Қант қызылшасын сақтау тәсілдері

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

БАӨЖ

Тақырыбы : Қант қызылшасын сақтау тәсілдері

Орындаған : Нұрбақыт Қ.

Тексерген : Мұхаметжанова О. Т.

Тобы : АГ- 213

Семей 2015 ж
Жоспар

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

2. 1 Қант қызылшасын «бурт - кагаттарда» сақтау.

2. 2 Қант қызылшасын «ор - траншеяда» сақтау.

2. 3 Қант қызылшасынан қант алу технологиясы

III. Қорытынды

IV. Қолданылған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Қант қызылшасы (Beta vulgarіs) - қызылша туысына жататын екі жылдық бағалы техникалық дақыл. Қант қызылшасы - құнарлы мал азықтық дақыл. Қант қызылшасы тамақ өнеркәсібінде қант алу үшін пайдаланылады, өйткені оның тамыр жемісінде 17 - 19%-дай қант болады.

Қант қызылшасы - жылу сүйгіш өсімдік. Органикалық заттарға бай, құнарлы қара топырақта жақсы өседі. Оған топырақтың қышқылдау немесе бейтарап болғаны дұрыс (рН 6, 5 - 7, 5) .

Қазақстанның суғармалы жерлерінде негізінен қатар аралығы 60 см кең қатарлы себу әдісі қолданылады. Қазақстанда қант қызылшасы Жамбыл, Алматы облыстарының суғармалы жерлерінде өсіріледі. 1991 жылдан Қазақстанда қант қызылшасының бір тұқымды жаңа сорттары аудандастырылып, себілді. Қант қызылшасын бір танапта ұзақ жылдар бойы ауыстырмай сепкенде, оның зиянкес жұмыр құрты мен тамыр биті көбейеді. Сондықтан қант қызылшасын түрлі аурулар мен зиянкестерден қорғауда, оның өнімділігін арттырып, қанттылығын көтеруде ауыспалы егістің маңызы зор. Мал азықтық қант қызылшасыныңт құрамында көмірсулар, витаминдер, тұздар, азотсыз экстракты заттар бар. Сондықтан ол жоғары сапалы және жұғымды мал азықтық дақыл. Бұл қызылша Қазақстанның барлық облыстарында өсіріледі

Қант қызылшасын «бурт - кагаттарда» сақтау.

Қант қызылшасында егіс алқабынан жинап алғаннан кейін басқа да тамыр жемістілерге тән физиологиялық процестер: солу, қызу, тыныс алу жүреді. Әсіресе, дер кезінде қолайлы жағдай жасалмаған қызылша тамырында ылғалдың бөлінуі (судың булануы) жүреді де тамыржеміс солып өзінің қасиетін жоғалтады.

Сонымен катар, тыныс алу қарқындылығына байланысты қызылша құрамындағы қанттың мөлшері кемиді.

Қант қызылшасын пайдалану мақсатына байланысты шаруашылық жағдайында немесе қант зауыттары маңындағы арнайы алаңдарда сақтаудың әр турлі тәсілдерi колданылады.

Әдетте, жаңа жиналып алынған қызылшаны одан қант алу үшін қант зауыттарына жөнелтіледі. Ол жерде қызылшаны өңдегенше арнайы алаңдарда «бурт-кагаттарда» уакытша сақталады.

Кей кездері, мысалы, ауа райының қолайсыздығына, автокөліктің, немесе жұмыс күшінің, жетіспеушілігіне және басқа да жағдайларға байланысты жиналған қызылша eгic алқабында қалып коюы мүмкін. Уақыт өткен сайын бұл тамыржемістердің сапасы төмендеп, жарамсыз бөліктерінің көлемі артады (8. 3-кесте) .

1-кесте. Eгic алқабындағы қант қызылшасы тамыржемісінің сапасына «жатып қалу» мерзімінің әсер, %.

Күн астында қалу ұзақтығы

Қант қызылшасын жинау кезіндегі ауа температурасы, °С

Күн астында қалу ұзақтығы: 2 сағат

Қант қызылшасын жинау кезіндегі ауа температурасы, °С: 4

Күн астында қалу ұзақтығы: 1 күн

Қант қызылшасын жинау кезіндегі ауа температурасы, °С: 11

Күн астында қалу ұзақтығы: 2 күн

Қант қызылшасын жинау кезіндегі ауа температурасы, °С: 27

Күн астында қалу ұзақтығы: 4 күн

Қант қызылшасын жинау кезіндегі ауа температурасы, °С: 34

Кестеде келтірілген материалдардан 1 тәулік бойы ашық алқапта қалған тамыржемістің 8°С температурада 10 пайызы жарамсыз болса, ал 19°С температурада барлық өнімнің 3/1-нен астамы жарамсыз болған. Сол себепті, оларды уакытша сақтауды ұйымдастыру қажет. Ол үшін eгic алқабында арнайы алаңдар - eгic кагаттары дайындалады.

Бұндай алаңдар мүмкіндігінше тегіс әpi су ағатындай 6ip жағына қарай еңіс болуы тиіс. Қызылшаны осындай алаңда трапеция формасымен үйіп жинайды. Үйіндінің ұзындығы 20-30 м, биіктігі 1, 5-1, 7 м, көлденең 3 - 6 м, трапецияның төбесінің көлденең 1, 0 -1, 5 м шамасында болады (8. 5-сурет) .

Ол үшін алаңды шөптен, қалдықтардан алдын ала тазалап, таптау арқылы тығыздап, 1 шаршы метрге 200 г шамасында әктен ерітінді жасап өңдейді.

Үйіндінің үстін ылғал топырақпен 15 - 20 см қалыңдықта жабады. Ал күн салқындаған сайын оның қалыңдығын 40 - 50 смге дейін жеткізіп, үстіне сабан төсейді.

$C:\Users\Home\Documents\Bluetooth Folder\20151125_203340-1.jpg$

Қант зауыттары мен қызылша қабылдайтын орындарда қызылшаны арнайы ірі кагат алаңдарда жинап сақтайды.

Бұндай алаңдарда көлемі қызылшаның салмағына байланысты болады да, әдетте, 1 гектарға шамамаен 5 - 6 мың тоннадан келеді.

Қызылшаны сақтауда, әсіресе, шіріген немесе өздігінен қызған жерлерді уақытылы анықтап, оларды болдырмауда үйіндінің температурасын қадағалау орынды. Қолайлы сақтау температурасы 1°С шамасында. Температура бұл көрсеткіштен жоғары болғанда тыныс алу қарқындылығы артады да тамыр құрамындағы қанттың мөлшері азаяды.

Әдетте, үйіндінің температурасы қоршаған орта температурасынан шамамен 3°С тан төмен болмауы тиіс. Ал, температура 0°С тан төмен болса, бұндай жағдайда үйіндінің үстін топырақпен немесе сабан қамыспен қосымша жабады.

Қант қызылшасын өндіретін өңірдін топырақ климаттық жағдайына байланысты қызылшаны сақтағанда қанттың шығыны тәулігіне 0, 01 - 0, 03 пайыздан аспауы тиіс.

Температура деңгейін түсіру мақсатында арнайы қондырғылардың көмегімен белсенді түрде желдетеді. Желдету кезінде құрғақ ауаның әсерінен қызылша солып қалмауы үшін ауаны ылғалдап отырған дұрыс.

Қант қызылшасын «ор траншеяда» сақтау.

Ауыл шаруашылығы жағдайында дән алуға арналған (тұқымдық) қызылшаны арнайы «орларда» сақтайды.

Ор - траншеялар тереңдігі 1м-ден аспайтын, көлденең 1 м-ге жуық ұзынша келген арық - ор.

$C:\Users\Home\Documents\Bluetooth Folder\20151125_185749-1.jpg$

Аурулар, шірінділер ор - траншеяда түгелдей тарамас үшін әдетте, әрбір 5м сайын қалыңдығы 20-30 см-лік жер қалқандар қалдырады.

Орды беткі жағына 15-20 см жеткізбей тамыржеміспен толтырады да үстін 30 см қалыңдықта топырақпен жабады. Қызылшаның температурасы қолайды деңгейден төмендеген сайын үстін топырақпен немесе басқа материалдармен қосымша жауып отырады.

Шаруашылықта мал азықтық қызылшаны мал фермаларында жақын жерде сақтайды.

Қант қызылшасынан қант алу технологиясы

Қызышадан қант алу - күрделі физикалық химиялық процес. Алдымен тамыр клеткасындағы сахарозаны диффузия көмегімен бөліп алады да, әр түрлі химиялық, жылу физикалық әсермен қантты ажыратып, кристалл затқа айналдырады.

Қызылшаны қант зауыттарында өңдеуді келесі жүйеде жүргізеді:

1. Қызылша автомашинадан арнайы жартылай қазылып дайындалған бункер ыдыстарға төгіледі. Тұрбалармен келіп тұрған судың қысымы - ағынымен қызылша жуғыш аппаратқа жылжытылады.

2. Жуу. Бұл жерде қызылша әр түрлі қоспалардан - сабақ, жапырақ, тас. Қүмнан ажыратылады, яғни, жуып тазаланады.

3. Қызылша автоматты таразыда тартлып, өлшенеді.

4. Қызылша арнайы кескіш аппаратта ұзынша етіп майдалаанып туралады. Бұл жерде кесілген жолақтың ірілігі қатаң бақыланады. Жолақтың ені 4 - 6 қалыңдығы 1, 2 - 1, 5 мм-ден аспауы тиіс. Осы талап сақталған жағдайда, қантты бөлу қалыпты жағдайда жүреді. Тамыржемістің құрамында солған, жарамсыз тамырлардың мөлшері артқан сайын оларды талапқа сай етіп жолақтап турау мүмкін болмайды да, оның соңы диффузия процесіне кері әсер етеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.