Ұзақ мерзімді активтер жайлы

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

Кіріспе . . . 3

Негізгі бөлім.

1. Ұзақ мерзімді активтер . . . 5

1. 1. Ұзақ мерзімді активтер түсінігі және оның жіктелуі . . . 5

1. 2. Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек есебі . . . 7

1. 3. Негізгі құралдар есебі . . . 10

1. 4. Материалдық емес активтер есебі . . . 15

2. Ағымдағы міндеттемелер аудиті . . . 18

2. 1 Негізгі құралдардың жіктелінуі мен бағалануының есебінің

аудиті . . . 18

2. 2. Материалдық емес активтер аудиті . . . 27

Қорытынды . . . 28

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 29

Кіріспе

Нарықтық экономика жағдайында өндірілетін өнім мен көрсетілетін қызметтің негізгі, яғни оның тиімділігі мен ұқыптылығы - бұл кәсіпорындағы бухгалтерлік есептің дұрыс жолға қойылуынан бастау алатындығы сөзсіз. Міне, сондықтан да, бұл деңгейде қоғамға қажетті өнім өндіріліп, қызмет көрсетілуі үшін бухгалтерлік есепті дамытуымыз қажет. Өнімдерді өндіру барысында ресурстарды үнемдеп жұмсап, жоғарғы өнімді техникалар мен технологияларды қолдану мәселелері кең түрде шешімін тапса, онда кәспорындарда өнім өндіру және оны сатуға қатысты кететін шығындарды мейлінше азайтуға қол жетеді.

Еліміз егемендік алып, өз алдына ел болғанына он алты жылдан астам уақыт өтті. Осы жылдардың аралығында елімізде бухгалтерлік есеп саласын дамыту бағытында көптеген жұмыстар атқарылды десек артық айтқандық емес. Бұған дәлел 1995-жылдың 26-желтоқсанында Қазақстан Респупликасының президенті Бухгалтерлік есеп туралы заң күші бар жарлыққа қол қойған болатын болса, 2002-жылы 24-маусымда бұл “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” -деп аталатын заң болып қайта қабылданды. Ал өткен жылы, яғни 2007-жылыдың 28-ақпанында Қазақстан Республикасының “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” -деп аталатын №234-III заңы күшіне енді. Еліміздегі ірі кәсіпорындар өз қаржылық есептілігін бухгалтерлік есептің халықаралық стандарттарына сай жасауға көшті.

Экономиканың қай саласындағы болмасын ұйымдар мен еңбек ұжымдары шикізатпен материалдарды ұқыпты жұмсауға, өндіріс қалдықтарын азайтуға, ысырапты жоюға, өзінің өндіріп шығаратын өнімін халықаралық рыноктағы бәсекелестікке жарамды етіп шығаруға, өндірісін ұлғайтуға, өндіретін өнімнің өзіндік құнын төмендетуге және де қоршаған ортаны сақтауда оған зиян келтірмеуге мүдделі. Бұл орайда ұйымның материалдық құндылықтарын, ақша қаражаттарын, сондай-ақ басқа да ресурстарын тиімсіз жұмсауға қарсы күресте бухгалтерлік есептің маңызы мен мәнін айрықша атап өтуге болады.

Курстық жұмыстың негізгі міндеті - аудитор растаған қаржылық есеп-қисаптар жалпыға қол жетерлік болуға тиіс (орта мерзімдіперспективада) : Қаржылық есеп-қисаптардың бүкіл жинағына, соның ішінде оларға ескерімдерге жаппай қол жетерлікке талаптың бірнеше себепке байланысты үлкен маңызы бар.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты - ұзақ мерзімді активтер түсінігін ашу және оның құрамына кіретін активтерді таратып көрсету.

Осы мақсатқа жету барысында мына міндеттерді шешу көзделген:

ұзақ мерзімді активтер түсінігі және оның жіктелуін көрсету; ұзақ мерзімді дебиторлық берешек есебіне; негізгі құралдар есебінематериалдық емес активтер есебінеағымдағы міндеттемелер аудитіненегізгі құралдардың жіктелінуі мен бағалануының есебінің аудитінематериалдық емес активтер аудитіне тоқталу. Зерттеу объектісі - кәсіпорындағы ағымдағыміндеттемелер.

Теориялық базасы ретінде отандық қаржыгер ғалымдардың еңбектері, Қазақстан Республикасының «Аудиторлық ызмет туралы» Заңы, «Бухгалтерлік есеп стандарттары», «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы негіз болады.

1. Ұзақ мерзімді активтер

1. 1. Ұзақ мерзімді активтер түсінігі және оның жіктелуі

Қазақстан Республикасының 2007-жылыдың 28-ақпанындағы “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” -деп аталатын №234-III заңының 3-тарау 13-бабында қаржылық есептіліктің элементтері белгіленіп көрсетілген. Сол элементтердідің бірі болып танымал белгілі ғалым, професор Қ. К. Кеулімжаев өзінің Бухгалтер лік есеп принциптері -атты еңбегінде -Активдеп кәсіпорынның ақшаға (құнмен) бағаланатын игіліктері мен құндылықтарын, мүліктерін (заттарын) айтады деп атықтама береді. Басқаша айтатын болсақактивдегеніміз кәсіпорынның өткен уақыттардағы шаруашылық операцияларының негізінде пайда болған және алдағы уақыттарда табыс табу үшін пайдаланылатын ресурстар болып табылады. Активтерпайдаланылу уақытына, мерзімінеқарай қысқамерзімді(ағымдағы) жәнеұзақмерзімді(айналыстан тыс) болып екі топқа бөлініп қарастырылады.

Ұзақмерзімді(айналыстан тыс) (бір жылджан артық) пайдаланылатын айналымдылығ баяуактивтерболып табылады. Ал өзінің құнын тез арада басқа өнімге айырбастай алатын өтімділігі жоғарыактивтерболып табылады. Соған тысактивтердепте атайды. құралдар, материалдық емесактивтер, борыштар жатады.

Ұзақ мерзімді активтер:

1. Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар (2010-2040)

Ұзақ мерзімді берілген ќарыздар

Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар

Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар

Өзге ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар2. Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек (2110-2180)

Сатып алушылар мен тапсырысшылардың ұзақ мерзімді берешегіЕншілес ұйымдардың ұзақ мерзімді дебиторлық және бірлескен ұйымдардың ұзақ мерзімді берешегФилиалдар мен құрылымдық бөлімшелердің ұзақ мерзімді дебиторлық ұзақ мерзімді дебиторлық берешегіЖалдау бойынша ұзақ мерзімді дебиторлық берешекАлуға арналған ұзақ мерзімді сыйақыларӨзге ұзақ мерзімді дебиторлық берешек3. Үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын инвестициялар (2200-2210)

4. Жылжымайтын мүлікке инвестициялар

Жылжымайтын мүлікке мүлікке инвестициялардың мүлікке инвестициялардың құнсыздануынан залал5. Негізгі құралдар (2410-2430)

Негізгі құралдарНегізгі құралдардың амортизациясыНегізгі құралдардың құнсыздануынан болатын залалдар6. Биологиялық активтер (2510-2520)

ӨсімдіктерЖануарлар7. Барлау және бағалау активтері

Барлау және бағалау активтеріБарлау және бағалау активтерінің амортизациясыБарлау және бағалау активтерінің құнсыздануынан болатын залалдар8. Материалдық емес активтер (2710-2750)

ГудвиллГудвиллдің құнсыздануыӨзге материалдық емес активтерӨзге материалдық емес активтердің амортизациясыӨзге материалдық емес активтердің құнсыздануынан болатын залалдар9. Кейінге қалдырылған салықтық активтер 2800-2810

КТС бойынша кейінге қалдырылған салықтық активтер10. Өзге ұзақ мерзімді активтер (2910-2940)

Берілген ұзақ мерзімді аванстарАлдағы кезеңдердің шығыстарыАяқталмаған құрылысӨзге ұзақ мерзімді активтер

1. 2. Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек есебі

Дебиторлық қарыз дегеніміз (латын тілінен debitium- аударғанда қарыз, міндеттеме, берешек деген мағына береді), берілген компания алдында басқадай тұлғалардың қарыз болуы. Оның мәні есепте кәсіпорынның мүлігі, яғни қарыздарды талап етілетін бекітілген мөлшері бар ақшалай сомманы немесе тауарларды алу болып келеді. Дебиторлық қарыздың заңды құқық анықтамасы ретінде ақшалай төлемді кез- келген валютада талап ету және қабылдап алу болады. Жемдік есеп тәжірибесінде дебиторлық берешектің саудалық, саудалық емес түрлерін ажыратады.

Саудадағы дебиторлық қарыз - қарапайым шаруашылық қызметте көрсетілген тауарлар мен қызметтер үшін клиенттер төлейтін соммалар. Бұл қызмететің 2 түрі болады: алуға тиісті шоттар - сатып алынған тауарлар үшін төленентін сомма немесе алуға тиісті вексель және оның төлеуге тиісті құжаттық рәсімдеу.

Басқадай қасиеттердің түрлерінде мысалы кәсіпорынның филиалдары немесе қызметкерлеріне аванс беру, шығын немесе залалдарды жабуға арналған депозиттер, төлем кепілдігі ретіндегі депозиттер, алуға тиісті сыйақылар мен дивиденттер, салықтарды төлеу бойынша өкілетті мекемелерге шағым жасау және т. с. с қызмет түрлерінде саудалық емес дебиторлық берешек орын алады.

Мерзімі 1 жылға дейін көрсетілген қызметтер үшін, өндірілген материалдар үшін сатып алушылармен есептесу қысқа мерзімді дебиторлық қарыз болып табылады. Ал мерзімі 1 жылдан аса көрсетілген қызметтер үшін немесе өндірілген активтер үшін сатыпалушылармен есептесу ұзақ мерзімді дебиторлық берешек болып табылады.

Сатып алушылар мен тапсырушылардың қысқа мерзімді дебиторлық қарыз есебі. Мерзімі 1 жылға дейін көрсетілген қызметтер үшін немесе өндірілген активтер үшін сатыпалушылармен есептесу қысқа мерзімді дебиторлық берешек болып саналады.

Кесте 1. Сатып алушылармен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық қарызы есебінің шоттар корреспонденциясы

№

рет

Шаруашылық операцияның мазмұны

құжат

Шоттар корреспонденциясы

Дт

Кт

№рет: 1

Шаруашылық операцияның мазмұны: Сатыпалушылар мен тапсырыс берушілерге төлеуге беріледі

құжат:

Шоттар корреспонденциясы:

№рет: 2

Шаруашылық операцияның мазмұны: Көрсетілген қызмет үшін және босатылған өнім үшін

құжат: Шот фактуралар транспорттық накладнойлар

Шоттар корреспонденциясы: 1210

6010

№рет: 3

Шаруашылық операцияның мазмұны: Өндірілген өнім бойынша қосымша құн салығын есептеу (көрсетілген қызмет үшін)

құжат: Шот фактура

Шоттар корреспонденциясы: 1210

3130

№рет: 4

Шаруашылық операцияның мазмұны: Жарияланған шоттар бойынша сатыпалушылар мен тапсырыс берушілерден енліп түскен ақшалай төлемдер

құжат: Банк көшірмесі

Шоттар корреспонденциясы:

1010

1030

1210

№рет: 5

Шаруашылық операцияның мазмұны: Алдағы кезеңде сатып алушыларды алынған аванстар соммасы есепке алынады.

құжат:

Шоттар корреспонденциясы: 3510

1210

Күмәнді талаптар ретінде компанияның дебиторлық берешегі болады. Олар әртүрлі себептерге байланысты болады, біріншіден заңдылықпен келісім шартпен бекітілген мерзімде қарызын өтемеу, екіншіден сәйкес кепілдіктер қамтамасыз етілмегендіктен. Берешектің күмәнді және үмітсіз түрлері ажыратылады.

Күмәнді талап - келісім шартпен бекітілген мерзімде шоттар бойынша қарызды өтемеу немесе дер кезінде сатыпалушының төлемі жасалмайды.

Үмітсіз қарыз - мерзімі өткен талаптар бойынша мерзімі біткен дебиторлық берешек. Қарыздың күмәндә болуының айқындаудың нақты белгілері жоқ. Дебиторлық нақты мерзім бойынша яғни келісім шарт бойынша келіскен шарттарға қатысты немесе уақытқа қатысты қарызды өтемеу.

Күмәнді талаптар бойынша резерв есебі біраттас 1290 шотта жүргізіледі. Ол өз кезегінде 1 бөлімнің бөлімшесіндегі шоттарға сәйкес болып, 1200 «Қысқа мерзімді дебиторлық қарыз» және бөлімшенің 2 бөлімінде 2100 «Ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз шоттарда жүргізіледі. Бұл шот дебиторлық қарыз шоттарын корректорлық бағалау үшін қолданылады.

Кесте 2. Резервті есептеу мен пайдалану шаралары

Дебет

Кредит

Шаруашылық операцияның мазмұны

Дебет: 7440 Резервті құру және үмітсіз талаптарды есептен шығару бойынша шоттар

Кредит: 1290 Күмәнді талаптар бойынша резерв

Шаруашылық операцияның мазмұны: Күмәнді талаптар бойынша резерв пайда болды

Дебет: 1290 Күмәнді талаптар бойынша резерв

Кредит: 1210 Сатып алушылар мен тапсырушылардың қысқа мерзімді дебиторлық берешек

Шаруашылық операцияның мазмұны: Дебиторлық қарыз күмәнді қарыз соммасын мойындау фактісі бойынша (365 күннен аз)

Дебет: 1290 Күмәнді талаптар бойынша резерв

Кредит: Сатып алушылар мен тапсырушылардың берешегі

Шаруашылық операцияның мазмұны: Сатып алушылар мен тапсырушылардың дебиторлық қарызын есептен шығару. 1 жылдан жоғары

Дебет: 1290 Күмәнді талаптар бойынша резерв

Кредит: Резервті құру және үмітсіз талаптарды есептеп шығару бойынша шығыстар

Шаруашылық операцияның мазмұны: Инвентаризация нәтижесі бойынша дебиторлық қарыздың құрылған резервін түзету (азайту)

Дебиторлық қарызды түзетудің және күмәнді қарыздарды есептен шығарудың екі тәсілі бар: тікелей есептен шығару тәсілі; резервті есептеудің тәсілі. Тікелей есептен шығару тәсілі әдісі бойынша күмәнді талаптардың алдын- ала бағалануы жүргізілмейді. Күмәнді қарыздарды есептен шығару тікелей 7440 Резервті құру және үмітсіз талаптарды есептен шығару бойынша шығыстар шотында жүргізіледі, және оның жазылуы. Шоттардың төленбеуі айқын боған кезде іске асады. Резервті есептеудің екі альтернативті тәсілі бар: есептеу жиілігінің сату мөлшері бойынша (көрсетілген қызметтер, өнімді өңдеу көлемінің процентік есебі бойынша) есептесу кезегінің соңында жүргізілетін дебиторлық берешектің мөлшер барысына байланысты мерзімдер бойынша шоттар айналу тәсілі.

1. 3. Негізгі құралдар есебі

Негізгі құралдар - ұзақ уақыт мерзім ішінде еңбек құралы ретінде материалдық өндіріс сферасында және материалдық емес сферада пайдаланылатын материалдық активтер болып табылады. Негізгі құралдарға келесілер жатады: жылжымайтын мүлік (жер учаскелері, ғимарат, құрылымдар), көлік құралдары, жабдықтар, өндірістік және шаруашылық инвентар, арнайы құралдар және басқа да негізгі құралдар.

Негізгі құралдар өндірістік және өндірістік емес болып бөлінеді.

Өндірістік негізгі құралдар - кәсіпорынның техникалық жабдықтауының техникалық дәрежесін жоғарылататын өндірістік қорлар болып табылады.

Өндірістік емес негізгі құралдар - бұл тұтыну бағытындағы құралдар. Олар мәдени тұрмыстық тұтынуға ұзақ уақыт қызмет етуге арналған.

Меншік түрі бойынша негізгі құралдар меншікті және жалға алынған болып екіге бөлінеді.

Меншікті - бұл субъектінің меншігіндегі және оның балансында өз көрінісін табатын негізгі құралдар.

Жалға алынған - бұл жалдық келісімшартта көрсетілген мерзімге басқа субъектіден алынған негізгі құралдар.

Пайдалану мерзімдемесі бойынша негізгі құралдар келесідей бөлінеді: қолданыстағы, қолданылмайтын және қорлар құрамындағы негізгі құралдар.

Қолданыстағы негізгі құралдарға іске қосылған негізгі құралдар жатады.

Қолданылмайтын - бұл қандай да бір себептер бойынша уақытша пайдаланбайтын негізгі құралдар.

Қорлар құрамындағы негізгі құралдарға жоспарлы тәртіпте қолданыстағы негізгі құралдарды алмастыратын, құнды құрайтын негізгі құралдар.

Заттық құрамы бойынша негізгі құралдар инвентарлық және инвентарлық емес болып бөлінеді.

Инвентарлық негізгі құралдарға заттай мазмұны бар айырбастауға және натуралды түрде санауға келетін объектілер жатады (ғимараттар мен құрылымдар, машиналар мен жабдықтар) .

Инвентарлық емес негізгі құралдарға жер, орман және су ресурстарына капитал салу табылады.

Негізгі құралдарды ұйымдастырудың негізгі шарты болып бекітілген бағалаудың біріңғай принципі табылады. Негізгі құралдарды бағалау олардың көлемін, құрылымын, тозуын анықтауға мүмкіндік береді. Негізгі құралдардың келесідей бағалау түрлері бар: бастапқы, ағымдағы, баланстық құн, өткізу құны, жою құны.

Жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар объектісін тану барысында олар өзіндік құны бойынша бағалануы керек. Жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар өзіндік құнына келесілер кіреді: активтің сатып алу құны, импорттық пошлина, сатып алуға салынған орны толтырылмайтын салықтар, бағыт бойынша пайдалануға жұмыс жағдайына активтерді келтіру бойынша тікелей шығындар, сонымен қатар қайта монтаж жасауға және активтердің шығуы бойынша бағалау шығындары. Көп жағдайда жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар объектілері төмендегідей тәртіпте сатып алынады:

-ақшаға;

-құрылыс жолымен;

-несиеге;

-ақысыз;

-басқа да активтерге айырбас ретінде.

Ұйыммен өндірілген жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтардың объектісінің бастапқы құны сатып алынған кездегі принциптер негізінде анықталады.

Қаржылық аренда құқығы бойынша алынған активтердің өзіндік құны №17 «арендалау» бухгалтерлік есептің халықаралық стандартына сәйкесті анықталады. Жылжымайтын мүлік, ғимарат және объектісінің өзіндік құнынан басқа келесідей түрде де бағалана алады: баланстық құн, амортизациялық құн, жою құны, әділет құны.

Баланстық құн - бұл бухгалтерлік баланста жинақталған амортизация сомасымен құнсыздану бойынша зияндарды шигергеннен кейінгі актив сомасы.

Амортизациялық құн - қаржылық есеп беруде өзіндік құн орнына жою құнын шигеріп тастағаннан кейінгі көрсетілетін активтің өзіндік құны.

Жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтардың амортизациясы - бұл оның пайдалану мерзімі ішінде активтің амортизацияланған құнын жүйелі түрде бөлу.

Әділеттік құн - бұл тәуелсіз жақтармен осындай операцияны қалайтын активтерді айырбастай алатын сома.

Құнсыздану бойынша залалдар - бұл активтің баланстық құнынан оның орнын толтыру құнының жоғары сомасы.

Жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар - бұл материалдық активтер:

өндірісте пайдалануға арналған немесе тауарлар мен қызметтер көрсетуге, басқа тұлғаларға жалға беруге және әкімшілік мақсаттарға пайдалануға арналған активтер.

ұзақ уақыт мерзім ішінде пайдаланылады деп болжанады.

Жою құны - бұл ұйымның актив үшін оның пайдалы қолдану мерзімінің соңында шығуы бойынша күтілетін шығындарды шигеріп тастағаннан кейінгі таза сомасы.

Негізгі құралдардың есебі 2400 «Негізгі құралдар» бөлімшесінің активті шоттарында жүзеге асырылады. Олардың құрамына келесі шоттар кіреді:

2410 - негізгі құралдар

2420 - негізгі құралдардың амортизациясы

2430 - негізгі құралдардың құнсыздануына болатын залалдар

Осы аталған шоттарға субшоттар ашуға болады:

2411-жер

2412-ғимарат

2413-машиналар мен жабдықтар

2414-көлік құралдары

2415-жиһаз

2416-кеңсе жабдықтары

Негізгі құралдардың есебін ұйымдастыру №16 (жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар) бухгалтерлік есеп халықаралық стандартына және №2 қаржылық есеп берудің ұлттық стандартына сәйкесті есепке алынады. Негізгі құралдардың есебіндегі басты сұрақтар болып: бастапқы құнын тану кезеңі, пайдалы қызмет ету мерзімі, амортизация есептеу тәртібі және олардың шығуы бойынша нәтижелер. Негізгі құралдардың түсуі келесі құжаттар бойынша рәсімделеді: негізгі құралдардың қабылдау-беру актісі (форма №0С1) негізгі құралдарды қабылдаған кезде әрбір объектіге 1 данада толтырылады, негізгі құралдарды ақысыз берген кезде 2 данадан толтырылады, негізгі құралдарды сатқан кезде акт 3 данада толтырылады. Негізгі құралдардың ішкі ауысуын рәсімдеген кезде негізгі құралдардың ішкі ауысуына накладной құрылады. Негізгі құралдарды есептен шығару негізгі құралдардың шығуы бойынша актпен рәсімделеді.

Негізгі құралдардың түсуі және шығуы бойынша негізгі бухгалтерлік жазулар:

Операция мазмұны Дебет Кредит

1. Нақты келіп түсуі бойынша ақылы түрде келіп

түскен негізгі құралдар объектісін кіріске алу 2410 1010, 1030

ҚҚС 1420 1010, 1030

2. Жабдықтаушылардан келіп түскен негізгі

құралдар 2410 3310

ҚҚС 1420 3310

3. Ақысыз келіп түскен негізгі құралдар жинақталған

амортизация 2410 2420

4. Негізгі құралдардың субсидия ретінде атқарушы

органдардан келіп түсуі баланстық құнына 2410 6230

5. Негізгі құралдардың жарғылық капиталға салым

ретінде келіп түсуі 2410 5030

6. Негізгі құралдардың сатылуы:

-баланстық құнына 7410 2410

-жинақталған амортизация сомасы 2420 2410

-сатып алушыларға шот қойылған 1210 6210

-ҚҚС 1210 3130

7. Негізгі құралдар жойылған:

-баланстық құнына 7410 2410

-жинақталған амортизация сомасы 2420 2410

8. Ақысыз берілген негізгі құралдар:

-баланстық құнына 7410 2410

-жинақталған амортизация сомасы 2420 2410

9. Негізгі құралдардың ішкі ауысуы 2410 2410

Негізгі құралдар пайдалану процесінде тозады. Тозу - бұл негізгі құралдар объектісінің физикалық және моральдық мінездемелерін жоғалту процесі.

Физикалық тозу - негізгі құралдарды қолдану нәтижесінде және сыртқы факторларының әсерінен болады.

Моральды тозу - активтердің ғылым мен техниканың дамуындағы жаңа талаптарға сәйкес келмеу нәтижесіндже пайда болатын процесс.

Амортизация - бұл тозудың құндық көрінісі және қолдану мерзімі ішіндегі активтердің амортизацияланған құнның жүйелі түрде бөлінуі №16 «жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар» қаржылық есеп берудің халықаралық стандартында негізгі құралдардың амортизациясын есептеудің әр түрлі әдістері көрсетілген: тік сызықты бірқалыпты әдіс, өндірістік әдіс, жедел әдіс. Бухгалтерлік есептің шоттар жоспарында негізгі құралдардың амортизация есебіне 2420 «негізгі құралдардың амортизациясы» шоты арналған.

Негізгі бухгалтерлік жазулар:

Операция мазмұны Дебет Кредит

1. Негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасына:

-өнімді өткізу процесінде 7110 2420

-әкімшілік мақсаттарға 7210 2420

-өндіріс процесінде 8410 2420

2. Есептен шыққан негізгі құралдар бойынша

жинақталған амортизация сомасы 2420 2410

бағалаудың таңдалған әдісіне байланыссыз алдағы кезеңдерде негізгі құралдар құнсызданудан тестіленуі керек, егер де мүмкін құнсыздану белгілері бар болса активтердің құнсыздануының тәртібі №36 активтердің құнсыздануы қаржылық есеп берудің халықаралық стандартына сәйкес анықталады.

Негізгі құралдардың есебі 12-ші «Негізгі құралдар» бөлімшесінің мынадай мүліктік активті шоттарында жүргізіледі: 121-ші «Жер», 122-ші «Ғимараттар мен құрылғылар», 123-ші «Машиналар мен жабдықтар, өткізгіш тетіктер», 124-ші «Көлік құралдары», 125-ші «Басқа да негізгі құралдар».

Сонымен бірге, 126-шы «Аяқталмаған құрылыс» шотында аяқталмаған күрделі салымдар, көпжылдық өсімдіктерді өсіруге кеткен шығындар, өсіруге арналған жас малдар мен семіртуде тұрган малдарға шыққан шығындар есептеледі. Субъектідегі негізгі құралдар есебі Бухгалтерлік есептің 6-ші «Негізгі құралдар есебі» стандартына сәйкес ұйымдастырылады.

Бұл стандарт меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығымен субъектіге қарайтын негізгі құралдар есебінің өдістемесін айқындайды.

Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебі негізгі құралдардың келіп түсуінің, көсіпорын ішінде орын ауыстыруының және шығуынын, дұрыс құжаттық рәсімделуін және бухгалтерлік есепте уақытылы көрсетілуін; олардың материалдық жауапты адамдарға бекітілуін және сақталуы мен ұғымды пайдаланылуын бақылайды; негізгі құралдардың есептелген амортизациясы мен тозу сомасының есепте дұрыс көрсетілуін, сондай-ақ есеп және калькуляция объектілері бойынша амортиация шығындарының есебін; негізгі қуралдардың қор қайтарымын анықтауды, жаңа техниканың және оны қолданудьщ жаңа әдісгерінің тиімділігін; негізгі қуралдарды жөңдеу бойынша шьнывдардың сенімді есебін; негізгі қуралдарды түгелдеуді және қайта бағалауды мезгілінде және толық өткізуді және олардың нәтижесін есеггге көрсетуді; негізгі қуралдарды сату және олардың басқаша шыгу нәтижелерін есепте нақты көрсетуді қамтамасыз етуге тиісті. №6 стандартта атап көрсетілгендей, негізгі қуралдардыц есебіндегі басты мәселе қабылдау сәтін, бастапқы қунын, пайдал?»! қызмет ету мерзімін, амортизация есептеу хәргібін және олардый шығу нәтижелерін анықтау болып табылады.

1. 4. Материалдық емес активтер есебі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.