Этика термині

1. Этика терминінің мәні мен мазмұны
2. Ойшыл ғалымдардың этика және мораль терминдерінің тарихы жөніндегі теориялық пікірлер
3. Әл Фараби этикасының негізгі нысаны

Этика (грек. ethos – дағды, әдет-ғұрып) – зерттеу нысаны мораль, адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Термин және айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен алады. “Этизм” термині Аристотельдің ар-ождан мәселесіне арналған үш шығармасының (“Никомах этикасы”, “Евдем этикасы”, “Үлкен этика”) атауына кірген. Аристотель Этизм жайлы сөз қозғағанда негізгі үш мәселеге тоқталып, этикалық теория, этикалық кітаптар, этикалық іс-тәжірибе туралы айтады. О баста грек тіліндегі Этизмның латын тіліндегі баламасы ретінде мораль қолданылса, кейіннен білім беру дәстүрінде Этизм – ілім мәнінде, мораль – оның пәні ретінде қарастырылды. Әдетте, Этизмлық ой-толғамдар адамдардың мінез-құлықтары мен салт-дәстүрлерінің әр алуан екендігін баяндаудан басталады. Сократ әр-түрлі мінез-құлықтарды бағалап, саралау үшін парасатқа жүгіну керек деп білді.

1.Ж.Молдабеков, А.Маханбетова, Ф.Оралбекова «Кәсіби этика»

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасы білім және ғылым министірлігі Семей қаласындағы
Шәкәрім атындағы мемлекеттік университет

СӨЖ

Тақырыбы:

1. Этика терминінің мәні мен мазмұны

2. Ойшыл ғалымдардың этика және мораль терминдерінің тарихы жөніндегі
теориялық пікірлер

3. Әл Фараби этикасының негізгі нысаны

Орындаған: Түсіпбек Ғанибек

Жу-303

Тексерген: Абеуханова Е.Б

Семей, 2015

1.Этика терминінің мәні мен мазмұны

Этика (грек. ethos – дағды, әдет-ғұрып) – зерттеу нысаны мораль,
адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Термин
және айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен
алады. “Этизм” термині Аристотельдің ар-ождан мәселесіне арналған үш
шығармасының (“Никомах этикасы”, “Евдем этикасы”, “Үлкен этика”) атауына
кірген. Аристотель Этизм жайлы сөз қозғағанда негізгі үш мәселеге тоқталып,
этикалық теория, этикалық кітаптар, этикалық іс-тәжірибе туралы айтады. О
баста грек тіліндегі Этизмның латын тіліндегі баламасы ретінде мораль
қолданылса, кейіннен білім беру дәстүрінде Этизм – ілім мәнінде, мораль –
оның пәні ретінде қарастырылды. Әдетте, Этизмлық ой-толғамдар адамдардың
мінез-құлықтары мен салт-дәстүрлерінің әр алуан екендігін баяндаудан
басталады. Сократ әр-түрлі мінез-құлықтарды бағалап, саралау үшін парасатқа
жүгіну керек деп білді. Платон адам жан-жақты ұйымдастырылған мемлекетте
өмір сүріп, оның басшылығын дана-философтар атқарғанда ғана рухани және
мінез-құлық кемелдігіне жете алады деп білді. Парасат иесі ретінде өз
мүмкіндіктерін жүзеге асырған адам, өз өмірінің жоғарғы мақсатын айқындап,
мемлекеттің негізі болып табылатын саясатқа, экономикаға Этикалық
нормалармен жетекшілік жасайды. Этизм ұғымы жайлы Д.Юмның “Адамның
табиғаты” туралы трактатында жан-жақты айтылады. Қазақ халқының дәстүрлі
дүниетанымында Этизм ұғымының баламасы ретінде ар-ождан ұғымы қолданылып,
негізгі тақырып ретінде ұсынылған. Этика үш бөліктен тұрады: теориялық
этика; нормативті этика; эмпириялық этика. Теориялық этика -этиканың
негізгі үғымдарын, оның зерттеу пөнін, ғылым ретінде даму тарихын
зерттейді. Нормативті этика - негізгі этикалық категорияларды: мейірімділік
пен катыгездік, ізгілік пен жауыздык, ар-үждан, үят, абырой, парыз және
т.б. қарастырады. Эмпириялық этика - белгілі бір кезеңдердегі адамзат
үйымдарының накты адамгершілік келбеті туралы түсінік береді.
Мораль - адамның мінез-құлқын, сана-сезімін реттейді, қарым-қатынас
мәдениетін жасайды. Қоғамдық сананың бір түрі. Ол адамдардың арақатынасынан
туындайды: адамгершілікке жататын немесе адамгершілікке жатпайтын қылықтар
арқылы белгіленеді. Немесе біз оны өнегелі, өнегесіз қылықтар деп те
атаймыз.

2.Ойшыл ғалымдардың этика және мораль терминдерінің тарихы жөніндегі
теориялық пікірлер

Аристотельдің этикасына Цицерон moralis (моральдық) деп анықтама береді.
Оның айтуынша, бұл сөз латыннан аударғанда мінез-құлық, сән, салт-дәстүр
деген мағынаны білдіреді. Яғни Цицеронның моральдық философиясы
Аристотельдің этикасымен дәлме-дәл сәйкес келеді. Сонымен IV ғ. б.з.д.
латын тілінде болған moralitаs мораль термині гректің этика сөзімен
бірдей мағынада қолданылады екен.Кейбір зерттеуші ғалымдар этика және
мораль терминдерінің тарихын неміс тілінің Sittlichkeit терминімен
(Sittе мінез, slichkeit өнегелі) қарастырады. Этика, мораль,
адамгершілік – бастапқы мәнде әртүрлі сөздер болғанымен, бір терминдік
ұғымдар. Уақыт өте келе бәрі өзгерді, мәдениет дамыды. Этика – білім, ғылым
саласының басты тармағы, мораль – сол салаларды оқытатын пән болып
табылады.Мораль мен адамгершілік ұғымдары уақыт өте келе көп өзгерістерге
ұшырады. Мәселен, Гегель моральды адамгершілік іс-әрекет тұрғысында
қарастырады.Ал, Аристотель моральды адам жанының маңызды рөлі ретінде
анықтайды .Ежелгі грек философы Сократ этикалық ұғымдарды (айбындылық,
әділеттілік) анықтаумен жалпыландырудың үлгісін жасады. Ұғымды анықтаудан
бұрын әңгімеге жол берілуі керек, соның барысында бірнеше сұрақтардың
көмегімен әңгімелеушінің сөздеріндегі қайшылықтар анықталмақ. Бұл орайда
Сократ майевтика (сөйлесу өнері) әдісін ұсынады. Сократтың этикасы
рационалды: жаңсақ әрекеттер білместіктен жасалады, ешкім де өз еркімен
зұлым болмайды. Адам өзіне үңілген сайын, өзінің білімсіздігін аңғармақ.
Сократқа жүгінсек Менің білетінім ештеңе білмейтіндігім ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.