Табиғи апаттарға қарсы іс-шаралар



1. Зонадағы цунами толқындары мен су басу апаттарының күйзеліс және жойылу деңгейлерін төмендетуге арналған іс.шаралар.
2. Селге қарсы іс.шаралар.
3. Көшкінге қарсы іс.шаралар.
4. Өзендегі мұздың кептелуін және сеңнің тоқтауын жаппай жою.
5. Құйын, дауыл,теңіз дауылы кезіндегі мүмкін болатын күйзеліс пен жойылу деңгейлерін төмендетуге арналған іс.шаралар.
Цунами және су басу болып тұратын аймақтар мен зоналардағы күйзеліс және жойылу деңгейлерінің сипаты мен көлемі су тасқынының параметріне және ғимараттар мен құрылыс ошақтарының беріктік қасиетіне тәуелді. Су тасқынының негізгі параметрі- қозғалыстың жылдамдығы мен қозғаушы су қабаттарының биіктігі болып табылады.
Цунами толқындарының қозғалыс жылдамдығы толқын қабатының сипатына тәуелді,яғни «тасу-қайту» және «құламалы фронт». Толқын қабаттарының «құламалы фронт» кезінде су бетіндегі толқынның жылдамдығы 5,7м/с және одан да көп,ал су бетінен 1км қашықтағанда-4,3м/с,2км қашықтағанда -1,8м/с. «Тасу-қайту» кезіндегі толқын шашырауының және судың көтерілуінің биіктігі 2 метрден 4 метрге дейін өзгеруі мүмкін, ал «құламалы фронтпен» құлаған цунами толқындары 4-18 метрге дейін жетеді. Осындай жағдайларда бөгеттерге түсірілген меншікті толқындық қысым 10-нан 40КПа-ге дейін және одан да көп болуы мүмкін.

Жоспар
1. Зонадағы цунами толқындары мен су басу апаттарының күйзеліс және жойылу деңгейлерін төмендетуге арналған іс-шаралар.
2. Селге қарсы іс-шаралар.
3. Көшкінге қарсы іс-шаралар.
4. Өзендегі мұздың кептелуін және сеңнің тоқтауын жаппай жою.
5. Құйын, дауыл,теңіз дауылы кезіндегі мүмкін болатын күйзеліс пен жойылу деңгейлерін төмендетуге арналған іс-шаралар.

Цунами және су басу болып тұратын аймақтар мен зоналардағы күйзеліс және жойылу деңгейлерінің сипаты мен көлемі су тасқынының параметріне және ғимараттар мен құрылыс ошақтарының беріктік қасиетіне тәуелді. Су тасқынының негізгі параметрі- қозғалыстың жылдамдығы мен қозғаушы су қабаттарының биіктігі болып табылады.
Цунами толқындарының қозғалыс жылдамдығы толқын қабатының сипатына тәуелді,яғни тасу-қайту және құламалы фронт. Толқын қабаттарының құламалы фронт кезінде су бетіндегі толқынның жылдамдығы 5,7мс және одан да көп,ал су бетінен 1км қашықтағанда-4,3мс,2км қашықтағанда -1,8мс. Тасу-қайту кезіндегі толқын шашырауының және судың көтерілуінің биіктігі 2 метрден 4 метрге дейін өзгеруі мүмкін, ал құламалы фронтпен құлаған цунами толқындары 4-18 метрге дейін жетеді. Осындай жағдайларда бөгеттерге түсірілген меншікті толқындық қысым 10-нан 40КПа-ге дейін және одан да көп болуы мүмкін.
Тасқын және апаттық су басу кезіндегі су тасқынының жылдамдығы 2-ден 5 мс-қа дейін өзгеруі мүмкін,ал өзендер арнасындағы су көтерілуінің биіктігі судың ең төменгі сабасында 2-ден 14 м-н жоғары деңгейге көтерілуі мүмкін.
Әртүрлі ғимараттар мен құрылыстардың қирауының дәрежесі мен сипаттамасына толқындық қысымнан басқа ,анықталған жылдамдық пен қозғалыстағы су тасқынының тереңдігі, ғимарат іргетасының негізіндегі судың қанығуы мен су түбінің жырып кетуі айтарлықтай әсер етеді, сонымен қатар темір жолдың үстіңгі құрылысы, асфальтпен және басқа да нәрсемен жабылған автомобиль жолы, төселген жолдың тірегі,сонымен қоса шомбал жүзіп бара жатқан заттар және өте үлкен мұз сеңінің соққыларынан болатын динамикалық қысым да әсер етеді. Су түбіндегі судың қанығу дәрежесі мен олардың жырып кетуі аймақтың және ғимарат төлесінің су басу ұзақтығына негізделген,ол кіші өзендер үшін 1-ден 3 тәулікке дейін,ал ірі өзендерде 1-ден 3 айға дейін өзгеруі мүмкін.
Цунами болатын аймақтарда су басу ұзақтығы бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін өзгеруі мүмкін.
АҚ жоспарлары мен АҚ-ң күштік әрекеттік жоспарларында және ТЖ-да цунами толқындары мен апаттық су басу әсерінен болатын тасқындар және су қоймаларындағы бөгеттің жарылуының күйзеліс және жойылу деңгейлерін төмендетуге арналған әртүрлі оперативті және инженерлік-техникалық іс-шараларды өткізу қаралады.
Оперативті іс-шаралар тізіміне мыналар кіреді: цунами толқындары мен апаттық су басулар болатын аймақтарда құрылыстық объекттер мен елді-мекен тұрғызуға рұқсат етілмейтін норма бойынша құжаттарды өңдеу, жоспарлық құжаттар дайындау үшін бастапқы мәліметтер дайындау мақсатында су басу аймақтарының толық тексеру деңгейінің жоспарын ұйымдастыру және әртүрлі қорғаныс іс-шараларды ұйымдастыру; халық пен экономикалық объекттерге хабарлау және мәлімет беру жүйесін жоғары сатыға көтеру; қорғаныс іс-шараларды орындауға құрылатын ұйымдастырулар мен жабдықталу; халықты құтқару,эвакуациялау және өмірін қамтамасыздандыруға байланысты іс-шараларды өткізу үшін дайындық жүргізу.
Алдын-ала өткізілетін немесе дайындық барысына және апаттық су басулардың зардаптарын жаппай жоятын инженерлік-техникалық іс-шаралардың негізгі топтар қатарына мыналар кіруі мүмкін:
а) өзендер жайылмаларында және цунами қаупі бар аймақтарда судың көтерілу деңгейлерін бақылайтын автоматтандырылған жүйелерді жасау және оны халыққа хабарлау жүйесіне қосу;
ә) қорғаныш және кедергілеу бөгеттердің өзен бойында және бөлек объекттер мен елді-мекен пункттеріндегі құрылыстары;
б) өзендегі және су қоймасындағы судың ағып кетуін уақытысында қайта бөлу немесе реттеу;
в) цунами қаупі бар аймақтар мен қорғаныш бөгеттердегі тар шығанақтардың шыңындағы толқын тосқылардың құрылысы;
г) цунами қауіпті аймақтар мен апаттық су басулар зоналарында жапа шеккендерді эвакуациялауды және адамдардың өмір тіршілігінің қауіпсіздігін қамтамасыздандыруға, ауыл шаруашылығының малдарын құтқаруға арналған күш пен тәсілдерді дайындау.
Тасқынның зияны мен жойылуларын төмендетуге арналған жиналған отандық және шетелдік тәжірибелі іс-шаралардың өткізілуінің көрсетуі бойынша ,нақтылы жағдайлар мен су басу аймақтарындағы жағдайлар және цунами толқынының іс-әрекеті есепке алынатын оперативті және инженерлік-техникалық іс-шараларды бірге қолданғанда ғана көптеген нәтижелілік береді.
Цунами аймақтарындағы және апаттық су басу зоналарындағы нақтылы жағдайда жүргізілетін іс-шаралардың құрамы мен көлемін анықтау үшін,сонымен қатар олардың нәтижелілік бағасын анықтау үшін,қауіпті аймақтардың территориясын түбегелі зерттеу керек және оның салдарын , бөгеттердің жобасын өңдеу , сонымен қатар толқын тасқындарының және тағы басқа қорғаныш құрылыстарын болжау үшін нақтылы мәліметтер дайындау , сонымен қатар АҚ мен ТЖ-ң әрекеттерінің нақтылы жоспарын дайындау керек.
Негізгі дұрыс және есеп айыратын мәліметтерге қатысты ТЖ-ң жаппай жоюына кіретіндер: цунами қауіпті аймақтар мен апаттың су басулар зонасының шекарасының өлшемі ,сонымен бірге елді-мекендер мен экономикалық объектілер салуларының сипаттамалары ; су тасқынының және шекті жүктемелердің параметрлері; қолданылатын қорғаныш бөгеттерінің сипаттамалары мен жағдайлары,су қоймаларының мүмкін болатын көлемдері мен мерзімдері; өзендегі, су қоймаларындағы, сонымен қоса тоғандағы,апандағы және тағы басқа резервтегі су қоймаларындағы су жинағыштың ауданы мен судың көлемі; ғимараттар мен құрылыстардың қирауының күтілетін көлемі; қауіпті зоналардағы күйзелген халық пен эвакуацияға тиісті халық саны,эвакуация мен эвакуацияға тиісті халықты орналастыру аймақтарының маршруттары,өмір тіршілігін қамтамасыздандыруға кететін азық-түлік пен тағы басқа ресурстардың бар болуы; барлық жүзу құралдарының саны( қайықтар,кішкене кемелер,паромдар және жанғыш материалдар қоры).
Зерттеулердің игерушілігімен алынатын мәліметтер, айтар болсақ, апаттық су басу және цунами толқындарының әрекеті бар аумақтардағы және болжамның есептеулері,жағдайды тиянақты болжауға және де нақты тізімді,қорғаныстық тізім мен көлемді және басқа да іс-шараларды өткізуге мүмкіндік береді,сонымен қоса аумақтың дамуының экономикалық және әлеуметтік жоспарларын және мүмкін болатын күйзелістер мен жойылулардың деңгейін төмендетуге арналған ТЖ-ның жаппай жоюымен АҚ-ның әрекеттік күш жоспарын іске асыруға да мүмкіндік береді.
Апаттық су басулар болатын аумақтар мен цунамиқауіпті аумақтарда күйзелістер мен жойылулардың көлемін төмендетуге бағытталған кешенді іс-шаралардың құрамы мен сипаттамалары төменде қаралады.
Цунами толқындарының әсеріне душар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Төтенше жағдайлар туындаған жағдайда халықаралық ынтымақтастық
Бейбіт уақыттағы төтенше жағдай
Атом электр станциясындағы апат
Төтенше жағдайдын топталуы
Химиялық қауіпті обьектілердегі апаттар
Тіршіліктің қауіпсіздік негіздері
Төтенше жағдайлардың алдын алудың және оларды жоюдың мемлекеттiк жүйесiн дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған бағдарламасы
Химиялық қауіпті объекттердегі авариялар
Техногендік және табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар
Ұжымдық қорғаныс және жеке қорғаныс құралдары
Пәндер