Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірибесі

Кіріспе 3
Өнім сапасы мен оның бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық маңызы 5
Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірибесі 14
Қорытынды 18
Қолданылған әдебиеттер 20

Елімізде нарықтық экономиканың қалыптасуы өнім сапасын арттыру мәселесін отандық өнім өндірушілердің үйреншікті ыңғайларын толығымен өзгертті. Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуы, нарықтық экономикаға кіру болашағы республика экономикасының бәсекеге қабілеттілікке жетуінің обьективті қажеттілігін негіздейді. Әкімшілдік әміршілдік экономикада бәсекеге қабілеттілік мәселесі ішкі нарықта туындамады, себебі өнімді өткізу сұрақтарын әкімшілдік шаруашылықты бұзып, өндірістік звенолар санының өсуіне алып келеді. Қазіргі уақытта Қазақстан экономикасына төніп тұрған қауіп нығайып өсіп бара жатқан халықаралық экономикалық бәсекелестік.

1. «ҚазақстанРеспубликасыныңМенеджментжүйесін 2015 жылғадейіндамытуконцепциясы». – Астана, 2008. – 33б.
2. Бердалиева К.Б. «Қазақстанэкономикасынбасқарунегіздері». Алматы -2001 ж.
3. Ермаков В.А. «Қазақстанқазіргідүниеәлемінде», Алматы – 2002 ж.
4. Мейірбеков А.Қ. «Кәсіпорынэкономикасы», Алматы — 2003 ж
5. Набиев Е.Н. «Халықаралықэкономикалыққатынастар», Алматы – 2001
6. Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті басқару», Алматы –2002 ж
7. Сахариев С.С «Әлемэкономикасы», Алматы – 2003 ж.
8. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы – 2002 ж.
9. «Экономикалықсаясат», Экономика –Алматы, 2002 ж

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Инженерлік-технологиялық факультеті
Техникалық физика және жылуэнергетика кафедрасы

СОӨЖ

Тақырыбы: Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірибесі

Орындаған: Серікқан Е.Е.
Топ: ТФ-205
Тексерген: Нуралина К.Т.

Семей 2015
Мазмұны

Кіріспе 3
Өнім сапасы мен оның бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық маңызы 5
Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірибесі 14
Қорытынды 18
Қолданылған әдебиеттер 20

Кіріспе
Елімізде нарықтық экономиканың қалыптасуы өнім сапасын арттыру мәселесін отандық өнім өндірушілердің үйреншікті ыңғайларын толығымен өзгертті. Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуы, нарықтық экономикаға кіру болашағы республика экономикасының бәсекеге қабілеттілікке жетуінің обьективті қажеттілігін негіздейді. Әкімшілдік әміршілдік экономикада бәсекеге қабілеттілік мәселесі ішкі нарықта туындамады, себебі өнімді өткізу сұрақтарын әкімшілдік шаруашылықты бұзып, өндірістік звенолар санының өсуіне алып келеді. Қазіргі уақытта Қазақстан экономикасына төніп тұрған қауіп нығайып өсіп бара жатқан халықаралық экономикалық бәсекелестік. Бұл қауіпті алдын алу ұлттық экономикамыздың бәсекеге қабілеттілігін арттыру арқылы қол жеткізуге болады. жалпы менің бұл дипломдық жұмысымның мақсаты болып-өнеркәсіп салалардың қазіргі таңдағы жағдайын талдау. Сонымен қатар осы салалардың ішіндегі өңдеу өнеркәсібі бойынша сүт пен сүт өнімдерінің қазіргі жағдайы оның дамуын қамтамасыз ететін іс шараларды жән өнім сапасын басқаруды жетілдіру жолдарын қарастыру болып табылады. Биылғы жылғы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында атты жолдауында Біз жалпы ішкі өнімді екі есе ұлғайтып, бірлесіп тағы да бір Қазақстан орнататындай межеге жақындадық - онда 2008 жылы (жан басына шаққандағы) жалпы ішкі өнім Еуропа елдерінің терезесіне тең келетініне сеніміміз мол екендігі және экономикаға 30 миллиярд $ тікелей шетел инвестициясы тартылғаны үлкен көрсеткіш. Бұл біздің Қазақстанды барша инвесторларға тұрақты, сенімді әріптес екенін мойындатқанымыз болып табылатындығы айтып өтіліп, отандық тауар өндірушілерді толығымен қолдауымыз қажет екендігін айтты. Міне осыған байланысты былтырғы жылдың 19 наурыз айындағы ел осыған байланысты былтырғы жылдығы 19 наурыз айындағы ел басымыздың Қазақстан бәсекеге қабілеттілігі туралы, біздің экономикамыздың бәсекеге қабілеттілігі туралы және бұл міндетті шешу үшін біздің экономикалық, сондай - ақ әлеуметтік салаларда еуропалық стандарттарға жету стратегиясын әзірлеуге кірісу керек екендігі айтылған. Сондықтан қазіргі нарықтық экономикада өндірілетін өнімнің сапасына принципалды басқаша талаптар қойылады.
Өнеркәсіп дамуының тиімділігінен республика халқы мен табысы-ның хал - ахуалы тәуелді және өнеркәсіп салаларында жалпы ұлттық өнімнің жартысына жуығы жасалынды., сонымен бірге өнеркәсіптің материалдық өндіріс саласы ретіндегі басыңқы рөлі - онің халық шаруашылығының басқа салаларын индустрияландыру-дың шешуші факторы екендігіне байланысты өнеркәсіп секторының дамуының маңызы жоғары. Бүгінгі күні өнеркәсіптің басты міндеті импорт алмастырушы және экспортқа бағытталған өнім өндірісінің көлемін арттыру, толық қуатын қамтамасыз ету болып табылады. Бұл қазіргі уақытта кез келген кәсіпорынның өмір сүруі мен оның нарықтығы тұрақтылығы бәсекеге қабілеттілік деңгейімен байланысты. Бәсекеге қабілеттілік деңгейінің жоғары болуы бірінші кезекте өнім сапасымен анықталады. Бәсекелестік экономиканың қозғаушы күші, ол өндірушіні тұтыну үшін күресуге, өнім сапасын жақсартуға, өндіріс пен өткізуді арттыруға, өндіріс шығындарын қысқартуға алып келеді. Сондай - ақ бәсекелестік тек қана тұрақтандыру факторы ғана емес кәсіпорынның өмір сүру шарты болып табылады. Сондықтан сапаны басқару кәсіпорынды басқару жүйесінің негізгі міндеті болып табылады. Ол бәсекелестердің іс әрекетін жан жақты талдаудан, өнімнің бәсекеге қабілеттілік мінез құлқының стратегиясын талқылаудан өтуі қажет.

Өнім сапасы мен оның бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық маңызы
Қазақстан Республикасының нарықтық қатынастарға өтуде өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету мәселесі өткірлене түсті. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің негізгі құраушысы оның сапасы болып табылады. Өнімнің жоғары сапасы - кәсіпорын қызметінің ең маңызды нәтижелі көрсеткіші. Ол нарықта кәсіпорынның бәсекелік артықшылығын, оның экономикалық қауіпсіздігін қаматамасыз етеді.
Соңғы жылдары бұл мәселе өткірлігі өсе түсті және кәсіпорындар өздерінің өнімдерін нарыққа өткізуде, жылжытуда сапаға деген қатаң талаптарға тап болды. Сапасыз шығарылатын өнім сапасы мен фирма тұрақтылығына жетуге болмайды. Өнім сапасын үздіксіз көтеру, оның номенклатурасын жаңарту, өнімнің ғылыми сыйымдылығын арттыру әлемдік деңгейдегі алдыңғы қатарлы озат фирмалардың мақсаты болып табылады. Өнімнің жоғары сапасы фирмаға бағалы емес бәсекеде жеңіске жетуді, яғни, өнім сапасының артықшылығы мен ерекшелігі арқасында тұтынушы үшін бәсекелес-фирмалар арасындағы экономикалық жарыста жеңіске жетуді қамтамасыз етеді. Сапаны басқаруды алдыңғы қатарға қою тек шетелдік компанияларға тән, өкінішке орай бұған Қазақстанның нарықтық экономикасы әлі өсу керек. Әрбір кәсіпорынның сәтті және тұрақты жұмыс істеуі үшін өнімді шығару көлемін сақтау, белгіленген мерзімде қабылдау, өнімнің өзіндік құны және сапаны қажетті деңгейде қамтамасыз ету керек. Сапаға тұрақты талаптың өсуі сапаны басқарудың одан ары дамуын аңықтайды. Сапа саласындағы отандық және шетелдік компаниялардың қазіргі заман саясаты кәсіпорынның жалпы саясатына негізделеді. Жалпы тәжірибеде қажет материалдық база мен персоналды ынталандыруда сапаны қамтамасыз етудің қажетті факторының бірі - сапа жүйесін енгізу мен оның ішкі және сыртқы жағдайлардың өзгерістеріне бейімделуі. Сондықтан, сатып алушылар талабын қанағаттандыратын түрлі жаңа да, сапалы тауарларды ұсыну қажеттілігі нарықтық ортаны реттеудің басты жағдайы болып табылады.
Сапа саласындағы саясаттың жүзеге асуы жүйелі сапа арқылы жүзеге асады, оның басты қызметі сапа басқару болып табылады. Өнім сапасына әсер ететін жағдайлар мен мақсатты бағытта ықпал ету және жүзеге асырылатын өнімді өңдеу, айналымы және пайдалану немесе тұтыну кезінде өнім сапасының қажетті деңгейін орнату, қамтамасыз ету және қолдану өнім сапасын басқаруды білдіреді. Сонымен қоса, өнім сапасын басқару бұл өнімді тұтыну кезінде жүргізілетін іс-әрекет. Сапаны басқару - сапа жағынан талаптарға сай келетін өнімді шығару үшін күнделікті іс-әрекет пен оның әдістері. Соңғы кездері кәсіпорындарда сапа мәселесін шешуде кезінде нарықтық қажеттілік есепке алынбай, өнім сапасы техникалық деңгейге бағытталады.
Қазіргі уақытта сапаны басқару кәсіпорынды басқарудың маңызды аспектісі болып табылады. Мәселе мынада, сапаны басқаруды бірінші орынға қою шетелдік компанияларға тән, өкінішке орай Қазақстанның нарықтық экономикасы үшін ол үшін әлі өсу керек. Өнім сапасын көтеру өнімнің ғылыми сйымдылығын арттыру алдыңғы қатарлы озық фирмалардың басты мақсаты. Өнім сапасы бағалы емес бәсекеде, өнім сапасының артықшылығы мен ерекшелігі арқасында тұтынушы үшін бәсекелес фирмалар арасында жеңіске жетуді қамтамасыз етеді.
Отандық және шетелдік кәсіпорындардың сапа саласындағы саясаты кәсіпорынның жалпы саясатымен байланысты. Техникалық, экономикалық, әлеуметтік саясат сапа мәселесін сәтті шешудің нақты нәтижесі болып табылады. Бұндай мақсаттарға жататындар:
жаңа нарықтарды жаулап алу;
өнімнің техникалық деңгейіне жету;
өнім сапасының маңызды көрсеткіштеріне жету,
шығарылатын өнімнің бұзылуын төмендету;
сервистік қызметтер жүйесін дамыту;
шығарылатын өнімге кепілдік мерзімін ұзарту.
Бұл мақсаттардың жүзеге асуы үшін басты бағыттарды ерекшелеу керек.
Сапа саласындағы бағыт даму стратегиясы болып табылады, оны әзірлеу жоспарлардың жүзеге асу мүмкіндігін береді. Сапа саласындағы саясат құжаттық түрде бекітіледі. Сапа саясаты:
1. тұтынушыларда сенімділік шараларын құру;
2. сапаны жоғарлатуда басшылар сенімінің дәлелдігі;
3. технологиялық процестер, шикізат пен жұмыстардың барлық қатысушыларының міндетті түрде барлық МСТ-қа сәйкес келуі.
Сапа саясаты сапаға деген қызығушылық пен талаптарды бес топқа бөледі: сатып алушылар, штат, акционеры, жеткізушілер мен жалпы қоғам оларды барлық топтар бойынша бейнелейді.
Кәсіпорын тарапынан нақты сапа деңгейіне жетуде екі бағыт бар. Біріншісі, берілген сапа деңгейінде цикл, периодқа жету мүмкіндігі. Екіншісі, бұл мақсаттарға қаржыларды жинақтау есебінен сапа деңгейін жоғарлатуды қаржыландыру. Бірінші бағыттың жүзеге асуы болжау мен көп уақыттың керектігін анықтайды. Соңғы жылдары бірінші бағыт басым артықшылықтарға ие болғандықтан, актуалды болып табылады. Біріншіден, өнім өңдеу мен жобалаудың барлық сатыларында үлкен орталықтандыруды қамтамасыз етеді. Екіншіден, бұл бағыт әлемдік сапа деңгейіне кәсіпорынды жылжытады. Осыған байланысты, кәсіпорын глобальді интеграцияның барлық артықшылықтарымен қолданылуы мүмкін:
халықаралық еңбек бөлінісі қолданумен байланысты шығындарды төмендету;
нарыққа ену мерзімдерін жылдамдату;
ақпараттық технологияларды қолдану мүмкіндігі;
шикізатқа қол жеткізу;
алдыңғы қатарлы технологияларды қолдану.
Үшіншіден, сапа деңгейіне жетеді, ол кәсіпорынды жоғары артықшылықтарды қамтамасыз етеді. Ірі фирмалар глобальді қызмет ете отырып, аралас стратегияны қолдануы мүмкін. Мемлекеттік деңгейде несиелеу мен қаржыландыру жоғары тиімді жобаларды таңдауға, прогрессивті өнімдерді игеруге, оларды игеру кезінде кәсіпорындарға жеңілдіктер ұсынуға бағытталады.
Сапаны басқару өзінің дамуында бірнеше сатыдан өтті. Сапаға тұрақты талаптың өсуі сапаны басқарудың одан ары дамуын анықтады. Сапа саласында отандық және шетелдік компаниялардың қазіргі заман саясаты кәсіпорынның жалпы саясатына негізделеді. Сапа саласында саясаттың жүзеге асуы жүйелі сапа арқылы жүзеге асады, оның басты қызметі - сапа басқару болып табылады.
Өнім көлемін жоғарлату мен оны шығару мерзімдерін қысқарту көбіне сапаның төмендеуіне, ал сапаны жоғарлату қосымша шығындарды және өндіріс жұмысының төмендеуне әкеледі.
Өнім сапасын басқаруды жетілдіруде отандық өндірушілердің алдына қойылатын негізгі мәселелер, олар:
өнім сапасын басқару жүйесіне маркетинг қызметі механизмін қосу;
тұтынушыға және барлық өндірістік қызметтерде сапаны басқару жүйесін қалай бағыттау;
өнімнің өмірлік кезеңінің барлық белестеріндегі сапаны басқару жүйесіндегі механизм әсерлерін күшейту.
Сапаны басқару жүйесін енгізу Қайнар-АКБ ЖШС-де мынадай міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:
жоғары сапалы өнімнің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
өнім көлемін және оны сататын нарықты табу;
жоғары бағамен сататын өнімді көбейту мүмкіндігін қарастыру;
өнімнің бәсекеге жарамдылығы және қаржылық жағдайының тұрақтылығы жөніндегі мәселелерді шешу.
Сапаны басқару жүйесінің ұйымдық қаматамасыз етілуі сапаны басқару жүйесін басқарудың ұйымдық құрылымы арқылы жүзеге асады. Ол кәсіпорындарды басқарудың ұйымдық құрылымы шегінде белгіленеді және басқару қызметтері сияқты сапаны жалпы басқару, қамтамасыз ету және сапаны жоғарлату қызметтерін тікелей орындаушылардың да құқығы мен міндеттемелерін бөлу болып табылады.
Бәсекелестік күрес жағдайында кәсіпорын сәтті дами түседі, егер де өнім сапасын жүйелі басқаруды енгізсе. Өнім сапасын басқару мынадай негізгі міндеттерді шешуге бағытталады:
ұжымдар мен орындаушылардың жұмыс сапасын жоспарлы түрде арттыру;
заттық сапасы ескірген өнімді уақытылы алып тастау;
шығарылатын өнім сапасының көрсеткіштерін жақсарту мен оны бәсекеге қабілетті топқа көтеру;
өндірістің жалпы көлемінде категориялы сапалы өнімнің, яғни бәсекеге қабілетті өнімнің үлестік салмағын арттыру;
ең жақсы әлемдік жетістіктерге сай өнімнің жаңа, жоғары сапалы түрлерін жасау мен игеру.
Сапа мәселесін шешуде өнім сапасын басқарудың қазіргі заманғы әдістерін тәжірибеде қолдануға жоғары білікті кадрлардың бар болуы міндетті шарт болып табылады. Сапаны басқару бүгінгі күні бәсекеге қабілетті өнімді құрудың негізгі әдісі. Оны басқарудың шетелдік тәжірибесі көрсеткендей, өнімнің тұрақты сапасын шығарылатын материалдар сапасынсыз мүмкін емес.
Жақсы сапа түсінігі өнімді өткізу сатысында және сатылуадан кейін сервисті қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау, экономикалық бағаны ұстаудан құрылады. Өнім сапасының деңгейі сапаның нарықтық факторларының есебімен құрылуын ескеру қажет: сатушы талабы, нарықтағы үлестің өзгеруі, бәсекелестер стратегиясы мен тактикасы.
Қазақстан кәсіпорындарында өнім сапасын басқарудың жетілуі жеткіліксіз. Кәсіпорындарда өнім сапасын басқару қазіргі таңда бәсекеге қабілетті өнімді құрудың негізгі әдісі. Кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін жоғарлату мақсатымен, тұтынушының талаптарының өсу есебімен өнімнің сапасын жоғарлату мен өзіндік құның төмендету керек.
Қазіргі таңда еліміздің кәсіпорындарында сапаны жоғарлатудың басты мақсаты, өнім сапасы көрсеткіштері мен тұтынушы талабы арасындағы теңдікті сақтау болып табылады.
Сонымен қоса, өнімнің сапа деңгейі сапаның нарықтық факторлары есебімен құрылады: стаушы талабы, нарық үлесінің өзгеруі, бәсекелестер тактикасы мен стратегиясы.
Еліміздің кәсіпорындарында тауарды тұтыну сатысында сапаға кететін шығынның арнайы бағдарламалары жасалуда. Бұл шығындардың есептеу әдісі нақты жағдайларға және өнімді тұтыну әдістеріне тәуелді.
Тауарлар сапасын басқару жүйесінің құру мен жетілдіру мемлекет саясатына тәуелді. Бұл шаралардың жүйелігі сапаны басқару жүйесінің әлемдік қоғамда үш негізгі жүйесі құрылған: итеруші (АҚШ және басқа фирмалар), созылмалы (Жапония) және европалық, ол өзіне бірінші екі жүйесінің элементтерін жинаған.
Европалық елдерде көп жылдар аралығында жоғары сапаға қол білікті жұмысшылар есебінен жеткізілген болатын. Мысал ретінде, Германиядағы Майстер жүйесін келтіруге болады. Сапаны мемлекеттік реттеу жүйесі өмірлік қажеттілік ретінде есептелген болатын. Бұл жүйе сапаны қамтамасыз ету жүйесінің ең тиімдісі және ол дүниежүзі бойынша кең тараған болатын.
Сапа мәселесінің барлық маңызын ең алдымен Жапония экономистері түсінді. Сапаны басқарудың жапондық бағдарламасының ерекшелігі, ақаулықтарды алдын алуға бағытталуында. Оның нәтижесі Америкамен салыстырғанда жапондық автомобильдерден бас тарту 10 есе сирек. Жапондық автомобильдер америкалық нарықтың 70 % жаулап алған. Жапондықтар үшін технологиялық процестер сапасын бақылау тән. Сапа үшін жауапкершіліктің рөлі - оны ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.