Қоғамға қауіпті ауруларды күштеп емдеу

1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨлім;
2.1. Туберкулез, алкогализм, наркоманияны күштеп емдеу шаралары;
2.2. Таксикомания,психикалық аурулар, лепраны күштеп емдеу шаралары;
2.3. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқықы бұзушылық кодексіндегі қоғамға қауіпті аурулардың аладын алу нормалары;
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

ҚР азаматтары денсаулық қорғауда ажыратылмайтын құқыққа ие,қоршаған ортаны қорғау,еңбек шартына қолайлық жасау,демалыс, тұрмыс,азаматтарды оқыту және тәрбиелеу,тамақ сапасын жүргізу,сонымен қатар халықты дәрігерлік әлеуметтік көмекке шақыру. ҚР азаматына кез келген қалыпта тең құқықтан айырғанда әртүрлі ауруда қорғауға кепіл береді,ал айыпты жақ заң алдында жауапты болады.Заңдар,жоғарғы мемлекеттік билікте болып және заң шығару органдары мен қабылданады,бекітіледі,қоғамдық қатынастарда жүргізілуі реттеледі.Тәртіппен денсаулық сақтау жүйесімен қалыптастырады,күзетудің негізгі заңдылығын қамтамасыз етеді және халық денсаулығын бекітеді. Денсаулықты қорғау жүйесіндегі азаматтардың құқығы. Адамның құқықтық қатынаста реттеу және мемлекеттік ортада барлық адамның денсаулығын қорғау жүйесінен кете алмайды.Әртүрлі қалалардың конституциясында медициналық көмектің айырмашылығы қаралады.1948 жылы азаматтардың жалпы құқықтықДекларациясының халықаралық масштабы қабылданды.Азаматтар денсаулығын қорғау өз кезегінде қоғамдық құқықтық реттеу маңыздылығы 1990ж.дейін Қазақстанда заң шығарушылық шектелді.

1. Әкімшілік құқықы бұзушылық туралы Қазақстан Республикасының Кодексі – Алматы: Юрист, 2014. – 388 б.
2. «Психиатриялық көмек және оны көресту кезіндегі азаматтардың құқықтарының кепілдіктері туралы» ҚР-ның Заңы 7 сәуір 1997 ж.
3. «Туберкулезің жұқпалы түрімен ауыратын адамдарды күштеп емдеу туралы» ҚР-ның Заңы 10 желтоқсан 1999 ж.
4. «Алкоголизм, наркомания және токсикоманиямен ауыратындарды күштеп емдеу туралы» Президенттің Заң күші бар Жарлығы, 7 сәуір 1995 ж.
5. А.Т.Айдарханов, СА.Алтынбеков, АЛ. Катков. С. К. Муканов / Все о наркозависимости в Казахстане.- Астана.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ
Тақырыбы: Қоғамға қауіпті ауруларды күштеп емдеу

Орындаған: Иргебекова Ф.Б.
Тексерген: Баймуханбетова Ж.Т.

Алматы 2015ж.

МАЗМҰНЫ:
1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨлім;
2.1. Туберкулез, алкогализм, наркоманияны күштеп емдеу шаралары;
2.2. Таксикомания,психикалық аурулар, лепраны күштеп емдеу шаралары;
2.3. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқықы бұзушылық кодексіндегі қоғамға қауіпті аурулардың аладын алу нормалары;
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ
ҚР азаматтары денсаулық қорғауда ажыратылмайтын құқыққа ие,қоршаған ортаны қорғау,еңбек шартына қолайлық жасау,демалыс, тұрмыс,азаматтарды оқыту және тәрбиелеу,тамақ сапасын жүргізу,сонымен қатар халықты дәрігерлік әлеуметтік көмекке шақыру. ҚР азаматына кез келген қалыпта тең құқықтан айырғанда әртүрлі ауруда қорғауға кепіл береді,ал айыпты жақ заң алдында жауапты болады.Заңдар,жоғарғы мемлекеттік билікте болып және заң шығару органдары мен қабылданады,бекітіледі,қоғамдық қатынастарда жүргізілуі реттеледі.Тәртіппен денсаулық сақтау жүйесімен қалыптастырады,күзетудің негізгі заңдылығын қамтамасыз етеді және халық денсаулығын бекітеді. Денсаулықты қорғау жүйесіндегі азаматтардың құқығы. Адамның құқықтық қатынаста реттеу және мемлекеттік ортада барлық адамның денсаулығын қорғау жүйесінен кете алмайды.Әртүрлі қалалардың конституциясында медициналық көмектің айырмашылығы қаралады.1948 жылы азаматтардың жалпы құқықтықДекларациясының халықаралық масштабы қабылданды.Азаматтар денсаулығын қорғау өз кезегінде қоғамдық құқықтық реттеу маңыздылығы 1990ж.дейін Қазақстанда заң шығарушылық шектелді. "СССР дің негізгі заң шығарушылығы немесе денсаулық сақтау жөніндегі одақтық республика Қаз.ССР заңдары" "Денсаулық сақтау" негізінде қабылданды.ҚР-ның Констиутциясына сәйекес ҚР азаматтары денсаулығын қорғауға құқығы бар және медициналық көмекті тегін алууға кепілберуі заңмен бекітілген. Бұл кепілдің негізгі ұстанымын қамтамасыз ету болып адам құқығын сақтау және адамның денсаулығын қорғау саласында және осы мемлекеттік кепілдің құқықтарын қамтамасыз ету. -профилактикалық шаралардың басымдылығы -әлеуметтік көмектің медициналық ұстанымы -басқарушылық және мемлекеттік билік органдарының жауапкершілігі, кәсіпкерлік,мекемелердің және жеке форумнан тәуелсіз ұйымдар, лауазымды тұлғалардың адамдардың денсаулығын қорғауға қамтамасыз ету.Адамдардың денсаулығының құқықтарын қорғау саласындаәрдайым қаралды, денсаулық қорғау жүйесінде жұмысшылардың сонымен қатар заңгерлер. Әдебиеттерде көбіне медициналық көмектің мамандандырылған және адамның құқығын қорғау денсаулығын сақтау және қамтамасыз ету сұрақтарын жариялауды шығару.Бұл құқықтарды зерттеу әлеуметтік маңызды жағынан ғана емес, олардың заңгерлік негіздерінің байланысы мен бір-біріне иерархиялық әсер етуі.

2.1. Туберкулез, алкогализм, наркоманияны күштеп емдеу шаралары;
Азаматты туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауырады деп танудың тәртiбi
1. Азаматты туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауырады деп тануды, оны медициналық тексеру нәтижелерiнiң негiзiнде денсаулық сақтау ұйымы жүзеге асырады.
Медициналық тексеру жүргiзу тәртiбiн Қазақстан Республикасының азаматтар денсаулығын сақтау саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкiлеттi мемлекеттiк органы белгiлейдi.
2. Туберкулезбен ауыруы себептi есепте тұратын азамат медициналық тексеруден жалтарған жағдайда оны тиiстi денсаулық сақтау ұйымының ұсынысы бойынша мәжбүрлеп тексеруден өткiзу үшiн денсаулық сақтау қызметкерiнiң қатысуымен iшкi iстер органдары арнаулы медициналық автокөлiкпен жеткiзедi.
3. Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауырады деп танылған азамат денсаулық сақтау ұйымының шешiмiне оның жоғары тұрған органына немесе сотқа шағымдана алады.
Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге жiберудiң негiзi мен тәртiбi
1. Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге олардың дәрiгер тағайындаған емдеуден бас тартуы негiз болып табылады.
Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын және емделуден жалтаратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеу туралы шешiмдi денсаулық сақтау органдарының не қылмыстық-атқару жүйесi мекемесiнiң әкiмшiлiгi жанындағы дәрiгерлiк комиссияның ұсынысы бойынша сот қабылдайды.
Қылмыстық-атқару жүйесiнiң түзеу мекемелерiнен босатылған, туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын, жазасын өтеу кезеңiнде емдеудiң толық курсынан өтпеген азаматтарға соттың шешiмiмен мәжбүрлеп емдеу тағайындалады, бұл үшiн түзеу мекемесiнiң әкiмшiлiгi босатылғанға дейiн бiр ай бұрын материалдарды сотқа жiбереді.
2. Мәжбүрлеп емдеуге жiберу туралы материалдарды, олар келiп түскен күннен бастап бес күн мерзiмде, сот мәжбүрлеп емдеуге жiберiлетiн азаматтың және мәжбүрлеп емдеуге жiберу туралы ұсыныс енгiзген ұйым өкiлiнiң қатысуымен қарайды.
3. Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын азаматты мәжбүрлеп емдеуге жiберу туралы сот шешiмiн орындау аумақтың әдiлет органдарының сот орындаушыларына жүктеледi.

Мәжбүрлеп емделуде жүрген аурулардың құқықтары
1. Мәжбүрлеп емделуде жүрген аурулар Қазақстан Республикасы азаматтарының барлық құқықтарын туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымында болу режимiн сақтау қажеттiгiне байланысты шектеулермен пайдаланады.
2. Туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымында мәжбүрлеп емдеуге жiберу соттылыққа әкеп соқпайды.
3. Мәжбүрлеп емдеуге жiберiлген аурудың жұмыс орны сақталады.
4. Мәжбүрлеп емдеуде болу уақытында жалпы еңбек стажы үзiлмейдi және оған есептеледi.
5. Мемлекеттiк тұрғын үй қорының тұрғын үйiнде тұратын, мәжбүрлеп емдеуге жiберiлген аурулардың емдеуде болуының бүкiл уақыты iшiнде тұрғын үйi сақталады.
Туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымдарында ауруларды емдеу және күтiп бағу
1. Мәжбүрлеп емдеуге арналған туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымдарында ауруларды емдеу және күтiп бағу мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.
2. Туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымында мәжбүрлеп емдеудi ұйымдастыру мен жүзеге асырудың тәртiбi , сондай-ақ онда аурулардың болу режимi Қазақстан Республикасының азаматтар денсаулығын сақтау саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкiлеттi мемлекеттiк органы бекiткен ережелермен белгiленедi.
3. Туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауыратын адамдарды мәжбүрлеп емдеу олардан туберкулездiң микробактериялары бөлiнiп шығуы тоқтатылғанға дейiн жалғастырылады, содан соң олар туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымынан шығарылуға тиiс және емдеудi жалғастыру үшiн тұрғылықты жерiне жiберiледi.
4. Аурудың медициналық тексеруде болған уақыты мәжбүрлеп емдеу кезеңiне есептеледi.
Ауруларды мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейiнгi медициналық қадағалау және емдеу
Мәжбүрлеп емдетiлген аурулар туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымынан шығарылғаннан кейiн тұрғылықты жерi бойынша туберкулезге қарсы ұйымда есепке тұруға және Қазақстан Республикасының азаматтар денсаулығын сақтау саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкiлеттi мемлекеттiк органы белгiлеген тәртiппен туберкулездiң жұқпалы түрiмен ауырудың қайталануын болдырмайтын ем алып тұруға мiндеттi.
Аурулардың мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейінгі еңбекке және тұрмыстық жағынан орналасуы
Мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейін туберкулезге қарсы мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымынан шығарылған ауруларға жергілікті атқарушы органдар олардың еңбекке және тұрмыстық жағынан орналасуына көмек көрсетеді.
Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтардың емделуден бас тартқаны және инфекция таратқаны үшін жауаптылығы
Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын және емделуден жалтарып жүрген азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарынасәйкес жауаптылықта болады.
Алкоголизм -- созылмалы ауру, ол спирт ішімдіктерін жиі, ұдайы ішуден оған деген кұштарлықтан пайда болады. Әлеуметтік мәні жағынан алғанда алкоголизм -- денсаулыққа, тұрмысқа, еңбек пен қоғамның игілігіне зиянды әсерін тигізетіндей дәрежеде спиртті ішімдіктерін ұдайы ішу болып табылады. Бірқалыпты мөлшерде және сондай жиілікте алкоголге салынып ішу нәтижесінде ол жұмыс тиімділігін жоғалтуға және қоғамдық өмірде және жанұяда өзара қарым-қатынастарды үзуге, сол сияқты дене және психикалық саулықтың кеселге шалдығуына әкеледі. Алкоголизм тұрмыстағы маскүнемдік-тен айкын ерекшеленеді. Бірак тұрмыстагы маскүнемдік алкоголизмге үнемі ізашар болады. Тұрмыстағы маскүнемдік үйреншікті түрде ішуге салыну әрі жеке бастың әлеуметтік-этикалық дағдыларының тұрақты түрде бұзылуы. Осының салдарынан маскүнемдік профилактика-сында әкімшілік-құқықтық және тәрбиелік сипаттағы шаралардың шешуші маңызы бар. Маскүнемдікке қарағанда алкоголизм ауру болып табылады, осыған орай, медициналық сипаттағы емдік белсенді шараларды колдануды үнемі кажет етеді. Алкоголизмді бастапқы, ортаңғы және акырғы үш сатыға бөлу қалыптасқан. Әрбір саты өзіне тән белгілермен -- симптомдар және синдромдармен сипатталады. Алкоголизмнің бастапқы сатысының белгілері алкоголизмді тұрмыстық маскүнемдіктен бөлектендіріп турады. Сондықтан алкоголизмді ерге анықтау үшін мұны білу айрықша қажет. Алкоголизмнің ең ерте білінетін, елеулі белгілері көрінетін бастапқы сатысы алкоголизмге патологиялық құштарлық болып табылады. Мұның өзі жабысқақтық сипат алады. Әуелі ішімдікті, аз ішу, содан соң ішімдік мөлшеріне бақылауды жоғалту байқалады. Алкоголизмнің бастапқы белгісі -- қорғанышты құсу рефлекісінің болмауы. Спиртті ішімдіктің барған сайын көп мөлшерін ішуге төзімділік жоғарыланды. Алкоголизмнің бастапқы сатысының өзінде естің кеселді сипаты орын алуы мүмкін. Яғни, ауру ішімдікке мас болған уақытында орын алған жекелеген оқиғаларды есіне түсіре алмайды. Көбіне ауруда ішімдікке мас болу сипаты өзгереді. Ол ызалы, жәбірленгіш әрі күдіктенгіш бола түседі. Алкоголизмніц бастапкы сатысындағы психопатологиялық кеселдін барлық бұл симптомдары ұлғайып әрі тереңдеп келе жатқан астениялық синдром аясында пайда болады. Мұның негізгі белгілері босаңдық, әлсіздік, тез шаршау, зейіннің бұзылуы, парасаттық процестердің жұтаңдануы және бас ауруы болады. Осының бәрі аурудың жұмыс сапасының нашарлауына әкеледі. Онда ұйқының бұзылуы пайда болып, ол онан арман ұлғая түседі. Ол көп уақыт көз іліндіре алмайды, ұйқысы үстірт, үзік-үзік болады. Көбіне жиі-жиі корқынышты түс көреді. Ұйкыдан сон сергу сезімі байқалмайды. Ауру алкоголді жиі пайдаланады. Спирт ішімдігінің тәуліктік мөлшері 1 литр күшті шарапқа немесе 400 -- 500 мл араққа жетеді. Алкоголизмнің бірінші сатысының үзақтығы ішімдікке салынудың карқынына қарай 1 жылдан 6 жылға дейін созылады. Алкоголизмнің бастапкы сатысының өзінде ішкі мүшелер бузылыстары: эзофагит, гастрит, колит, бауыр функциясының бүзылуы, гепатиттің бастапқы белгісі, панкреатит байқалады.Алкоголизмнің ортаңғы сатысы алкоголге патологиялық қүштарлықтың күшеюімен сипатталады. Ол барған сайын жеңуге болмайтын сипат алады. Ауру енді пайда болған ішу тілегімен күресуге әрекеттенбейді, оған енжар бой ұсынады. Алкоголизмнің бастапқы сатысына тән симптомдар жойылып кетпейді немесе алкоголизмнің ортаңғы сатысы қалыптасу кезіндегі сол бір өзгерістер күшейе түседі. Бұған ең бір тән белгі абстинентті немесе бас жазу синдромы болып табылады. Ол алкоголь ішімдігін ұзақ уакыт бойы пайдалануды тоқтатқан соң бірнеше сағаттан соң немесе тәуліктен кейін пайда болады. Бүл синдром психикалық та, сол сияқты неврологиялық және соматикалық кесел түрінде көрінеді. Оның өзі ішімдіктің жаңа мөлшерін қабылдаған соң жүмсарады немесе өтіп кетеді. Ортаңғы синдромда бірқатар айкын білінетін кеселдер байқалады. Көңіл-күй төмендейді, жабырқаушылық басады. Ауру ашуланғыш, кейде ызалы бола түседі. Күдіктенгіш келеді. Дәлелсіз қорқынышты, кейде өзін-өзі айыптау сезімін бастан кешіреді. Мұндай жағдайдағы маскүнемдерде берік емес көру немесе есту галлюцинациясы орын алады. Ұйқы мазасыз, үзік-үзік толады. Демалыс сезімін туғызбайды. Бүл синдромда тахикардия, гипертензия, аяқ-қол және бүкіл дене треморы, ауыз қуы-сының құрғауы, бас айналу, тәбеттің болмауы, айқын білінетін әлсіздік сияқты кеселдер пайда болады. Ортаңғы сатыда ішімдікке төзімділік жоғарылап, шыңына жетеді әрі ол жылдар бойы өзгермей қала береді. Ішімдікті қолданудың тәуліктік мөлшері 1,5 -- 2 л араққа дейін жетеді. Ішімдікке мас болу көрінісінің одан әрі өзгеруі байқалады. Мас болу жағдайындағы көңіл күй барған сайын ашуланғыш ызалы сипат алады, маңайын- дағыларға қарым-қатынас тұрғысында өшпенділікке бейімділік сезіледі. Қолданатын ішімдіктің мөлшеріне ба-қылауды жоғалту спирт ішімдіктерінің ең бір кішкентай мелшерін пайдаданғаннан кейін-ақ болады. Бұл сатыда ауру кебіне ішімдікті күнделікті пайдаланады, оның өзі айқын бөлінетін мастық күйін көрсетеді не болмаса бірнеше күннен бірнеше апгаға дейін салынып ішеді. Салынып ішетін кездердің арасында, бірнеше апта үзіліс болады. Алкоголизмнің ортаңғы сатысындағы айрықша кәрініс аурудың бірнеше күннен 2 -- 3 аптаға дейін ішуге салынған соң әлеуметтік себептерге байланысты ішуді тоқтатуы болып саналады. Бұл жағдайда ол жанұялык, қызметтік, қаражаттық және басқа жағдайларды сылтау қылады. Ішуге салыну кезеңдерінің арасында ауру әдетте ішімдікті қолданбайды. Ішімдікке салыну әрбір ретте оның қорытынды кезеңінің амнезиясымен аяқталады. Осының бәрі барынша шұғыл езгеріс, жеке бастық бұзылуы арқылы жүріп жатады. Бастапқы саты үшін тән болатын жеке бастың өзгерісі дерекі бола түседі, өзім-шілдік күшейтеді. Ішуге қаржы табу үшін жануяның, ұжымның, қоғамның мүддесіне нұксан келеді. Ес, зейін барған сайын нашарлай береді. Ойлау бірыңғай, накты, үстірт болып, ішкілік тақырыбына тіреле береді. Ерік-жігер процестері дөрекі бүрмаланып, маскүнемдікті тоқтатуы туралы берген ант, уәде сол сәтте-ақ ұмытылады. Маңайдағылардың алдында айыпты сезіну жоғалады. Бұрынғы мүдделер барған сайын бәсеңдеп, спиртті ішкілікті қажетсіну үстем бола бастайды. Алкоголизмнің осы сатысына көбіне жедел алкоголь психоздары пайда болады. Алкоголизмнің бүл сатысы-ның ұзақтығы орта есеппен алғанда 3 -- 5 жылға созылады. Ақырғы сатысында алкоголизмнің бүрынғы сатысының түрін өзгертіп, одан әрі ауырлауымеи және жаңа симптоматиканың пайда болуымен сипатталады. Алкоголге құштарлық барған сайын бірқалыпты болады, үйірсектік жойылады, жабысқақтық та азая түседі. Алкоголге күшті құштарлық өз мәні жағынан.ұсак, айқын білінбейтін түрде байкалады. Сонымен бірге алкоголь-дің сәл-пәл ғана мөлшері тоқтаусыз ішуге қүштарлыққа әкеп соғады. Аурудың бастапқы және ортаңғы сатысына қарағанда оны сәл мөлшерде пайдаланудың өзінен мас болады. Бұл кезенде ауру орта есеппен бір қабылдаған-да 150 -- 200 мл арақ ішеді, бұдан соң онда айқын бюіі-нетін әрі ұзаққа созылатын мастық байқалады. Спирт ішімдігін көп мөлшерде қабылдағанда естен тану күйі білінеді.Бұл сатыдағы ауру үшін үнемі, күнделікті 150 мл мөлшерде бірнеше сағаттан соң ішіп отыру тән. Немесе ауру бірнеше күн ұдайы салынып ішеді. Бұл жағдайда ішуге салынудың ұзактығына байланысты аурудың құштарлығы бәсеңдей береді. Алғашқы күні ішімдік мөлшері 1 литрге дейін жетсе, ішудің соңында ол күніге 100 -- 150 мл-ге дейін азаяды. Ішімдікке бұлай салыну организмнің қабылдамауы салдарынан құсумен аяқталады. Аурудың ішімдікті қолданбайтын сау кезең бірнеше күннен бірнеше аптаға дейін созылады. Бұл сатыда жеке бастың алкоголден бұрмалануы неғұрлым айқын білінеді. Ауру мінез-құлықтың адамгершілік-әдептік нормаларын жоғалтады. Оның маңайындағыларға қызығушылығы жоғалады. Ол тек ішуді ғана ойлайды. Бүкіл психикалық қызметтің жұтаңдануы жүріп жатады. Жұмыс қабілеті жоғалады, ауру тек белгісіз жұмыстарды ғана орындайды, құлдырап, өз сыртқы түріне қарамайды, қалай болса, солай лас, ұқыпсыз киініп жүре береді. Бұл сатыда аурулық сипат алатын қызғаныш идеясы жиі пайда болады. Бұл идеяның ішімдікке салыну кезінде ауруды билеп алатыны соншалық, олар әлеуметтік жағынан қауіпті болуы мүмкін. Ауру кәбіне дәрменсіз болады, нашар тамақтанады, едәуір жүдейді. Алкоголизмнің ақырғы сатысына созылмалы алкоголь психоздары тән. Жастық фактордың алкоголизмнің дамуында маңызы бар. Алкоголизм неғұрлым ерте жаста пайда болса, ол солғұрлым қауіпті сипат алады. Сатылардың алмасуы да тез өтеді, ал алкоголизм көрінісі неғұрлым айқын сипатта байқалады. Жас кезде қалыптасқан алкоголизм әсіресе жеке басқа жағымсыз әсер етеді, психоздардың ерте дамуына себепші болады. Қарттық алдындағы алкоголизмде ауру сатыларының алмасуы тез жүреді. Бұл кезеңде алкоголизм жедел түрде сирек асқынып, кебіне алкоголдік психоздармен қоса байқалады. Соматикалық кеселдер ерте айқындалады. Соңғы кездері әйелдер арасында алкоголь кең таралды. Әйел алкоголизмінің өз ерекшеліктері бар. Әйел алкоголизмі неғұрлым жиі дамып, клиникалық көріністері жағынан неғұрлым ауыр болады. Еркектерге карағанда әйелдерде алкоголге патологиялық құштарлық ішімдікке салынғаннан соң алғашқы 1 -- 2 жылда қалыптасады. Әйелдің жеке басының алкогольден өзгеруі неғұрлым тез қарқынмен білініп, сексуалдық жағынан бетімен ке-тушілік, әлеуметтік азғындану қатар жүреді. Алкоголдік мас болуды жеңіл, орташа, ауыр дәреже деп үшке бөледі. Жеңіл дәрежесінде парасаттық процестер бұзылады: зейін нашарлайды, әсерлену баяулайды, ойлау қисындылығы да азая түседі. Маңайдағылардың мәнін байыпқа салу, сыншылдық азайды. Көңіл-күй тұрақсыз, көбіне көтеріңкі болады. Бірақ сонымен бірге тез ашулану тіпті ызалы күй де байқалады. Қимылдың үйлесімділігі бұзылады, сөздің жеңіл бұзылуы байқалады. Мас болудың орта дәрежесінде зейін шұғыл бұзылады. Мұқияттылық және қабылдаудың жігін ажырату болмайды. Парасаттық процестер неғұрлым баяу өтіп жатады. Қарабайыр құштарлық, әсіресе сексуалдық құштарлық жанданады. Мас болудың орта сатысындағы адам көбіне ашулы, ызалы жүреді, мұның өзі көбіне жан-жалмен ұрыс- керіске әкеп соқтырады. Қимыл үйлесімділігі едәуір бұзылады, жүріс теңселулі, сөз шалдыр-бұлдыр болады. Мас болудың ауыр сатысында өсе түскен естен танудың клиникалық көрінісі байқалады. Одан әрі ауыр ұйқы басталады. Мас адам қолайсыз қалыпта және кез келген жағдайда ұйықтай береді, ырықсыз зәр шығару да байқалуы мүмкін. Мастық кезеңі туралы әдетте еске алу болғанымен, кейде үзік-үзік болады. Алкоголмен уланудың ауыр куйінде пайда болатын естен тану жағдайында алкоголді ағзадан тез кетіруге арналған шұғыл шаралар қажет. Мысалы, асқазанды жуу, жүрек-тамыр және тыныс алу функцияларын қалпында ұстау.Мастықтың жеңіл дәрежесінде қандағы алкоголь 2%, орта сатысында 2 -- 5%, ауыр сатысында 5%-тен астам шоғырланады. Бұл деректер дененің 1 массасына қа-былданған алкоголдің мынадайгмөлшеріне сәйкес келеді: 1 -- 1,5 1,5 -- 2,5 және 2,5 -- 3,5 мл. Патологиялық мас болу жедел өтетін қысқа мерзімдік психикалық кеселге жатады. Патологиялық мас болу үшін жай мас болғандағы есеңгіреуден ерекшеленетін ақылдан алжасу түріндегі кенет басталатын сананың өзгерісі тән. Жай алкоголдік мас болуды патологиялықтан айыратын белгі сананың бұзылу сипатын анықтау болып табылады. Патологиялық тек ішімдіктің аз мөлшерін ғана емес, сол сияқты едәуір мөлшерді қабылдағаннан соң да дамиды. Патологиялық мас болу кезінде жасалатын қоғамға қауіпті әрекет қандай бір нақты оқиғаға жауап болмайды. Бұл жағдайда күрделі жаттандық дағдылар мен тепе-теңдікті реттейтін жүйкелік-психикалық механизмдер бұзылмайды. Сондықтан патологиялық мас болған адам ешпенді аурулық әрекетті жүзеге асыру үшін епті де күрделі қимылдар жасай алады. Патологиялық мас болу қалай басталса, солай, кенеттен аяқталады, кейде ұйқыға ауысады. Патологиялық мастықтың бүкіл кезеңі аурудың есінде қалмайды. Соттық-психиатрлық практикада патологиялық мас болу психоз ретінде бағаланып, қылмыс жасаған адам бұл кезеңде қабілетсіз жағдайда болған деп танылады. Соңғы жылдардағы зерттеулер алкоголизм этиологиясының неғұрлым кең тараған концепциясын нақтылай түсуде. Осыған сойкес, бұл аурудың пайда болуы әлеуметтік, психологиялық және физиологиялық ықпалдардың жиынтық ықпалы деп танылуда. Бұл жағдайда өзгеше белгілердің мәні бар. Бұл белгілер алкоголге қатынастық себептерін ғана анықтамайды, сондай-ақ аурудың даму жылдамдығына да ықпал етеді. Емдеу жолдары. Алкоголизм -- аурудың өзі, туған-туыстары, қоғам зардап шегетін ауру. Алкоголизмнен азап шегетін адамды емдеу психиканың алкоголден өзгеруін, бұрмалануын, яғни сыншылдықтың азаюын ескеріп, аурудың емделуге қалауы болмаса да жүргізілуі тиіс. Дәрігер аурудың әз еркімен емделуі үшін барлық күш-жігерін қолдануға міндетті. Қажет жағдайда дәрігер аурудың қатарынан, туған-туыстарынан және әріптестерінен қолдау іздеуі керек. Емдеуді мүмкін болғанша ерте бастаған дұрыс. Кей жағдайда ауруды күштеп емдеуге тура келеді. Ондайға емдеу барысын қатаң бақылауда алып, қажет болса, емделуден бас тартқаны үшін қоғамдық жазамен қорқыту керек. Емдеуді әлеуметтік ортаны сауықтыру жөніндегі шаралармен қатар жүргізген жөн. Аурудың өз жағдайына сыншылдық көзқарасы төмендеген немесе болмаған кезде, бірақ ішімдікке салынуы айқын бай-қалатын болса, күштеп емдеу қажеттігі туады. Алкоголді (металкоголді) психоздар -- пайда болуы мен дамуы алкоголизммен байланысты болып, клиника-лық көрінісі қоршаған шындықты бейнелеуде өрескел бұзылу арқылы байқалатын реакцияның экзогенді типі-нен байқалады. Бұл психоздар көбіне мына жағдайда дамиды: алкоголмен ұзақ уақыт улану салдарынан ішкі мүшелер зақымдалып, зат алмасу бұзылады. Сондықтан бұл психоздар металкоголді психоздар деп аталады. Маскүнемдік делбе -- жедел алкоголді психоз болып саналады. Ол әдетте алкоголизмге шалдыққан адамда алкоголмен ұзақ уақыт улануды тоқтатқаннан кейін пайда болады. Оның клиникалық көрінісі сахнаға ұқсас айқын білінетін көру галлюцинациясымен, қимылдық жағынан қозумен, көбіне дене температурасының жоғарылауымен ерекшеленеді. Жедел алкоголь психоздарының ішінде таралуы жағынан маскүнем елірмесі психоздық жағдайлардың төрттен үш бөлігін қамтиды. Клиникалық көрінісі. Маскүнем елірмесі ұзақтығы жағынан алкоголизммен бірнеше жыл бойы ауырған адамдарда дамиды. Алғаш рет маскүнем елірмесі, әдетте, алкоголизмнің ортаңғы сатысында пайда болады. Бұл жағдайда ағзадағы алмасу процестері қайта құрылады да алкоголь зат алмасу жүйесіне енеді. Маскүнемдік елірменіц ерте пайда болатын көріністерінің бірі ұйқы қашу болып табылады. Бұдан соң көру және есту елесі пайда болып, галлюцинация қосылады, қорқыныш, үрейлену ұлғая түсёді. Жаңа басталған мас-күнемдік елірмесі үшін Липмансимптомының үлкен тәжірибелік мәні бар. Екі саусақпен аурудың көз алмасын басып, белгілі бір бейнемен, мысалы, тап берген итпен сендірген кезде ауру сол сендірілген бейнені қабылдап, корқыныш аффектісімен жауап береді. Психопатологиялық симптоматика кері дамыған жағдайда алғашқы қолайлы белгі ауруда ұйқының пайда болуы болып табылады. Ұзаққа созылған ұйкыдан соң ауру әдетте психоз жағдайынан шығады. Психоздан шыққан соң ауруда психопатиялық кеселдерге сын пай-да болады. Алайда сын бірден толық қалпына келмейді, ауру көбіне өзі бастан кешірген психозға жеңіл-желпі қарайды. Маскүнемдік елірменің ұзақтығы орташа 3 -- 4 тәулікке созылады, дер кезінде емдеу болған жағдай-да бірнеше сағатқа дейін қысқарады. Маскүнем елірмесі ауырлай түскен жағдайда қимылдық қозу төсек маңымен шектеледі, тактильді галлюцинация пайда болады, ауру өзінің бойынан ұсақ жәндіктерді алып тастағанда болады, ауыз қуысынан елестеген жіптерді, шаштарды суырып алады, үйемі бірдеңені айтып міңгірлей береді. Елесті күй қалыпты жағдайға айналады. Одан әрі жағдай нашарлай берсе, ауру жүрек-қан тамырлары жетімсіздігінен өліп кетеді. Кей жағдайда ауру елес күйінен шыққаннан соң бұл синдромның симптоматикасы бірнеше күннен соң кайталанады. Елес күйіне тән психикалық бұзылыстар, әдетте, айқын білінетін неврологиялық жэне соматикалық кеселдермен ұштасып келеді. Алкоголь галлюцинозы -- клиникалық көрінісінде ақиқат вербальдық галлюцинация үстем болатын алко-голизм ауруының психозы. Бұл жағдайда аурудың санасы формалды түрде айқын болады. Өзі сипатталған алғашқы жылдары бұл психоз жеке түр ретінде сирек кездесетін ауру қатарында саналды. Соңғы жылдарда жедел алкоголь психоздарының ішінде алкоголь галлюцинозы мен алкоголь параноиды үлесінің едәуір көбеюі туралы деректер келтіріліп жүр. Клиникалық көрінісі мен жігін ажырату диагностикасы. Алкоголь галлюцинозының клиникалық көрінісі көбіне, ақиқат, вербальдық галлюцинация синдромымен сипатталады. Галлюцинация ауру үшін қолайсыз мазмұнда болып, қарғап- сілеу, қорқыту, қорлау сипатын алады. Ауруды маскүнем, жанұясын құлдырауға дейін апарған ішкіш деп және басқаларды айтады. Бұл жағдайда ауру санасы дөрекі түрде өзгермейді, ауру өзініц келген жерін, уақытты айырады, өз жеке басын бағдарлай алады. Галлюцинациялық кеселге сыншылдық көзқарас болмайды. Көңіл-күй галлюцинация тақырыбына сәйкес келеді, ауру көбіне сақ, үрейлі, кейде еңсесі түсіп жүреді. Аңдудың, қарым-қатынастың берік емес сандырақ идеялары қосылуы мүмкін. Әсіресе маңайдағылар мен аурудың өзі үшін императивтік галлюцинация қауіпті, ол қоғам үшін де әлеуметтік қауіпті болады. Ауру өзіне әмір еткен бір дауысты есітеді: мысалы, оған біреуді өлтіруге, терезеден қарауға және басқаларды істеуге бұйырады. Бұл бұйрықтарды аурудың орындауы мүмкін. Барысы жағынан алкоголь галлюцинозыныц жедел (2 күннен 4 аптаға дейін созылатын) және созылмалы түрлері болады. Жедел алкоголь галлюцинозы көбіне күтпеген жерден, әдетте, алкоголге ұзақ уақыт салынуды тыйғаннан кейін пайда болып, үнемі ұйқының қашуы және астениямен қоса жүреді. Көңіл-күй төмендейді. Айқын білінбейтін қимылдық қозу орын алады. Алкоголь галлюцинозынын пайда болуы мен дамуы алкоголь уының әсеріне ғана байланысты емес. Алкоголь галлюцинозының дамуы үшін ұзақ уақыт уланудан басқа зат алмасудың бұзылуы, мидың органикалық өзгеруі, жарақат алу және дене бітімінің ерекшеліктері де себеп болады. Алкоголь галлюцинозын, әсіресе созылмалы түрін алкоголизмнен асқынған шизофрениядан ажырату керек. Бұл жағдайда шизофрениямен ауыратын адамдарға тән өзгерістер, кәдуілгі синдромдардың алмасуы болады. Ол алкоголизмнен және оның ішіиде алкоголь галлюцинозынан ерекшеленіп тұрады. Емдеу жолдары. Жедел алкоголь галлюцинозы бар ауру әлеуметтік жағынан қауіпті болуына байланысты шұғыл психиатрлық ауруханада емделуді қажет етеді. Ауруды емдеу комплексті болуы тиіс. Емдеудің міндетті шарты алкоголмен уланудыңзардаптарын жою. Бұған улануды қайтаратын ертінділерді қолдану жолымен қол жеткізіледі. Алкоголь параноиды -- алкоголь психозы болып табылады. Оның клиникалық құрылымындағы галлюцинациялық параноидты синдром негізгі болып табылады. Онда күнделікті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.