Материалдық емес активтер аудиті туралы

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

Кіріспе . . . 3

Негізгі бөлім. Материалдық емес активтер аудиті

1. Материалдық емес активтер есебі . . . 5

1. 1 Материалдық емес активтер туралы түсінік . . . 5

1. 2 Материалдық емес активтердің есебі . . . 9

1. 3 Материалдық емес активтердің амортизациясы мен

құнсыздануының есебі . . . 14

2 Материалдық емес активтер аудитi . . . 17

2. 1 Аудиттің мәні, маңызы, принциптері . . . 17

2. 2 Материалдық емес активтер аудитiнiң мiндеттерi және

ақпарат көздерi . . . 25

2. 3 Материалдық емес активтердi сатып алу, пайдалану және

есептен шығару бойынша операциялар аудитi . . . 28

2. 4 Материалдық eмec активтер амортизациясы аудитi . . . 29

Қорытынды . . . 30 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 32

Кіріспе

Дамыған елдерде ерте кезден бастап аудит жұмысын шаруашылық субъектілеріне қызмет көрсету деп - атап кеткен. Оған себеп, кәсіпкер өз субъектісі туралы аудиторлық қорытынды алу үшін келісім-шарт жасау арқылы төлем жасайды, ал өз кезегінде келісім-шарт талабына сәйкес тексеру жасап, аудиторлық қорытынды береді. Аудитор өз кезегінде әртүрлі қызмет көрсетеді. Мысалы, бухгалтерлік есеп жұмысын ұйымдастыру туралы, салық мекемесімен есеп айырысу тәсілдері туралы, банк операцияларын жүргізу туралы тұжырымдамаға кеңес, тағы басқалай әртүрлі қызмет көрсете алады.

Аудит жұмысының тағы бір ерекшелігі ол - шаруашылық субъектілеріне, өндіріс барысына байланысты, өнімді сату барысына, маркетинг мәселелеріне қатысты түсініктемелер, кеңес берумен шұғылдануда. Олай дейтініміз, ірі аудит фирмаларыүлкен информатика орталығын қолданып жұмыс жүргізеді.

Үшіншіден, аудит жұмысын ақша, құнды қағаз қаржысымен кәсіпкерлік жасайтындардың яғни, қаржы компанияларының, банкілердің, биржалардың, акция иелерінің қорытынды бухгалтерлік есеп көрсеткіштерін, ақпарат (отчет) мәліметерін тексеріп өзінің аудиторлық қорытындысын жасауы. Өз кезегінде осы аудитор қорытындысы ақша, құнды қағаз айналу операцияларын жүргізетін, делдал кәсіпкерлерге өзара немесе өндірістік кәсіпкерлер тобымен жұмыс істеуіне кепілдік береді. Қорыта келгенде, аудитор қорытындысына сүйене отырып, ақшамен, кәсіпкерлікпен айналысатын кәсіпорындар, кәсіпкер күдіксіз өзара карым-қатынасқа түседі. Мысалы, банк несие беру үшін шаруашылық субъектілерінің өндірісінің тиянақты жұмыс жүргізетін қаржылық жағдайының тұрақты екенін аудит қорытындысы арқылы анықтайды. Сол сияқты, кез-келген кәсіпорында өзара қарым-қатынасқа сенімді болу үшін аудитордың қорытындысы болуы қажет.

Осы жоғарыда айтылған аудит ерекшеліктерін іс жүзінде қолдануүшін экономикасы жоғары дамыған елдерде, кәсіпорындардың мерзімдік қорытындылары, бухгалтерлік отчеты тек қана аудиторқорытындысы болған жағдайға ғана басылымға шығады. Кәсіпкерлер сол басылымға шыққан есеп-ақпарат мәліметтерін зерттеп, талдау жасағаннан кейін ғана өзіне қажет, сенімді кәсіпорындармен қарым-қатнасқа түседі. Яғни, анық мәлімет алу үшін мұқтаждығы бухгалтерлік ақпараттардың дұрыстығын анықтайтын аудит жұмысының қажеттілігін тудырады.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты - материалдық емес активтердің мәнінаша отырып, материалдық емес активтерге түгендеу жургiзу тәртiбiне, материалдық емес активтердi сатып алу, пайдалануна аудиторлық талдау жасау.

Осы мақсатқа жету барысындамына міндеттердішешу көзделген:

Материалдық емес активтер туралы түсінік Материалдық емес активтердің есебіМатериалдық емес активтердің амортизациясы мен құнсыздануының есебіМатериалдық емес активтер аудитiнiң мiндеттерi және ақпарат көздерiМатериалдық емес активтерге түгендеу жургiзу тәртiбiМатериалдық емес активтердi сатып алу, пайдалану және есептен шығару бойынша операциялар аудитiМатериалдық eмec активтер амортизациясы аудитi

Зерттеу объектісі- материалдық емес активтердің есебі мен аудиті.

Теориялық базасыретінде отандық қаржыгер ғалымдардың еңбектері, Қазақстан Республикасының «Аудиторлық ызмет туралы» Заңы, «Бухгалтерлік есеп стандарттары», «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы негіз болады.

1. Материалдық емес активтер есебі

1. 1 Материалдық емес активтер туралы түсінік

Материалдық емес активтер түсінігіне физикалық үлгісі жоқ, ұзақ мерзімді қолдану объектісіне жататын құндық бағасы жоқ бірақ табыс әкелетін қабілеті бар объектілер жатады. Материалдық емес активтер өндірістік - шаруашылық қызметіне, белгілеуіне және қызметіне қарамастан топтарға бөлінеді: фирма құны, тауарлық белгісі, «Ноу- хау», «Авторлық құқық». Мүлік құқығына келесілер жатады: жерді қолдану құқығы, қайнаулар, су ресурстары және т. б. Өзге материалдық емес активтерге жатады: ұйымдастыру шығындары, ғылыми - зерттеулік өңдеулер, білікті конструкторлық өңдеулер.

Материалдық емес активтердің есебі № 38 «Материалдық емес активтер» ҚЕХС-на сәйкес бағалау негізгі құралдар секілді есепке қабылданады.

№38 «Материалдық емес активтер» Халықаралық қаржылық есептілік стандартына сәйкес материалдық емес активтер - бұл өндірісте және тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуде, әкімшілік мақсаттарға және өзге обьектілерге жалға беруде:

а) анықтауға болатын,

б) субьекті арқылы бақыланатын,

в) оны пайдаланудан субьекті, болашақта экономикалық пайда аламын деп күтетін, физикалық формаға (мәнге) ие емес, ұзақ уақыт кезеңде (бір жылдан асатын) пайдалануға арналған, идентификацияланатын монетарлық емес активтер.

Материалдық формаларының болмауы - олардың елеусіздігі материалдық емес активтердің негізгі өзгешелікті ерекшелігі болып саналады. Атап айтқанда, осы ерекшелік есепті ұйымдастыру кезінде қиындықтар туғызады. Физикалық сапасының болмауы оларды бағалауда және одан пайда алуда қиындық келтіреді.

Материалдық емес обьекті, егер:

1) материалдық емес актив анықтамасына сәйкес келсе;

2) тану өлшемдеріне жауап берсе және есепте тіркелетін болса, егер:

а) субьекті болашақта, аталған активпен тікелей байланысты, қажетті экономикалық пайда алады деген мүмкіндік жоғары болса;

б) актив құнын сенімді айқындау мүмкін болса;

в) материалдық емес активтер тану кезінде бастапқы құны бойынша бағаланатын болса, материалдық емес актив болып танылады.

Халықаралық қаржылық есептілік стандартына көшу кезінде материалдық емес активтер қайта қаралатын болады және №38 Халықаралық қаржылық есептілік стандартының талаптарын ескере отырып, балансқа енгізіледі.

Материалдық емес активтерді жіктеудің негізгі белгілері болып мыналар саналады: сатып алу (иелікке алу) тәсілі, дербес есеп бірлігіне бөлінушілігі, алмастырылушылығы, қажетті кіріс алу кезеңі.

Материалдық емес активтерді:

- бағдарламалық қамтамасыз ету;

- патент;

- ұйымдастыру шығындары;

- гудвилл;

- авторлық құқық;

- франчайзинг түрлері бойынша жіктеуге болады.

Материалдық емес активтерге мыналар жатпайды: лицензиялауға жататын белгілі әрекеттерді немесе белгілі бір қызмет түрлерін жүзеге асыруға мемлекеттік лицензиялар; салық органдары беретін патенттер, субьектінің өзі жасаған тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері.

Компаниялардың қызметкерлер құрамының зияткерлік және іскерлік сапасы, олардың біліктілігі мен еңбекке қабілеттілігі материалдық емес активтер болып танылмайды, өйткені олар өзінің көздерінен ажырағысыз бірлікте және оларсыз пайдаланылмайды.

Материалдық емес активтер ұзақ мерзімді және физикалық мағынада ғана материалдық емес; есеп көзқарасы тұрғысынан оларды тану мен бағалау маңызды болып саналады.

Материалдық емес активтердің бастапқы құнын өлшеу тану кезінде және сатып алу көздеріне қатысты болады, оны мынадай түрде беруге болады:

Кесте 1. Материалдық емес активтердің бастапқы құнын өлшеу тану

Сатып алу тәсілі

Бағалау (құнды анықтау)

Сатып алу тәсілі: Құрылтайшылардың олардың салымдарының шотына жарғылық капи-талға салуы

Бағалау (құнды анықтау): Егер заңда басқалай көзделмесе, тараптардың келісімі бойынша

Сатып алу тәсілі: Жеке немесе заңды тұлғалардан сатып алу

Бағалау (құнды анықтау): Сатып алған материалдық емес активтерді пайдалануға дайын жағдайға дейін жеткізуге жұмсалған нақты шығындар бойынша

Сатып алу тәсілі: Өтеусіз иелікке алу

Бағалау (құнды анықтау): Пайдалануға дейін жеткізу шығындарын ескере отырып, кіріске алу күніндегі ағымдағы құны бойынша

Тану кезіндегі материалдық емес актив, оған сатып алу шығындары, пайдалануға дайындау шығындары (активті сатып алуға, оған меншік құқығын беруге төлем жасау шығындары) кіретін, өзіндік құны бойынша №38 Халықаралық қаржылық есептілік стандартына сәйкес бағаланады.

Іштей жасалған материалдық емес активтің, тану өлшемдеріне сәйкестігін бағалау үшін, компания актив құруды зерттеу сатысына және әзірлеу сатысына жіктейді.

Әзірлеу сатысында пайда болатын материалдық емес актив, компания:

- материалдық емес активті аяқтауды техникалық тұрғыдан жүзеге асыруға болатындығын;

- активті пайдалануға немесе сатуға өзінің қабілеттілігін;

- материалдық емес активке жататын шығындарды сенімді бағалай білу қабілеттілігін көрсеткен жағдайда танылады.

Ішкі жасалған материалдық активтің өзіндік құнына, дәйекті негізде актив жасауға, өз мақсаты бойынша пайдалану үшін активті дайындауға тікелей бөлінетін немесе жатқызылатын барлық шығындар кіреді.

Материалдық емес активтер айырбасқа немесе ұқсас емес материалдық емес активтерге ішінара айырбасқа сатып алынуы мүмкін. Осындай баптардың өзіндік құны, кез келген аударылған ақша қаражаттарының немесе олардың эквиваленттерінің сомасына түзетулер жасалған, берілген активтің әділетті құнына эквивалентті, алынған активтің әділетті құны бойынша бағаланады.

Материалдық емес актив, қызметтің сол түрінде соған ұқсас қолданылатын және сондай әділетті құнға ие ұқсас активке айырбасқа сатып алынуы мүмкін. Материалдық емес актив сондай-ақ ұқсас активтегі үлестік қатысуға айырбасқа сатылуы мүмкін. Екі жағдайда да пайда алу процесі аяқталмаған, операциялар бойынша пайда да, залал да танылмайды. Мұның орнына жаңа активтің өзіндік құны берілген активтің баланстық құнына тең болып белгіленеді. Сонымен бірге алынған активтің әділетті құны берілген активтің құнсыздануынан болған залалды растауы мүмкін. Мұндай мән-жағдайлар кезінде берілген активтің құнсыздануынан болған залал танылады және құнсызданудан келген залалда шегергендегі баланстық құн жаңа активке беріледі.

Осылайша, материалдық емес активтер есебінде осындай бағалау түрлері қолданылады.

Өзіндік құн- бұл осындай мәміле жасауға келетін, басқа хабардар етілген тараптар арасындағы мәмілелер жасау кезінде міндеттемелерді орындау немесе активтер сатып алу үшін жеткілікті ақша қаражаттарының таза сомасы.

Қалдық құн -оның кетуі бойынша күтілетін шығындарды шегергендегі, оның пайдалы қызмет мерзімінің соңында, компания алады деп күтілетін таза сома.

Активтің әділетті құны- бұл, осындай мәміле жасағысы келетін, жақсы хабардар етілген, бір-біріне тәуелсіз тараптардың арасында мәміле жасау кезінде міндеттемелерді орындау немесе активтер сатып алу үшін жеткілікті ақша қаражаттарының сомасы.

Баланстық құн- бұл құнсызданудан жинақталған залал мен жинақталған залал және жинақталған амортизация сомасын шегергендегі, активтің баланста көрсетілетін шамасы.

Материалдық емес активтердің құнына мыналар кірмейді:

 пайдалану үшін активті дайындауға тікелей жатқызылмайтын, сауда, әкімшілік және өзге шығыстар;

 активті пайдалану үшін қызметкерлер құрамын дайындауға жұмсалатын шығындар;

 активтің жоспарлы көрсеткішіне жету үшін жұмсалған шығыстар.

Осы шығыстардың барлығы кезең шығыстары болып танылады.

1. 2 Материалдық емес активтердің есебі

Материалдық емес активтер қозғалысының есебі 2700«Материалдық емес активтер» шот бөлімшесінде, соның ішінде: 2770 «Гудвилл», 2720 «гудвиллдің құнсыздануы», 2730 «Өзге материалдық емес активтер» шоттарында жүргізіледі. Материалдық емес активтер бұл шоттарда бастапқы құн бойынша есептелінеді. Келіп түскен материалдық емес активтер қабылдау - беру актілері бойынша құжатталады. (НМА -1 үлгісі) .

Кесте 2. Материалдық емес активтердің түсуі бойынша шоттар байланысы

Операция мазмұны

Шоттар корреспонденциясы

дебет

кредит

Операция мазмұны:

1. Материалдық емес активтердің алынуы:

- алынған есептік сома есебінен;

- еншілес, тәуелді, бірлескен- бақылау заңды тұлғалардан;

- жеке және заңды тұлғалардан

Шоттар корреспонденциясы:

2730

1250

3320, 3330

3310, 3390

Операция мазмұны: 2. Материалдық емес активтердің құрылтайшылардан жарғылық капиталға салым ретінде түсуі

Шоттар корреспонденциясы: 2730

5010, 5020

Операция мазмұны: 3. Заңды тұлғалардан ақысыз келіп түскен материалдық емес активтер

Шоттар корреспонденциясы: 2730

6220, 6230

Операция мазмұны: 4. Алынған гудвиллдің көрінісі

Шоттар корреспонденциясы: 2710

3310, 4110

Операция мазмұны:

5. Материалдық емес активтердің құрылуы:

- материалдық емес активтердің құрылуындағы қатысушылардың, жұмысшылардың еңбек ақысы

- еңбек ақыдан аударымдар

- материалдық емес активтердің құрылуы кезіндегі пайдаланылған қасиеттер

- материалдық емес активтердің құрылуы үшін арналған несиеге сыйақы, ұзақ мерзімге құрылған кезде

- материалдық емес активтердің құрылуы кезіндегі материалдар

- енгізу актісінің негізі бойынша жұмыстың аяқталуы

Шоттар корреспонденциясы:

2930

2730

3350

3210

3310 және басқалар

3380

1310, 1350

2930

Материалдық емес активтердің талдау есебі есеп кәртішкесінде жүргізіледі. Кәсіпорынға келіп түскен материалдық емес активтердің барлық түрлеріне кәртішке жүргізіледі. Кәртішке құжат негізінде 1 данада толтырылады, кәсіпорындағы материалдық емес активтердің қабылданғанын куәландыратын қабылдау - актісі, техникалық және басқа құжаттар. Материалдық емес активтердің басқа кәсіпорынға берілгенін растайтын қабылдау - актісі негізінде белгіленеді.

Материалдық емес активтер есептен шыққанда немесе істен шықса және, егер оларды қолданудан ешқандай экономикалық пайда алынбаған жағдайларда бухгалтерлік баланстан шығарылады. Материалдық емес активтер есептен шығуы олардың сатылуымен, моральдық тозуымен немесе іске жарамай қалумен, басқа ұйымдарға қайтарымсыз берумен және кәсіпорынның жарғылық капиталына салым ретінде салумен байланысты болуы мүмкін. Материалдық емес активтер есептен шығарылуы материалдық емес активтерді қабылдау- беру Актісі бойынша НМА-1 үлгісімен толтырылып, рәсімделеді.

Материалдық емес активтерді сату кезінде бухгалтерлік есеп шоттарында келесідегідей жазулар жүргізіледі.

- сатылған материалдық емес активтердің объектілерінің баланстық құнына: Дебет шоты бойынша 7410 «Активтердің шығуы бойынша шығыстар»

Кредит шоты бойынша 2730 «Өзге материалдық емес активтер»

- материалдық емес активтердің объектілерінің істен шыққанға дейінгі жинақталған амортизациялық сомасына:

Дебет шоты бойынша 2740 «Өзге материалдық емес активтердің

амортизациясы»

Кредит шоты бойынша 2730 «Өзге материалдық емес активтер»

- сатылған материалдық емес активтердің объектісінің қосылған құн салығынсыз келісілген бағасымен, сәйкесінше көрсетілген төлем құжаттары (төлем талап - тапсырма және т. б. ) бойынша:

Дебет шоты бойынша 1210 «Сатып алушылар мен тапсырысшылардың қысқа мерзімді дебиторлық берешегі»

Кредит шоты бойынша 6210 «Активтердің шығуынан алынатын кірістер»

- шот - фактурада көрсетілген сатылған материалдық емес активтердің объектілерінің қосылған құн салығы көрсетілген сомасына:

Дебет шоты бойынша 1210 «Сатып алушылар мен тапсырысшылардың қысқа мерзімді дебиторлық берешегі»

Кредит шоты бойынша 3130 «Қосылған құн салығы»

Сатылған материалдық емес активтер үшін сатып алушылардан түскен төлем, банк көшірмесіне сәйкес:

Дебет шоты бойынша 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты»

Кредит шоты бойынша 1210 «Сатып алушылар мен тапсырысшылардың қысқа мерзімді дебиторлық берешегі»

Материалдық емес активтер қолдану барысында үнемі моральды тозып отырады және олардың баланстық құны ұйым үшін экономикалаық пайдадан асып кетеді. Мұндай жағдайда міндетті түрде амортизациялық емес құнын шығынға жатқызу және зиянды тану. Материалдық емес активтердің объектілерінің моральдік тозуының салдарынан шығынға жатқызылуы және одан кейінгі қолданылуының жарамсыздығы келесіде бухгалтерлік жазулармен көрсетіледі.

Дебет шоты бойынша 7410 «Активтердің шығуы бойынша шығыстар»

Кредит шоты бойынша 2730 «Өзге материалдық емес активтер»

Материалдық емес активтердің объектілерінің шығынға жатқызылғанға дейінгі жинақталған амортизациялық сомасына:

Дебет шоты бойынша 2740 «Өзге материалдық емес активтердің амортизациясы»

Кредит шоты бойынша 2730 «Өзге материалдық емес активтер»

Материалдық емес активтердің объектілерінің есептен шыққан қосымша құн салығының сомасына келесі жазулар жазылады:

Дебет шоты бойынша 7410 «Активтердің шығуы бойынша шығыстар»

Кредит шоты бойынша 3130 «Төлеуге тиісті корпорациялық табыс салығы»

Материалдық емес активтердің пайда болуы және сатып алуының есебі. Актив түрінде бастапқы танығаннан кейін материалдық активтер, жинақталған амортизациялар мен құнның төмен түсуінен болған кез келген жинақталған залалдарды алып тастаған өзінің құны бойынша танылады.

Бастапқы танығаннан кейін материалдық емес актив, жинақталған амортизация мен құнсызданудан болған жинақталған залалдарды шегергендегі қайта бағалау күніндегі оның әділетті құнын білдіретін қайта бағаланған құны бойынша есепке алынуы тиіс. №38 Халықаралық қаржылық есептілік стандартына сәйкес, қайта бағалау мақсаттары үшін, әділетті құн белсенді (активті) нарық мәліметтері негізінде анықталуы қажет. Қайта бағалау, баланстық құны есепті күнге әділетті құнды пайдалану кезінде анықталған құннан түбегейлі өзгешеленбейтіндей түрде жүргізілуі тиіс.

Материалдық емес активтердің бар-жоғы мен қозғалысының есебі 2700 «Материалдық емес активтер» шағын бөлімдерінің шоттарында жүргізіледі:

2710 - Гудвилл

2720 - Гудвилдің құнсыздануы

2730 - Өзге материалдық емес активтер

2740 - Өзге материалдық емес активтер амортизациясы және олардың құнсыздануы

Материалдық емес активтер әртүрлі көздерден сатып алынады немесе өз күштерімен жасалады.

Кесте 3. Материалдық емес активтерді сатып алу және оны құрудың есепте көрсетілуі

№

Операциялар мазмұны

Дебет

Кредит

№: 1.

Операциялар мазмұны:

Материалдық емес активтер сатып алынды

- шарттағы құны

- ҚҚС

Дебет:

2710,

2730

1420

Кредит:

3310

№: 2.

Операциялар мазмұны: Материалдық емес активтер обьектілерін дайындық жағдайына дейін келтіру шығыстары

Дебет: 2710, 2730

Кредит:

3310, 3390,

3350 және т. б.

№: 3.

Операциялар мазмұны: Материалдық емес акитверді өтеусіз иелікке алу

Дебет: 2730

Кредит: 6280

№: 4.

Операциялар мазмұны:

Материалдық емес активтер құру:

а) құру шығындары

б) құруды аяқтау

в) тану

Дебет:

8310

2930

2710

2730

Кредит:

1300, 3310,

3390, 3350

және т. б.

8310

2930

№: 5.

Операциялар мазмұны: Материалдық емес актив-тердің жарғылық капиталына салымдар

Дебет:

2710,

2730

Кредит: 5110

№: 6.

Операциялар мазмұны: Ұйымды біріктіру нәтижесінде иелікке алу (сатып алу)

Дебет: 2710

Кредит: 3310, 3390

№: 7.

Операциялар мазмұны: Материалдық емес активтің бір обьектісін өзге обьектіге айырбастау

Дебет: 2730

Кредит: 2730

Материалдық емес активтердің шығу және өткізілуінің есебі.

Материалдық емес активтер бухгалтерлік баланстан:

 пайдалы қызмет мерзімі өткен кезде;

 таратқанда, моралдық тозу жағдайында;

 өзге ұйымның жарғылық капиталына жарна төлегенде;

 айырбастағанда;

 сатқан жағдайларда, бастапқы құжаттар негізінде есептен шығарылады.

Материалдық емес активтердің кетуі құны2700 «Материалдық емес активтер» шағын бөлімінің тиісті шоттарының кредитінен 7410 «Активтердің кетуі бойынша шығыстар»шотының дебетіне есептен шығарылады.

Материалдық емес активтің кетуінен алынған пайда немесе залалдар кірістер мен шығыстар туралы Есепте кіріс немесе шығыс ретінде танылатын, кету (шығу) шығыстарын алып тастағандағы өткізу құны мен баланстық құны арасындағы айырма ретінде анықталады.

Материалдық емес активтерді өткізуден алған кіріс 6210 «Активтердің кетуінен алған кірістер» шотының кредиті бойынша 1000 «Ақша қаражаттары» немесе 1200 «Қысқа мерзімді дебиторлық берешек» шағын бөлімдерінің тиісті шоттарының дебеті мен корреспонденцияда көрсетіледі.

1. 3 Материалдық емес активтердің амортизациясының есебі

Материалдық емес активтер пайдалы қызмет көрсету мерзімінде ай сайын бастапқы құнынан ұйымның амортизациялық аударым шығындарына аударылады, онымен қоса оның құнын жабу көзін құрастырады.

Амортизация нормасын ұйым бастапқы құнымен пайдалы қызмет уақытын қарастыра отырып анықтайды. Материалдық емес активтердің түрлеріне аудырылған амортизация сомасын есеп бойынша бухгалтерлік есептің шотында келесідегідей жазбалар жасалынады:

Дебет шоты бойынша 8410 «Үстеме шығыстар»

Кредит шоты бойынша 2740 «Өзге материалдық емес активтердің амортизациясы»

Аударылған амортизация сомасының азайтылуы материалдық емес активтердің шығуы кезінде болады.

Материалдық емес актив актив ретінде бастапқы танығаннан кейін жинақталған амортизацияны алып тастағандағы әділетті құн бойынша көрсетіледі.

Материалдық емес активтің амортизацияланатын сомасы жүйелі түрде пайдалы қызметтің жақсы бағаланған мерзімі негізінде анықталады. Амортизацияны есептеу пайдалану үшін актив қол жетімді болған кезден басталады.

Жалпы түрде материалдық емес активтің пайдалы қызмет мерзімін бағалау пайдалы қызмет мерзімі ұзақтығының ұлғаюы мен сенімділігі азая түседі. №38 Халықаралық қаржылық есептілік стандарты материалдық емес активтің пайдалы қызмет мерзімі 20 жылдан аспайтындығы жайлы жол берушілікті (допущение) қабылдайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.