Сюжеттік-рөлдік ойындарға педагогикалық зерттеулер

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ

СӨЖ

Тақырыбы: Сюжеттік-рөлдік ойындарға педагогикалық зерттеулер

Орындаған: Байкен Қымбат

П-223

Тексерген: Кулмышева Н. А.

Семей 2015

Жоспар

Кіріспе

«Сюжеттік-рөлдік» ойын ұғымының мазмұны

Негізгі

Сюжеттік-рөлдік ойындардың құрылымы. Құрылымдық элементтердің сипаты

Сюжеттік-рөлдік ойындарды дамытудың кезеңдері мен деңгейлері

Мектепке дейінгі мекемеде сюжеттік-рөлдік ойындарды ұйымдастыру принциптері

Мектепке дейінгі кезеңде сюжеттік-рөлдік ойындардың ерекшелігі

Қорытынды

Сюжеттік-рөлдік ойындардың бала өмірінде алатын орны

Ойын -мектеп дейінгі кезеңдегі іс-әрекеттің негізгі түрі. Балардың ойын іс-әрекетінің бір түрі сюжеттік-рөлдік ойындар . Олар мектеп жасына дейінгі балаларға тән ойындардың негізгі қорын құрайды. Психолог Д. Б. Эльконин сюжеттік-рөлдік ойындарға мынадай анықтама береді: «Рөлдік немесе мектеп жасына дейінгі баланың шығармашылық ойыны дамыған түрде балалар өздеріне үлкендердің рөлін алатын және жалпы түрде арнайы жасалған ойын жағдайында үлкендердің әрекетін және олардың арасындағы қарым-қатынасты қайталау әрекеті».

Л. С. Выготский: «сюжеттік-рөлдік ойындардың негізі жорамал немесе ойша елестету жағдаяттары, онда бала өзіне үлкеннің рөлін алады да, өзі жасаған ойын жағдайында ойын амалдарын орындайды»- деп көрсетті.

Сюжеттік-рөлдік ойындардың көзі-балаларды қоршаған әлемдегі заттар, адамдар, табиғат, өздері мен үлкендердің өмірі мен әрекеттері. Ол мектеп жасына дейінгі бала үшін ең қызық ойын, ойында бала іштей еркіндіктің сезімін, өзіне бағынышты заттарды, амалдарды, қатынастарды басынан өткізеді. Бала үлкендердің кез-келген ісін табысты істей алады, ке-келген ситуацияға кіре де алады, қалаған оқиғасын басынан өткізеді. Бұл мүмккіндіктер баланың практикалық әлемін кеңейтеді, дамуына жағымды эмоционалды рең береді.

Сюжеттік-рөлдік ойындардың құрылымын Т. А. Куликова анықтады. Олар сюжет, мазмұн, рөлдер, ойын амалдары. Ойын сюжеті баланың өмірдегі қарым-қатынастарының және айналасындағылардың іс-әректіндегі белгілі амалдардың, оқиғалардың бейнесі. Ойын сюжеттері әртүрлі:Тұрмыстық ойындар-балабақша, жанұя және т. б.

Д. Б. Эльконин зерттеулерінде сюжеттік-рөлдік ойындардың негізгі мазмұны үлкендердің әр түрлі жағдайда көрініс беретін қоғамдық өмірі.

Рөл -сюжеттік-рөлдік ойынның негізгі діңгегі болып табылады. Ойында рөлдің болуы бала санасында өзін қандай да бір адаммен теңетіреді де, ойында соның артынан әрекет етеді, соған сәйкес қажетті заттарды пайдаланып, басқа ойыншыларымен түрлі қарым-қатынасқа түседі. Сюжетті орындаудың негізгі құралдарының бірі ойын амалдары . В. Логинова П. Б. Самарукова ойын амалдарының екі түрін анықтайды:Оперативтік және бейнелеу-«солай сияқты».

В. И. Ядэшка, В. В. Сохин сюжеттік-рөлдік ойындардың екі компонентін көрсетеді:ойынның түпкі ойы, ережелер.

Ойынның түпкі ойы -бұл балалар нені және қалай ойнайтындығын анықтау. Ойын процесіндегі ережелерді балалар өздері қояды, ал кейбір ойындарда-үлкендер, олар ойнаушылардың тәртібі мен өзара қарым-қатынасын анықтайды және реттейді.

Сюжеттік-рөлдік ойындардың құрылымын қорытындыласақ:ойынның түпкі ойы, сюжеті, мазмұны, ойын амалдары, ережелері балалар өмірінде маңызды орын алатын ойында кездеседі.

Т. А. Куликова ойын әрекетінің дамуын үш негізгі кезеңге бөліп, оны сюжеттік-рөлдік ойындардың алғышарттары деп көрсетті.

Бірінші кезең -таныстыру ойыны. Оның мазмұнын заттардың қасиеттері мен сапасын тексере отырып, баланың үлкендермен бірге жасаған амал-манипуляция құрайды.

Екінші кезең -бейнелеу ойындары пайда болады, онда баланың іс-қимылы заттың ерекше қасиеттерін анықтауға және оның көмегімен белгілі бір эффектіге қол жеткізуге. бағытталады.

Үшінші кезең -сюжетті-бейнелеу ойыны. Балалар күнделікті өмірден алған әсерін белсенді түрде бейнелей бастайды.

Д. Б. Эльконин ойынды дамытудың төрт деңгейін бөліп көрсетіп, оларға сипатама берді.

Бірінші деңгей . Мазмұнды ойындар-бірге ойнаушымен бағытталған заттармен амалдар жасау. Ережелерге сай рөлдер айтылмайды, амалдардың сипатымен анықталады.

Екінші деңгей . Ойынның мазмұны-заттар арқылы амалдарды орындау, бірақ ойын амалдары шынайылыққа сәйкес болуы бірінші кезекте тұрады. Рөлдерді бала айтады.

Үшінші деңгей. Рөлдің негізгі мазмұны рөлді және содан туындайтын амалдарды орындау болады, басқа ойыншылармен қарым-қатынас амалдары туындайды.

Төртінші деңгей . Рөлдер нақты белгіленген және айқындалған. Рөлде басқа бала орындайтын басқа адамға қарым-қатынаспен байланысты амалдарды орындау болады

Т. А. Куликова, П. Г. Саморукова сюжеттік-рөлдік ойындарды дамыту екі бағыта жүреді деп тұжырымдады:

1. Ойынды әрекет ретінде қалыптастыру;

2. Ойынды балаларды тәрбиелеу және балалар ұжымын қалыптастыру құралы ретінде пайдалану.

Мектепке дейінгі мекемеде сюжеттік-рөлдік ойындарды ұйымдастыру принциптерін Н. Я. Михайленко, Н. А. Короткова ұсынған.

Тәрбиеші балалармен бірге ойнауы керек. Мұнда ол ойынды қызықты ойнай алатын эмоционалдық серіктес позициясын ұстанады, бала онымен өзін тең ұстайды, өзін бағалаудан тыс қалмайды, ынталылық көрсетеді.
Тәрбиеші баламен мектеп жасына дейінгі балалық шақтың бәрінде ойнауы керек, әр кезеңде жаңа нәрсені меңгеріп, ойынды құрудың күрделі әдістерін меңгеруі тиіс.
Ерте жастан бастап және ары қарай мектепке дейінгі жастың әрбір кезеңінде ойын білігін қалыптастыруда бір мезгілде баланы ойын амалдарын орындауға бағдарлау қажет.
Әрбір жас кезеңінде ойынды процесі екіжақты сипат алуы керек, оған тәрбиешінің баламен бірге ойнағандағы ойын білігін қалыптастыру сәттері және баланың өз бетімен ойнауына жағдай жасау кіреді.

Мектеп жасына дейінгі балалр ойыны алуан түрлі, белсенді, шығармашыл, дамытушы іс-әрекет болып табылады деп тұжырымдады ғалымдар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.