Мемлекет нысаны жайлы

КІРІСПЕ 3
1.Мемлекет нысаны туралы ұғым 4
2.Мемлекеттің басқарудың нысаны 7
3.Мемлекеттің аумақтық құрылымы 15
4.Мемлекеттің саяси режимі 20
ҚОРЫТЫНДЫ 23 ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24

Соңғы он бес жыл ішінде біздің республикамыздың мемлекеттік саясатында және мемлекеттік құрылымында елеулі өзгерістер болуда.Бұл өзгерістердің негізгі себептерінің бірі – тоталитарлық жүйенің апатқа ұшырауы,КСРО-ның күйреуі және оның сынақтарында жаңа егеменді мемлекеттердің пайда болуы.Қазіргі ыдыраған мемлекет пен құқықтың дамуына курделі процесстер,қазіргі заманның азаматтық қоғамының талаптарына сәйкес келетін жаңа тәуелсіз мемлекеттерде мемлекеттік және құқықтық жүйенің қалыптасуы жүріп жатыр.
«Мемлекет нысаны » атты жұмысысыздың такқырыбы өте қызыөты да күрделі болып табылады.Бұл тақырыпты пайымдай отырып қазіргі кезеңде дербестігін алған біздің мемлекетіміздің қандай екенін ,оның қалыптасуын ұғынуға болады.Мемлекетіміздің республикп екендігі атынан айқын болса,унитарлық екендігін біз Конституциямыздан айқын көре аламыз.Енді міне бұл терминдердің а тарында не жатқанын зерделеп,оның маңызы мен мәндерін түсінуге күш саламыз.Осы жұмысты атқара отырып біз өз мемлекетімізді,оның атқару органдарының алатын орнын білетін боламыз.Сондықтан біз зерттеуіміздің арасында мемлекеттердің ерте заманғы нысандарын да сөз арасында келтіреміз.

1. Сапарғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының конституциялық құқығы Алматы «Жеті-Жарғы»1998
2. Основы государства и права.Под ред.Сапаргалиева Г.А.,2000
3. Булгакова Д.А.Мемлекет және құқық теориясы,А.,2003ж.
4. Жоламан Қ.Дү,Мұхтарова А.Қ.,Тәукелев А.Н.Мемлекет және құқық теориясы,А.,2000ж.

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1.Мемлекет нысаны туралы ұғым 4
2.Мемлекеттің басқарудың нысаны 7
3.Мемлекеттің аумақтық құрылымы 15
4.Мемлекеттің саяси режимі 20
ҚОРЫТЫНДЫ 23 ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24

КІРІСПЕ
Соңғы он бес жыл ішінде біздің республикамыздың мемлекеттік саясатында және мемлекеттік құрылымында елеулі өзгерістер болуда.Бұл өзгерістердің негізгі себептерінің бірі - тоталитарлық жүйенің апатқа ұшырауы,КСРО-ның күйреуі және оның сынақтарында жаңа егеменді мемлекеттердің пайда болуы.Қазіргі ыдыраған мемлекет пен құқықтың дамуына курделі процесстер,қазіргі заманның азаматтық қоғамының талаптарына сәйкес келетін жаңа тәуелсіз мемлекеттерде мемлекеттік және құқықтық жүйенің қалыптасуы жүріп жатыр.
Мемлекет нысаны атты жұмысысыздың такқырыбы өте қызыөты да күрделі болып табылады.Бұл тақырыпты пайымдай отырып қазіргі кезеңде дербестігін алған біздің мемлекетіміздің қандай екенін ,оның қалыптасуын ұғынуға болады.Мемлекетіміздің республикп екендігі атынан айқын болса,унитарлық екендігін біз Конституциямыздан айқын көре аламыз.Енді міне бұл терминдердің а тарында не жатқанын зерделеп,оның маңызы мен мәндерін түсінуге күш саламыз.Осы жұмысты атқара отырып біз өз мемлекетімізді,оның атқару органдарының алатын орнын білетін боламыз.Сондықтан біз зерттеуіміздің арасында мемлекеттердің ерте заманғы нысандарын да сөз арасында келтіреміз.
Соңғы жылдары біздің заңгер-ғалымдарымыз Мемлекет және құқық теориясы пәніне бірнеше оқулықтар жариялап үлгерді.Міне бұл еңбектермен қатар орыс тілді оқулықтарда пайдаландым.
Бастапқы айта кететін жайт мемлекеттің мәні,құрылымы мен қалыптасуы туралы сұрақ бір-бірімен едәуір ажыратылатын екі сұраққа бөлінеді:мемлекеттің пайда болуы және оның дамуы туралы сұрақтар осы мәселені қамти алады.Мемлекеттің пайда болуы туралы сұрақтарға қоғамда мемлекет деп аталатын құбылыстың қалыптасуы туралы сұрағы болып табылады.Мемлекеттің дамуы туралы сұрақ-мемлекеттің қайта өрлеуі мен оның бүгін көріп отырған нысандарға ие болуы қандай факторлардың әсерінен болғандығы туралы сұрағы болып табылады.Мем лекеттің мәні және құрылымын білу үшін міндетті түрде оның нысандары мен типологиясы зерттелуі қажет.Әрине,моншама ауқымды тақырыпты бірден түпкілікті саралау қиынға соғады.Алайда берілген жұмысымда аталған сұрақтардың барлығында құрастырғым келеді.

1.Мемлекет нысаны туралы ұғым.
Мемлекет нысаны туралы ұғым маңызды мазмұндық сипаттама болып саналады.Әдіснамалық жағынан алып қарағанда мұның маңызды екендігінде сөз жоқ.Мемлекет нысаны деп мемлекеттік билікті ұйымдастыру мен оның құрылымын айтады.Мұндағы мағызды мәселе:мемлекет нысаны теория жүзінде ғана емес,оның іс жүзінде саяси сәнінің жоғары дәрежеге дейін көтерілуі.Мемлекеттегі биліктің қалай ұйымдастырылып,қалай жүзеге асырылып жатқандығының мемлекеттік басшылықтың нәтижелілігі ,басқарудың ұтымдылығы,үкіметтің мәртебелілік беделі мен қадырының дәрежесі және оның тұрақтылығы,елдігі заңдылық пен құқықтық тәртіптің ахуалы.жайы мен күйі көрініп тұрды.Міне,мемлекеттік нысаны мәселесі аса маңызды саяси аспектісінің осыларға байланысты болып келетін себебі осы.Мемлекет нысаны,яғни мемлекеттік биліктің құрылымы,оны ұйымдастрыру мағынасы жағынан алып қарағанда әр түрлі аспектілер түрінде көрінеді.
Біріншіден-бқұл мемлекет пен басқарудың жоғары органдарын құру және ұйымдастырудың белгіленген тәртібі.
Екіншіден - бұл мемлекеттің аумаөтыө өқрылысын жасаудың тәсілі,орталық аймақтық және жергілікті билік пен басқарулардың өзара қатынастарын белгілеудің тәртібі.
Үшіншіден-бұл мемлекеттік (саяси)билікті жүзеге асырудың әдістері,амалдары мен жолдары.
Сонымен мемлекет нысаны негізгі үш элементтен,атап айтқанда:мемлектті басқару нысаны,мемлекеттің құрылымы нысанның және мемлекеттік,саяси тәртіп нысаннан синтезделледі (түзеледі).Осы корсетілген мемлекеттік нысаны жөніндегі түсінік бірден қалыптаспаған.Ұзақ уақыттар бойы бұл түсінік басқару нысаны мен мемлекеттік құрылымы нысаннан тұрды деп есептелініп жүрді де,кейінірек оған саяси режим,саяси өзгермелілік (динамика)те қоса өарастырылатын болды.Конституциялық құқықта мемлекет нысанын жіктеудің өзіндік ерекшеліктері бар.Ол мемлекеттік биліктің бөлінуі және тұтастығы осы тұрғыдан қарағанда мемлекет нысанын поликратиялық(көп билікті) монократиялық (жеке адам билігі ) деп ажыратады.
Мемлекеттің сыртқы нысаны мен ішкі мазмұнының диалектикалық бірлігі байқалады.Мемлекеттің нысаны қоғамның экономикалық ,мәдени,рухани мазмұнына байланысты.Демократиялы мемлекеттер туралы айтатын болсақ,олар тек қана республика немесе шектелген монархия түрінде өмір сүреді.Ал шығыс мемлекеттер көбіне монархия болатын жақсы мәлім.Қытай ,Үндістан,Египет,Англия,АҚШ мемлекеттерінің философтары Аристотель.Монтескье,Локк,Вашингтон ,де Голль мемлекеттің нвсанына кқп көңіл бөлген.Мемлекеттің мазмұны оның нысанынан бөлінбейді,олар бір-бірмен тығыз байланыста дамиды.
Тәуелсіз Қазақстан екі жылдан кейін,1993 жылғы Конституцияның орнына екінші 1995 жылғы Конституция алынды.Бұл соңғы Конституция мемлекеттің сыртқы нысанын өзгертіп,Қазақстанда президенттік республиканың саяси жүйесі құрылды.
Поликратиялық мемлекет нысаны - биліктің мемлекеттің әртүрлі органдарының арасында бөлінуі(парламент-заң шығарушы,мемлекет басшысы және үкімет-атқарушы,соттар-сот билігі)өзін-өзі тежеу мен тепе-теңдік принциптермен,аумақтың өзін-өзі басқару арқылы жүргізіледі.
Монократиялық мемлекет нысаны - белгілі бір органның немесе лауазымды тұлғаның жеке билігімен сипатталады.
Мемлекет нысаны мынадай сұрақтарға жауап береді.Мемлекеттік билік қандай принциптерге және қандай территориялық ерекшелікке байланысты құрылған ,мемлекеттің жоғары органдары қалай құрылады ,олар өзара және халықпен қандай байланыста жұмыс істейді,олар қандай әдістермен жүзеге асырылады.
Мемлекет нысаны дегеніміз - басқару нысанына және саяси (мемлекеттік)режиміне сәйкес мелекеттік биліктің ұйымдастырылуы,мемлекет формасы сол мемлекеттің қалыптасуы мен дамуының нақты тарихи жағдайына байланысты болады,оған мемлекеттік тарихи типі мен мәні әсерін тигізеді.Мысалы феодалдық типтегі мемлекеттік басқарудың монархиялылық формасы сәйкес келді,ал буржуазиялыққа республикалық.Мемлекет формасы көп жағдайда елдегі саяси күштерге байланысты дамиды.Мысалы:буржуазиалық ревалюциялар (Англиядағы) буржуазия мен феодалдық келісімге келуіне әкелді,соның нәтижесінде конституциялық монархия пайда болды.Мемлекет формасына мемлекеттің ұлттық құрамы ,тарихи дәстүрлер,мемлекеттің территориялық көлемі,басқа да факторларға әсер етуі мүмкін.
Мемлекет формасы мына мәселелерге жауап береді:мемлекеттік билік қандай принципке сүйеніп,қандай территориялық негізге құралған ,мемлекеттің ең жоғарғыи билік органдарының құрылысы ,олардың арасындағы және халықпен өзара байланыстылығы.
Мемлекет формасы ретінде мемлекеттік басқару формасына ,мемлекеттік құрылысына және саяси режимге байланысты мемлекеттік билік ұйымдарының құрылуы түсіндіріледі.Мемлекет формасы нақты тарихи қалыптасуы мен даму жағдайларына байланысты.
Мемлекет формасы мемлекеттік ұлттық құрамы,тарихи дәстүрлері,елдік теориялық көлемі және тағы басқа факторлар әсер ете алады.Мемлекет басқару формасы мен саяси өкіметтің негізгі институттарының құрылысына қарай да әр түрлі болады.Мемлекеттің белгілері оның алғышарттарындағы көріністерден тарихи процестер барысанда мемлекеттің нысанына айналады.
Мемлекеттік нысаны (формасы)дегеніміз адамдар арасындағы,адамдар мен мемлекет арасындағы,мемлекет пен адамдар арасындағы оларды басқару процесінде (саяси режим)өзара саяси қарым-қатынасына айқындайтын (басқару нысаны)және мемлекеттік әкімшілік аумақтық бөлінуін аймақтық құрылым ұйымдастыра алатын мемлекеттік құрылымы болып табылады.

2.Мемлекеттің басқарудың нысаны
Басқару нысаны - жоғары мемлекеттік билікті ұйымдастырумен оны құру тәртібі.Басқару нысанының сипатыт түптеп келгенде қоғамның түріне байланысты болады.Айырбастың экономикалық арқауларына қатысы жоқ және орталықтандырылған мемлекеттік билікткің күшімен бірігуге мәжбүр қоғамда басқарудың табиғи тұрпаты монпрхия болып табылады.Басқару нысаны жерге фоедалдық меншік жүйесінің иерархиясымен және монархтық меншікпен тұтасып жатпаса ол деспоттық түрге ие болады.Ептің саяси жағынан тең субъектілер меншік иелері арасындағы алмасуға негізделген қоғам үшін басқарудың республикалық нысаны тән.
Басқару нысаны,сондай-ақ,әлеуметтік-саяси күштерге және өзара күрестің нәтижелеріне,жекелеген елдердің тархи ерекшеліктеріне,елге саяси процестердің ықпалына да байланысты қалыптастырады.Айталық,Ресейде басқарудың демократиялық тұрпатын қалыптастырудағы қиындықтар оның қоғамдық құрылысындағы өзіндік ерекшеліктеріне байланысты болып отыр.Әлеуметтік факторларға негізделген саяси режим мемлекеттегі нақты қалыптасқан тарихи жағдайларға сәйкес басқару нысанына ықпал етеді.Бұл ретте әлемдік және жеке халықтардың тәжірибелері де пайдалану мүмкін.
Басқарудың тарихи нақты қалыптасқан нысандарына байланысты мемлекет теориясы басқаруды бірнеше түрге бөледі.Оның ішінде ең көп тарағаны мемлекеттің нысанын билеушілердің санына қарай бөлу.Егер билік, бір адамның қолында болса - монархия көп адамның қолында болса-демократия,халықта болса-демократия немесе республика.
Мемлекеттің тура аттарын жіктеуді Геродотта айтып кеткен екен. Мемлекеттің түрлеріне байланысты басқа да пікірлер көп.Дегенмен, Геродоттың басқару нысанын бөлу жөніндегі пайымдаулары бізге шейін жетті.Геродот айтқан аристократтық нысаны мемлекеттің дамуы барысында ығыстырылып,қазір монархия мен республиканың айырмашылығы туралы тұжырымдар қалыптасты.
Басқару нысаны ретінде монархияның кейбір ерекшеліктері мынадай:
1)Бір адамның - монархтық(фараон,король,патша,импер атор,ұлы князь,шах,әмір т.б.)өмір бойы жоғары билікке ие болуы;
2)Жоғары бөліктің сабақтастығы мұрагерлерге берілу арқылы,шешіліп отырады;
3)Монарх мемлекеттік өкілдікті өз құқық бойынша алады;
4)Монархтық мемлекет басшы ретінде заңды жауапкершілігінің болмауы. Дегенмен,бұл белгілердің нақты жүзеге асырылмаған мысалдары да көп. Византияда билік құрған 109 императордың 74-і өлтіріліп,олардың орнына мұрагерлері отырмаған.Тарихи даму барысында монархиялық билікке де елеулі өзгерістер жасалды.Бірқатар елдерде король билігіне конституция мен парламент арқылы шектеулер қойылады.
Монархияның екі түрі бар:шексіз(абсолюттік)монархияда монарх мемлекеттегі жалғыз жоғары басқарушы орган болып табылады.Бұндай жағдайда монарх заң шығару функциясын жүзеге асырады,атқарушы органдардың қызметіне басшылық жасайды,сот билігіне бақылау жасайды. Басқару нысаны ретінде Республиканың мынадай ерекше белгілері болады:
1)мемлекеттік органдардың белгілі бір мерзімге сайлануы;
2)мемлекеттік басшының белгілі бір мезгілге сайлануы;
3)мемлекеттік биліктің өз құқықтары бойынша емес,тәуелсіз халықтың тапсыруы бойынша жүзеге асырылуы;
4)мемлекет басшысының заңды жауапкершілігі болуы;
Тарихи кезеңдерде республиканың бірнеше түрлері болған.Айталық, буржуазиялық республика азаматтық қоғамды саяси ұйымдастыруға қабілетті.Азаматтардың теңдігі олардың саяси жағынан біреуіне мүмкіндік береді.
Қазіргі кездегі республикалық басқару үшке бөлінеді: парламенттік, республикалық ,аралас.Бұлардың бір-бірінен айырмашылығы: жоғары билік органдарының парламент немесе президенттің қайсысы үкіметті құрайды және оның жұмысына бағыт береді және қайсысының алдында үкімет мемлекет нысаны туралы ұғым маңызды мазмұндық сипаттама болып саналады. Әдіснамалық жағынан алып қарағанда мұның маңызды екенінде сөз жоқ. Мемлекет нысаны деп мемлекеттік билікті ұйымдастыру мен оның құрылымын айтады. Мұндағы маңызды мәселе: мемлекет нысаны теория жүзінде ғана емес,оның іс жүзінде саяси мәнінің жоғары дәрежеге дейін көтерілуі.Мемлекеттегі биліктің қалай ұйымдастырылып, қалай жүзеге асырылып жатқандығынан мемлекеттік басшылықтың нәтижелілігі,басқарудың ұтымдылығы,үкіметтің мәртебелік беделі мен қадірінің дәрежесі және оның тұрақтылығы,елдегі заңдылық пен құқықтық тәртіптің ахуалы,жайы мен күйі көрініп тұрады.Міне, мемлекеттік нысаны мәселесі аса маңызды саяси аспектісінің осыларға байланысты болып келетін себебі осы мемлекет нысаны,яғни мемлекеттік биліктің құрылымы, оны ұйымдастыру мағынасы жағынан алып қарағанда әртүрлі аспектілер түрінде көрінеді.
Біріншіден-бұл мемлекет пен басқарудың жоғары органдарын қару мен ұйымдастырудың негізгі тәртібі.
Екіншіден-бұл мемлекеттің аумақтық құрылысын жасаудың тәсілі,орталық аймақтық және жергілікті билікпен басқарулардың өзара қатынастарын белгілеудің тәртібі.
Үшіншіден-бұл мемлекеттік(саяси)билікті жүзеге асырудың әдістері, амалдары мен жолдары.Сонымен мемлекет нысаны негізгі үш элементтен, атап айтқанда: мемлекетті басқару нысаны,мемлекеттің құрылым нысаны және мемлекеттік,саяси тәртіп нысанынан синтезделеді(түзіледі).Осы көрсетілген мемлекеттік нысаны жөніндегі түсінік бірден қалыптасқан. Ұзақ уақыттар бойы бұл түсінік басқару нысаны мен мемлекеттік құрылым нысанынан тұрады деп есептелініп жүрді де,кейінірек оған саяси режим, саяси өзгермелілік(динамика)те қоса қарастырылатын болды.
Мемлекет нысандары- саяси өкіметті ұйымдастыру жолдары,басқару нысанын, мемлекеттік ұйымдастыру нысанын және саяси режимді қосып алады. Егер Мемлекеттің негізі санаты мемлекеттегі басты,заңдылық неге байланысты екенін белгілесе, мемлекет нысанысанаты-қоғамда кім және қалай басқарады,қалай ұйымдасқан және ондағы мемлекеттік билік құрылымы қалай қызмет істейді, ол аумақтың тұрғындары қалай біріккен, әртүрлі аумақтық және саяси құрылымдар мемлекетпен қалай қатынаста, қандай әдістері және жолдардың көмегімен саяси билік жүргізілетіндігін көрсетеді.
Мемлекет нысанынан көп жағдайда,қоғамдағы саяси өмірдің өзі, мемлекеттік институттардың беріктігі тәуелді.
Құқық нысанына - оның құрылымы,әлеуметтік-экономикалық факторлар, сонымен бірге табиғи,климат жағдайы,ұлттық-тарихи және діни ерекшеліктер, қоғамның мәдени деңгейінің дамуы әсер етеді.
Мемлекет нысандарының құрамдары(бөліктері):
oo Басқару нысаны- жоғарғы мемлекеттік органдардың құрылуы мен ұйымдасуының тәртібі.Олардың бір-бірімен және тұрғындармен қарым-қатынастары сипатталады.Сонымен бірге,мемлекет нысанының ерекшелігіне байланысты монархиялық және республикалық болып бөлінеді.
oo Мемлекеттік құрылым нысаны - мемлекеттің аумақтық құрылысын, мемлекетпен оның аумақтық бөліктерінің арасындағы қарым-қатынастары көрсетіледі.Мемлекеттік құрылым нысанының түрлеріне унитарлық, федеративтік және конфедеративтік мемлекеттер жатады;
oo Саяси(мемлекеттік)режим-мемлекеттік билікті іске асырудың жолдары мен әдістерінің жүйесін көрсетеді.Осы ерекшеліктеріне байланысты демократиялық,антидемократиялық және саяси(мемлекеттік)режимдерге бөлінеді.
Мемлекеттік басқарудың нысандары- мемлекет нысанының құрамы, ол жоғарғы мемлекеттік өкіметтің ұйымдасуының,оның органдарының құрылуындағы тәртіпті және олардың тұрғындарымен қарым-қатынасын сипаттайды.
Жоғарғы мемлекеттік билікке мемлекет басшысы жатады(монарх не президент),заң шығару органы,үкімет.
Мемлекет басшысының жағдайына байланысты монархияға және республикаға бөлінеді.
Монархия(грек тілінен-жалғыз билеуші)- басқару нысаны, өкімет түгелімен не жартылай жалғыз билеушінің қолына шоғырланады- монархтың(корольдің,патшаның,шахтың ,императордың т.с.с.).
Монархияның белгілеріне:
oo жоғарғы өкімет билігі(монархтың өкіметі) мұра ретінде беріледі;
oo басқаруының уақыты шексіз болады;
oo сайлаушылардың еркінен тәуелсіз болады;
Республика(латын сөзінен-мемлекеттік,қоғамдық іс)- басқару нысаны, мемлекет басшысы сайланады және ауыстырылады,ал оның билігі сайлаушылардың еркімен,не олардың өкілеттік органдарымен белгіленеді.
Республиканың белгілеріне:
oo өкіметтің сайлануы;
oo белгілі уақытқа ғана сайлау;
oo сайлаушылардың еркіне тәуелділік.
Кім үкіметті құрады,ол кімнің бақылауында және кімге есеп береді,осыған байланысты республикалар президенттік,парламенттік және аралас болып бөлінеді.
Президенттік республикаларда(США,Бразилия,Аргент ина,Венесуэла, Боливия,Сирия,т.б.)ол рольді президенттің өзі ғана орындайды, Парламенттік республикаларда(Германия,Италия,Инд ия,Туркия, Израиль, т.б.) - парламент,аралас(Франция,Финляндия, Польша,Болгария,Австрия, т.б.) - Президент пен парламент бірге жүргізеді.
Президенттік республикада,президент парламенттен тәуелсіз сайланады не сайлаушылар коллегиясымен,не тікелей халықпен және бір мезгілде мемлекеттің және үкіметтің басшысы.Ол өзі үкіметті тағайындайды және оның жұмысын өзі басқарады.Бұл мемлекетте парламент үкіметке сенімсіздік вотумын жариялай алмайды,ал президент - парламентті таратпайды.Дегенмен парламент қабылданатын заңдардың көмегімен президент пен үкіметтің жұмыстарын шектеуге мүмкіншілігі бар және бюджетті құрғанда,тағы сондай жағдайларда президентті жұмысынан аластатуы мүмкін(әсіресе ол конституцияны бұзып,қылмыс жасаса). Президенттің өз жағынан,заң шығарушы органның шешіміне тоқтату ветосын қолдануға құқығы бар(латын тілінен - тыйым салу).
Парламенттік республикада - үкімет заң шығарушы органмен құрылады және ол соның алдында жауапты.Парламент дауыс беру арқылы сенімділік не сенімсіздік вотумын тұтасымен үкіметтің қызметіне, үкіметтің басшысына(министрлер,кеңесші төрағасына,премьер-министрге, канцлерге)нақты министрдің өзіне жариялауға құқығы бар.Арнайы түрде мемлекеттің басшысы Президент,не парламентпен не сайлаушылар коллегиясымен,не халықтың тікелей дауыс беруі арқылы сайланады. Дегнемен,мемлекеттік өкімет органдарының жүйесінде,ол өте қарапйым орында:оның міндеттілігі,әдетте өкілетті органдардың қызметімен тежеледі.Яғни,конституциялық монархиядағы мемлекет басшысының қызметінен айырмашылығы өте аз.Шын мәніндегі,мемлекет басшысы болып үкімет басшысы есептеледі.
Аралас(жарты президенттік,жарты парламенттік)республиканың сипатына үкіметтің екіжақты жауапкершілігі жатады-президенттің алдында және парламенттің алдында. Мұндай республикада президент және парламент тікелей халықпен сайланады.Мемлекеттің басшысы президент болып есептеледі. Мемлекеттің сыртқы нысаны мен ішкі мазмұнының диалектикалық бірлігі байқалады.Мемлекеттің нысаны қоғамның экономикалық,мәдени,рухани мазмұнына байланысты.Демократиялы мемлекеттер туралы айтатын болсақ,олар тек қана республика немесе шектелген монархия түрінде өмір сүреді.Ал шығыс мемлекеттер көбіне монархия болатыны жақсы мәлім.Қытай,Үндістан,Египет(Мысыр), Англия, АҚШ мемлекеттерінің философтары Аристотель,Монтескье,Локк, Вашингтон,Де Голль мемлекеттің нысанына көп көңіл бөлген.Мемлекеттің мазмұны оның нысанынан бөлінбейді,олар бір-бірімен тығыз байланыста дамиды.
Тәуелсіз Қазақстанда екі жылдан кейін,1993 жылғы Конституциясының орнына екінші 1995 жылғы Конституция алынды.Бұл соңғы Конституция мемлекеттің сыртқы нысанын өзгертіп,Қазақстанда президенттік республиканың саяси жүйесі құрылды.
Мемлекеттің тарихи даму процесінде оның нысанына бірнеше жағдайлар әсер етеді.Бірінші жағдайда географиялық, климат,тарихи факторлар жатады.Егер мемлекет континентте қалыптасса немесе оның шекарасы теңізге,мұхитқа шықса,бұл екі жағдайда екі мемлекеттің нысаны екі түрлі болады.Аралда орналасқан мемлекеттердің континенттік мемлекеттермен салыстырғанда демократиялық режимдері күштілеу екені байқалады. Шығыс мемлекеттерде бірінші ірі цивилизациялардың дамуы ұлы өзендермен байланысты болды:Қытайда - Хуанхэ,Египтте - Ніл, Вавилонда - Тигр және Евфрат,Үндістанда - Ганг.Шығыс мемлекеттерде -Монархия, Еуропада - шектелген монархия немесе республика құрылған.Ежелгі демократиялық республикалар Жер орта теңізінің жағасында орналасқан мемлекеттерде болғаны жақсы белгілі.Қазақстанның географиялық жағдайы,екі - Ресей және Қытай сияқты ірі мемлекеттермен көршілес болуы,теңізге қашықтығы және ашық жолдың жоқтығы мемлекеттің дамуына едәуір нұқсан келтіріп отыр.
Мемлекеттің құрылысына экономикалық және саяси жағдайлар әсерін тигізеді.Ежелгі - феодалдық немесе шығыс мемлекеттерде рулық қоғамның қалдықтары көп уақытқа дейін сақталып келді(Ману заңдарында,Салистік жинағында - Салическая правда),Орыс мемлекетінің жинағында -Русская правда).Кейін алғашқы қоғамның ыдырау процесінде ол қалдықтар жойылады да мемлекеттің нысаны қатты өзгереді.Мысалы, Үндістанның мемлекет құрылысы туралы қатаң қағида болған:патшаның әділетті болуы,жеке меншікті бұзбайтын,брахмандарды сыйлайтын және олардың айтқан ақылдарын тыңдауы міндетті болған.Бұл туралы Ману заңдарында айтылған.Ресейдің феодалдық мемлекетінде халық жиналысының,соттың,рулық қауымның рөлдері көпке дейін сақталып келді.Саяси жағдай,топтардың арасындағы қарым-қатынастар шиеленіскен жағдайларда демократиялық басқару туралы айту қиын.
Мемлекеттің құрылымына қоғамның,тарихи әдет-ғұрыптары немесе ерекше тарихи жағдайлары да әсерін тигізеді.Ресей,Үндістан,Америка, Мексика мемлекеттері көп ұлттық мемлекеттерге жатады,сондықтан олардың мемлекеттік құрылымдары федерация.Ал Жапония,Германия, Польша бір ұлттық мемлекеттер,бірақ біреулері тұтас мемлекет,екіншілері, мысалы,Германия федерация.Бұл жағдайды анықтау үшін Германияның мемлекеттік процесін және тарихын жақсы білу керек.ХIХ ғасырда Пруссия мен Австрияның гегемония үшін күресі.Пруссияның жеңісімен аяқталды. Бірақ феодализм кезеңінен Германияның каптитализмге көшкенімен, буржуазиялық мемлекеттің қалыптасуы аяқталған жоқ.Сондықтан қазір де немістер бірнеше тәуелді мемлекеттерде тұрады:ФРГ,Швейцария,Австрия- олар федерацияға жатады.
Қазақстан жерінде көне дәуірден қазақтың арғы атасы - түріктер,бергі атасы - қыпшақтар өмір сүрген.ХV ғасырда қазақ хандығы құрылып өзінің тәуелсіз мемлекеті болған.Қазақстан көп ұлтты республикаға айналуы ХХ ғасырда болған.Сондықтан Қазақстан республикамыздың қазіргі Конституциясы біртұтас,бөлінбейтін мемлекет болып жарияланды.
Мемлекеттің нысанына халықаралық жағдай,мемлекеттердің арасындағы қарым-қатынастар және абыройы күшті адамдардың істері де әсер етеді. Отарлық мемлекеттердің басқару нысанына бұрынғы метрополия мемлекеттерінің нысаны үлгі болатыны мәлім.Дамыған елдердің саяси-мемлекеттік құрылысы,олардың демократиялық іс-әрекеттері дамушы елдерге көп әсер етуі объективтік процесс.
Республиканың мемлекеттік құрылысына саяси күшті адамдардың қызметі және жүргізген саясаты әсерін тигізеді:Гитлер,Рузвельт,Шыңғыс хан,Абылай,Перт бірінші,Ататүрік және басқаларын еске алсақ дұрыс болады.Лениннің саясаты бір континенттің мемлекеттеріне 70жылдан аса уақытқа үлгі болды.Тек қана Еуразия емес,Куба,Вьетнам,Корея,Африканың мемлекеттерінің тарихына ықпал жасағаны мәлім.
Оқу әдебиетінде мемлекеттің нысаны көбіне үшке бөлінеді - басқару нысаны,мемлекеттің құрылым нысаны және саяси режим.Ал,негізінде, мемлекеттің нысаны тарихи кезеңмен және әрбір мемлекеттің ерекшеліктерімен байланысты екені мәлім.Сондықтан мемлекеттің әрбір нысанының көп варианттары бар.Мемлекеттердің дамыған кезінде осы үш элементтерінің біреуі бірінші орынға шығады.Қазіргі Ресейде мемлекеттің екінші элементі - Ресей федерациясының негізгі принциптерін сақтау үшін Шешен республикасымен соғыс әдісін қолданғаны белгілі.Бұл Ресей федерациясының мықтылығын көрсету,негізгі принциптерін сақтау үшін істелген саясат.Бұл мемлекеттің құрылым нысаны бірінші орынға қойып отыр.АҚШ 1860-1864 жылдары Солтүстік пен Оңтүстіктің арасындағы соғыс кезінде федерацияны сақтау мақсаты мемлекеттің негізгі нысаны болды. Фашистік режим құрылған кезде мемлекет нысанының саяси режимі бірінші орынға шығады.Бейбітшілік кезде экономикалық дамуы жоғары демократиялық мемлекеттерде басқару нысаны мемлекеттің сыртқы жағдайын белгілейді.Мемлекеттің белгілері және оның түсінігі - мемлекеттің қоғамнан және басқа да қоғамдық ұйымдардан айырмасын білуге көмектесетін,өзіне тән белгілері болады.
Біріншіден,мемлекеттің тұтас аумағы болады,онда сол елдің өз халқы тұрады және оған сол мемлекеттің саяси өктемдігі жүреді.Сол аумақта өмір сүретін адамдар конституциялық құқықтары мен міндеттіктерін пайдаланып сол мемлекеттің азаматтарына айналады.Қандай мемлекет болмасын өзінің аумағын сыртқы басқыншылықтан қорғау үшін көп жағдайларды ұйымдастырады және шешеді.
Екіншіден,мемлекеттің қоғамды,оның қызметін өз жөнінде басқаруға құрылған,ерекше аппараты бар,саяси(өкімет)билігі болады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.