Еңбек шарты туралы

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ
1. Еңбек шартының ұғымы

Негізгі бөлім
2. Басқа жұмысқа ауыстырудың түсінігі
3. Басқа жұмысқа ауытсырудың түрлері

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Еңбек шарты еңбек құқығының негізгі институттарының бірі болып табылады. Еңбек шарты - бұл қызметкер мен жұмыс берушінің арасындағы жазбаша келісім, бұған сәйкес қызметкер белгілі бір жұмысты жеке өзі орындауға, еңбек тәртіптемесінің ережелерін сақтауға міндеттенеді, ал жұмыс беруші қызметкерге келісілген еңбек функциясына сәйкес жұмыс беруге, заңнамалық актілерінде көзделген еңбек жағдайын қамтамасыз етуге, қызметкерге уақытылы және толық мөлшерде жалақы төлеуге міндеттенеді.

Еңбек құқығы ғылымы еңбек шартын өзара байланыстыру үшін үш түрлі мағынада қарастырады:біріншіден, еңбек шарты азаматтардың еңбек ету құқығын жүзеге асыру құралы; екіншіден, еңбек шарты еңбектік құқықтық қатынастардың пайда болу негізі болып табылады. үшіншіден, азаматтарды жұмысқа қабылдау, басқа жұмысқа ауыстыру және жұмыстан босатуды реттейтін нормаларды біріктіретін еңбек құқығының институты болып табылады .

Азаматтардың еңбек ету құқығын жүзеге асырудың ең негізгі нысанына еңбек шартын жасасу жатады, өйткені тек еңбек шартын жасасу арқылы ғана адам ұйымның еңбек ұжымына кіре алады. Еңбек шартын жасасқан күннен бастап қызметкерге барлық еңбек заңнамасы және сол ұйымда қабыладанған локальдық нормалар қолданылады.

Еңбек шартының заңдық маңызы ол еңбек қатынастарының пайда болуына ғана емес, оның өзгеруіне де, жойылуына да себепкер болуында. Мысалы, басқа жұмысқа ауыстыру еңбек қатынасының өзгеруіне, ал еңбек шартының тоқтатылуына әкеледі.

Еңбек шартының мазмұны - еңбек нарығында оның тараптарының - қызметкер мен жұмыс берушінің екі жақты келісіміне байланысты құрылады. Еңбек шартының мазмұнында қарастырылатын еңбек жөніндегі талаптрды топқа бөлуге болады: міндетті болатын талаптар және тараптардың келісімі бойыша еңбек шартына ҚР-ның заңнамасына қайшы келмейтін өзге де талаптар енгізілуі мүмкін.

Еңбек шартының міндетті талаптарына шарттың мазмұнын құрайтын Еңбек кодексінде белгіленген еңбек жағдайлары жатады. Мысалы, тараптардың деректемелері; белгілі бір мамандық, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмысы.

Бір ұйымда басқа жұмысқа, не ұйыммен бірге басқа жерге ауыстыруға, осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, жеке еңбек шартында тиісті өзгерістер енгізіле отырып, қызметкердің жазбаша келісімімен ғана жол беріледі.

Басқа жұмысқа ауыстырудың түсінігі. Қолданыстағы заңдар қызметкерге енбек шартының ережелерінің орындалуын кепілдейді және оларды біржақты өзгертіге жол бермейді. Басшылық қызметкерден еңбек шартында көзделмеген жұмысты орындауды талап етпеуі тиіс. Бұл еңбектің шарттық сипатынан туындайды, оған сәйкес еңбек шартының барлық жағдайлары тараптардың келісімі бойынша анықталуы тиіс.

Еңбек шартының мына жағдайларының біреуі өзгертілсе:

еңбек функциялары (мамандық, біліктілік, лауазым)
жұмыс орны
еңбекке ақы төлеу
еңбек жағдайлары;
жұмыстың көлемі;
жеңілдіктер және т. б.

онда басқа жұмысқа ауыстыру орын алған деп саналады.

Басқа жұмысқа ауыстыруды басқа жұмыс орнынан ауыстырудан ажырата білген жөн, басқа жұмыс орнына ауыстыру ретінде қызметкерді сол ұйымдағы басқа жұмысорнына, сол жердегі басқа құрылымдық бөлімшеге ауыстыру түсініледі. Бұл кезде жеке еңбек шартында келісілген мамандық, біліктілік немесе қызмет шегінде басқа механизмдегі немесе агрегатағы жұмысты тапсыріға, егер бұл жеке еңбек шартының талаптарын өзгертуге әкеп соқпаса, қызметкердің келісімі талап етілмейді. Алайда, жұмыс беруші қызметкерді оның денсаулығына зақым келетін жұмысқа жіберуге құқылы емес.

Сонымен, басқа жұмыс орнына ауыстыру еңбек шартын және оның елеулі ережелерін өзгертпейді. Басқа жұмыс орнына ауыстыру кезінде жұмыс орны және жұмыс функциялары сақталып қалады, тек нақты жұмыс орны - цех, бөлім т. б өзгереді. Мысалы, автобус жүргізушісін жұмыс кестесін, еңбекке ақы төлеудің жүйесі мен мөлшерін және еңбек шартының өзге де талаптарын сақтай отырып, ескі автобустан жаңа автобусқа ауыстырса немесе басқа бағытқа ауыстырса.

Еңбек жағдайларының өзгеруi

ҚР ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢЫның 19-бабы

1. Ұйымдарда өндiрiстiң өзгеруiне және жұмыс берушiдегi жұмыс көлемiнiң қысқаруына байланысты сол кәсiп (мамандық), бiлiктiлiк, қызмет бойынша жұмысты жалғастыру кезiнде еңбек жағдайларын өзгертуге жол берiледi. Еңбек жағдайларының өзгеруi туралы қызметкер бiр ай бұрын жазбаша хабардар етiлуге тиiс.
2. Еңбек жағдайлары өзгертiлген жағдайда жеке еңбек және ұжымдық шарттарына тиiсiнше толықтырулар мен өзгерiстер енгiзiледi. Егер қызметкер жаңа жағдайларда жұмысты жалғастыруға келiспесе, онымен жасалған жеке еңбек шарты осы Заңның26-бабының7) тармақшасына сәйкес бұзылады.

Осы бапқа сәйкес, егер қызметкер сол кәсіп мамандық, біліктілік, қызмет бойынша жұмысты жалғастыра берсе, ұйымдарда өндірістің өзгеруіне және жұмыс берушідегі жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты жұмыс беруші біржақты тәртіпте еңбек шартының ережелерін өзгерте алады.

Жұмыс беруші қызметкерді еңбек жағдайларының өзгеруі туралы алдын ала хабарландыруы тиіс. Заңдар еңбек жағдайының өзгеруі туралы хабарландыруы тиіс. Заңдар еңбек жағдайының өзгеруі туралы хабарландыру уақытының нақты шегін белгілемеген. Қызметкер еңбек жағдайының өзгеруі туралы 2 ай бұрын да, 3 ай бұрын хабарландыруы мүмкін. Алайда, кез келген жағдайда 1 айдан кешіктірілмей хабарландыруы тиіс.

Еңбек жағдайлары өзгертілген жағдайда жеке еңбек шартына тиісінше толықтырулар мен өзгертулер тиіс. Еңбек даулары орын алған жағдайда, оларды шешуде мұндай өзгертулер мен толықтыруларлардың тәжірибелік орны ерекше.

Егер қызметкер еңбек жағдайлары өзгерген жағдайда жұмысты жалғастыруға келіспесе, онда ол ҚР (ҚР еңбек туралы) заңының 26-бабының 7-тармақшасна сәйкес жұмыс берушінің бастамасы бойынша қызметінен босатылуы мүмкін.

Басқа жұмысқа ауыстыру. Басқа жұмысқа ауыстыру кезінде еңбек шартының кем дегенде бір елеулі жағдайы өзгереді. Бұл ретте қызметкер өзінің бұрынғы жұмысынан босатылып, жаңа жұмысқа кіріседі. Басқа жұмыс ретінде мыналар түсіндіріледі:

басқа мамандық, лауазым бойынша атқарылатын жұмыс;
тіпті бұрын, ы мамандағы мен лауазымы бойынша да басқа кәсіпорындағы, мекемедегі, ұйымдағы жұмыс;
басқа жердегі жұмыс сонымен қатар, басқа жерге ауыстырылған өзінің бұрынғы мекемесіндегі, ұйымындағы жұмыс. Басқа жер ретінде бұрынғы кәсіпорын, мекеме, ұйым орналасқан елді мекеннің аумағынан тыс орналасқан жерлер танылады;
еңбектің өзге де елеулі жағдайларының өзгеруі;

Қолданыстағы еңбек заңдарына сәйкес басшылық еңбектің елеулі жағдайлары қызметкердің келісімінсіз тек ҚР (ҚР еңбек туралы) заңының 19-бабында көзделген тәртіп бойынша ғана өзгерте алады.

Ұйымдарда өндірістің өзгеруіне және жұмыс берушідегі жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты сол кәсіп мамандық, біліктілік, қызмет бойынша жұмысты жалғастыру кезінде еңбек жағдайларын өзгертуге жол беріледі. Еңбек жағдайларының өзгеруі туралы қызметкер 1 ай бұрын жазбаша нысанда хабардар етілуге тиіс.

Бұл бапқа сәйкес ұйымдард өндірістің өзгеруіне (мысалы, зауыт басқа өнім шығаруға көшсе, немесе екі ұйым бір ұйым болып біріксе не ұйымның ауысымдық кестесі өзгерсе және т. б) және жұмыс берушідегі жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты сол кәсіп мамандық, біліктілік, қызмет бойынша жұмысты жалғастыру кезіінде жұмыс берушінің еңбек жағдайларын біржақты тәртіпте өзгертуіне жол беріледі.

Сонымен, басшылық қызметкердің еңбегінің елеулі жағдайларын оның келісімінсіз тек ұйымның өндірісі өзгерген және бұрынғы еңбек жағдайларын сақтау мүмкін емес жағдайда ғана өзгерте алады. Егер ұйымның өндірісі өзгермеген және жұмыс көлемі қысқармаған жағдайда, басшылық еңбектің елеулі жағдайларын біржақты тәртіппен өзгертсе және қызметкердің келісімінсіз оны басқа жұмысқа ауыстырса, онда мұндай ауыстыру заңсыз болып табылады және қызметкер өзінің бұрынғы еңбек жағдайларын қалпына келтіруге құқылы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.