Биографиялық әдіс – тұлғаны ғылыми түрде оқып үйрену құралы

Жоспар
Кіріспе

Биографиялық әдістің алдын ала сипаттамасы
Өмір жол . биографиялық әдістің пәні

Басқа ғылымдар сияқты, психология өз пәнін және оның әдісі анықтауға қиын. “Психология нені зерттейді, тіпті қалыпты ғылым болып табылады ма ?” деген ойлар, пікірталастар бар . Психофизикадағы реакция уақыты мен психологиялық механизмдердегі моральдық шешімдер қабылдау арасындағы ұқсастық қандай ? Мысалы , Кейбіреулердің айтуынша осы екеуінін арасында байланыс жоқ. Өйткені бұлар жеке психология болып табылады. Бірі – ол жаратылыстану бейнесі , қалыпты ғылым болып табылады, психикалық құбылыстардың математикалық рәсіміне жол берілген, эксперименттік әдістемелерге жаратылыстану детерминистік көзқарасы болып табылады.

Пән: Іс жүргізу
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Биографиялық әдіс - тұлғаны ғылыми түрде оқып үйрену құралы

Тексерген: Адильжанова Қ.С.
Орындаған: Жоламанова А.М
Пх-215

2015ж

Басқа ғылымдар сияқты, психология өз пәнін және оның әдісі анықтауға қиын. "Психология нені зерттейді, тіпті қалыпты ғылым болып табылады ма ?" деген ойлар, пікірталастар бар . Психофизикадағы реакция уақыты мен психологиялық механизмдердегі моральдық шешімдер қабылдау арасындағы ұқсастық қандай ? Мысалы , Кейбіреулердің айтуынша осы екеуінін арасында байланыс жоқ. Өйткені бұлар жеке психология болып табылады. Бірі - ол жаратылыстану бейнесі , қалыпты ғылым болып табылады, психикалық құбылыстардың математикалық рәсіміне жол берілген, эксперименттік әдістемелерге жаратылыстану детерминистік көзқарасы болып табылады.
Екінші психология тұлғанын ішкі жан дүниесі мен оның қиын іс әрекеттерін герменевтика саласына жақын әдістермен зерттейді, ең бастысы ол басқа тұлға арқылы меңгеру , диалог, эмпатия жағдайы яғни өзінді соның орнына қоя білу. Ал Зерттелетін адам өмір жол және өз ішкі тәжірибесін сарапшы ретінде қарастырылады. Герменевтика ғылымының негізін қалаушы Вильгельм Дальтей өзінің " Жан туралы ғылымға кіріспе "кітабында биографиялық әдісті гуманитарлық салада ең негізгі зерттеулердің бірі деп есептеген.
Психология ғылымының екі түрлі екені баяғыдан мәлім. Психология ғылымын басқа ғылымдардан бөліп тастау мүмкіндігі ол психология ғылымын бірегейлі көрсетті, психология ғылымына басқа ғылымдар стандарты , біріңғай критериилер қолданылуы мүмкін емес деген ой әлі күнге дейін бар. ХХ ғасырдың соңында жан жане душеславия ортағасырлық ұғымдарды естуе оғаш болып табылады. Психология ғылымының қалыпты ғылым ретінде қиын ғасырлық қалыптасуының жолы болмағандай, зерттеулер , қатаң дәлелдемелер, математикалық өлшеу.
Қайтадан тұлғаның ғылыми тұрғыда зерреулері туралы сұрақ қарастырылады оның біріңғайлығы , ішкі жан дүниені тасымалдауы, әлеуметтік өмірдің субьектісі , даралығы. Бұл сұрақтарда психология өнер мен қатты бәсекелестігі көрінеді, сонымен қатар өнер (көркем білім де) табысты болып табылады.
Даралық - бұл ғылым ба әлде өнер ме ? - деп сұрақ қойған ірі американдық психолог - персонолог Г.Олпорт. Өзі ғылым екенін дәлелдеуге сөз сөйлеген және ғылыми әдістерді өнермен салыстырған. Г. Олпорт ғылыми әдістерге үлкен үлесін қосқан, соның ішінде гуманитарлық ғылымдарғы биографиялық әдіс, бұл әдіс өнерге де жақын болып табылады сонымен қатар тұлға психологиясы.

Биографиялық әдістің алдын ала сипаттамасы
Тарихи , әдеби, ғылыми және психология ғылымдарында биографиялық әдіс бар бірақ биографиялық әдіс психология ғылымында одан бұрын болған , әдістің алдына қойған мақсаты ол жеке тұлғаны ол өмір жолыны субьект ретінде қарастырады. Биографиялық әдіс психологиялық құбылыстың сипаттамасында ең аналитикалық , қатаң синтетикалық және метофориялық болып есептеледі. Қазіргі заманғы психологияда биографиялық әдіс дұрыс қалыптаспаған бірақ ылғи бұл әдістердің арасында қарастырылады сонымен қатар бұл әдіске қызығушылық көп танытады және ары қарай қарқынды дамиды .
Биографиялық әдіске психология ғылымының назар аударған себебі ол зерттеулік және тесттік материалдардың жетіспеуі болып табылады, ол жеке тұлғаның өмір бойы әр түрлі бақылаудан қалатын оқиғалар орнынан ақпарат алу болып табылады.
Биографиялық әдістің қолданылуы барлық жағдайда сенімді емес. Биографиялық әдіс ол жанды әдіс , табиғи өмірде қарастырылады. Психологиялық зерттеулерде биографиялық әдісті өмір жолында қолданады. Биографиялық әдістің бағыты ол психологиялық механиздерің және өмір жолындағы заңдылықтар мен әлеуметтік мінез - құлығы зерттеуге арналған.
Виктор Франклом былай дегени "Жеке тұлға ол өз өмір баянында ашылады.ОЛ өз өзін ашады , озінің солай болғаның, нақты анализдерге сүйенбей өзінің бірегейлігін биографияда түсіндіреді, қорыта келе биография ол - жеке тұлғаның уақытта түсіндірілуі.
Биографиялық әдістің тарихи және екі ғасырлық өмір жолы бар , бірақ заманауи психологияғы осы әдісті әкелген ол Б.Г Ананьев (1907-1972)болып табылады, алпысыншы жылдарында классификациялық әдістер мен методологияларды құратырып биографиялық әдіске өзінің нақты орнын алып берген. Оның классификациясы зерттеулердегі ойлау деңгейін көрсетеді, зерттеуді жоспарлаудан бастап интерпритациядан аяқталады. Тиісінше ол әдістердің 4 типін көрсеткен : ұйымдық , эмпирикалық , емдеу әдісі, интерпритациялық әдіс. Ең негізгі тұрі ол эмпирикалық болып табылады, ғылыми дәлелдемелерді зерттеулер нәтижесінде алады. Ананьев эмпирикалық түріне бақылауды жатқызды оның ішінде бақылау және өзін өзі бақылау жатады, эксперименттік ол табиғи және лабараториялық , диагностикалық , праксиметриялық әдіс сонмен қатар биографиялық әдіс.
Б.Г. Ананьев "биографиялық әдіс - өмір жолындағы жеке тұлғаны іс әрекет субьектісі ретінде анализдерді жинау. 1990 жылдағы биографиялық әдістердің" Психология сөздігі" кітапбында былай сипаталған: "зерттеу әдістері , диагностика, жеке тұлғаның өмір жолындағы коррекциясы ...жеке тұлғаның ішкі жан дүниесі, сыртқы жан дүниесі, отбасы, әлеуметтік ортасы, қоршыған ортасының ықпалы. Биографиялық әдістің өзінің өмір жолы бар ол жеке тұлғаны өмірлік жолдың субьктісі ретінде қарастырады. Осы жерден биографиялық әдістің мән мағынасы шығады.жеке тұлғаны ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.