Адам әрекетінен кейін табиғаттың өзгеруі
Ғылыми-техниканың ғарыштап дамуы табиғатты тиімді пайдалану -ісін ұйымдастыруда адамзаттың алдына бірқатар жаңа міндеттер қойып, табиғатты қорғаудық көптеген мәселелерін шиеленістіріп жіберді. Ғылыми-техникалық дамудың барысында негізгі бағыттық әрқайсысы оларды шешудің өзіне ғана тән жолдарын іздестіруді талап ететін табиғатты қорғаудың өзіндік мәселелерін алға тартып отыр. Табиғат ресурстарын пайдалану көлемінің артуы, тұрған ортаның өндіріс және тұтыну қалдықтарымен ластануынын, өсуі, адамзаттың энергиямен қарулануының артуы жаңа заттар жасап өндірістің жаңа салаларының пайда болуы, ауыл шаруашылығын интенсивтендіру, халқы көп ірі қалалардың көбеюі негізгі шешімін тезірек табатын мәселелердің қатарына жатады.
Соңғы ондаған жылдар ішінде табиғат ресурстарын пайдаланудың артуына байланысты адамзаттың табиғатқа тигізетін әсері өте күшейді. Адамзат өндірістік қызмет процесіне барған сайын табиғатты елеулі өзгерістерге ұшыратушы, табиғаттағы геологиялық жүйенін зат алмасуының тепе-теңдік құрылымын бұзушы қуатты фактор ретінде көрінеді.
Ғылыми-техникалық революция экологиялық ортаның ластануына қарсы күрестің міндеттерін қиындатып жіберді. Ластану дегеніміз ауаның, жер мен судың біз қаламайтын қолайсыз өзгерістерге ұшырауы, ол қазір немесе болашақта өсімдіктердің, жануарлардың, адамның өміріне, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығындағы өндіріс процестеріне, табиғат ресурстарының жай-күйіне қолайсыз ықпалын тигізуі мүмкін.
Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыштар сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең тарағандары.
Табиғи ресурстарды пайдалану көлемінің үнемі артуы табиғи ортаның өндіріс қалдықтарымен ластану проблемасын шиеленістіре түседі. Мысалы, өнеркәсіптік-тұрмыстық ағындар арқылы ластанған судын, көлемі, қазірдің өзінде өзен суының 16%.
Суармалы егіншілікті өркендету жедел көбейіп келе жатқан адамзатты
Соңғы ондаған жылдар ішінде табиғат ресурстарын пайдаланудың артуына байланысты адамзаттың табиғатқа тигізетін әсері өте күшейді. Адамзат өндірістік қызмет процесіне барған сайын табиғатты елеулі өзгерістерге ұшыратушы, табиғаттағы геологиялық жүйенін зат алмасуының тепе-теңдік құрылымын бұзушы қуатты фактор ретінде көрінеді.
Ғылыми-техникалық революция экологиялық ортаның ластануына қарсы күрестің міндеттерін қиындатып жіберді. Ластану дегеніміз ауаның, жер мен судың біз қаламайтын қолайсыз өзгерістерге ұшырауы, ол қазір немесе болашақта өсімдіктердің, жануарлардың, адамның өміріне, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығындағы өндіріс процестеріне, табиғат ресурстарының жай-күйіне қолайсыз ықпалын тигізуі мүмкін.
Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыштар сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең тарағандары.
Табиғи ресурстарды пайдалану көлемінің үнемі артуы табиғи ортаның өндіріс қалдықтарымен ластану проблемасын шиеленістіре түседі. Мысалы, өнеркәсіптік-тұрмыстық ағындар арқылы ластанған судын, көлемі, қазірдің өзінде өзен суының 16%.
Суармалы егіншілікті өркендету жедел көбейіп келе жатқан адамзатты
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:
Адам әрекетінен кейін табиғаттың өзгеруі
Ғылыми-техниканың ғарыштап дамуы табиғатты тиімді пайдалану -ісін
ұйымдастыруда адамзаттың алдына бірқатар жаңа міндеттер қойып, табиғатты
қорғаудық көптеген мәселелерін шиеленістіріп жіберді. Ғылыми-техникалық
дамудың барысында негізгі бағыттық әрқайсысы оларды шешудің өзіне ғана тән
жолдарын іздестіруді талап ететін табиғатты қорғаудың өзіндік мәселелерін
алға тартып отыр. Табиғат ресурстарын пайдалану көлемінің артуы, тұрған
ортаның өндіріс және тұтыну қалдықтарымен ластануынын, өсуі, адамзаттың
энергиямен қарулануының артуы жаңа заттар жасап өндірістің жаңа салаларының
пайда болуы, ауыл шаруашылығын интенсивтендіру, халқы көп ірі қалалардың
көбеюі негізгі шешімін тезірек табатын мәселелердің қатарына жатады.
Соңғы ондаған жылдар ішінде табиғат ресурстарын пайдаланудың артуына
байланысты адамзаттың табиғатқа тигізетін әсері өте күшейді. Адамзат
өндірістік қызмет процесіне барған сайын табиғатты елеулі өзгерістерге
ұшыратушы, табиғаттағы геологиялық жүйенін зат алмасуының тепе-теңдік
құрылымын бұзушы қуатты фактор ретінде көрінеді.
Ғылыми-техникалық революция экологиялық ортаның ластануына қарсы
күрестің міндеттерін қиындатып жіберді. Ластану дегеніміз ауаның, жер мен
судың біз қаламайтын қолайсыз өзгерістерге ұшырауы, ол қазір немесе
болашақта өсімдіктердің, жануарлардың, адамның өміріне, өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығындағы өндіріс процестеріне, табиғат ресурстарының жай-күйіне
қолайсыз ықпалын тигізуі мүмкін.
Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыштар
сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең
тарағандары.
Табиғи ресурстарды пайдалану көлемінің үнемі артуы табиғи ортаның
өндіріс қалдықтарымен ластану проблемасын шиеленістіре түседі. Мысалы,
өнеркәсіптік-тұрмыстық ағындар арқылы ластанған судын, көлемі, қазірдің
өзінде өзен суының 16%.
Суармалы егіншілікті өркендету жедел көбейіп келе жатқан адамзатты
азық-түлікпен қамтамасыз етудің қажетті жағдайларының бірі болып табылады.
Сондықтан да суармалы жерлердің аумағы барған сайын жедел қарқынмен өсіп
келеді. Қең көлемдегі суармалы егіншілікті, су қоймаларын жасау, ылғалы мол
аудандардан кұрғақшылық аудандарға су жеткізу — осылардың барлығы да
региондық, сондай-ақ орасан зор көлемде табиғи процестердің барысында
елеулі өзгерістер енгізу арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, үнемі жылы климат
жағдайларында жер суару адам мен малдың бірқатар ауруларға шалдығуына
қолайлы жағдай туғызады. Су қоймаларының каналдар мен арықтардың жылып
кеткен, баяу ағатын суларына безгек таратқыш сансыз маса қоныстанады.
Ерте кезде безгек ауруы суармалы егіншіліктің тұрақты жол серігі
болып келді. Археологтар мен тарихшылар Жетісу мен Оңтүстік Шығыс Азияда
(цивилизацияның) өркендеп дамудың әлденеше рет жойылып кетуі елеулі
дәрежеде безгек эпидемиясына байланысты болды деп есептейді.
Үй малдарының эктопаразиті — масалардың көбеюі де ылғалы мол су
қоймаларына байланысты.
Су арқылы улы химикаттар аса үлкен аймақтарға тарайды. Егінді,
әсіресе күріш пен мақтаны суарған су өзенді ластап қана қоймайды, сонымен
бірге көлдерді де былғайды. Судың улы химикаттармен ластануының бірнеше
жолдары бар. Олар қар және жаңбыр суымен де ластанады. Судағы пестицидтер
балықтарға үлкен зиян келтіреді. Жыл сайын өзендерге уланған су қосылып
отырады. Олардың ішінде жанармай қалдықтары, улы қосылыс — фенолдар,
тұздар, қышқылдар бар. Мысалы, АҚШ-тың оңтүстігінде 1950 жылдары химиялық
улы препараттарды жиі пайдаланған. Мақташылар қоңызбен күресу үшін ең күшті
улы препараттарды колданған. Мақтаға шашылған у суарылған сумен қосылып
кішкене бұлақтарға құйылған, олар жинала-жинала өзен сияқты ағып көлдерге,
теңіздерге кұйылған. Нәтижесінде өзен-көлдердің балықтарына зиянын
тигізген.
Ауасы мен суының ластануы жағынан Алматы облысы да қолайсыз
экологиялық жағдайға душар болған аймақтардың бірі. Ластау көздері
негізінен тұрмыстық және өндіріс қалдықтары, су көздеріне жақын орналасқан
мал шаруашылығы кешендері мен улы химикат-тыңайтқыштарды сақтайтын
қоймалардың сыйымдылығы жылына 30 мың тонна ғана, ал облыстық
Сельхозхимия бірлестігіне жылына 100 мың тоннадан астам тыңайтқыш түседі.
Қоймалардың жетіспеуінің салдарынан осы тыңайтқыштардың дені, ашық аспан
астында далада сақталады. Мұндай жағдайлар Талғар, Балқаш, Іле аудандарының
шаруашылықтарында орын алған.
Тыңайтқыштарды өлшеусіз пайдалану, топырақты өндірістік қалдықтармен
ластау, жердің құрамындағы зат алмасуын қиындатып бүлдіруде.
Осының бәрі адамды ойландырады, табиғатқа деген ерекше көзқарасты
қажет етеді. Нәтижесінде табиғатты корғау қажет деген орынды сұрақ туады.
Алматы облысының жерінде 124 үлкенді-кішілі өзен бар. Бұл өзендердің
бойында мал қораларымен қоса қойды карелинге тоғытатын орындар орналасқан.
Осындай табиғат көрінісі сырттай қарағанда ешқандай зиянсыз көрінуі
мүмкін. Дегенмен оның әрекеті көрінбей көзден таса болып қала алмайды. Жұрт
бір сәтте өзендер мен көлдердің бетінде қисапсыз қалқьп жүрген балықтарды
көрген. Олар біраз күннен кейін шіріп, борси бастаған.
Табиғатта тірі организмдер арасында трофикалык байланыс болады, демек
тамақтық байланыс. Мысалы, адамзат масаларды улы химикаттар шашып кырады.
Маса-шіркейді құртуға шашылған пестицидтерді суда тіршілік ететін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ғылыми-техниканың ғарыштап дамуы табиғатты тиімді пайдалану -ісін
ұйымдастыруда адамзаттың алдына бірқатар жаңа міндеттер қойып, табиғатты
қорғаудық көптеген мәселелерін шиеленістіріп жіберді. Ғылыми-техникалық
дамудың барысында негізгі бағыттық әрқайсысы оларды шешудің өзіне ғана тән
жолдарын іздестіруді талап ететін табиғатты қорғаудың өзіндік мәселелерін
алға тартып отыр. Табиғат ресурстарын пайдалану көлемінің артуы, тұрған
ортаның өндіріс және тұтыну қалдықтарымен ластануынын, өсуі, адамзаттың
энергиямен қарулануының артуы жаңа заттар жасап өндірістің жаңа салаларының
пайда болуы, ауыл шаруашылығын интенсивтендіру, халқы көп ірі қалалардың
көбеюі негізгі шешімін тезірек табатын мәселелердің қатарына жатады.
Соңғы ондаған жылдар ішінде табиғат ресурстарын пайдаланудың артуына
байланысты адамзаттың табиғатқа тигізетін әсері өте күшейді. Адамзат
өндірістік қызмет процесіне барған сайын табиғатты елеулі өзгерістерге
ұшыратушы, табиғаттағы геологиялық жүйенін зат алмасуының тепе-теңдік
құрылымын бұзушы қуатты фактор ретінде көрінеді.
Ғылыми-техникалық революция экологиялық ортаның ластануына қарсы
күрестің міндеттерін қиындатып жіберді. Ластану дегеніміз ауаның, жер мен
судың біз қаламайтын қолайсыз өзгерістерге ұшырауы, ол қазір немесе
болашақта өсімдіктердің, жануарлардың, адамның өміріне, өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығындағы өндіріс процестеріне, табиғат ресурстарының жай-күйіне
қолайсыз ықпалын тигізуі мүмкін.
Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыштар
сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең
тарағандары.
Табиғи ресурстарды пайдалану көлемінің үнемі артуы табиғи ортаның
өндіріс қалдықтарымен ластану проблемасын шиеленістіре түседі. Мысалы,
өнеркәсіптік-тұрмыстық ағындар арқылы ластанған судын, көлемі, қазірдің
өзінде өзен суының 16%.
Суармалы егіншілікті өркендету жедел көбейіп келе жатқан адамзатты
азық-түлікпен қамтамасыз етудің қажетті жағдайларының бірі болып табылады.
Сондықтан да суармалы жерлердің аумағы барған сайын жедел қарқынмен өсіп
келеді. Қең көлемдегі суармалы егіншілікті, су қоймаларын жасау, ылғалы мол
аудандардан кұрғақшылық аудандарға су жеткізу — осылардың барлығы да
региондық, сондай-ақ орасан зор көлемде табиғи процестердің барысында
елеулі өзгерістер енгізу арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, үнемі жылы климат
жағдайларында жер суару адам мен малдың бірқатар ауруларға шалдығуына
қолайлы жағдай туғызады. Су қоймаларының каналдар мен арықтардың жылып
кеткен, баяу ағатын суларына безгек таратқыш сансыз маса қоныстанады.
Ерте кезде безгек ауруы суармалы егіншіліктің тұрақты жол серігі
болып келді. Археологтар мен тарихшылар Жетісу мен Оңтүстік Шығыс Азияда
(цивилизацияның) өркендеп дамудың әлденеше рет жойылып кетуі елеулі
дәрежеде безгек эпидемиясына байланысты болды деп есептейді.
Үй малдарының эктопаразиті — масалардың көбеюі де ылғалы мол су
қоймаларына байланысты.
Су арқылы улы химикаттар аса үлкен аймақтарға тарайды. Егінді,
әсіресе күріш пен мақтаны суарған су өзенді ластап қана қоймайды, сонымен
бірге көлдерді де былғайды. Судың улы химикаттармен ластануының бірнеше
жолдары бар. Олар қар және жаңбыр суымен де ластанады. Судағы пестицидтер
балықтарға үлкен зиян келтіреді. Жыл сайын өзендерге уланған су қосылып
отырады. Олардың ішінде жанармай қалдықтары, улы қосылыс — фенолдар,
тұздар, қышқылдар бар. Мысалы, АҚШ-тың оңтүстігінде 1950 жылдары химиялық
улы препараттарды жиі пайдаланған. Мақташылар қоңызбен күресу үшін ең күшті
улы препараттарды колданған. Мақтаға шашылған у суарылған сумен қосылып
кішкене бұлақтарға құйылған, олар жинала-жинала өзен сияқты ағып көлдерге,
теңіздерге кұйылған. Нәтижесінде өзен-көлдердің балықтарына зиянын
тигізген.
Ауасы мен суының ластануы жағынан Алматы облысы да қолайсыз
экологиялық жағдайға душар болған аймақтардың бірі. Ластау көздері
негізінен тұрмыстық және өндіріс қалдықтары, су көздеріне жақын орналасқан
мал шаруашылығы кешендері мен улы химикат-тыңайтқыштарды сақтайтын
қоймалардың сыйымдылығы жылына 30 мың тонна ғана, ал облыстық
Сельхозхимия бірлестігіне жылына 100 мың тоннадан астам тыңайтқыш түседі.
Қоймалардың жетіспеуінің салдарынан осы тыңайтқыштардың дені, ашық аспан
астында далада сақталады. Мұндай жағдайлар Талғар, Балқаш, Іле аудандарының
шаруашылықтарында орын алған.
Тыңайтқыштарды өлшеусіз пайдалану, топырақты өндірістік қалдықтармен
ластау, жердің құрамындағы зат алмасуын қиындатып бүлдіруде.
Осының бәрі адамды ойландырады, табиғатқа деген ерекше көзқарасты
қажет етеді. Нәтижесінде табиғатты корғау қажет деген орынды сұрақ туады.
Алматы облысының жерінде 124 үлкенді-кішілі өзен бар. Бұл өзендердің
бойында мал қораларымен қоса қойды карелинге тоғытатын орындар орналасқан.
Осындай табиғат көрінісі сырттай қарағанда ешқандай зиянсыз көрінуі
мүмкін. Дегенмен оның әрекеті көрінбей көзден таса болып қала алмайды. Жұрт
бір сәтте өзендер мен көлдердің бетінде қисапсыз қалқьп жүрген балықтарды
көрген. Олар біраз күннен кейін шіріп, борси бастаған.
Табиғатта тірі организмдер арасында трофикалык байланыс болады, демек
тамақтық байланыс. Мысалы, адамзат масаларды улы химикаттар шашып кырады.
Маса-шіркейді құртуға шашылған пестицидтерді суда тіршілік ететін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz