Қазақ халқының музыка өнерінің теориялық негіздерінің бастаулары

Қазақ халқының музыка өнерінің теориялық негіздерінің бастаулары
Турмыс салт әндері
Еңбек, шаруашылык, кәсіп әндері
Үйлену әндері
Жаназалау әндері
Нақлият әндерде
Толғау
Лирика әндер
Қолданылған әдебиеттер

Қазақ халкының музыкалык шығармашылығы өзінің санғасырлар бойындағы дамуында музыка тілінің бейнелеу құрамы жағынан негізінен, екі бағытта вокалдық және аспаптық музыка түрінде калыптасты. Бірінші - терме сарынды және кең тынысты созып айтатын шалқымалы әннің түрлері де, екіншісі - домбыра, қобыз және баска үрлеп ойнайтын аспаптарда орындалатын, көбінесе, белгілі бір оқиғаға байланысты болып келетін күйлер.
Кеңес өкіметіне дейінгі дәуірдегі қазақ қоғамындағы рухани өмірінің маңызды белгілі ауыз екі музыка мәдениетінің, объективтік жағдайларда қалыптасуы, сондай-ақ көшпелі өмір және ауыл тұрмысының көптеген тұрақты дәстүрлері халық музыка өнері кайраткерлерінің бірнеше түрін калыптастырды. Олар - ақындар, жыршы-жыраулар, әншілер мен өлеңшілер, күйшілер мен ертекшілер, сықакшылар және басқалар.
Әдетте, олар көбінесе өзінің негізгі өнеріне қоса басқа да бірнеше өнердін иесі еді. Арнаулы «композитор» деген термин ол кезде болған жок. Себебі оның творчестволык халыққа тарауы өзінің әншілік, күй-шілік-орындаушылық шеберлігіне байланысты болатын. Қазақ халқының музыкалық өнері жайлы мәлімет беретін ертеректегі еңбектің бірі 1795 жылы басылып шыққан капитан И.Г.Андреевтің «Орта жүз қырғыз кайсақтары туралы, Россиямен шекаралас жатқан Колыван жене Тобыл губерниясының бөлімдері мен қосымша бекіністерін суреттеу» атты кітабы / Новые ежемесячные соч-е п.б.. 1775, август / 2-половина/, 4.114/.
Бұл еңбек алты тараудан тұрады, жиырма сегізінші бөлімінде қазак халқының шығу тегі, түрмысы, діни сенімдері, салт-санасы мен мінез-құлқы, кәсібі, сауда-саттығына байланысты мәселелер камтылған.

1 Ананьев Б.Г. Задачи психологии искусства // Художественное творчество. – Л., 1982. – 120 с.
2 Асмолов А.Г. Как построить свое Я. – М., 1992. – 145 с.
4 Григорьев В.Ю. Исполнитель и эстрада. – М. : Магнитогорск, 1998. – 150 с.
5 Дүкенбай Н. Бастауыш сынып музыка сабағының бағдарламасы. – Павлодар, 2006. – 46 б.
6 Каган М.С. Музыка в мире искусства. – СПб., 1996. – 140 с.
7 Климов Е.А. Психология: Воспитание и обучение. – М., 2000. 110 с.
8 Киященко Н.И. Эстетика жизни. – М., 2000. – 133 с.
9 Коган Г.М. У ворот мастерства. – М., 1977. – 142 с.
10 Кузин В.С. Психология: учебник. – М., 1999. – 235 с.
11 Крупник Е.П. Психологическое воздействиен искусства на лияность. – М., 1999. – 240 с.
12 Кирнарская Д.К. Музыкальное восприятие. – М., 1997.–170 с. 13 Лейтес Н.С. Возрастная одаренность школьников. – М., 2001. – 122 с.
14 Медушевский В.В. О закономерностях и средствах художественного воздействия музыки. – М., 1976. – 320 с.
15 Методическая культура педагога-музыканта: учеб. пособие / под ред. Э.Б.Абдуллина. – М., 2002. – 238 с.
16 Музыкальная психология: Хрестоматия /сост. М.С. Старчеус. – М., 1992. – 380 с.
17 Мелик – Пашаев А.А. Мир художника. – М., 2000. – 126 с.
18 Музыкальное образование в Казахстане: Хрестоматия Вып.1
/сост. Р.Р. Джердималиева, А.А. Момбек, З.Р. Ахметова. – Алматы, 2007. – 360 с.