Заң психологиясының теориялық және практикалық міндеттерін өзара байланысы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім Министірлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Заң психологиясының теориялық және практикалық міндеттерін өзара байланысы

Тексерген: Абдуллина Г. К.

Орындаған: Иман құлова А. Ж.

Семей - 2015 ж

«Заң психологиясы» пәнін оқып-үйрену - заң психологиясының зерттеу

объектісі туралы білімдер, яғни, адам және оның басқа адамдармен,

қоғаммен, табиғатпен құқықтық қатынасы; құқық және заң психологиясының

пәні-құқық арқылы реттелетін адамның іс-әрекетінің психологиялық

механизмдері мен заңдылықтар жүйесі туралы білімдерді қалыптастырады.

Заң психологиясы пәні, зерттеу әдістері

Қоғамдағы адам ӛмірі кӛптеген жазылған және жазылмаған нормаларға

тәуелді. Қоғамның негізгі міндеті- өмір сүріп отырған қоғам талап етіп отырған

мінез - құлық нормаларымен үлгілеріне сай жеке адамды қалыптастыру. Заң

психологиясы мен заңтануды біріктірген қолданбалы білім саласы болып

табылады. Заң психологиясы пән ретінде заң аясында пайда болған психикалық

құбылыстардың даму заңдылықтарын үйрету болып табылады. Заң

психологиясы ғылым ретінде ӛзінің алдына біршама міндеттер қояды. Оларды

жеке және жалпы деп топтастыруға болады.

Жалпы міндеттеріне: заң және психологиялық білімдерге синтез

жасау. Заң категорияларының іргелі психологиялық мәнін ашу болып табылады.

Жеке міндеттеріне:

1. заң нормаларының тиімділігінің психологиялық шарттарын зерттеу.

2. қылмыскерді психологиялық тұрғыдан зерттеу, қылмыстық мінез -

құлықтың мотивтерін ашу.

3. қылмыстың алдын алудың қоғамдық психологиялық негізін әзірлеу.

4. түрлі заң қорғау іс - әрекетінің психологиялық заңдылықтарын зерттеу

(тергеушінің, прокурордың, судьяның т. б. )

5. түзеу мекемелеріндегі сотталғандардың түзету мен қайта тәрбиелеу

шараларының психологиялық заңдылықтарын зерттеу.

6. заң орындары қызметкерлерінің кәсіби шеберлігін арттыруда, ұсыныстар

әзірлеу.

Заң психологиясын мынадай бөлімдерге бөліп қарастырамыз.

1. Әдіснамалық бөлім - заң психологиясының пәні, мақсаты, тәсілдері және

даму тарихы жӛнінде.

2. Құқықтық психология - қоғамдағ әлеуметтік - психологиялық аспектілерді

қарастырады.

3. Қылмыстық психология - бұл бӛлімде қылмыскерлердің психологиялық

ерекшеліктері, қылмыскер мінез - құлық мотивтері және қылмыстық

топтардың психологиясын ашуын қарастырады.

4. Тергеу психологиясы - қылмысты іздестіру мен оны ашу аспектілерінің

психологиясын қарастырады.

5. Сот психологиясы - сот психологиясының аспектілерін сот психологиялық

зерттеулердің проблемаларын қарастырады.

6. Түзеу іс - әрекетінің психологиясы - жазаның психологиялық

аспектілерінің бейімділіктерін, жазалаудың психологиялық проблемаларын,

сотталғандардың жазасын ӛтеп болғаннан кейін қоғамға бейімделу

жағдайларын қарастырады.

Әрбір ғылымда пәніне және ғылыми зерттеу әдістеріне қатысты өзіндік

талаптар болады: оқыту құблысы өзіндік ортасында зерттелуі қажет. Зерттеу

мақсатына орай заң психологиясы зерттеу әдістерін негізгі 3 топқа бөледі:

1. ғылыми зерттеу әдістері

2. жеке тұлғаға әсер ететін психологиялық әдістер

3. сот психологиясының экспертизалық әдістері.

Заң психологиясында зерттелетін әдістер. Олар:

- адам іскерлігін талдау әдісі

- іс қағаздарын психологиялық талдау әдісі

- контент- анализ

- биографиялық

Заң психологиясының теориялық қана емес практикалық міндеттері де болады. Оларға Психологиялық сараптама, сараптама әдістері, эксперттік зерттеулер жатады.

Қылмыстық істердегі сот - психологиялық сараптама

Сот психологиялық сараптама - сот ісіндегі шындықты ашудың, айғақтың

негізі болып саналатын сот сараптамасының бір түрі. Сот психологиялық

(СПС) қылмыстық және азаматтық істердегі айыпталушының жәбірленушінің,

арыз иесінің, куәгерлердің психикалық ерекшеліктерін зерттейді. Сот -

психиатриялық сараптама мен салыстырғанда нормадағы (потологиялық емес)

психикалық кӛңіл-күйлерді қарастырады.

Сот психологиялық сараптаманың қажеттілігі XIX ғасырмен XX ғасырда

пайда болды. Сот психологиялық сараптаманың негізін салушылар: Г. Грос.

К. Морбе, Л. Е. Владимеров, А. Е. Брусиловский болды. Қазіргі заманғы

М. Н. Коченова (психологиялық сараптама 1977, Введение в судебно-

психологическую экспертизу М 1980) М. В. Костицкийді (сот психологияляқ

сараптама Львов 1987, А. И. Кудрявцева)

атауға болады.

Алғаш кеңестік қылмыстық-құқықтық нормативтік актілер сот-

психологияның қажеттігін мойындады.

1918 жылы Петроградта, Москвада, Ростовта, Бакуде қылмыскерлердің

психикасын зерттейтін сот-психологиялық сараптаманың кабинеттері ашылып,

жұмыс істей бастады.

1922 жылы УПК РСФСР айыпталушының, куәгердің психикалық кӛңіл -

күйіне байланысты. Сот психологиялық эксперттің міндеттіліг жӛнінде

айтылды. Кӛптеген іс жүргізушілер айыпталушының, куәгердің,

жәбірленушінің психологиялық сапаларын зерттеу жӛніндегі

Л. Е. Владимировтың концепцияларын мақұлдады. 30 жылдардың ортасына

қарай айыпталушының психикалық ерекшеліктерін зерттеу сот-психиатриялық

сараптаманың негізінде жасалды. (Қазірге дейін психикалық кӛңіл-күйлердің

тексеру психиатр-экспертке жүктелді. Бізге мәлім, психиатриялық-

патологияның бұзылуларды зерттейді, ал ол сау адамның ауытқулары-

психологияның зерттеу мәселесі) . Сот психологиялық сараптаманың мәні потологиялық емес. Индивидтің

психикалық ақауларын және сот ісіндегі шындықты дәлелдеу үшін

қолданылады. Ол мынадай кӛрсеткіштер: эмоциялық тұрақтылық, агрессиялық

жәбірленушідегі садистік қарым-қатынас, ақыл-ойының тӛмендігі, наркоман,

тіл байлығының нашарлығы, ойының тұрақсыздығы, ойлау қабілетінің

тӛмендігі, істеген қылмысына жеңіл айыптылықпен

қарау, мақтаншылықтылық, ӛтірік айту, сексуалдық айыптаушылықтар, сыртқы

саматикалық белгілер, скелет сүйектерінің ассимитриялығы, бет әлпетінің

инфантильдігі, кӛзқарас және мимикалық бұзылулар. т. б.

Эксперттік зерттеу - қажетті, жан-жақты объективті қылмысты ашудың

шарты болып табылады.

Сот-психологиялық экспертизаның теориялық негізіне - жеке адамның

психикалық дамуының заңдылықтарын және психологиялық реттеудің

заңдылықтарын белгілеу жатады.

Олигофрения, инфантилизм, мінез акцентуациясын, психопатия түрлерін -

комплекстік психология-психиатриялық сараптама зерттейді. Соматикалық

жағдайын психикалық күйін, дәрігерлік психологиялық экспертиза зерттейді.

Сот психологиясының сараптамалық әдістері.

Сот психологиясының сараптама қазіргі заманғы ғылыми-психологиялық

әдістерді қолданады. Психодиагностика психологияның бр саласы ретіндеXIX

ғасырдың соңында дами бастады. Оның негізін салушылар ретінде Дж. Кэттел,

Ф. Гальтон, француз психологы А. Бинэні айтуға болады(баланың ақыл-ойының

дамуын зерттеу әдісі) .

Психодиагностиканың негізгі әдісі-тест әдістері. Тесттің негізі - ӛлшемнің

дәлдігі. Әсіресе ақыл-ой тестісі, жеке сауалнама тесттері, т. б. кӛп қолданылады.

Сот-эксперт зерттеуде Кэттел сауалнамасы, Роршах тесті, Розенцвейг тест

әдісінен басқа ғылыми бақылау, әңгімелесу, биографиялық әдістер кеңінен

қолданылады. Сот психологиясының сараптамасы 3 бӛлімнен тұрады: 1-ші

кіріспе(введение), 2-шізерттеу(исследовательный), 3-ші қорытынды

(заключительный) .

Сот психологиялық сараптамасын міндетті түрде белгіленуі мынада

жағдайларда:

1. Кәмелетке жасы толмаған айыпталушының ақыл-ойының тӛмендігі.

2. Сот психологиялық сараптама болған жағдайды дұрыс куәлік беруі үшін

фантазия - ӛтірікке бейімділік.

3. Зорлауға қатысты қылмыстар негізінде жәбірленушінің жағдайы (ауру,

әлсіздгі, жасы, кәрілігі) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

Ұқсас жұмыстар

Жалпы психологияның мән-мағынасы және оның барша ғылымдар жүйесіндегі орны

Қазіргі замандағы психологияның даму жолдары

Писхология мән-мағынасы және оның барша ғылымдар

Оқушыларын оқыту, тәрбиелеу үрдісі үстінде психикалық процестері мен танымдық қасиеттерін халық дидактикалық тұрғыдан меңгертіп дамыту

Психолгия ғылым реттінде құрлу тарихы

Тергеу барысындағы тергеушінің кәсіби шеберлігі

Психология ғылымының зерттеу пәні - психика

Ғылыми психологияның принциптері мен жалпы зерттеу әдістері

ПСИХОЛОГИЯ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ҚҰРЫЛУ ТАРИХЫ

Психология ғылымының, оның салалары мен тармақтарының ғылымдар жүйесіндегі орны

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz