Инвестициялық жобалар туралы

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазіргі таңда Қазақстан Республикасында инвестициялық жобаларды жасау және оларды жүзеге асыру. Жобаны жүзеге асырмас бұрын оның тиімділігін анықтау, экономикалық талдау және техникалық талдау жасау, бағалау әдістерін қарастыру. Инвестициялық жобаны дайындау кезеңіндегі кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жасау. Негізгі өнім өндірісінің залалсыздығына талдау жасау. Инвестициялық жобаны жүзеге асыру барысындағы пайда мен ақша ағымдарын болжамдау.

Жобаларды әдет бойынша тактикалық және стратегиялық деп ажыратады. Соңғысының қатарына меншік түрінің өзгерісін (арендалық кәсіпорынды, акционерлік қоғамды, жеке кәсіпорынды, біріккен кәсіпорындарды құру) немесе өндіріс сипатының түбегейлі (жаңа өнім өндірісі, толық автоматтандырылған өндіріске көшу) өзгерісін қарастыратын жобаларды жатқызады. Тактикалық жобалар, әдетте, шығарылатын өнім көлемінің өзгеруімен, өнім сапасын жоғарлатуымен және қонырғыларды жаңартуымен байланысты болады. Отандық тәжірибеде жоба түсінігі жаңа түсінік емес. Бұрынғы уақытта оның айырмашылығы кәсіпорынның дамуының негізгі бағыттарын заң бойынша осы кәсіпорыннан жоғары деңгейде тұрған экономикалық саланың анықтайтыны болып табылатын. Жаңа экономикалық жағдайларда кәсіпорын, яғни оның иелері және жоғары басқару құрамы өз келешектерін, барлық стратегиялық және тактикалық мәселелерін өз бетінше шешеді. Мұндай іскерлік инвестициялық жобалау тұрғысынан ерекше ұйымдастырылуы тиіс.

Болашақ инвестициялық жобаның бизнес идеясы тұжырымдалғаннан кейін, кәсіпорын сол бизнес идеясын іске асыра ала ма деген сұрақ туады. Бұл сұраққа жауап беру үшін кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек. Талдаудың осы түрі инвестициялық жобаны әзірлеу мен оны талдаудың алдан ала кезеңінің мазмұнын құрайды.

Инвестициялық жобаны техникалық талдау міндетіне мыналар жатады:

• жоба мақсаттарының көзқарастарына неғұрлым сәйкес келетін технологияларды анықтау;
• жергілікті жағдайларды талдау, оның ішінде шикізатқа, энергияға, жұмыс күшіне қол жеткізуді және оның құнын;
• жобаның іске асуы мен жоспарлаудың потенциалды мүмкіндіктерін тексеру.

Техникалық талдауды, әдетте, кәсіпорынның жеке сарапшылар тобы арнайы мамандарды шақыру арқылы жүргізеді. Техникалық талдаудың стандартты процедурасы қолда бар жеке технологияларды талдаудан басталады. Инвестициялық жобаның қаржылық талдау бөлімінде көлемді және еңбек сыйымдылығы жоғары. Бұл мәселені түпкілікті қарастыруға жекелеген тауарлар арналады. Инвестициялық жобалаудың қаржылық бөлімінің жалпы нұсқасы қарапайым тізбекке негізделген.

Инвестициялық жобаның бизнес идеясы тұжырымдалғаннан кейін, кәсіпорын сол бизнес-идеянысын іске асыра ала ма деген сауал туындайды. Бұл сұраққа жауап беру үшін кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек.

Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық, экономикалық және институционалдық орындалуын бағалайтын арнайы бөлімшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс жоба тәуекелді талдаумен аяқталуы керек.

Жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның түрі, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруі мүмкін және жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.

Курстық жұмыстың басты мақсаты - жобалық талдаудың концептуалды негіздерін ғылыми теориялық тұрғыдан зерделеу.

Осыдан келіп, курстық жұмысының негізгі міндеттері туындайды:

- Жобалық талдаудың техникалық қырларын анықтау;

-Жобаның қаржылық талдауын және экономикалык талдауын айқындау;

- Инвестициялық жобаларды бағалау әдістері;

- Жобаны тәуекелді талдау арқылы сараптау.

Курстық жұмыстың объектісі - шаруашылық жүргізуші субъектілер;

Курстық жұмысты жазу барысында Қазақстан Республикасының Заңдар жинағы, статистикалық ақпарат көздері, мерзімді басылымдар, сонымен қатар шетелдік және отандық әдебиеттер қолданылды.

Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады, соның ішінде 9 кесте және

9 сурет.

1. ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Инвестициялық жобаның түсінігі, түрлері

Инвестициялар - біздің экономикамызда бұл жаңа термин болып табылмайды. Орталықтанған жоспарлық жүйе кезінде тек "капиталдық салымдар" деген түсінік қана қолданылды. Бұл түсінікте, негізгі қорлардың қайта өндірісі және оларды жөңдеуге кеткен шығындар да еңгізіледі.

1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының (ҚР) Заңына сай инвестицияларға (толықтырулар мен өзгертулер еңгізу арқылы) келесідей анықтама берілді. "Инвестициялар - бұл, пайда алу мақсатында өндірістік қызмет объектілеріне салынатын мүліктік және интеллектуалдық құндылықтардың барлық түрі, сонымен қатар:

- акциялар және өзге де коммерциялық ұйымдарға қатысу формалары;

- облигациялар және өзге де қарыздық міндеттемелер;

- қозғалатын, қозғалмайтын мүлік және мүліктік құқық, ұстау құқығы мен тауарлардан басқа, импортталатын және өткізуге арналған, қайта өңделмейтін мүліктер;

- интеллектуалдық қызметке, авторлық құқыққа, патентке, тауарлық белгілерге, өндірістік үлгілерге, технологиялық процесстерге, ноу-хауға құқық;

- лицензияға негізделген қызметтерді жүзеге асыру құқығы".

Инвестициялық жоба деген не?

Капиталдың ең маңызды белгісі - оның иесіне пайда әкелу мүмкіндігі. Капиталды ұзақ мерзімде салу немесе инвестициялау - мұндай мүмкіндікті пайдалану формаларының бірі.

Инвестор тарапынан алғанда инвестициялаудың мәні - «ертеңгі күні» пайда алу үшін «бүгінгі» пайданы алудан бас тарту. Мұндай операциялар банктермен ссуда беруге ұқсас келеді. Сәйкесінше, капиталды ұзақ мерзімге салу туралы шешім қабылдау үшін екі негізгі болжамды белгілі бір дәрежеде дәлелдейтін ақпарат болуы тиіс:

1) салынған қаражаттар толығымен өзін-өзі өтеуі тиіс;

2) бұл операция салдарынан пайда жоғары болу қажет, яғни тәуекелдерді жабу үшін.

Инвестициялық жобалардың түрлері және мазмұны әр түрлі болуы мүмкін. Яғни бұлар құрылыс жобаларынын мүлікті бағалауға дейін жоба сәйкес келмеуі мүмкін.

Уақытша фактор - инвестициялық жобаны бағалауда негізгі рольді атқарады. Бұл графикте 3 даму фазаларын атап айтуға болады. Осы кезеңдер жобаның өмір сүру уақытын білдіреді.

Бірінші фаза. Кей жағдайларда толығыменен анықтала алмайды. Бұл кезеңде оның техника-экономикалық жағдайлары талданады, маркетингтік зерттеулер жүргізіледі, жабдықтаушылар таңдалынады, потенциалды инвесторлармен тікелей жұмыс жүргізіледі.

Инвестицияны алдын-алу фазасының соңында инвестициялық жобаның бизнес-жоспары болуы қажет. Жоғарыда аталып кеткендей, көп уақыт пен ақша қаражаттарын талап етеді[3] .

Келесі бөлім инвестииялауды білдіреді немесе жүзеге асыру фазасы. Бұл фазаның басқалардан ерекшелігі - бұл дамуы кезінде алдағы фазалардын едәуір мөлшерде шығындарды талап етеді.

Бұл бөлімде кәсіпорынның тұрақты активтері қалыптасады. Кейбір шығындар (персоналды оқыту, тағы басқа) өнімнің өзіндік құнына енгізілуі мүмкін.

Негізгі құралдың жұмыс істегенінен бастап, үшінші фаза, эксплуатациялық фаза іске қосады. Бұл фазада өнімді өндіру басталуымен және қызмет көрсетулермен сипатталады.

Халықаралық тәжірибеде кәсіпорынның даму жоспары бизнес-жоспар ретінде көрсетіледі, ол негізінен кәсіпорынның даму жоспарының құрылымдастырылған сипаты болып табылады. Егер жоба инвестицияны тартумен байланысты болса, онда ол «инвестициялық жоба» деп аталады. Жалпы түсінігі бойынша жоба - бұл белгілі бір мақсатқа көзделетін кәсіпорынның іскерлігін жақсарту жайлы арнайы ұсыныс.

Жобаларды әдетте тактикалық және стратегиялық деп бөледі. Стратегиялық жобаның қатарына меншік түрінің өзгерісін (арендалық кәсіпорынды, акционерлік қоғамды, жеке кәсіпорынды құру) немесе өндіріс сипатының түбегейлі (жаңа өнім өндірісі, толық автоматтандырылған өндіріске көшу) өзгерісін қарастыратын жобаларды жатқызамыз. Тактикалық жобалар, әдетте, шығарылатын өнім көлемінің өзгеруімен, өнім сапасын жоғарылатумен және қондырғыларды жаңартуымен байланысты болады.

Қазақстанның тәжірибесінде жоба түсінігі жаңа ұғым емес. Жаңа экономикалық жағдайларда кәсіпорын, яғни оның иелері және жоғары басқару құрамы өз келешектерін өз бетінше шешеді. Мұндай іскерлік инвестициялық жобалау тұрғысынан ерекше ұйымдастырылуы тиіс.

Инвестициялық жобалардың талдауы олардың жіктеулеріне негізделуі қажет, оны біз 1-ші кестеден көре аламыз.

Инвестициялық жобаның негізгі бөлімдері:

1) Инвестициялық жобаның қысқаша сипаттамасы.

2) Жобаның негізгі идеясы.

3) Нарықты талдау және маркетинг тұжырымдамасы.

4) Инвестициялық жобаны орындау процесіне қажетті материалдық ресурс-

тардың көлемін негіздеу.

Жобаның орындалуының техникалық негізіне сипаттама.

Жобаның тұрған жері.

Басқаруды ұйымдастыру.

Қажетті еңбек ресурстары.

Жобаның орындалу кестесі.

Жобаны қаржымен қаржылануына сипаттама және оның тиімділігін бағалау.

Кесте-1. Инвестициялық жобаның жіктелуі.

Кәсіпорынның нақты бір жобаға қатысты инвестициялық іскерлігінің жалпы реттелуі жобалық цикл түрінде қалыптасады және ол цикл келесі кезеңдерге ие:

Жобаның тұжырымдалуы - бұл кезеңде кәсіпорын жетекшілерінің жоғары құрамы кәсіпорынның ағымдағы жағдайына талдау жасап, кәсіпорынның ары қарай дамуының пайдалы бағыттарын анықтайды. Талдау нәтижесі бизнес идеясы түрінде рәсімделіп, кәсіпорынның неғұрлым маңызды міндеттерін шешуге бағытталады . Бұл кезеңде идеяны жүзеге асыруға қатысты едәуір дәлелді аргументтер болуы тиіс. Егер олардың барлығы бірдей дәрежеде пайдалы және іске асырымды болса, онда даярлаудың соңғы кезеңінде олардың ішінен неғұрлым тиімдірегін қабылдау үшін бір мезгілде бірнеше инвестициялық жобалар әзірленеді.

Жобаны дайындау - жобаның бизнес-идеясы бірінші тексерілімнен өткеннен кейін, оң немесе теріс деген нақты шешімді қабылдауға болғанға дейін оны ары қарай дамыту керек. Бұл кезеңде жоба жоспарының барлық бағыттарында - коммерциялық, техникалық, қаржылық, экономикалық, институционалдық және тағы басқа - оны бірте-бірте нақтылау мен жетілдіру талап етіледі. Жобаның жекелеген міндеттерін шешу үшін бастапқы ақпараттарды іздеу немесе жинақтау аса маңызды болып табылады.

Жобаны сараптау - жобаны жүзеге асыру алдында оның білікті сараптамасы - жобаның өмірлік циклына аса қажетті саты жүргізілу қажет. Егер жоба негізінен стратегиялық инвестор есебінен қаржыландырылатын (несиелік, тікелей) болса, онда инвестордың өзі сараптама жүргізеді, мысалы, болашақта жобаны іске асыру процесінде ақшаның көп бөлігін жоғалтудан гөрі, бұл кезеңде беделді бір консалтингтік фирмаға ақшаның кейбір бөлігін жұмсауы мүмкін. Егер кәсіпорын инвестициялық жобаны негізінен өз ақша құралдарының көмегімен іске асыруды жоспарласа, онда жобаның негізгі жағдайларының дұрыстығын тексеру үшін де сараптама қажет.

Жобаны жүзеге асыру - бұл кезең бизнес-идеяның дамуынан бастап, жобаның іске қосылу мезетіне дейін толық қамтиды. Мұнда қызметтің барлық түрінің орындалуын қадағалау және мемлекеттің ішіндегі реттеуші органдар мен шетелдік немесе отандық инвесторларының бақылауы кіреді.

Нәтижелерді бағалау - бұл жобаның соңында, сондай-ақ жобаны орындау процесі кезінде жүргізіледі. Бұл қызмет түрінің негізгі мақсаты жобаға салынған идеялар мен олардың іс жүзіндегі орындалу дәрежесі арасындағы нақты кері байланысты алу болып табылады[5] .

Өнім шығаруды арттыру және қызмет көрсету нарығын кеңейту. Жобалардың бұл түрі әдетте кәсіпорын басқармасының жоғарғы деңгейі қабылдайтын жауапты шешімді талап етеді.

Жаңа өнім шығару мақсатында кәсіпорынды кеңейту. Жобалардың бұл түрі жаңа стратегиялық шешімдердің нәтижесі болып табылады және бизнестің мәнінің өзгерісін қозғауы мүмкін. Жобалардың осы түрлерін әзірлеген кезде жіберілген қате кәсіпорынды неғұрлым сәтсіз жағдайларға алып келетінін атап өткен жөн.

Экологиялық жүгі бар жобалар. Экологиялық жүгі бар жобалар өздерінің табиғаты бойынша қоршаған ортаны ластауымен әрқашан байланысты болғандықтан, талдаудың осы бөлігі барынша қиын болып табылады.

Шешім қабылдаудағы маңыздылығы аса жоғары емес жобалардың түрі. Мұндай жобалар жаңа офис салу, жаңа автомобиль сатып алу және тағы басқаларды қамтиды.

Жобаның көп түрлiлiгiне қapaмaстaн, оларды талдау әдетте кейбiр жалпы сызбаға сәйкес келедi, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық, экономикалық және институционалдық орындалуын бaғалайтын арнайы бөлiмшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс жоба тәуекелдi талдаумен аяқталуы керек. Сызбада қолданылатын «жоба қабылданбайды» резолюциясы шарттық сипаттa болатынын атап өткен жөн. Шыңдығында да жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның түpi, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруi мүмкiн және жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.

Жобаны алдын-ала әзірлеу және талдау кезеңі: Болашақ инвестициялық жобаның бизнес-идеясын тұжырымдаған соң, бұл идеяны кәсіпорын іс жүзінде іске асыра алады ма деген сұрақ туады. Бұл сұраққа жауап беру үшін кәсіпорынның қарасты экономика саласын анализдеу қажет. Мұндай анализ инвестициялық жобаны алдын-ала әзірлеу және анализдеу мазмұнын құрайды. Батыс елдерінің практикасында келесі критерийлерді қолданады:

- саланың кемелділігі;

- кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі (оның нарықтағы орны) .

Жобаны алдын-ала анализдеу кезеңінің соңғы нәтижесі - көрсетілген критерийлер бойынша нақты кәсіпорынның жағдайын белгілеу болып табылады, яғни, кәсіпорынның қалыптамадағы нақты орнын көрсету.

Алдын-ала анализдеу кезеңі аса ұзақ болмауы тиіс, ал нәтижелер оның алдындағы кезеңде шығарылады да, сапалы бағаларда негізделеді. Бұл кезең кем дегенде мына екі себептермен қажет:

• стратегиялық инвестормен ары қарай жұмыс істегенде саланың кемелдігі және кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі туралы мәселелер міндетті түрде қарастырылады, сондықтан оған алдын-ала дайын болу қажет;
• егер кәсіпорын менеджерлері анализдеуді қолға алмаса, оны стратегиялық инвестордың өзі жасайды, ал оның нәтижелері қолайлы болмауы мүмкін[4] .

Кәсіпорын менеджерлерінің анализді мұқият, сапалы түрде жасауы кәсіпорынның әрі қарай дамуына, өсуіне кепіл бола алады.

1. 2 Инвестициялық жобаны талдау формалары

Жобаның коммерциялық орындалуын бағалау - инвестиция алдындағы зерттеу жүргізуде қорытынды звеносы. Ол барлық өткен этаптардан алынған және талдаудан өткен ақпараттарға негізделуі керек. Коммерциялық бағалау инвестициялық жобаның интегралдық жағдайын көрсетуі қажет.

Жобалар қазіргі нарықта іске асырылатындықтан, жобада оның сипаттамасы көрсетілуі тиіс. Маркетингтік талдау сондай-ақ өзінде тұтынушылар мен бәсекелестердің талдауын қамтуы тиіс. Тұтынушылар талдауы тұтынушылар қажеттіліктер, нарықтың патенциальді сегментін және сатып алу үрдісінің сипаттамасын анықтауы тиіс. Бұл үшін жобаны әзірлеуші нарықты жан-жақты зерттеп, нарықтық құрылым және оған әсер етуші институциональді шектеулер аумағында негізгі . Маркетингтік талдау нәтижесінде маркетингтік жоспар әзірленеді. Онда өнімді әзірлеу, бағалау оны базарға өткізу және пайдалану стратегиялары көрсетіледі. Бұл «маркетингтік қоспа» элементтері бірігіп, өнімнің нарықтағы қолайлы бәсекелестік жағдайын қамтамасыз етеуі керек. Маркетингтік жоспар кәсіпорындағы басқа өнімдердің болуын, сондай-ақ жұмыстың ұйымдастырушылық, қаржы, өндірістік және қамту аспектілерін ескеруі тиіс. Маркетингтік жоспар аумағында бәсекелестер реакциясын және оның жоспарының ары қарай орындалуына әсерін мүмкіндігінше болжай алу керек.

Маркетингтік жоспарға сондай-ақ сұранысты болжау да енеді. Инвестициялық жоспардың әзірленуі бойынша болжаудың анықтығын тексереді және алынған нәтижені қалаған нақтылықпен салыстырады. Шешімді қабылдау үрдісі анықталмағандық жағдайда жүзеге асса да, дұрыс болжау осы анықталмағандықтың дәрежесін төмендете алады.

Инвестициялық жоспардың барлық маркетингтік аспектілерін қарастыру мүмкін еместігін түсіне отырып, маркетингтің негізгі түсінікті бөлімдерін анықтап көрейік. Маркетингтің барлық сұрақтарының толық тұйықталуы келесі блоктарды атап көрсетуге мүмкіндік береді: нарық анализі, бәсекелестік орта анализі, өнімнің маркетингтік жоспарын әзірлеу. Алдыңғы бөлімге қолданылатын ақпараттың растығы қажетті шарт екендігін ескеру қажет[3] .

Көп жағдайда кәсіпорында нашар маркетингтік талдау жіберілгендіктен, ол кәсіпорын алып-сату операцияларға көптеген қаражат жұмсайды, ол әрине қалаған пайда келтірмейді.

Техникалық талдау - инвестициялық жобаны техникалық талдау мiндетiне мыналар жатады:

- Жоба мақсаттарының көзқарастарына неғұрлым сәйкес келетін технологияларды анықтау;

- Жергiлiктi жaғдайларды талдау, оның iшiнде шикiзатқа, энергияға, жұмыс күшiне қол жеткiзудi және оның құнын;

- Жобаның iскe асуы мен жоспарлаудың потенциалды мүмкіндіктерін тексеру;

Техникалық талдауды, әдетте, кәсiпорынның жеке сарапшылар тобы арнайы мамандарды шақыру арқылы жүргiзедi. Техникалық талдаудың стандартты процедурасы қолда бар жеке технологияларды талдаудан басталады. Бұл кезде келесі критерийлерді басшылыққа алған жөн:

1) технология алдын-ала таныс, яғни, стандартты болуы тиіс;

2) Технология шет ел қондырғысы мен шикізаттарына бағытталмауы тиіс.

Eгep өз технологиясын қолдану мүмкін болмаса, онда төмендегi схемалардың бiрi бойынша бiреуiмен шетелдiк технология мен қондырғыларды тарту мүмкiндiгiне талдау жүргiзiледi:

- шетел фирмасымен бiрлескен кәсiпорын - бөлшектеп инвестицияландыру және барлық технологиялармен қамтамасыз ету;

- технологиялық «ноу-хауды» icке асыратын жаңа қондырғыны сатып алу;

- «Turn-key» - қондырғы сатып алу, зауыт салу, технологиялық процестi қалыптастыру;

- «Product-in-hand» - «turn-key» + кәсiпорынның қажеттi дайын өнім шығарғанға дейiн персоналды оқыту;

- өндiрic үшiн лицензиялар сатып алу;

Шетелдiк технолог тарапынан техникалық көмек. Технология таңдау ережесi кейбiр альтернативтi технологияларды кешендiк тaлдayды және қандай да бiр агрегаттaлған критерийдiң негiзiнде жақсы вариантты таңдауды қарастырады.

Әлеуметтік талдау - мақсатты жоба жоспарының вариантын оны пайдаланушылар үшін жарамдылығын анықтау. Талдау жүргізу нәтижесінде жоба мен оны пайдаланушылар арасындағы өзара әрекет ету мүмкіншіліктерін қамтамасыз ету.

Экологиялық талдау - қоршаған ортаның шеккен зияндарын бағалайды. Егер экологиялық зиян орын алатын болса, оны тоқтату үшін қандай шаралар қолданатынын қарастырады[6] .

Қаржылық талдау - инвестициялық жобаның бұл бөлiмiнiң көлемдi және еңбек сыйымдылығы жоғары. Бұл мәселенi түпкiлiктi қарастыруға жекелеген тараулар арналады. Қаржылық талдаудың өзара байланысты мәселелер кешенiн қарастырайық. Инвестициялық жобалаудың қаржылық бөлiмiнiң жалпы нұсқасы қарапайым тiзбекке негiзделген:

1. Кәсiпорын қызметiнiң соңғы 3 (дұрысы 5 жыл) жыл ішіндегi қаржылық жағдайына талдау жасау.

2. Инвестициялық жобаны дайындау кезеңiндегi кәсiпорынның қаржылық жaғдайына талдау жасау.

Негiзгi өнiм өңдiрiсiнiң залaлсыздығынына талдау жасау.

4. Инвестициялық жобаны жүзеге асыру барысындағы пайда мен ақша ағымдарын болжамдау.

5. Инвестициялық жобаның тиiмдiлiк бағасы.

Кәсiпорынның бұдан бұрынғы қызметi мен aғымдағы жағдайына қаржылық талдау жасау әдетте кәсiпорынның пайдалылығы мен оның басқару тиiмдiлiгiн, несие қабiлеттiлiгiн, өтемпаздығын көpceтeтiн негiзгi қаржылық коэффициенттерiнiң интерпритациясы мен есептеулерiне келтiрiледi. Әдетте бұл қиындық туғызбайды. Қаржылық бөлiмде кәсiпорынның өткен жылдардағы негiзгi қаржылық есебiн беру және негiзгi көрсеткiштердi салыстыру аса қажет. Егер инвестициялық жоба батыстық стратегиялық инвесторды тарту үшiн дайындалса, онда қаржылық есептi беруiн инвесторды тартқан батыс мемлекеттің форматтарына келтiру керек.

Жобаның қаржы бөлiмiнiң неғұрлым жауапкершiлiгi мол бөлiгi оның и нвестициялық бөлiгi болып табылады, ол мыналарды қамтиды:

- жоба бойынша кәсiпорынның инвестициялық қажеттіліктерін анықтау;

- инвестициялық қажеттiлiктердiң қайнар көздерiн белгiлеу (және ары қарайғы iзденiс) ;

- инвестициялық жобаны iскe асыру үшiн тартылған капиталдың құнын бaғалау;

- жобаның iскe асуы есебiнен түceтiн пайда мен ақша ағымдарын болжау;

- жоба көрсеткiштерiнiң тиiмдiлiгiнiң бағасы;

Қаржылық талдаудың келесі әдістері бар:

Горизонтальді талдау әдісі - базалық мәліметтерді есеп беру мәліметтермен салыстыруға негізделеді.

Вертикальді талдау әдісі - бірнеше көлемдік көрсеткіштерін бір көрсеткішкеқатынасын есептеу. Бұл әдіс арқылы үлес салмақ есептеледі.

... жалғасы

Кәсіпкерлік қызметтегі инвестициялық жобалар

Инвестициялық жоба

Инвестициялық жобаны бизнес жоспарлау және оны басқару

Тұрақты экономикалық өсу жағдайындағы инвестициялық жобалардың және оларды басқару

Инвестициялық жобаға түсінік

Инвестиция және инвестициялық жоба түсініктері мен олардың теориялық аспектілері

Инвестициялық жобаларды экономикалық бағалау әдістері

Инвестициялық жобаны енгізудегі күтілетін табыстың анықталуы

Инвестициялық жобаның өмірлік циклі

Инвестициялық жоба жайлы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс