Құқықгы жүзеге асыру

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1Құқықгы жүзеге асырудың түсінігі және нысандары . . . 4

2Құқықтық нормаларды қолданудың түсінігі, белгілері және кезеңдері . . . 6

3Құқықтағы олқылықтар . . . 14

4Зандылық және құқықтық тәртіп . . . 15

Қорытынды . . . 18

Қолданылган әдебиеттер тізімі . . . 20

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Құкық дегеніміз - мемлекет орнатқан және оның күшімен қорғалатын, жалпыға бірдей қоғамдық қатынастарды реттейтін тәртіп ережелерінің (нормалардың) жиынтығы.

Әдетте, бұзылған құқықтарың адамдар өздігінен қалпына келтіре алмайды, құқық қолдану оны жүзеге асыру үшін жасалады. Құқықтық қоғамда құқықты жүзеге асырудың ерекше тәсілдері бар:

Құқықты сақгау;
Құқықты орындау;
Құқықты пайдалану;
Құқықты қолдану.

Құқықты қолдану бірнеше сатыдан түрады:

іетің нақтылы мән - жайларын анықтау;
істің заң негізін анықтау;
құқықтық норманы қолдану арқылы шешім қабылдау;
шешімді жүзеге асыру.

Курстық жұмыстың мақсаты: Құқықты жүзеге асырудың түсінігі мен нысандарын түсіну.

Курстық жұмыстың міндеті:

-құқық нормаларын жүзеге асыру: түсінігі және нысандарын қарастыру;

-құқықтық реттеудің мазмүны жэне әдістерін анықтау;

-нормативтік-құқықтық актілерді жүйелеу;

-құқық нормаларын қолдану, құқық нормаларын жүзеге асырудың ерекше

-құқық нормаларын қолдану сатыларына тоқталу;

-заңдылық жэне құқық тәртібін қарастыру;

Курстық жұмыстың құрылымы: жұмыс кіріспеден, негізгі болімнен,

қорытындыдан түрады.

1 Құқықты жүзеге асырудың түсінігі және нысандары

Құқықтық нормалар адамдардың санасы мен еркіне мақсатты түрде әсер ете отырып, оларды заңнамаға сәйкес жүріп-түруға итермелеу үшін қажет. Қоғамдық қатынастардың қатысушыларының жүріс-тұрыстары арқылы кез-келген заңшығарушы қалайтын нәтижелерге жетуге болады.

Құқықтық нормаларды жүзеге асыру - құқықтық нормалардың ережелері корініс тапқан адамдардың жүріс-түрысы, олардың құқықтарды жүзеге асыру мен занды міндеттерді орындаумен байланысты тәжірибелік қызметі. Субъектілердің әрекеттерінің сипатына қарай құқықты жүзеге асырудың төрт нысанын бөліп қарастырады:

1 сақтау - қолданыстағы құқықпен тыйым салынған әрекеттерден бас тарту;

2 орындау - оң мазмұнды занды міндеттерді орындауға байланысты белсенді әрекеттерді жүзеге асыру;

3 пайдалану - олар арқылы түлганың өз мүддесін қанағаттандырылатын субъективтік құқықтарды жүзеге асыру;

4 қолдану - қүзіретті органдардың нақгы бір заңды істі шешуге байланысты биліктік қызметі, нәтижесінде сәйкес жеке акт қабылданады.

Құқықтық нормаларды қолдану түсінігі, белгілері және

кезеңдері

Құқықтық норма - қоғамдық қатынастарды реттеуге қолданылатын әлеуметтік ережелердің бір түрі. Ол бүкіл халықтың мүддесін қорғаудың, мемлекеттің билігін, саясатын іс жүзіне асырудың қүралы. Құқықтық норма қоғам мүшелерінің мінез-құлқын, іс-әрекетін арнайы ережелермен реттейді. Жеке дара норма немесе нормалардың бір жүйесі құкық бола алмайды. Құқық деп қоғамның билігін, саясатын, мүддесін іс жүзіне асыруды толық қамтыған нормативтік актілердің жиынтығын айтамыз. Сонда да жеке дара құқықтық норманың маңызы зор. Оның мазмұны өте күрделі мәселелерді біріктіреді. Коғамдық мүддені, саясатты, мемлекеттік билікті, бостандықты, тендікті, әділеттікті, адамгершілікті, зандылыкты, тәртіпті, білімді, ғылымды, рухани сананы, халықтың әлеуметтік жағдайын, денсаулығын т. б. демократиялық іс-әрекеттерді.

Құқықтық норманың кұндылығы:

- құқықтық нормалар қоғамды реттеп басқарудың құралы, сол арқылы адамдардың, заңды тұлғалардың қарым-қатынастарына дұрыс бағыт беріп отырады;

- құқықтық нормалар қоғамдық құрылыс жүйені қорғаудағы ең сапалы құрал, нормативтік актілер қоғамға зиянды іс-әрекеттерғе жауапкершілікті күшейтіп отырады;

- құқықтық нормалар қоғамның дамуына пайдалы қатынастарды қолдап, қолайсызданын қысқартып, экономиканың, әлеуметтік жағдайдың жақсаруына мүмкіншілік жасап отырады;

- құқықтық нормалар қоғамда әділеттікті, теңдікті, бостандық т. б. демократиялық қағидаларды қалыптастырады;

- құқықтық нормалар халықаралық, мемлекетаралық байланысты, қатынасты жақсартудың құралы.

Құқықтық норма - заңға сәйкес келетін мінез, жүріс-тұрыстың айырымдылық белгісін білдіреді. Осыдан құқықтық норма жария айқындылық, нақтылық мәнге ие болады. Оның өзі заңмен көзделген істің шешімін табуға мүмкіндік береді.

Әрбір құқықтық норманың үш элементі (бөлігі) болады: диспозиңия (мінез- құлық ережесі), гипотеза және санкция (жаза, шара) .

Құқықтық норманың гипотезасы (жорамалы) - құқықтық норманы қолдану (немесе қолданбау) үшін қажетті өмірдегі мән-жайлардың бар екенін көрсететін құкыктык норманың бөлшегі. Гипотезаның көмегімен мінез- құлықтың қиялдагы нұсқасы өмірдегі жағдаймен, белгілі адаммен, мерзіммен және орынмен байланыстырылады. Былайша айтқанда, гипотеза құқықтық нормаға жан бітіреді. Мысалы, бұзақылық үшін жауапқа тартылатын адам қоғамдық тәртіп бұзған болуы керек. Еғер осындай іс-әрекет жасаса ғана, заң бұзушы жауапқа тартылады.

Егер гипотезада бір гана мән-жай көрсетіліп, сол жагдайда құқықтық норма қолданылатын болса, оны жай гипотеза дейді. Мысалы, егер бала туғанда ата-анасы қазақстан Республикасының азаматы болып саналады. Егер құқықтық норманы колдану үшін екі, одан да көп мэн-жай қажет болса ондай гипотезаны күрделі гипотеза дейді.

Егер қүқықтық норманың қолданылуы бірнеше мэн-жайдың біреуіне байланысты болса, оны балама гипотеза дейді.

Қүқықтық норманың диспозиңиясы - құқықтық қатынастарға қатысушылардың мінез-құлқы қандай болуы керек екенін анықтайтын құқықтық бөлшегі. Диспозиңия - құқықтық норманың ұйтқысы, мазмұны, өзегі. Бірақ құқықтық норма тек қана диспозиңиядан тұрмайды. Гипотеза санкңиямен байланысқанда ғана диспозиңия өзінің реттеушілік қызметін атқара алады. Диспозиңия - мінез-қүлықтың үлгісі. Диспозиңия үш түрлі болады: а) жай диспозиңия, егер мінез-қүлықтың мазмүны ашылмаса; б) бейнеленген диспозиңия - мінез-құлықтың барлық мэнді белгілері анықталса; в) сілтемелі диспозиңия - егер құқықтық норма диспозициясы анықталған басқа кұқықтық нормаға сілтеп нүсқаса. Құқықтық норманың санкңиясы - құқыктық норманың диспозиңиясы бұзылған жағдайда қолданылатын жағымсыз шараны көрсететін құқықтық норманың бөлшегі.

Санкңияда мемлекет қандай іс-эрекеттерді, мінез-құлықты қолдамайтынын көрсетеді. Санкцияның түрлері:

а) абсолютті - анық,

б) баламалы,

в) салыстырмалы.

Заң (басқа да нормативтік қүқықтық актілер) - норматнвтік акт болып саналады. Оның құрылымы ерекше. Заң баптардан тұрады. Бір занда бір, бірнеше, ондаған баптар болуы мүмкін. Ал заңның бабы бір немесе бірнеше қүқықтық нормалардан түруы мүмкін. Егер заңның бабына бір норма болса, бап пен норма сәйкес келеді. Бапта екі норма да болуы мүмкін. Онда, әрине баптың мазмүны норманың мазмүнынан кең болады. Мысалы, Қазақстан Республикасының Конституциясының 34-бабы екі қүқықтық нормадан түрады:

Әркім Қазақстан Республикасы Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың қүқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен ар- намысын құрметтеуге міндетті.
Әркім Республиканың мемлекеттік рэміздерін қүрметтеуге міндетті.

Кейде бір қүқықтық норма бірнеше баптан түруы мүмкін.

Заңның бабында кейде норманың тек бір бөлігі ғана болады, ал басқа бөліктерін тағы екінші, үшінші баптардан немесе басқа нормативтік актілерден іздеуге тура келеді. Бүдан қүқық нормасын заңның бабынан ажыратудың қажеттілігі туындайды. Мүның өзі сірэ нормативтік актінің бір бабында кейде екі, үш жэне одан да көп нормалардың кездесуінен болады. Кейбір актілер, мысалы, қүқықтың басқа салаларында қызмет ететін актілер санкцияларды білдіруге маманданған болыпкеледі.

Егерде қүқық нормасының қүрамындағы қүрылымдық элементтердің қайсы біреуі болмаса, онда ол өзінің реттеуші рөлін орындай алмайды. Сондықтан да нормаларды жасағанда заң шығарушы оның эрбір бөлігін арнайы жазып алуы қажет немесе оған тиісті сілтеме жасау жөн. Ал ол норманы жүзеге асырушы өзінің істерін заң жөнімен сауатты құру үшін норма элементтерінің барлық байланыстарын ескеруі тиіс.

Құқық нормасы құқықтың басқалай көріністерінен өзінің құрылымымен, сондай-ақ маңызды белгі-нышандарымен ерекшеленеді. Құқық нормасы, оның ішіңде бәрінен бұрын жеке-дара ұйғарымнан ерекшеленеді. Жеке-дара ұйғарым нормаға негізделеді жэне бір рет қана орындаумен тэмамдалады. Жеке-дара ұйғарым дэлме-дэл белгілі бір оқиға ғана жалғыз бір жолғы әрекетке ғана, нақты, дерегі белгілі бір адамға ғана орналады. Басқа жағынан алып қарағанда құқық нормасы құқықтың жалпы принциптерінен ерекшеленеді. Құқық принциптері норматвитік сипатта болса да, деғенмен озін құқық нормасы арқылы көрсетеді, озін анықтап дәлелдеуді қажет етеді, гипотеза мен санкцияға тікелей шықпайды. Онсыз құқықтық реттеудің айқындылығын көз алдымызға елестетудің өзі қиын.

Қандай бір норма болмасын оның қайсы түрге жататынын айқындап, анықтап алуға қызмет ететіндер құқықты жақсылап түсінуі, толығынан алғанда не үшін қажет болатынын анықтау, реттеушілік мүмкіншіліктерінің қандай дәрежеде екендіктерін біліп алу болып табылады. Заң нормаларын жіктеуғе оларды реттеуші жэне қорғаушы (сақтаушы) деп бөлу жіктеудің ең бастысы болып табылады. Белгілі бір шамада мұның өзі де шартты ғана. Олай болатын себебі, эрбір норма адамдардың еркі мен ықтиярына, санасына ықпал ете отырып, оның мінезін, жүріс-тұрыстарын реттейді. Соның өзімен олардың мінездерін, жүріс-тұрыстары тікелей реттелетін тэрізді. Қорғау нормалары заң алдындағы жауаптылықтың жэне субъективті құқықтарды қорғаудан басқалай да мэжбүрлеу шараларын белгілейді. Оларды қолданудың тэртіптік реттері мен жөн-жосықтарын анықтайды. Мұнда адамдардьщ мінездерінің, жүріс-түрыстарының реттелуін жанамалай түрде жүргізілетін іспетті болады. Сонымен алдын-ала қарастырылған санкцияның сипаты мен оның қай салаға жататындығына байланысты кұқық қорғау нормалары, азаматтық құқық қорғау нормалары, экімшілік құқық қорғау нормалары деп, қылмыстық құқық қорғау нормалары деп сараланады. Нақ осы аталған сараларының нормалары негізінен алғанда қоғамдық қатынастарды сақтап, қорғауға маманданған болып келеді.

Кұқық нормасы құқықтың басқалай көріністерінен өзінің кұрылымымен, сондай-ақ маңызды белгі-нышандарымен ерекшеленеді.

Құқық нормасы, оның ішінде бәрінен бұрын жеке-дара ұйғарымнан ерекшеленеді. Жеке-дара ұйғарым нормаға негізделеді жэне бір рет қана орындаумен тэмамдалады. Жеке-дара ұйғарым дәлме-дәл белгілі бір оқнға ғана жалғыз бір жолғы эрекетке ғана, нақты, дерегі белгілі бір адамға ғана орналады. Басқа жағынан алып қарағанда құқық нормасы кұқықтың жалпы прннциптерінен ерекшеленеді. Құқық принциптері норматвитік сипатта болса да, дегенмен өзін құқық нормасы арқылы көрсетеді, өзін анықтап дэлелдеуді қажет етеді, гипотеза мен санкцияға тікелей шыкцайды. Онсыз құқықтық реттеудің айқындылығын коз алдымызға елестетудің озі қиын.

Ол қатынастардың басым көпшіліғі бостандықты, эділеттікті, тендікті, адамгершілікті жэне қоғамның экономикалық, саяси, элеуметтік, рухани, мэдени т. б. даму бағыттарын қамтып, реттеп, басқарады. Бұл басқарудың негізгі бағыттары, қағидалары Конституцияда жэне зандарда көрсетілген. Норма - көп қатынастардың мазмұнын, орындалу бағыттарын, әдіе- тәсілдерін алдын-ала анықтап, көрсетіп отырады. Болашақ қатынастың, оны реттеудің, орындалуының "ұлгісін" жасайды. Міне, осы "үлгілерді" зерттеу арқылы ғалымдар мемлекеттердің откен тарихымен танысып жатады.

Нормативтік актілердің көпшілігі өзгермей қатынаетарды көп жылдар дұрыс, жақсы реттеп, басқарып тұрақты нормаға айналады. Бұл екі жақты әлеуметтік тұрақты проңесті типизация деп атайды. Мұның маңызы өте зор. Заңдылықты нығайгуға, құқықтық тэртіпті сақтауға зор ұлес қосады. Нормативтік актілер, мемлекеттік норма, оның орындалуы жалпы қоғамдық міндет, оны халық түсінеді, біледі.

Нормативтік-құқықтық актілердің мазмұнының сипаттамасы:

Бұл актілерді мемлекеттің билік өкілеттігі бар органдары қабылдайды. Қабылдаудың занды тэртібі болады. Оны орындау міндетті.
Бұл процесте мемлекеттің егемендігі іске асып отырады. Оның маңыздылығын қабылданған нормативтік актілерден көруғе болады.
Нормативтік актілердің мазмүны қүқықтық нормалармен сэйкес, дәлме- дэл болуға тиісті. Өйткені мемлекеттік орғандар "акті" - деғен атпен әртүрлі мағынада құжаттар шығарып жатады.
Нормативтік актілер заңды бөлу үшін міндетті түрде тиісті нысанында шығарылады. Онда барлық реквизиттері көрсетілуі қажет.

Сот төрелігінің қағидалары:

адамдардың кінэлі екендіғі заңды күшіне енген сот үкімімен танылғанша ол қылмыскер емес деп есептеледі;
бір құқық бұзушылық үшін ешкімді де қайтадан қылмыстық немесе экімшілік жауапқа тартуға болмайды;
айыпталушы өзінің кінэздігін дәлелдеуге міндетті емес;
адамның кінэлі екендігі жөніндегі кез келген күдік айыптаушының пайдасына қарастырылады.
заңсыз тэсілмен алынган айғақтардың заңды күші болмайды.
қылмыстық занды ұқсастығына қарай қолдануға жол берілмейді (Конституцияның 77-бабы) .

Құқықты қолдану - бұл қүқықты жүзеғе асырудың ерекше нысаны. Ол субъектілердің билік органдарының комегінсіз оз құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыра алмауы жағдайында қажет. Қолдану мына белгілермен сипатталады:

қүқықты тек осыган өкілетті қүзіретті органдар гана қол-данады;
биліктік сипатқа ие;
іс жүргізушілік нысанда жүзеге асырылады,
сәйкес жеке, биліктік (қүқыққолданушы) актіні қолданумен байланысты;
үш кезеңнен қүралады:істің іс жүзіндегі негізін анықтау; бүл кезде іс бойынша объективтік шындық анықталып, барлық занды маңызы бар ақпараттарды жинау жүзеге асырылады; істің заңды негізін анықтау; бүл кезде қүқыққолданушы осы қогамдық қатынасты реттейтін қүқықтың саласын, институтын жэне нормасын таңдайды; істі шешу; бүл кезде құқық нормасының негізінде ресми магынадағы биліктік сипаттағы жеке акт қабылданады. Шешім қабылдау қорытынды эрі негізгі кезең болып табылады. Бүдан кейін шешім орындалуы жэне нақты қоғамдық қатынас іс жүзінде реттелуі тиіс.

Екінші кезенде, яғни, нақгы қүқық нормасын тандауда, нормалардың қарама- қайшылығы жэне күқықтағы олқылықтар сияқты қүбылыстарды кездестіруге болады.

Занды қарама-қайшылықтар - бүл бір қоғамдық қатынастарды реттеуші қүқықтық актілер арасындағы қарама-қайшылықтар. Олар қүқықтық жүйеге келіспеушіліктерді, кемшіліктерді экеледі, қүқыққолдану тәжірибесінде ыңғайсыздықтар туғызады, заңнаманы қолдануды қиындатады. Қарама-қайшылықтардың түрлері:

Конституңия мен басқа барлық актілер арасындағы: басымдылық Конституцияға беріледі;
зандар мен заңға сэйкес актілер арасындағы: заңдарға басымдылық беріледі;
бір органның актілері арасындағы: уақыты бойынша кейін қабылданған актіге басымдылық беріледі;
эр түрлі органдар қабылдаған актілер арасындағы: жоғары түрған органның актісіне басымдылық беріледі.

3. Құқықтағы олқылықтар

3 Құқықтағы олқылықтар

Құқықтағы олқылықтар - бұл қолданыстағы заңнамада қажетті заң нормаларының толығымен немесе жартылай болмауы.

Олқылықты жаңа құқық нормасын қабылдау арқылы құқықшығармашылық проңесінің комеғімен жоюға болады.

Олқылықтарды құқыққолдану проңессі арқылы жеңуғе болады себебі, бұл кезде ешбір жаңа нормалар қабылданбайды: не күішқ үқсастығы, не заң үқсастығы қолданылады.

Заң ұқсастыгы - бұл нақты бір занды істі осыған ұқсас істі шешуге бағытталған құқықтық норманың негізінде шешу. Құқық үқсастығы - бұл нақты заңды істі құқықтың жалпы қағидалары мен мэні негізінде шешу. Құқықтағы олқылықтарды жеңудің бұл әдісі ұқсас істі шешуге байланысты осы кұқық саласында, ұқсас құқық саласында да нақты нормалар болмаған жағдайда ғана қолданылады.

Құқықтағы қарама - қайшылықгарды шешудің әдіегері - бұл оларды жоюға байланысты нақты тәеілдер, құралдар, механизмдер жэне рэсімдерді айтамыз. Қарама - қайшылықтың сипатына байланысты қандай да бір эдіс, нысан қолданылады, туындаған қарама - қайшылықты жою немесе құқықтық тығырықтан шығудын қандай да бір жолы тандалады. Құқықгағы қарама - қайшылықтарды шешудің ең көп таралған түрі келесідей:

талқылау;
жаңа актіні қабылдау;
ескі актіні жою;
қолданыстағы құқықты нақтылау немесе өзғерістер еңгізу;
сот, экімшілік, төрелік жэне аралық сот талқысы;
заңнаманы жүйелеу;
келіссөздер үрдісі, келісу комиссиясын құру;
конституңиялық эділеттілік;
кұқык қолдануды жетілдіру теориясымен практиканың байланысы;
халықаралық рәсімдер.

4 Заңдылық және күкыкгык тәртіп

Қоғам тәртіпке, зандылыққа негізделіп, соған арқа сүйеп қалыптасып, өмір сүре алады. Қоғамда тэртіп болмаса, ол қүлдырайды, қирайды, оның келешегі болмайды. Мүны адамдар ежелден-ақ жақсы түсіңген. Сондықтан да қоғамда тэртіп адамдардың мінез-құлқын, іс-эрекетін реттейтін қағидалардың, есерімен орнатылады. Қоғамдағы барлық қарым-қатынасты қүқықтық реттеу өте күрделі; ол көп салалы, көп жүйелі проңесс. Қүқықтық басқарудың екі күрделі бағыты: қүқықтың қоғамдағы қатынастарға тиғізетін әсері, ықпалы жэне қүқықтық реттеудің, басқарудың ролі. Бүл екі проңесті қосып айтқанда - қатынасты қүқықтық реттеудің, басқарудың механизмі дейді.

Қоғамдағы қатынасты қүқықтық реттеу механизмі қүрылымының элементтері: күқықтық норма, қүқықгық қатынас жэне заңды қүқық пен міндеттің орындалуы туралы акті.

Қүқықтық норма - арқылы қоғамдағы зандылықтың, тэртіптің талабы, мазмүны, шеңбері, мүдде-мақсаты анықталады; олардың орындалу бағыттары, жолдары, тәсілдері көрсетіледі. Егер дүрыс орындалмаса, жауапкершіліктің түрлері көрсетіледі.
Қүқықтық қатынас арқылы субъектілердің арабайланысын мүдде- мақсатын, қүқық пен міндеттерін анықтап, біліп отырады. Ол мүдде- мақсаттарды қандай нормативтік актілер арқылы іске асырады; қатынастың басталуы мен аяқталуы көрсетіледі.
Занды құқық пен міндеттің орындалуы туралы актіде қатынастың толық орындалып, аяқталуы; мүдде-мақсаттың екі жақты іске асуы; дұрыс орындалмаса себептері көрсетіледі, оны түзеу, орындау жолдары анықталады.

Осы үш элементтерге сәйкес қатынасты реттеу механизмі үш кезеңге болінеді: қатынастың басталуы, ол қатынасты реттеу үшін жаңа норманың өмірге келуі, субъектілердің құқықтары мен міндеттерінің орындалуы. Қоғамдық қатынасты құқықтық реттеу механизмінің жақсы сапалы жұмыс атқару үшін субъектілердің рухани сана-сезімі, қүқықтық білімі, мамандық тәжірибесі жоғары дәрежеде болуы керек. Мемлекет осы мәселелерге зор көңіл бөледі.

Себебі бүл механизмнің алдында түрған мақсат қоғамдағы ең күрделі, аса жауапты мүдде-мақсат - ол нормативтік актілердің дүрыс, уақытында орындалуын қамтамасыз ету.

Заңцылық пен қүқықтық тэртіптің арақатынасы мыналардан көрінеді.

қүқықтық тэртіп қүқықтық тэртіптің мақсаты болып табы-лады; қүқықтық тэртіпке жету үшін зандар мен басқа да нор-мативтік-қүқықтық актілер қабылданады, заңнаманы жетілдіру жүзеғе асырылады, заңдылықты нығайтуға байланысты шаралар қолданылады;
қүқықтық реттеуді жетілдіру мен заңдылықты қамтамасыз етуден басқа тәсілдермен қүқықтық тәртіпке жету мүмкін емес;
зандылықты нығайту қүқықтық тэртіпті нығайтуға алып келеді;
қүқықтық тэртіптің нақты мазмүны заңдылықтың мазмү-нына байланысты болады.

Зандылық - бүл қоғамдық қатынастардың барлық қатысушыларының қүқық нормаларын қатаң түрде сақтауы.

Зандылық үшін екі жақ тэн: а) мазмүнды жағы - бүл қүқықтық, эділ, ғылыми негізделген зандардың болуы; э) формальды жағы- бұл оларды орындау, себебі, орындаусыз ең кемшіліксіз зандардың болуының өзі де жеткіліксіз. Зандылықтың субъектілері болып қоғамцық қатынастарцың барлық қатысушылары табылады, нақты айтқанда: мемлекет жэне оның орғандары; қоғамдық жэне басқа да үйымдар; еңбек үжымдары; лауазымды түлғалар; азаматтар. Зандылықтың объектісі болып занды міндетті тұлғалардың жүріс- тұрысы, олардың санасы, еркі мен эрекеттері табылацы. Зандылықтың қағидалары - бұл зандылықтың мазмұнын ашатын неғізгі идеялар, бастамалар. Оларға мыналар жатады:

заң үстемдігі - барлық нормативтік жэне жеке құқықтық актілердің занға бағыныстылығын білціреці;
зандылықтың тұгастығы - нормативтік актілерді түсіну мен қолдану елдің бүкіл аумағында бірдей болуы тиіс дегенді білдіреді;
заңдылықтың мақсатқа сәйкестігі - қүқықшығармашылық жэне қүқықты жүзеге асыру қызметінің қоғамның мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін ең дүрыс түрлерін қатаң түрде заңдардың шегінде тандау қажеттігін, заңдылық пен мақсатқа сәйкестілікті қарамақарсы қоюды болдырмауды білдіреді, яғни, мақсатқа сәйкестілікті себеп қьілып заңды бүзуға жол берілмейді;
зандылықтың шынайылығы - қүқықтық ережелердің барлық қызмет түрлерінде іс жүзінде орындалуына жетуді жэне оларды кез-келген түрде бүзу міндетті түрде жауапкершілікті көздейтінін білдіреді. Қүқықтық тэртіп - бүл субъектілердің қүқықтық мінез-құлығымен сипатталатын қоғамдық қатынастар жүйесі; бүл элеуметтік байланыстардың реттелу жагдайы, заңдылықтың шынайы қоғамдық қатынастарға айналуының нәтижесі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.