Дағдарыстық күйлер және посттравмалық бұзылыстар

1. Дағдарыстық күй дегеніміз не?

2. Дағдарыстық күйге сипаттама

3. Посттравмалық бұзылыс дегеніміз не?

4. Посттравмалық бұзылысқа сипаттама

Дағдарыстық күй – ағзаның күш түсуге, алаңдаушылыққа және күнделікті қарбаласқа реакциясы. Асыра күш түскен жағдайда адамның көңіл-күйі нашарлайды, басқа да белгілер пайда болады. «Дағдарыс» деген сөз ағзаның жай-күйін айқындайды, ол өмірдің қиын жағдайларына бейімделуге тырысады. Адам аса қиын физикалық және психологиялық қысымға ұшыраған кезде, ең алдымен оның ағзасы қорғануға тырысады. Бірақ одан кейін бейімделіп алады және аса жоғары қысымдағы реакциясы оңтайлы жағдай болып қалады. Мұндай жағдай оң күйзеліс деп аталады. Ол адамның дұрыс психикалық дамуына және қоршаған ортаға бейімделуі үшін қажет. Алайда ағза жиі миға салмақ түсуге немесе физикалық жүктемеге шамасы келмейді. Мұндай жағдайда кез келген қосымша қысым адамның дұрыс жай-күйін бұзуы және ауруға шалдықтыруы мүмкін. Белгілері:
- Ашуланшақтық.
- Ұйқы көрмеу.
- Енжарлық.
- Көңіл-күйінің ауытқуы.
- Ойын ұштастыра білмеуі.
- Қызба іс-қимылы.
- Жылауық.
- Түңгі үрейлер.
- Асыра белсенділік.
- Алаңдаушылық.
- Желікпе қимыл.
- Тәуелділік.
- Қарым-қатынасының өзгеруі
Дағдарыстық күй баланың дүниеге келуі, күйеуге шығу (үйлену) сияқты оң эмоцияларды, сол сияқты баланың қаза болуы, жақын адамның қайтыс болуы сияқты кері эмоцияларды тудыруы мүмкін екендігін есепке алу қажет. Дағдарыстық күйге ықпал ететін жағдай болар-болмас сипатта да болуы мүмкін (көп уақыт кезек күту немесе жолда кідіріп қалу). Дағдарыстық күйге кез келген сәтте, кез келген жаста ұшырауы мүмкін.
Дағдарыстық күй – ауру емес, бұл қорғаныс механизмі, бірақ мұндай қорғаныс тұрақты болса, онда адам ауруларға осал болып келеді.
Жалпы дағдарыстық күй әр адамға қажет, олай болмаса ол талапсыз адам болады. Дағдарыстық күй – бұл өзіндік энергия көзі. Бастысы оның ұзаққа созылуына жол бермеу керек. Адам ағзасының жауы – ұзаққа созылған күйзеліс.