Ас қорыту жүйесінің патологиясы



1. Асқазандық және ішектік бұзылыстар
2. Асқазанның тосқауылдық және қорғаныстық қызметтерінің бұзылуы
3. Ішектік диспепсия
4. Ұйқы безінің сыртқы сөл жеткіліксіздігі
5. Бауыр патологиясы
Асқазандық және ішектік бұзылыстар
АІЖ (асқазан - ішек жолы) дертін туындатушы себепкер ықпалдар екі түрге бөлінеді: асқорыту ағзаларын тікелей және жанама зақымдайтындар.
Асқорыту ағзаларын тікелей зақымдайтын жайттар:
• Химиялық (уыттар, дәрілер, тағамдық қоспалар)
• Физикалық (қатты азық, бөгде денелер, радиация)
• Биологиялық (микробтар, вирустар, паразиттер және т.б.)
Асқорыту ағзаларын жанама зақымдайтын жайттар:
• Басқа ағзалар және физиологиялық жүйелердің бүліністері: қанайналымы, бүйрек, ішкі сөл бездері, бауыр.
• АІЖ реттеу тетіктерінің бұзылыстары (ББЗ тапшылығы немесе артықтығы - гормондар,простагландиндер, биогендік аминдер, пептидтер; симпатикалық немесе парасимпатикалық әсерлердің тапшылығы немесе артықшылығы).
1. Патофизиология: Ә.Н.Нұрмұхамбетұлы: Оқулық: Алматы, «Эверо» баспасы-2007 ж.
2. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008. С.398-405, 408-410
3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 475-484, 486-490
4. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И.
5. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2т., 2009.- С 327-344, 361-383
6. Патофизиология. Основные понятия.: учебное пособие. Ефремов А.В.– М., 2008.– С. 143-
151
Қосымша
7. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С.
8. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга - М.: Томск., 2006.- С. 545 – 554, 562-573
9. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. – Т. 2. – С. 239-243, 250-259, 266-271.
10. Джозеф М. Хендерсон. Патофизиология органов пищеварения. Пер. с англ. – М. – СПб.: Бином – Невский диалект, 1997. -287 с.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

Аграрлық факультеті
Ветеринариялық санитария кафедрасы

БӨЖ
Тақырыбы: Ас қорыту жүйесінің патологиясы

Тексерген: Нуркенова М.К.
Орындаған: Даутбаева Д.С.
Тобы:ВС-203

Семей 2015 жыл

Жоспар:

1. Асқазандық және ішектік бұзылыстар
2. Асқазанның тосқауылдық және қорғаныстық қызметтерінің бұзылуы
3. Ішектік диспепсия
4. Ұйқы безінің сыртқы сөл жеткіліксіздігі
5. Бауыр патологиясы

Асқазандық және ішектік бұзылыстар
АІЖ (асқазан - ішек жолы) дертін туындатушы себепкер ықпалдар екі түрге бөлінеді: асқорыту ағзаларын тікелей және жанама зақымдайтындар.
Асқорыту ағзаларын тікелей зақымдайтын жайттар:
* Химиялық (уыттар, дәрілер, тағамдық қоспалар)
* Физикалық (қатты азық, бөгде денелер, радиация)
* Биологиялық (микробтар, вирустар, паразиттер және т.б.)
Асқорыту ағзаларын жанама зақымдайтын жайттар:
* Басқа ағзалар және физиологиялық жүйелердің бүліністері: қанайналымы, бүйрек, ішкі сөл бездері, бауыр.
* АІЖ реттеу тетіктерінің бұзылыстары (ББЗ тапшылығы немесе артықтығы - гормондар,простагландиндер, биогендік аминдер, пептидтер; симпатикалық немесе парасимпатикалық әсерлердің тапшылығы немесе артықшылығы).

Асқазан сөлі бөлінуінің бұзылуы

Бұзылу түрлері және көріністері
Пайда болу тетіктері
1. Гиперсекреция
oo Асқазан, ішек ауруларының дамуында маңызы жоғары (ойық жара ауруы, шырышты қабықтың жалағы, гипертрофиялық гастрит ж.көпт.б.).
oo төс астында жиі ауыру сезімімен, жүрек айну,қайталанған құсу, асқазаннан ішекке тағамның өтуі баяулауымен көрінеді, сөйтіп ішектік асқорытудың бұзылуын туындатады.
# іргелік немесе энтерохромафиндік жасушалар массасының, тұқым қуалайтын, ұлғаюында.
# кезбе жүйкесі межеқуаты жоғарылағанда.
# асқазанның шыға беріс бөлігінің созылуында (босатылуының бұзылуы).
# Золлингер-Эллисон синдромы кезінде.
# қабынуға қарсы стероидтық емес дәрілер, кортизон және б. әсері кезінде.
2. Гипосекреция
oo асқазан сөлінің қышқылдығы және ыдырату күші төмендейді, бұл жеткіліксіз өңделген тағам жентегінің асқазаннан ішекке түсуінің жылдамдауына және іш өтуі дамуына әкеледі. Жұқпалық сипаттағы сыртқы жайттардың ішекке өтуіне жағдай жасалады, бұл дисбактериоз және ішек-қарын жолы ағзаларының жұқпалық-уыттық бүлінісін туындатады.
oo организмнің арып-тозуы жиі байқалады.
oo дизэритропоэздік анемиялар қалыптасады.
# асқазанның бездік құралының айқын құрылымдық өзгерістері (атрофиялық гастрит, полипоз, асқазанның қатерлі өспесі).
# тамақтану тәртібінің бұзылуы.
# тағамда нәруыз, витаминдер жеткіліксіздігі.
# жұқпалы аурулар кезінде.
# қызба кезінде.
# гипотиреоз кезінде.
# ОЖЖ қызметінің бұзылуы кезінде.

Асқазанның қимылдық белсенділігінің бұзылуы

Бұзылу түрлері және негізгі көріністері
Пайда болу тетіктері немесе клиникалық мысалдар
1. Қимылдық белсенділіктің жоғарылауы
oo ауру сезімімен, азық жентегінің асқазаннан өтуінің баяулауымен қабаттасады.

# ойық жара ауруы, гастриттер кезінде.
# дерттік висцеро-висцералдық рефлекстер кезінде.
# асқазан сөлінің қышқылдығы жоғарылаған кезінде.
# пилороспазм кезінде.
# кезбе жүйкені түрткілеген кезде.
1. Қимылдық белсенділіктің төмендеуі
oo Азықтанғанннан соң төс астында аурлықтың пайда болуымен қабаттасады. Асқазанда іркілген азық жентегі ашу және шіруге ұшырайды, бұл асқорыту жолының жұқпалық-уыттық зақымданулары, асқорыту жүйесінің толық, қатты бұзылулары үшін алдын ала жағдай жасайды.

# отадан кейінгі кезең (кезбе жүйкені кесуден кейінгі синдром).
# жұқпалы аурулар.
# ауқаттық дистрофия.
# асқазанның төмен түсуі.
# қимылдың жүйкелік реттелуінің бұзылуы (асқазанның идиопатиялық салдануы, жүйкелік анорексия).
# диабеттік нейропатия.
# симпатикалық жүйке жүйесінің түрткіленуі.

Салдары
* Қыжыл -- өңештің төменгі бөлігінде күйдіруді сезіну (асқазанның өңеш жақтағы қысқышы, өңештің төменгі қысқышы межеқуатының төмендеуінен, сөйтіп асқазанның қышқыл ішіндегісінің түсуінен).
* Жүрек айну, құсу. Даму тетіктері: асқазан қабырғасының күшейген кері толқи жиырылуы, көкет және құрсақ қабырғасы бұлшық еттерінің жиырылуы, асқазанның өңеш жақтағы бөлігі және өңеш тегісеттерінің босаңсуы, сопақша мидың құсу орталығының қозуы.
* Демпинг-синдром -- асқазан ішіндегісінің аш ішекке жылдам өтуінен дамитын дерттік жағдай. Әдетте, асқазан бөлігін алып тастағаннан соң дамиды. Демпинг-синдромы патогенезінің негізгі тізбектері:
+ Аш ішек ішіндегісінің гиперосмолялдығы
+ Қантамырларынан ішек қуысына сұйықтың қарқынды тасымалдануы (осмостық қысымның градиенті бойынша).
+ Гиповолемия дамуы.
+ ББЗ түзілуі және жасушааралық кеңістікке шығуының белсенділенуі, олар жүйелік қан тамырлардың кеңеюін (серотонин, кининдер, гистамин ж.б. әсері салдарынан) және артериялық гипотензияны, соның ішінде коллапсты туындатады.
+ Ішекте қанттың қарқынды сіңірілуі, сөйтіп гипергликемияның дамуы.
+ Инсулин түзілуі және сөлденісінің түрткіленуі.

Асқазанның тосқауылдық және қорғаныстық қызметтерінің бұзылуы

Шырыштық-бикарбонаттық тосқауыл шырышты қабықты қышқыл, пепсин және басқа зақымдауға әлеуетті ықпалдардың әсерінен қорғайды.
:: Тосқауылдың бұзылуы:
Жағымсыз жағдайлар кезінде тосқауыл бірнеше минуттің ішінде бұзылады, эпителий жасушалары өледі, шырышты қабықтың меншік қабатында ісіну және қан құйылу болады. Тосқауылды қолдауға жағымсыз жайттар болады, мысалы, стероидты емес қабынуға қарсы дәрілер (аспирин, индометацин), этанол, өт қышқылдарының тұздары.
* Helicobacter pylori -- асқазанның қышқыл ортасында аман қалатын грам теріс бактерия, ол, шырыштың қорғаныстық қабатын бұзатын еріткіш ферментерді өндіреді, энтероциттерді тікелей зақымдаушы әсері бар жасуша уыттандырғыштарды өндіреді, эпителиоциттерді зақымдауға асқазандық Т-лимфоциттерді түрткілейді, қабыну және фагоцитоздық әсерленісті туындатады, олар қабыну дәнекерлері (интерлейкиндер, лизосомалық гидролазалар,өспе тіршілігін жоятын жайт) арқылы эпителиоциттерді зақымдайды. Бұл микроорганизм асқазанның ойық жара ауру бар науқастардың 70% және ұлтабардың ойық жарасы бар науқастардың 90%-да немесе антралдық гастриті бар науқастарда табылған.
* Асқазан сөлінің сөлденісі және қышқылдығының жоғарылауы
+ Іргелік жасушалар саны көбейгенде
+ Тұз қышқылының сөлденісі артық түрткілену кезінде, мысалы, кезбе жүйкенің межеқуаты жоғарылаған кезде, гастринома кезінде (Золлингер-Эллисон синдромы, түрткілегіштердің әсеріне іргелік жасушалардың сезімталдығы жоғарылаған кезде)
* Тұз қышқылының сөлденісі жеткіліксіз тежелген кезде: секретин тапшылығы (ішектің шырышты қабығының семуі), соматостатин тапшылығы, пепсиногеннің өзіндік реттелу тетігінің жеткіліксіздігі, ол тұз қышқылының әсерінен пепсинге айналады, симпатикалық жүйке жүйесінің межеқуаты жоғарылаған кезде, никотин әсер еткенде.)
* Асқазан мен ішек қан тамырларының және тегісетінің ұзақ жиырылуы.
* Шырышты қабықтағы дистрофиялық үрдіс.
* Асқазанда қышқылдықтың төмендеуі көптеген микробтардың тіршілігі және өсіп-өнуі үшін жағымды жағдай жасайды, мысалы, тырысқақ вибрионы, шигелдер, амёбалар. Сондықтан, асқазандық ахилиясы бар науқастар жұқпалы аурулармен жиі ауырады (ауыз - нәжістік жолмен берілетін), уыттануларға ұшырайды, асқазан өспелерінің даму қатері аса жоғары.

Ішектік диспепсия

Ішектік асқорыту бұзылыстарының түрлері:
1. Ахолия немесе гипохолия кезінде.
2. Ұйқыбездік ахолия кезінде.
3. Іргелік (мембраналық) асқорытудың бұзылыстары кезінде.
4. Ішектің қимылдық белсенділігінің бұзылыстары кезінде.

Гипохолия кезінде асқорытудың бұзылуы
Ішекке өт түсуінің азаюы
Ішекке өт түсуінің азаюы

Ішектің толқи жиырылуының және өттің бак-териостатикалық әсерінің төмендеуі
Ішектің толқи жиырылуының және өттің бак-териостатикалық әсерінің төмендеуі
Ішекке өт нілдері
түсуінің азаюы
Ішекке өт нілдері
түсуінің азаюы
Майды майдалап бір-келкі қалқытудың, липаза белсенділігінің төмендеуі
Майды майдалап бір-келкі қалқытудың, липаза белсенділігінің төмендеуі
Ұйқыбез ферменттері-нің (трипсиннің, амил-азаның) белсенділігінің
төмендеуі
Ұйқыбез ферменттері-нің (трипсиннің, амил-азаның) белсенділігінің
төмендеуі

Шіру үрдістерінің күшеюі
Шіру үрдістерінің күшеюі
Тоқ ішектің толқи жиырылуының әлсіреуі
Тоқ ішектің толқи жиырылуының әлсіреуі
Май және майда еритін витаминдердің сіңірілуінің бұзылуы
Май және майда еритін витаминдердің сіңірілуінің бұзылуы
Нәруыз, көмірсудың қуыстық және іргелік қорытылуының бұзылуы
Нәруыз, көмірсудың қуыстық және іргелік қорытылуының бұзылуы

Стеаторея
Стеаторея
Іш қату
Іш қату
Нәжістің түссізденуі
Нәжістің түссізденуі
Гиповитаминоз
Гиповитаминоз
Жүдеу
Жүдеу

Іргелік (мембраналық) асқорытудың бұзылуы
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ас қорыту және зәр шығару жүйелерінің патологиясы
Студенттер арасындағы дұрыс тамақтану режимін сақтану маңызы
Жүректің қақпақшалық аппаратының зақымдалуы себептерімен даму механизмдері
Ас қорытужүйесі мен зәр шығару жүйесінің патологиясы
Ас қорыту жүйесі мен зәр шығару жүйесінің патологиясы
Паталогиялық - анатомиялық хаттама
Иттің оба ауруының патологоанатомиялық өзгерістері мен диагностикасы
Жасуша құрылысы
Асқазан - ішек жолдарының ауруларының негізгі себептері студенттерде
Жануарлардың ішікі ауруларын клиникалық балау
Пәндер