуға тиіс. Екінші жағынан зейнетақы жоғалған жалақыны өтеуге
және зейнетақыны ауыстырудың барабар жеке коэфициентін қамтамасыз етуге
арналған.
Елдегі реформалау нәтижесінде аралас зейнетақы жүйесі құрылды. Жарты
миллионнан астам зейнеткерлер зейнетақы төлемдерімен ортақ негізде
қамтамасыз етілуде.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 28-бабына сәйкес Қазақстан
Республикасының азаматына жалақы мен зейнетақының ең төменгі мөлшеріне,
жасына келген, науқастанған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған
жағдайда және өзге де заңды негіздерде әлеуметтік қамсыздандырылуына
кепілдік беріледі. Қазақстан Республикасындағы азаматтарды зейнетақымен
қамсыздандырудың құқықтық және әлеуметтік негізі Қазақстан
Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы Қазақстан Респубилкасы
Заңымен (бұдан әрі – Заң) анықталған.
Заңға сәйкес Конституцияға сай Республика азаматтарына мемлекеттік
базалық зейнетақы төлемi Орталықтан және (немесе) жинақтаушы зейнетақы
қорларынан зейнетақы төлемі, сондай-ақ мүгедектігі бойынша мемлекеттік
әлеуметтік жәрдемақы алуына қарамастан жүзеге асырылады. Заңның 9-бабының 1-
3-тармақтарына сәйкес зейнеткерлiк жасқа жеткен кезде асыраушысынан айырылу
жағдайына және жасына байланысты мемлекеттiк әлеуметтік жәрдемақылар
азаматтардың тiлегi бойынша Қазақстан Республикасы заѕнамасында белгiленген
тәртiппен мемлекеттiк базалық зейнетақы төлемiмен ауыстырылуы мүмкiн.
Азаматтарға осы Заңда белгiленген жағдайлар туған ретте Орталықтан
зейнетақы төлемдерiн алу құқығына кепiлдiк берiлгені Заңмен анықталған.
Орталықтан жасына байланысты зейнетақы төлемдерi толық көлемiнде Заңда
белгiленген жасқа толғанда:
1. еркектерге - 1998 жылғы 1 қаңтарда кемiнде 25 жыл еңбек стажы болғанда
және осы Заңның 60-бабының 2-тармағында аталған адамдар арасынан
еркектерге қызметiнен босатылған кезiнен бастап тағайындалады. Бұл
ретте осы Заңның 60-бабының 2-тармағында аталған адамдар үшiн еңбек
стажына 1998 жылғы 1 қаңтардан бастап қызметтен босатылған кезiне
дейiнгi қызметi осы кезеңде жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi
зейнетақы жарналары жасалмаған жағдайда есептеледi;
2. әйелдерге - 1998 жылғы 1 қаңтарда кемiнде 20 жыл еңбек стажы болғанда
және Заңның 60-бабының 2-тармағында аталған адамдар арасынан әйелдерге
қызметiнен босатылған кезiнен бастап тағайындалады. Бұл ретте Заңның
60-бабының 2) тармағында аталған адамдар үшiн еңбек стажына 1998 жылғы
1 қаңтардан бастап қызметтен босатылған кезiне дейiнгi қызметi осы
кезеңде жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi зейнетақы жарналары
жасалмаған жағдайда есептеледi.
Жасына байланысты зейнетақының толық емес көлемдегi төлемдерi
Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен, толық
зейнетақыдан 1998 жылғы 1 қаңтарда болған еңбек стажына бара-бар үлес
ретiнде есептеледi.
Мемлекет алушыларға жинақтаушы зейнетақы қорларындағы мiндеттi
зейнетақы жарналарының алушының зейнетақы төлемдерiн алу құқығы кезiндегi
инфляция деңгейiн ecкepe отырып, iс жүзiнде енгiзiлген мiндеттi зейнетақы
жарналары мөлшерiнде сақталуына кепiлдiк бередi.
Орталықтан зейнетақы төлемдерi өмiр бойына тағайындалады және қайтыс
болған айына қоса төленедi.
Заңда Орталықтан зейнетақы тағайындау үшін еңбек стажын есептеу,
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеу тәртібі,
Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындау мен жүзеге асыру және олардан
ұстау тәртібі, жинақтаушы зейнетақы қорлары мен сақтандыру ұйымдарынан
зейнетақымен қамсыздандыру тәртібі, олардың есебі мен есептілігі, зейнетақы
жинақтарының құпиялары белгіленген.
Жыл сайын зейнетақы көтерілуде және соңғы жылдары зейнетақы
төлемдерінің нақты өсімі тұтынушылар бағасының индексінің өсуіне өзып
түсті. Индексациялаудан басқа, 2003 жылы зейнетақыны саралап өсіру жүзеге
асырылады. Бірінші маусымнан бастап 1055,0 мың адамның зейнетақысы
өсіріліп, ең төменгі зейнетақы мөлшерін алатын зейнеткерлер саны қысқарды,
ал 450 мыңнан астам адам ең жоғары зейнетақы мөлшерін ала бастады.
Нәтижесінде 2004 жылғы қаңтарда ең төменгі зейнетақы мөлшері 5800 теңгені,
ал орташа зейнетақы мөлшері 8335 теңгені құрады.
Алайда, зейнетақыны саралап өсіруді барынша оң өзгерту барлық
мәселелерді шешкен жоқ. Ең бастысы – зейнетақымен қамсыздандыру деңгейі
салыстырмалы төмен деңгейде қалып отыр.
1998 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста болған зейнетақы заңнамасына
сәйкес зейнетақы жалпы ауруы салдарынан мүгедектігі бойынша мүгедектігі
болған уақытқа дейін еңбек стажы болғанда, еңбекақысы ескеріле отырып; ал
еңбекте мертігуінен немесе кәсіби ауруынан еңбек стажына қарамастан, бірақ
еңбекақысы ескеріле отырып тағайындалады.

1.2 Қазақстан Республикасындағы зейнеталық қамсыздандыру жағдайына
талдау
ҚР Статистика агенттігінің деректері бойынша 2006 жылғы 1 қаңтарда
зейнетақы алушылар саны 1645906 адамды құрады, олардың 791371-і ауылдық
желерде тұрады, 39510-ы жұмыс стажы толық емес зейнеткерлер, 46128-і ең
төменгі мөлшердегі зейнетақы алады.
2005 жылғы 1 маусымнан бастап Қазақстан Республикасының барлық
азаматтарына зейнеткерлік жасқа жеткен соң базалық зейнетақы төлемі
төленеді.
Бағдарламаны іске асырудың бірінші кезеңінде (2005-2007 жж.) тек ортақ
зейнетақы жүйесінің қатысушылары үшін базалық зейнетақы төлемінің мөлшері
3000 теңге деңгейінде белгіленген. Бірақ келесі кезеңдерде жас бойынша
мемлекеттік жәрдемақы төлеу жойылып, республиканың барлық азаматтары
қартайған кезде мөлшері ең төменгі күн көріс деңгейінен 75 пайызға дейін
жеткізілетін базалық зейнетақы төлемін алатын болады.
Арнаулы мемлекеттік жәрдемақыны 1107838 адам алады, олардың 9916-сы
ҰОС мүгедектері, 221104-і ҰОС-қа қатысушылар, 18550-і ҰОС-қа қатысушыларға
теңестірілген адамдар, 2610-ы ерекше еңбегі үшін зейнетақы тағайындалған
адамдар.
Қазақстан Республикасында 2006 жылғы 1 сәуірде зейнеткерлерге жасы
бойынша тағайындалған зейнетақының орташа мөлшері 9576 теңгені, ауылдық
жерлерде тұратын зейнеткерлерге – 8698 теңгені, жұмыс стажы толық емес
зейнеткерлерге – 4793 теңгені, ең төменгі мөлшерде зейнетақы алатын
зейнеткерлерге – 6700 теңгені құрады.
Бұған қоса, зейнетақы мөлшері мен ең төмен күнкөріс деңгейі негізгі
азық-түлік пен медициналық дәрі-дәрмек бағасының деңгейімен сәйкес
келмейді.
Мемлекетте ел алдында ерекше еңбегі бар зейнеткерлерге тиіс қолдау
көрсетілмейді. Айталық, олар жоғары белгіленген мөлшерде барлығы 1 АЭК
алады.
Сондай-ақ 1996 жылғы шілдеге дейін зейнеткерлікке шыққандардың
сараланған зейнетақы алуы мәселесі өзекті. Мұндай адамдардың зейнетақылары
1996 жылғы шілдеге дейін зейнеткерлікке шыққандарға қарағанда 1,5-2 есе
төмен. Бұрынғы кезеңдегі зейнеткерлердің көп бөлігінің еңбек стажы 40-50
жыл және зейнетақысының көбін жұмсайтын созылмалы аурулары бар.
Базалық зейнетақы қабылданғанда ол кезең-кезеңмен көбейтіледі деп
көзделгенін атап өту қажет. Алайда, оның мөлшері анықталған сәтте ең төмен
күн көріс деңгейінің 75 пайызына жетеді деп жоспарланса да 2005-2006
жылдары көбейтілген жоқ. ҚР еңбек және халықты әлеуметтік қорғау
министрлігінің ақпараты бойынша базалық зейнетақының мөлшері 2008 жылы
көтеріліп, жоспарланған көрсеткіштерге тек 2015 жылы ғана қол жеткізіледі.
Мемлекеттік зейнетақымен қамсыздандыру бағдарламасы барлық дамыған
батыс елдерінде негізінен халықтың табысы төмен және орта тобын зейнетақы
кірісімен қамтамасыз етуге бағдарланған. Айталық, 1992 жылғы деректер
бойынша АҚШ-та зейнетақы төлемдері халықтың табысы жоғары тобына кіретін
зейнеткерлер үшін алдағы кірістің 20 пайызы, табысы төмендерге 63-тен 81
пайызға дейін құрады.
Жалпы, Әлеуметтік қамсыздандырудың ең төменгі нормалары туралы ХЕҰ
№102 Конвенциясына сәйкес жоғалтқан кірісін зейнетақымен орын толтыру
кемінде 40 пайызды құрауға тиіс. Қазақстанда ол 32 пайызға тең, сондықтан
да жас бойынша мемлекеттік базалық жәрдемақыны енгізу қажет.
Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі азаматтардың қандай да бір
санатын жеңілдікпен қамтамасыз етуді көздемейді. Зейнетақымен
қамсыздандыру туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әйелдер
зейнетке 58 жаста, еркектер – 63 жаста шығады. Осыған байланысты, Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау министрі болашақта еркектер мен әйелдер
зейнеткерлікке бір жасқа жеткенде шығумен, зейнеткерлікке шығу жасын
теңестіру мүмкіндігі бар деп атап өтті. Зейнеткерлік жасы әйелдер мен
еркектер үшін жеке анықталмаған Еуропа елдерінің зейнеткерлік жүйесі мысал
бола алады.
Сондай-ақ Парламент Мәжілісінің депутаттары жұмысшылардың кейбір
санаттары үшін зейнеткерлік жасын төмендету қажеттігі бар екендігі туралы
мәселені көтеруде. Мысалы: №1 тізім бойынша мүмкіндіктеріне қарай 40-50
жасқа дейін жұмыс істей алмайтын қатерлі өндірістерде жұмыс істейтін
жұмысшылар, шахтерлар, театр және басқа да театр-ойын-сауық ұйымдары
әртістерінің жекелеген санаттары.
Ішкі істер органдары зейнеткерлерінің саны 2006 жылғы 1 маусымда 36
мың адамды құрады. ІІМ қызметкерлерінің еңбек сіңірген жылдары үшін
зейнетақы төлемінің ең төменгі мөлшері 16200 теңгеге, ең жоғарғы мөлшері –
77250 теңгеге, зейнетақы төлемінің орташа мөлшері – 22500 теңгеге тең.
Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы
Қазақстан Республикасы Заңының 65-бабы 2-тармағына сәйкес әскери
қызметшілерді, ішкі істер органдарының, қаржы полициясы мен мемлекеттiк
өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлерін зейнетақымен қамсыздандыру
бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.
Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы
Қазақстан Республикасы Заңының 60-бабы 1-тармағына сәйкес әскери
қызметшiлердiң, iшкi iстер органдарының қызметкерлерiнің, қаржы полициясы
мен мемлекеттiк өртке қарсы қызмет органдары қызметкерлерiнiң:
- кемiнде 25 еңбек сiңiрген жылы бар, қызметте тұрудың Қазақстан
Республикасының заңдарында белгiленген шектi жасына жеткен;
- кемiнде 25 еңбек сiңiрген жылы бар, штаттың қысқартылуы және денсаулық
жағдайы бойынша босатылған;
- кемінде 25 жыл жалпы еңбек стажы бар, оның кемiнде 12 жыл және 6
айында үздiксiз әскери қызмет және ішкi iстер органдарында қызмет
атқарған адамдардың еңбек сіңiрген жылдары үшiн зейнетақы төлемдерiн
алуға құқығы бар.
Бұған қоса, осы заңнама нормаларында қызмет өткеру немесе қызметтік
міндеттерін (қызметтік борышын) орындау кезеңінде алынған зақым, жарақат
(контузия), мертігу, ауру нәтижесінде болған мүгедектікті белгілеу кезінде
денсаулық жағдайы бойынша босатылған, 1998 жылғы 1 қаңтарда босатылған
сәтте үздіксіз қызметте он және одан көп жыл еңбек сіңірген, бірақ 25 жыл
еңбек сіңірмеген немесе жалпы еңбек стажы жоқ және еңбек сіңірген жылдары
үшін зейнетақы төлемдеріне республикалық бюджет қаражатынан кепілік
берілген адамдарды зейнетақымен қамсыздандыру көзделмейді.
ҚР Бас прокуратурасы 2006 жылдың 2 тоқсанында зейнетақымен
қамсыздандыру саласындағы заңдылықтың жай-күйіне талдау жүргізді.
Айқындалған бұзушылықтар мониторингі бүгінде Қазақстан Республикасынан тыс
кеткен не қайтыс болған адамдарға зейнетақы мен жәрдемақыларды заңсыз
төлеу, сондай-ақ жалған мәліметтер беру фактілерінің орын алуы жалғасып
отырғанын көрсетті.
Зейнетақылар мен жәрдемақылар тағайындаудың және төлеудің жеткілікті
нақты және регламенттелген тәртібіне қарамастан, уәкілетті орган
қызметкерлері оларды тағайындау және төлеудің белгіленген процедуралары мен
тәртібін бұзуға жол береді. 2005 жылы прокуратура органдары заңдылықтың
бұзылуын көрсеткен, бірақ тиісті шаралар қабылданбаған және азаматтардың
құқықтарына қысым жасау және мемлекет мүдделеріне зиян келтіру фактілері
жалғасуда. 2005 жылы прокуратура органдары барлығы 399 тексеру жүргізген,
оның барысында 903 бұзушылық айқындалған. Тексерулердің нәтижелері бойынша
28 қылмыстық іс қозғалып, заңдылықты бұзуды болдырмау туралы 253 ұйғарым
шығарылып, қаралды. 107 наразылық прокурорлық ден қою шараларымен
қанағаттандырылды, 35802 адамның зейнетақымен қамсыздандыруға
конституциялық құқығы қорғалды, 360 адам әкімшілік, 271-і тәртіптік, 14-і
материалдық жауаптылыққа тартылды, 8878778 теңге сомасына 30 талап
қанағаттандырылды.
2006 жылдың 1 тоқсанында прокуратура органдары 77 тексеру жүргізді,
оның барысында 183 бұзушылық айқындалды, 91 ұйғарым шығарылды, 21 наразылық
қанағаттандырылды, 8874 қарт азаматтардың құқығы қорғалды, 88 адам
әкімшілік, 133-і тәртіптік жауаптылыққа тартылды, 4 қылмыстық іс қозғалды,
303148 теңгеге 4 талап қанағаттандырылды.
Осылайша, статистикалық деректер зейнетақымен қамсыздандыру
саласындағы заңдылықты бұзудың белең алып, кең таралғанын көрсетеді.
Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық РМКК (бұдан әрі -
ЗТМО) деректері бойынша заңсыз зейнетақы төлемдері сомасы республика
бойынша 66057978 теңгені құрады. Олардың ішінде Алматы облысы бойынша –
11,9 млн. теңге, Қызылорда облысында – 10 млн. теңге, Астанада - 8,9
млн.теңге, Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл обылыстарында – 6,9 млн.теңге.
Қазіргі уақытта қолданылып жүрген мемлекеттік әлеуметтік стандарттар
өзгертілген әлеуметтік-экономикалық жағдайларды бейнелеуді тоқтатты және
қажетті өзара жүйелі байланысы жоқ. Әлеуметтік төлемдерді аударудың
экономикалық негіделген нормативтерінің және олардың еңбекақы төлеу
жүйесімен өзара байланысының болмауынан жұмыс істейтін тұрғындардың
кірістері мен алатын әлеуметтік төлемдерінің арасында барабар байланыс
жоғалған.

2 бөлім. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесінің
экономикалық сипаттамасы
2.1. Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуы.
1997 жылдың 20 маусымында Қазақстан Республикасынды зейнетақымен
қамту Заңы жарық көрді.Ол өз күшіне 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап енді.
Заң екі бөліктен тұрды:
1) Жинақтаушы;
2) Ұрпақтардың бірігіп төлеуі (солидарлы).
Социалистік елдер аясында бірінші рет міндетті зейнетақы жүйесін
мемлекет тарапынан қатаң қадағалау жүргізілі бастады. Бұл өз алдына
зейнетақы қорларын,зейнетақы ативтерін инвестициялық басқаруды жүзеге
асыратын ұйымдардың (ЗАИБЖҰ) жұмысын бақылауға мүмкіндік берді. 1998 жылда
Қазақстанда 8 ЗАИБЖҰ және 1 мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры, 12
мемлекеттік емес қорлар, 5 кастодиан- банктер пайда болды. Бір жылдың
ішінде бүкіл зейнетақы жүйесінің инфрақұрылымы құрылды. 1999 жылдың аяғында
зейнетақы активтерінің көлемі -23,5 млрд. теңгені құрады. 1999 жылы қаржы
құралдарының тізімі ұлғайды. Соның арқасында ЗАИБЖҰ-лар зейнетақы
активтері арқылы шетелдік корпоративтік бағалы қағаздарды сатып алуға
мүмкіндік алды. 1999 жылдың аяғында зейнетақы активтерінің көлемі -
64,5млрд. теңгені құрады. Жиннақтаушы зейнетақы қорларының орта жылдық
табысы 41,38%-ды құрады. Бұл жоғарғы көрсеткіш бағамдық айырмашылық
негізінде қол жеткізілді. Біз білетініміздей 2000 жыл корпоративті бағалы
қағаздар жылы болды.Зейнетақы активтерін бұл салаға инвестициялау жүйенің
табысты жұмыс жасауына әкелді. Бұл өзгерістермен қатар 2000 жылы зейнетақы
жұйесінің нормативтік –құқықтық базасы жақсарды. 2000-2002 жылдардың
арасында ЗАИБЖҰ-ның жалпы саны өзгермеді. Бұл олардың нарықтағы
қажетсіздігімен, сонымен қатар мемлекет тарпынан қойылған қатаң талаптармен
түсіндіріледі. 2001 жылдың 1 шілдесінен бастап ЗАИБЖҰ-ның жарғылық
капиталының көлемі 150 млн. теңгені құрайтын болды. 2003 жылы Қазақстан
Республикасында зейнетақамен қамту туралы заңға бірқатар өзгерістер
енгізілді. Бұл өзгерістер негізінде зейнетақы қорлары зейнетақа активтерін
өздері басқаруға мүмкіншілік алды, бұл өз алдына шығындарды азйтуға
мүмкіндік берді. Қазақстандық зейнетақы жүйесінің құрылуы және дамуы
барысында халықтың оған деген сенімі күшейе түсті және мемлекеттік емес
жинақтаушы зейнетақы қорларының салымшыларының саны көбейе бастады. Осының
негізінде зейнетақы жарналарының көлемі (міндетті зейнетақы бойынша) 2005
жылдың 1 тамызында 7239818 млрд. теңгені құрады.
Жинақтаушы зейнетақы қорлары:
- Ашық
- корпоративтік болуы мүмкін.
1 . Ашық жинақтаушы зейнетақы қорлары алушының жұмыс істейтін және
тұратын жеріне қарамастан салымшылардан зейнетақы жарналарын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.