Азаматтық құқық жайлы
КІРІСПЕ
1.Азаматтық құқық субъектілері түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Азаматтық құқық субъектілерінің түрлері
2.1 Жеке тұлға ұғымы
2.2 Заңды тұлға түсінігі
3.Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.Азаматтық құқық субъектілері түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Азаматтық құқық субъектілерінің түрлері
2.1 Жеке тұлға ұғымы
2.2 Заңды тұлға түсінігі
3.Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Заң тілінде құқықтар мен міндеттердің иелерін құқық субъектілері деп атайды. Басқаша айтқанда, субъекті — азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушы болып табылады.
Субъектілер 2 топқа бөлінеді :
• жеке тұлға
• заңды тұлға
Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық қатынасқа түсуі 2 шартпен тікелей байланысты. Ол:
• құқық қабілеттілік
• әрекет қабілеттілік.
Азаматтардың құқық қабілеттілігі — бұл жеке тұлғаның азаматтық құқық пен міндетті иелену мүмкіндігі немесе қабілет ңұқығы Құқық қабілеттілік барлық адамдарға беріледі. Бұл оның ұлтына, дініне, тіліне, тұрғылықты жеріне, әлеуметтік жағдайына, т.б. байланысты болмайды дегенді білдіреді. Азаматтық құқық қабілеттілік туылған кезден басталып, қайтыс болған кезде тоқтатылады.
Субъектілер 2 топқа бөлінеді :
• жеке тұлға
• заңды тұлға
Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық қатынасқа түсуі 2 шартпен тікелей байланысты. Ол:
• құқық қабілеттілік
• әрекет қабілеттілік.
Азаматтардың құқық қабілеттілігі — бұл жеке тұлғаның азаматтық құқық пен міндетті иелену мүмкіндігі немесе қабілет ңұқығы Құқық қабілеттілік барлық адамдарға беріледі. Бұл оның ұлтына, дініне, тіліне, тұрғылықты жеріне, әлеуметтік жағдайына, т.б. байланысты болмайды дегенді білдіреді. Азаматтық құқық қабілеттілік туылған кезден басталып, қайтыс болған кезде тоқтатылады.
1. ҚР Конституциясы. 30.08. 1995ж., өзгертулер мен толықтырулар 07.10.1998 ж., 21.05.2007ж. енгізілген. Алматы.
2. ҚР Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім), 27.12.1994ж., өзгертулер мен толықтырулар енгізілген. Алматы.
2. ҚР Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім), 27.12.1994ж., өзгертулер мен толықтырулар енгізілген. Алматы.
Жоспар
КІРІСПЕ
1.Азаматтық құқық субъектілері түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Азаматтық құқық субъектілерінің түрлері
2.1 Жеке тұлға ұғымы
Заңды тұлға түсінігі
3.Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Заң тілінде құқықтар мен міндеттердің иелерін құқық субъектілері деп
атайды. Басқаша айтқанда, субъекті — азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушы
болып табылады.
Субъектілер 2 топқа бөлінеді :
жеке тұлға
заңды тұлға
Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық қатынасқа түсуі 2 шартпен тікелей
байланысты. Ол:
құқық қабілеттілік
әрекет қабілеттілік.
Азаматтардың құқық қабілеттілігі — бұл жеке тұлғаның азаматтық құқық
пен міндетті иелену мүмкіндігі немесе қабілет ңұқығы Құқық қабілеттілік
барлық адамдарға беріледі. Бұл оның ұлтына, дініне, тіліне, тұрғылықты
жеріне, әлеуметтік жағдайына, т.б. байланысты болмайды дегенді білдіреді.
Азаматтық құқық қабілеттілік туылған кезден басталып, қайтыс болған кезде
тоқтатылады.
Жеке тұлғаның құқық қабілеттілігін шектеуге және одан айыруға ешкімнің
құқығы жоқ. Азаматтық құқық қабілеттілік адам өмірге келгеннен бастап
күшіне енеді.
Заңда әлі дүниеге келмеген азаматтардың кейбір құқықтары да
бекітілген, нақтырақ айтқанда презюмцияланатын жағдайлар белгіленген.
Мысалы, мұра қалдырушының көзі тірісінде жүкті болған және ол қайтыс болған
соң дүниеге келген бала заң бойынша мұрагер болып танылады және мұрадағы өз
үлесіне құқығы бар. Бұл орайда құқық қабілеттілік адам туылғанға дейін
пайда болады деп айтуға болмайды. Құқықтың субъектісі болмай, оның
құқыққабілеттілігі де болмайды. Мұның тек кейбір құқықтарға ғана қатысы
бар.
Азаматтардың әрекетқабілеттілігі — азаматтардың өз ерекеттерімен азаматтық
құқықтарға ие болуға жане оны жүзеге асыруға, өзі үшін азаматтық міндеттер
атқарып, оларды орындауға жене өз әрекетін тұрғын салдар үшін азаматтық-
құқықтық жауапкершілікке тартуға қабілеттілігі. Яғни, азаматтардың
әрекет қабілеттілігінің маңызы әрекет жасаушы өзінің әрекетінен келетін
заңдық салдарды түсінетіндігінде және әрекеті арқылы зиян келтірсе оның
орнын толтыруға мүмкіндігінің барлығын немесе жоқтығын белгілейтіндігінде.
Жеке тұлғаның азаматтық әрекетқабілеттілігі тұлғаның жасына және
психикалық жағдайына тәуелді. Толық әрекет қабілеттілік 18 жасқа толғаннан
бастап пайда болады. 14 жасқа дейінгі жасөспірімдер мен жан күйзелісімен
ауыратын тұлғаларда азаматтық әрекет- қабілеттілік болмайды. Олардың атынан
заңды өкілдері — ата-аналары, қорғаншылары мен қамқоршылары шығады.
Шектеулі әрекетқабілеттілік те болады. Есірткі заттары мен спирт
ішімдіктерін адам ұдайы пайдаланатын болса, соның салдарынан үй-ішін ауыр
материалдық жағдайларға душар қылса, онда мүдделі адамдардың, яғни туған
туысының, ата-анасының, әйелінің, т.б. арызы бойынша сот оның
әрекетқабілеттілігін шектей алады. Оған қамқоршылық тағайындайды. Ол ұсақ
тұрмыстық мәмілелерді өз бетінше жасағанымен, басқа да мәмілелерді қамқоршы
келісімімен жасауға міндетті болады. Бұл әрине уақытшашара. Егер
ерекетқабілеттілігі шектелген адам түзелетін болса, онда сот арқылы
әрекетқабілеттілігі шектелгендігі алынып тасталынады жене ол толық
әрекетқабілеттілікке ие болады.Сонымен бірге тұрақты жан күйзелісімен
ауыратын тұлғаның әрекетқабілеттілігі сот арқылы шектеледі.
Әрекетқабілеттіліктің бір бөлігі деликтқабілеттік болып табылады.
Деликтқабілеттік— тұлғаның азаматтық құқық бұзушылық (деликттер) үшін
жауап беру қабілеті. Деликтқабілеттілік белгілі бір жастан бастап пайда
болады. Мысалы, азаматтық жауапкершілік 16 жастан бастап туындайды.
Әрекетқабілеттілік пен деликтқабілеттілікті айыра білу керек.
Құқыққабілеттілік пен әрекетқабілеттілік бірге құқық субъектілік (не құқық
әрекетқабілеттілік) деп аталады. Құқық субъектілік — бұл осыдан туындайтын
барлық салдармен бірге тұлғаның құқық субъектісі болу мүмкіндігі немесе
қабілеті.
Жеке тұлғаларды 3 деңгейге бөліп қарастыруымызға болады.
ҚР-ның азаматтары
азаматтығы жоқ адамдар жатады.
шетел азаматтары
1. ҚР-ның азаматтарына 18 жасқа ҚР-ның жеке куәлігін алған, ҚР-ның
аумағында тұрақты тұратын азаматтар.
2. Азаматтығы жоқ азаматтар немесе азаматтық алмаған азаматтар келген елдің
заңдарына бағынады, әйтсе де олардың құқық қабілеттілігі шектеулі: олар
әдетте тек азаматтарға ғана берілетін, сайлау және басқа құқықтарды
пайдалана алмайды. Екінші жағынан, азаматтығы жоқ адамдар, аталмыш
мемлекеттің халықаралық шарттар арқасында шетелдік азаматтарға беретін
құқықтарын, сондай-ақ дипломатиялық қорғауды пайдалана алмайды.
3. Басқа мемлекеттің азаматтарына тоқталатын болсақ, Қазақстан
Республикасының аумағында жеке кәсіппен айналысатын немесе мемлекетімізде
жүрген шетел елшілерін айтамыз. Шетел азаматтары біздің елімізде Қазақстан
азаматтарымен бірге азаматтық құқық қабілетін тепе-тең пайдаланады, оларға
ұлттық режим ұсынылады Бәздәі еліміздегі шетел азаматтары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ
1.Азаматтық құқық субъектілері түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Азаматтық құқық субъектілерінің түрлері
2.1 Жеке тұлға ұғымы
Заңды тұлға түсінігі
3.Мемлекет азаматтың құқықтың субъектісі ретінде
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Заң тілінде құқықтар мен міндеттердің иелерін құқық субъектілері деп
атайды. Басқаша айтқанда, субъекті — азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушы
болып табылады.
Субъектілер 2 топқа бөлінеді :
жеке тұлға
заңды тұлға
Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық қатынасқа түсуі 2 шартпен тікелей
байланысты. Ол:
құқық қабілеттілік
әрекет қабілеттілік.
Азаматтардың құқық қабілеттілігі — бұл жеке тұлғаның азаматтық құқық
пен міндетті иелену мүмкіндігі немесе қабілет ңұқығы Құқық қабілеттілік
барлық адамдарға беріледі. Бұл оның ұлтына, дініне, тіліне, тұрғылықты
жеріне, әлеуметтік жағдайына, т.б. байланысты болмайды дегенді білдіреді.
Азаматтық құқық қабілеттілік туылған кезден басталып, қайтыс болған кезде
тоқтатылады.
Жеке тұлғаның құқық қабілеттілігін шектеуге және одан айыруға ешкімнің
құқығы жоқ. Азаматтық құқық қабілеттілік адам өмірге келгеннен бастап
күшіне енеді.
Заңда әлі дүниеге келмеген азаматтардың кейбір құқықтары да
бекітілген, нақтырақ айтқанда презюмцияланатын жағдайлар белгіленген.
Мысалы, мұра қалдырушының көзі тірісінде жүкті болған және ол қайтыс болған
соң дүниеге келген бала заң бойынша мұрагер болып танылады және мұрадағы өз
үлесіне құқығы бар. Бұл орайда құқық қабілеттілік адам туылғанға дейін
пайда болады деп айтуға болмайды. Құқықтың субъектісі болмай, оның
құқыққабілеттілігі де болмайды. Мұның тек кейбір құқықтарға ғана қатысы
бар.
Азаматтардың әрекетқабілеттілігі — азаматтардың өз ерекеттерімен азаматтық
құқықтарға ие болуға жане оны жүзеге асыруға, өзі үшін азаматтық міндеттер
атқарып, оларды орындауға жене өз әрекетін тұрғын салдар үшін азаматтық-
құқықтық жауапкершілікке тартуға қабілеттілігі. Яғни, азаматтардың
әрекет қабілеттілігінің маңызы әрекет жасаушы өзінің әрекетінен келетін
заңдық салдарды түсінетіндігінде және әрекеті арқылы зиян келтірсе оның
орнын толтыруға мүмкіндігінің барлығын немесе жоқтығын белгілейтіндігінде.
Жеке тұлғаның азаматтық әрекетқабілеттілігі тұлғаның жасына және
психикалық жағдайына тәуелді. Толық әрекет қабілеттілік 18 жасқа толғаннан
бастап пайда болады. 14 жасқа дейінгі жасөспірімдер мен жан күйзелісімен
ауыратын тұлғаларда азаматтық әрекет- қабілеттілік болмайды. Олардың атынан
заңды өкілдері — ата-аналары, қорғаншылары мен қамқоршылары шығады.
Шектеулі әрекетқабілеттілік те болады. Есірткі заттары мен спирт
ішімдіктерін адам ұдайы пайдаланатын болса, соның салдарынан үй-ішін ауыр
материалдық жағдайларға душар қылса, онда мүдделі адамдардың, яғни туған
туысының, ата-анасының, әйелінің, т.б. арызы бойынша сот оның
әрекетқабілеттілігін шектей алады. Оған қамқоршылық тағайындайды. Ол ұсақ
тұрмыстық мәмілелерді өз бетінше жасағанымен, басқа да мәмілелерді қамқоршы
келісімімен жасауға міндетті болады. Бұл әрине уақытшашара. Егер
ерекетқабілеттілігі шектелген адам түзелетін болса, онда сот арқылы
әрекетқабілеттілігі шектелгендігі алынып тасталынады жене ол толық
әрекетқабілеттілікке ие болады.Сонымен бірге тұрақты жан күйзелісімен
ауыратын тұлғаның әрекетқабілеттілігі сот арқылы шектеледі.
Әрекетқабілеттіліктің бір бөлігі деликтқабілеттік болып табылады.
Деликтқабілеттік— тұлғаның азаматтық құқық бұзушылық (деликттер) үшін
жауап беру қабілеті. Деликтқабілеттілік белгілі бір жастан бастап пайда
болады. Мысалы, азаматтық жауапкершілік 16 жастан бастап туындайды.
Әрекетқабілеттілік пен деликтқабілеттілікті айыра білу керек.
Құқыққабілеттілік пен әрекетқабілеттілік бірге құқық субъектілік (не құқық
әрекетқабілеттілік) деп аталады. Құқық субъектілік — бұл осыдан туындайтын
барлық салдармен бірге тұлғаның құқық субъектісі болу мүмкіндігі немесе
қабілеті.
Жеке тұлғаларды 3 деңгейге бөліп қарастыруымызға болады.
ҚР-ның азаматтары
азаматтығы жоқ адамдар жатады.
шетел азаматтары
1. ҚР-ның азаматтарына 18 жасқа ҚР-ның жеке куәлігін алған, ҚР-ның
аумағында тұрақты тұратын азаматтар.
2. Азаматтығы жоқ азаматтар немесе азаматтық алмаған азаматтар келген елдің
заңдарына бағынады, әйтсе де олардың құқық қабілеттілігі шектеулі: олар
әдетте тек азаматтарға ғана берілетін, сайлау және басқа құқықтарды
пайдалана алмайды. Екінші жағынан, азаматтығы жоқ адамдар, аталмыш
мемлекеттің халықаралық шарттар арқасында шетелдік азаматтарға беретін
құқықтарын, сондай-ақ дипломатиялық қорғауды пайдалана алмайды.
3. Басқа мемлекеттің азаматтарына тоқталатын болсақ, Қазақстан
Республикасының аумағында жеке кәсіппен айналысатын немесе мемлекетімізде
жүрген шетел елшілерін айтамыз. Шетел азаматтары біздің елімізде Қазақстан
азаматтарымен бірге азаматтық құқық қабілетін тепе-тең пайдаланады, оларға
ұлттық режим ұсынылады Бәздәі еліміздегі шетел азаматтары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz