Ортағасырлық шығысты құқықтың дамуы

1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Ортағасырдағы Жапония мемлекеті және құқығы;
2.2. Жапониядағы Тайхо.Ре заң жинағы;
2.2. Мұсылман құқығы, оның қайнар көздері;
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Қазіргі кездегі мемлекеттер арасында өзінің ерекшелігімен көзге түсіп отырған Азия құрылығында орналасқан бірнеше мемлекеттер бар. Солардың ішінде Жапония сен Сауд Аравиясы, Кувейт, Бірікен Араб әмірліктері атап өтуге болады. Жоғарыда аталған мемлекеттердің үшеуі мұсылман мемлекеттері болып есептеледі және мұсылман құқын қоғамның барлық саласында пайдаланумен ерекшеленеді. Сондықтан да қысқаша мұсылман мемлекеті және құқының пайда болуы мен дамуына тоқталайық.
Иранның Қос өзен аңғарын жаулап алуы батысқа баратын төте жолдың іске қосылуына әсер етті. Міне осы кезден бастап сауда жолдарының бойында орналасқан және соның арқасында біршама байыған, оазистерді мекендеп, саудаға әсер етіп отырған Хиджаз аймағынп үлкен нұсқан келтірді. Хиджаз аймағының орталығы күрейш тайпасы мекендеген Мекке қаласы болатын. Оңтүстік Аравия арқылы өтетін сауда жолының дағдарысы Мекке қаласындағы халықтың да әл ауқатына әсер етті. Уақытында екі мың түйелік керуен құрып, саудамен айналысқан күрейш тайпасының саудагерлері тұйықтан шығудың жолын іздей бастады.

1. Сарсенбаев М.А. Мусульманское право. Оқулық. Алматы: Данекер, 1993
2. Сюкияйнен Л.Р. Мусульманское право:Вопросы теории и практики. Оқулық: Москва, 1986
3. Булгакова Д. А., Истаев А. Ж. Мемлекет жəне құқықтыңжалпы тарихы Оқу-əдістемелік құрал 2004ж.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

СОӨЖ
Тақырыбы: Ортағасырлық Шығысты құқықтың дамуы;

Орындаған: Иргебекова Ф. Б.
Тексерген: Турсынкулова Д. А.

Алматы 2016ж.
МАЗМҰНЫ:
1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Ортағасырдағы Жапония мемлекеті және құқығы;
2.2. Жапониядағы Тайхо-Ре заң жинағы;
2.2. Мұсылман құқығы, оның қайнар көздері;
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ
Қазіргі кездегі мемлекеттер арасында өзінің ерекшелігімен көзге түсіп отырған Азия құрылығында орналасқан бірнеше мемлекеттер бар. Солардың ішінде Жапония сен Сауд Аравиясы, Кувейт, Бірікен Араб әмірліктері атап өтуге болады. Жоғарыда аталған мемлекеттердің үшеуі мұсылман мемлекеттері болып есептеледі және мұсылман құқын қоғамның барлық саласында пайдаланумен ерекшеленеді. Сондықтан да қысқаша мұсылман мемлекеті және құқының пайда болуы мен дамуына тоқталайық.
Иранның Қос өзен аңғарын жаулап алуы батысқа баратын төте жолдың іске қосылуына әсер етті. Міне осы кезден бастап сауда жолдарының бойында орналасқан және соның арқасында біршама байыған, оазистерді мекендеп, саудаға әсер етіп отырған Хиджаз аймағынп үлкен нұсқан келтірді. Хиджаз аймағының орталығы күрейш тайпасы мекендеген Мекке қаласы болатын. Оңтүстік Аравия арқылы өтетін сауда жолының дағдарысы Мекке қаласындағы халықтың да әл ауқатына әсер етті. Уақытында екі мың түйелік керуен құрып, саудамен айналысқан күрейш тайпасының саудагерлері тұйықтан шығудың жолын іздей бастады.
VІ-VІІ ғасырлардағы Жапония.
Жапон архипелагының тұрғылықты халқы болып мына
тайпалар табылды: айналар, кумасо жəне эбису, кейіннен бұл
жерлерге тунгус-маньчжур тектес тайпалар да көшіп келді.
Көпшілікпен танылған дін болып синтоизм (ата-бабалар мен
табиғат күшіне табыну) табылды.

2.1. Ортағасырдағы Жапония мемлекеті және құқығы;
VІ ғасырдың басында Сога
тегінен шыққан ханзада Сетокутайси (572-621 ж.ж.) 12 ранг
туралы иерархиялық табель жəне 17 баптан құралған заң
қабылдады, бұл заң буддизм мен конфуций ілімінің мемлекет
пен монархтың билігі туралы догмаларына сүйенді.
645 жылы таққа Сумераги тегінен шыққан Кару отырды, ол
Котоку атымен билік жүргізе бастады. Бірқатар реформалар
жүргізілді, енді мемлекет басында император отыратын болды,
елді губерниялар мен уездерге бөлді, жер мемлекеттік меншік
ретінде жарияланды, шаруаларға тиесілі жерлер бөліп берілді
жəне олар өздерінің астығының бөлігін мемлекетке беріп оты-
ратын болды. Əскери ақсүйектер -- самурайлар қалыптасты,
олар "бусидо" (бушидо) деп аталатын ар кодексіне сəйкес қыз-
мет ететін. ХІІ ғасырдың соңында самурайлар дербес династия
ретінде қалыптасқан Миномото князьдарын жақтады.
ХVІ-ХVІІ ғасырлардағы Жапония.
ХVІ ғасырда Жапония феодалдық ыдыраушылық жағдай-
ында болды. Феодал Ода Нобунага Токугава жəне Такеда
тегінің князбдарымен одақтасып, 1582 жылы мемлекеттің 66
провинциясының отызын өзіне бағындырды, оның мирасқоры
Хидэеси елдегі бүкіл билікті өз қолына біріктірді. Шаруаларға
қару-жарақ ұстауға тыйым салынды, олар өз жерлерінен кете
алмайтын. Князьдардан құралған өкілдік алқалы орган құ-
рылды.
Кореяға қатысты белсенді жаулап алушылық саясат жүр-
гізілді. 1598 жылы Хидэесидің өлімінен соң оның үш жасар
мұрагерінің тұсында ірі феодалдардан құралған регенттік кеңес
құрылды. Ірі феодалдардың арасындағы өзара соғыстың
нəтижесінде Токугава Иэясу жеңіп шықты. 1603 жылы Току-
гава сегун (бас қолбасшы) болып жарияланды. Токугава тегі
Жапонияда ХІХ ғасырдың жартысына дейін билік құрды.
Сегунат режимі императорды биліктен аластатты. 1615
жылы бүкіл Жапония біріктірілді. Мемлекеттің астанасы Эдо
(қазіргі Токио) қаласына ауыстырылды. Сегуннан кейінгі
екінші тұлға болып оның бірінші министрі жəне бас кеңесшісі
табылды, сегун кəмелетке толмаған жағдайда оны регенттік
кеңес тағайындайтын. Жоғарғы кеңесуші орган болып ақса-
қалдар кеңесі табылды. Жергілікті жерлерде билікті губерна-
торлар жүзеге асыратын; сегунның ерекше шенеуніктері жер-
гілікті жерлерге бақылау жəне тексеру мақсатымен жібері-
летін. Тұрғылықты халық негізгі төрт сословиеге бөлінді:
самурайлар, шаруалар, қолөнершілер жəне саудагерлер, қайыр-
шылар мен көшпенді артистер ешбір сословиеге жатпйтын.
Барлық мемлекеттік лауазымдарды самурайлар иеленді.
Халықтың сексен пайызын құраған шаруалар жерді "мəңгілік"
жалға алу құқығына сəйкес иеленетін. Қолөнершілер мен
саудагерлер цехтар мен гильдияларға біріккен.
Жапондық феодалдық құқығының дамуына қытай құқы-
ғының əсері ерекше болды жəне мұнда да конфуций ілімінің
догмалары көрініс тапқан. Қылмыстың, азаматтық деликтінің
жəне əкімшілік теріс қылықтың аралары нақты ажыратылмаған
болатын.
Жапондық "Жүз заңдар" (1742 жылы) феодалдық жинағы
азаматтық, қылмыстық, процессуалдық құқықтардың негізгі
нормаларынан құралған, алайда, бұл нормалар құқық салалары
бойынша нақты ажыратылмаған болатын. Ресми доктринада
адамның жазылған құқыққа қатынасы мына формуладан көрі-
ніс тапқан: "білмесең де, орындауың қажет". Сол себепті, жа-
зылған құқықты білетін адамдардың санының шеңбері аз
болған. Негізінен конфуций ілімінің имандылық жəне жақсы
(немесе жаман) жүріс-тұрыс ережелері басшылыққа алынатын.

2.2. Жапониядағы Тайхо-Ре заң жинағы;
Тайхоре заң жинағы (702-718).
701 жылы император Момму тұсында Тайхо рицуре деген жаңа кодексін құрастыру бастады. Бұл кодекс екі бөлімнен тұрды. Шынында бұл екі кодекстен түрды, ол былай аталды: 1. Тайхо рe; 2. Тайхо рицу. Осы айтлған әрбір әріп-сөз мынадай түсініктеме береді: термин ре-ол, жалпы мемлекеттік құрлысы, конституциялық және әкімшілік маңыздағы мағынасын білдіреді. Ал келесі рицу-ол, жазалау туралы және соттық шешім туралы айтылды. (Толстогузов А.А. Очерки истории Японии ҮІІ-ҮІҮ в.,М.,1995).
Тайхо ре заң жинағында: 30-заңды түрде орнатылған талаптардың реттелу ережесі туралы айтылған, атап айтқанда:
-кең шеңберде салық және еңбетік міндетті атқару туралы айтылған;
-лауазымды тұлғалардың міндеттері туралы айтылған;
- қоғамдық қатынастардағы жалпы тәртіпті сақтау туралы ұсыныстар;
-мемлекет басшысының және халықтың қоғамдық міндетті әділ түрде сақтауды
және жүзеге асыру туралы айтылады;
-дәстүрлік әдет-ғұрыпты, моральдық- этностық талапты сақтау туралы
айтылады.
Тайхо рицу заң жинағында: басқарушылық және соттық мәселесі жөнніде ерекше көңіл бөлінген. Қылмыстың түрі жіне оған қолданатын жазаның түрі туралы айтылған. Мемлекеттік құпияны жария еткені үшін каторгаға жіберілді.
Жеткізген хабардың маңызы өте аз болса немесе тікелей қатысы болмай тек жанама болса, онда сол хабаршыға жаза ретінде 60 таяқ-дүре соғылатын болды. Шенеуниктер қызметке ешқандай себепсіз келмегені үшін дүре соғылатын болды, ал әрбір күнге-20 дүре соғылды, мыслы: 5 күн х 20=100 дүре.
Егерде шенеуник мемлекет басшысынапетицияны немесе құжатты жазған кезде қателік жібергені үшін 50-дүре соғылатын болды. Тиым салынған әдебиеттерді оқығаны үшін қатаң жазаға тартылатын болды. Оның ішінде: (Астраномия туралы, әскери өнер туралы, ауладағы 7-ті күндік күнтізбе туралы, балгерлік туралы) оқығаны үшін.
2.2. Мұсылман құқығы, оның қайнар көздері;
Араб халифатының тарихын шартты түрде 3 кезеңге бөлуге
болады: Мұхаммед пайғамбар (570-632 ж.ж.) мен алғашқы төрт
халифтің ( Əбу Бəкір (632-634 ж.ж.), Омар (634-644 ж.ж.),
Осман (644-656 ж.ж.), Əли (656-661 ж.ж.)) билігі; Омейядтар
династиясының билігі (661-750 ж.ж.); Аббасидтер династия-
сының билігі (750-1258 ж.ж.).
VІІ ғасырда араб тайпаларында рулық-тайпалық қатынас-
тардың ыдырауы басталды. Араб тайпаларының негізгі бөлігін
малшы-көшпенділер (бəдеуиндер) мен сулы жерлерде, қала-
ларда өмір сүрген жер өңдеушілердің аз бөлігі құрады. Аталған
уақыттан бастап əлеуметтік теңсіздікке алып келген мүліктік
теңсіздік басталды. Шейхтар (тайпа басшылары) мен саидтар
(тайпа ақсақалдары) жақсы сулы жерлер мен малдың көптеген
бөлігін өздеріне иемденіп алды. Рулық-тайпалық ыдырау-
шылықты жеңу мен біртұтас араб мемлекетін құру талпынысы
əртүрлі уағыздаушылардың көбеюіне алып келді. Олардың
ішіндегі аса əйгілісі
-- ислам дінінің негізін қалаушы
Мұхаммед пайғамбар болды. Мұхаммед барлық арабтарды бір
дінге жəне пайғамбары -- "жер бетіндегі жалғыз құдайдың
жердегі елшісі" басында тұрған теократиялық мемлекетке
(діни қауым түріндегі) бірігуге шақырды.
VІІ ғасырдың ортасында Аравияның бір исламдық мемле-
кетке -- халифатқа бірігуі аяқталды.
Омейядтардың басқару жылдарында халифаттың қуатты əрі
гүлдену кезеңі болды, көптеген елдер жауланып, ислам дініне
тартылды.
640 жылы арабтар Сирияны, Палестинаны, Египетті, ал 649
жылы бүкіл Солтүстік Африканы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.