Түбегейлі жақсартуға пайдаланылатын малазықтық біржылдық дақылдар

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Біржылдық дақылдар жиынтығы
2.2. Қазақстанның шөлейт аймағындағы малазықтық дақылдар
2.3. Біржылдық дақылдарды егу мерзімдері
2.4. Малазықтық біржылдық дақылдарды себудің үлгі мөлшері
2.5. Біржылдық дақылдардың сұрыптары

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Екпе шабындықтар мен жайылымдар жасауда малазықтық көпжылдық өсімдіктермен қатар қолданылады.Оларды кейбір жағдайда, екпе шабындықтар жасау кезінде алқапты көпжылдық шқптермен шалғындандырудан бір не одан да көбірек жыл бұрын, алғыдақыл ретінде не көпжылдық шөптер тұқымы жетіспегенде, не шаруашылықта мал азығы өте
жетімсіз болғандықтан егілген жылы өнім алу максатында пайдалана-
ды.
Қазіргі кездегі малазықтық көпжылдық шөптер жиынтыгы мен табиғи жайылымдар, көбінесе далалық, шөлейт аймакгарда малдарды, әсіресе, жазғы құрғақшылық кезеңце, көк азықпен үздіксіз камтамасыз алмайтын болғандықтан, екпе жайылымдар жүйесіне малазықтық біржылдық дақылдар егілген жайылымдар енгізу қажет.
Оларды ылғалдылығы мен қоректік заттары жағынан ең жақсы табиғи жайылымдарға жэне жыл сайын көк балаусадан жоғары өнім алуға барынша кепілдік болуы үшін, сол егістік көлеміне мүмкіндігінше пар қосылған малазықгық ауыспалы егіс енгізе отырып жасау керек. Мал азығы өнімі мейлінше мол болған жылдары мұндай танаптарды пішенге орып алуға болады.

 «Луговодство» Андреев Н.Г.
 «Шалғындық және жайылымдық мал азығы өндірісі» С.Ә Оразбаев, А.Ә. Төреханов, И.И. Алимаев, Б.А. Ысқақ

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Түбегейлі жақсартуға пайдаланылатын малазықтық біржылдық дақылдар

Орындаған: Қаирбекова А.С.
Топ:АГ-313
Тексерген: Сагандыков С.Н.

Семей 2015 ж.

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Біржылдық дақылдар жиынтығы
2.2. Қазақстанның шөлейт аймағындағы малазықтық дақылдар
2.3. Біржылдық дақылдарды егу мерзімдері
2.4. Малазықтық біржылдық дақылдарды себудің үлгі мөлшері
2.5. Біржылдық дақылдардың сұрыптары

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Екпе шабындықтар мен жайылымдар жасауда малазықтық көпжылдық өсімдіктермен қатар қолданылады.Оларды кейбір жағдайда, екпе шабындықтар жасау кезінде алқапты көпжылдық шқптермен шалғындандырудан бір не одан да көбірек жыл бұрын, алғыдақыл ретінде не көпжылдық шөптер тұқымы жетіспегенде, не шаруашылықта мал азығы өте
жетімсіз болғандықтан егілген жылы өнім алу максатында пайдалана-
ды.
Қазіргі кездегі малазықтық көпжылдық шөптер жиынтыгы мен табиғи жайылымдар, көбінесе далалық, шөлейт аймакгарда малдарды, әсіресе, жазғы құрғақшылық кезеңце, көк азықпен үздіксіз камтамасыз алмайтын болғандықтан, екпе жайылымдар жүйесіне малазықтық біржылдық дақылдар егілген жайылымдар енгізу қажет.
Оларды ылғалдылығы мен қоректік заттары жағынан ең жақсы табиғи жайылымдарға жэне жыл сайын көк балаусадан жоғары өнім алуға барынша кепілдік болуы үшін, сол егістік көлеміне мүмкіндігінше пар қосылған малазықгық ауыспалы егіс енгізе отырып жасау керек. Мал азығы өнімі мейлінше мол болған жылдары мұндай танаптарды пішенге орып алуға болады.
Малазықгық біржылдық дақылдар егілген жайылымдар шетел- дерде, оның ішінде Австралияның қой және ет бағытындағы ірі қара шаруашылығымен айналысатын аудандарында жазғы және күзгі қүрғақшылық кезінде кеңінен қолданылады.

Біржылдық дақылдар жиынтығы. Далалык аймакта екпе шабындықгар мен жайылымдар жасағанда: судан шөбі, мысыккүйрык тары, ақжүгері, қонақтары, күздік қарабидай, арпа, сұлы лакылдары көп өнім береді. Сонымен бірге, осы аймақтың солтүстігінде сұлы жэне арпамен аралас егілген жаздық сиыржоңышқа, аймақтың оңтүстігінде құрғақшылыққа төзімділеу ноғатық пен сұлы жэне арпа аралас егілген оның қоспасы, сондай-ақ сұлы мен арпа аралас егілген бұршак өздерін жақсы жағынан көрсетгі. Бұл дақылдар Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-шығысындағы тау етектеріндегі далалық және куаң далалы аймақтарда да жоғары өнім береді.
Шөлейттердегі малазықтық табиғи алқаптарды жақсартуға күздік қарабидай, жаздық арпа, мақсары, судан шөбі, мысықкұйрық тары, ақжүгері сияқгы дақылдар үлкен рөл атқарады. Қай кезеңде канша жэне қандай азық қажет екеніне қарай, эртүрлі аудандарға осы дақылдарды егу керек.
Тәжірибе көрсеткендей, шөлді аймақтарда да шөлейттерде егілетін малазықтық біржылдық өсімдіктердің егілуі мүмкін, алайда, мұнда мейлінше кең тарағандары: күздік қарабидай, арпа, ақжүгері жэне мақсары. Шөлейт аймаққа қарағанда, шөлді аймақтағы малазықтык біржылдық дақылдардың өнімдері едәуір төмен жэне оларды егу тәжірибелері де аз.
Далалық аймақтың солтүстік бөлігінде сиыржоңышка-сұлы қоспасын егудің тиімділігінің жоғары екенін Солтүстік Қазакстан ауылшаруашылық тәжірибе станциясының мэліметтері көрсетіп отыр.
Онда әртүрлі мерзімде егілген егістіктерден 3 жыл бойына (1960-1962) гектарына орта есеппен 19-дан 42,2 ц-ге дейін өнім алынған, және де жазда маусым мен шілденің алғашқы күндері еккенде, ең жақсы нәтижелер берген. Біржылдық шөптерді егудің мұндай кең ауқымды тиімді мерзімдері көпжылдық шөптермен қосыла отырып, малдарды бүкіл жаз және күз бойы қоректілігі жоғары көк азықтармен тұракты түрде қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Мұнда бұршақ-сұлы қоспасы, Сондай-ақ бұршақ, сиыржоңышқа, қытайбұршақтың гектарына 29,7-ден 42 ц-ге дейін өнім беретін мысыққұйрық тарымен, не қонақгарымен қоспасының да тиімділігі жоғары. Оларды екі-үш мерзімде егуге болады.
Далалық аймақгың Ақмола облысы сияқгы орталық аудандарында сиыржоңышқа-сұлы қоспасы да көк балаусадан жоғары өнім береді жэне оларды бірнеше мерзімде егуге болады. Шортандыдағы бұрынғы Бүкілодақтық дәнді дақылдар шаруашыльны институты егістіктерінде сиыржоңышқа-сұлы қоспасы көк балаусасыньш өнімі 1958-1960 жж. орта есеппен 219 цга, сұлыныкі - 212, судан шөбінікі - 111 және мысыққұйрық тарыныкі - 88 цга болған.

Қазақстанның шөлейт аймағындағы малазықтық дақылдар

Орталық Қазақстанның (Қарағанды облысы) кұрғакшылықтау оңгүстік аудандарында қуаңшылыққа төзімді судан шөбі, акжүгері, мысыққұйрық тары және басқа да малазықтық өсімдіктер барған сайын үлкен маңызға ие болуда.
Шет ауданының қуаң далалы бөлігінде малазыктық біржылдык өсімдіктер арасында, өнімі бойынша бірінші орында үш жылда орта есеппен гектарына 59,9 ц пішен берген судан шөбі, сонан соң 46,2 ц I берген мысыққұйрық тары, одан кейін 37,4 ц пішен берген ақжүгері 1 болды. Орталық аудандарда көбіне жаз кезінде жауатын жауын- шашын жылылықты жақсы көретін осы өсімдіктерді өсіруге септігін тигізеді.
Орталық Қазақстанның қуаң даласында бұршак-астықгұкымдас қоспаларды жерасты сулары жақын жатқан шоқалақаралық ойпандарға ғана егу мүмкіндігі бар. Ондай жерге егілген бұршақ-арпа қоспасыныц өнімі гектарына 25-30 ц-ге дейін жетеді. Аймақтағы игерілетін мұндай жерлер қоры элі де аз емес.
Орталық Қазақстанның шөлейт аймағында малазықтық біржылдық дақылдар егу тәжірибесі онша мол емес, алайда, мұнда да күздік қарабидай, ақжүгері, судан шөбі, мысыққұйрықтары сияқты мал азығы дақылдарының болашағы зор. Мысалы, Орталық Қазақстан шөлей- тінде егілген малазықтық біржылдық дақылдардын үш жыл бойына жылдық көк балауса өнімі гектарына: ақжүгерінікі 85,3-161,6 ц, судан шөбінікі 88,2 және мысыққұйрық тарыныкі 75,0 ц болды.

Батыс Қазақстанның далалық аймағында да жауын-шашын жаз кезінде көбірек жауады, сондықтан мұнда да ақжүгері, судан шөбі, мысыққұйрық тары сияқты жылылықты жақсы көретін, құрғақшы- лыққа төзімді малазықтық дақылдар жақсы нәтижелер береді. Мұнда бес-алты жыл бойына судан шөбі жыл сайын гектарына тек 16,2-17,2 ц ғана өнім бергенде, осы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.