Фармокология ғылымы



I Кіріспе
Фармокология ғылымы
II Негізгі бөлім
2.1 Дәрі.дәрмектің шығу тарихы
2.2 Дәрілік заттардың адам ағзасына әсері.
2.3 Химиялық реактивтер, химиялық реагенттер
2.4 Дәрі.дәрмек сот медицинасында
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Фармакология (грек. Pharmacon – дәрі және logos - ілім)- Адам организміне әр түрлі дәрілік және биологиялық белсенді заттардың тигізетін әсерін зерттейтін, сондай-ақ дәрі-дәрмектің жаңа түрлерін іздеп табуды қарастыратын ғылым. Фармакологияда организмге дәрілік заттардың әсерін жануарларға әр түрлі әдістермен жасалынған тәжірибелер негізінде анықтайды. Жалпы және жеке, медицина және ветеринария. Фармакология дәрілік заттардың денеге сіңуі, таралуы, органдар мен тіндерде жинақталуы, өзгеруі олардың әсер етуіне дәрілік препараттарды клиника жағдайында зерттеу, дәрілік заттардың сау және ауру организмге әсерін, биологиялық тасымалдануын органдардан шығарылуын салыстырмалы түрде зерттеу бағыттарында дамып келеді. Дәрілік заттар, олардың адам тәніне тигізетін ықпалы туралы деректерді жинақтау, топтастыру, бір жүйеге келтіру өте ерте заманнан қолға алынған.
1. О.Д. Дайырбеков, Б.Е. Алтынбеков, Б.К. Торғауытов, У.И. Кенесариев, Т.С. Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005
2. “Қазақ Энциклопедиясы” 9 том
3. Фармакология Н.Ж Орманов, Л.Н Орманова Алматы

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
I Кіріспе
Фармокология ғылымы
Фармакология (грек. Pharmacon - дәрі және logos - ілім)- Адам организміне әр түрлі дәрілік және биологиялық белсенді заттардың тигізетін әсерін зерттейтін, сондай-ақ дәрі-дәрмектің жаңа түрлерін іздеп табуды қарастыратын ғылым. Фармакологияда организмге дәрілік заттардың әсерін жануарларға әр түрлі әдістермен жасалынған тәжірибелер негізінде анықтайды. Жалпы және жеке, медицина және ветеринария. Фармакология дәрілік заттардың денеге сіңуі, таралуы, органдар мен тіндерде жинақталуы, өзгеруі олардың әсер етуіне дәрілік препараттарды клиника жағдайында зерттеу, дәрілік заттардың сау және ауру организмге әсерін, биологиялық тасымалдануын органдардан шығарылуын салыстырмалы түрде зерттеу бағыттарында дамып келеді. Дәрілік заттар, олардың адам тәніне тигізетін ықпалы туралы деректерді жинақтау, топтастыру, бір жүйеге келтіру өте ерте заманнан қолға алынған.
Фармакологияның қарқынды дамуының нәтижесінде әр түрлі жаңа препараттар, дәрі-дәрмектердің алынуы медицина салаларының дамуы мен қауіпті ауруларды тиімді емдеуге мүмкіндік берді. Мысалы, наркозға арналған жергілікті жансыздандыратын (кураре тәрізді, ганглио бөгегіштер т.б) дәрілердің пайда болуы әр түрлі ауыр хирургиялық операциялар жасауға жол ашты. Антибиотиктер мен сульфаниламидті дәрілік заттар бактериялық инфекцияларды, гормондық заттардың бөлініп алынуы эндокриндік ауруларды, химия-терапиялық дәрілік зат-сальварсан емдеуге мүмкіндік берді. Ал қуық асты безінің гиперплазасында қолданылатын 5 альфа редуктаза тежегіші жүре пайда болатын иммундық тапшылық синдромына шалдыққан ауруларды емдеу үшін қолданылатын дәрілік заттардың ашылуы нәтижесінде пайда болды. Иммунды депрессивті дәрілік препараттардың табылуы органдарды ауыстыруға жол ашты. Фармакология фармацевтік химия және фармакогнозия сондай-ақ токсикологиямен өте тығыз байланыста дамиды.

II Негізгі бөлім
2.1 Дәрі-дәрмектің шығу тарихы
Дәрі-дәрмек адам баласына ертеден белгілі. Біздің жыл санауымыздан 4-5ғ. Бұрын грек дәрігері Гиппократ еңбегі жұртшылыққа кеңінен тараған. Бұдан кейінгі медициналық еңбектер Рим дәрігері Галеннің есімімен тығыз байланысты. Оның пікірінше, табиғатта дайын тұрған дәрі-дәрмек жоқ, бірақ өсімдікпен жануар организмінде сол Дәрі-дәрмектерді жасауға өте қажетті заттар бар. Гален сол шипалы заттарды бөліп ала бастады. Сөйтіп Дәрі-дәрмек жасау технологиялық әдісі күрделене берді. Атақты азиялық ғалым-дәрігер Ибн Синаның ғылыми мұра еңбегінде дәрі-дәрмек мәселелеріне зор мән берілген 19 ғ-дың ортасында Фармокология ғылымы дамыды. Осыған байланысты аспирин, фенацитин, кокаин, ұйықтататын, сезімсіздендіретін дәрі-дәрмектер т.б. шыға бастады.
2.2 Дәрілік заттардың адам ағзасына әсері.
Фармакодинамика және фармакокинетика Фармакалогилада дәрілік заттардың фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтары қарастырылады. Дәрілік заттардың әсерлері олардың ағзамен өзара әсерлесуінің нәтижесі болып табылады. Дәрілік заттарды емдік және алдын алу мақсатында қолдану, оларды ағзаға енгізуден немесе дене бетінен жанастырудан басталады. Дәрілік заттар деп - химиялық және физикалық құрылымнан құралған, емдік мақсатта қолдануға болатын, адам ағзасына енгізуге болатын дәрілік сипаты бар заттарды атайды. Дәрілік заттар әсері Дәрілік заттардың көп дәрежеде қасиеттері химиялық құрылысына, функционалдық белсенді топтастардың бар болуына,олардың молекуласының өлшеміне байланысты болады. Зат рецептормен өзара тиімді әсерлесу үшін оның рецептормен тығыз жанасуын көбірек қамтамасыз ететін, дәрілік заттардың құрылымын және рецептормен жанасу дәрежесін молекулалық байланыстың беріктігіне тәуелді болады. Зат рецептормен өзара әсерлесу үшін,олардың әсіресе кеңістікте сәйкес келуі, яғни комплементарлығы өте маңызды.
Дәрілік заттардың әсерлеріне байланысты бөлінуі: Сандық, сапалық дәрілік заттардың қасиеттері көп дәрежеде олардың химиялық құрылысына, функционалдық белсенді топтастардың бар болуына,олардың молекуласының қалыбына және өлшеміне байланысты болды. Заттардың химиялық құрылысы және олардың химиялық биологиялық белсенділігі арасындағы тәуелділікті анықтау жаңа препараттарды алуда аса маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Сонымен қатар бірдей типті әсерлі әр түрлі топтың қосылыстары үшін оптималдық құрылысын сәйкес келтіру үшін дәрілік заттар өзара әсерлесетін рецепторлардың құрылысы жөнінде мәлімет алуға болады.
Дәрілік заттардың әсерлері: Дозалар, концентрация; Дәрілік заттарды қайталып қолдану; Дәрілік заттардың әсерлесуі; Дәрілік заттарға тәуелді заттар; Дәрілердің әсері көп дәрежеде, олардың дозасымен анықталады. Дозаға байланысты әсерінің даму жылдамдығы, оның айқындығы, ұзақтығы, кейде сипаты өзгереді. Әдетте дозаның жоғарылауыменн латентті кезеңі азаяды және әсерінің айқындығы мен ұзақтығы ұлғаяды. Тәуліктік дозаға әсері - бір рет қабылдауға арналған дәрінің санын доза деп атайды. Дозаны граммен немесе грамм үлесімен белгілейді. Дәрінің бастапқы биологиялық әсерін тудыратын минималдық дозаны табалдырық немесе минималдық әсер етуші деп атайды. Егер ағзада дәрілік заттардың жоғары дозасын жылдам түзу қажет ететін болса, онда бірінші доза соңғылардан жоғары болады. Кейбір жағдайларда препараттың дозасы курстық емге көрсетіледі, әсіресе микробтарға қарсы химиотерапиялық заттарды қолданғанға маңызды. Қайталап қолдану - олардың әсері жоғарылауы жағына да және төмендеу жағына да өзгеруі мүмкін. Бірқатар заттардың әсеренің ұлғаюы, олардың кумуляциялану қабілетіне байланысты болады. Фармакологиялық заттардың жинақталу түрін айтады. Бұл ұзақ әсер ететін препараттарға тән, олар өз бөлінеді немесе ағзаға тұрақты байланысады. Оларды қайталап тағайындағанда заттардың жинақталуы уытты әсерлердің себебі болуы мүмкін. Функционалдық деп - бұл кезде зат емес, әсер жинақталады.
Алкоголизм кезінде ОЖЖ функциясының үдемелі өзгеруіне маскүнемдіктің дамуына әкелуі мүмкін. Осы жағдайда зат жылдам тотығады, тіндерде тез сіңіріледі. Оның тек нейротропты әсерлері ғана сіңіріледі. Дәрілік заттардың өзара әсерлесулері - ол дәрілік заттарды бір уақытта жиі қолдануда және олар негізгі әсердің айқындығын, сипатын және жанама әсерлерін күшейте немесе әлсірете отырып бір - бірімен өзара әсерлесуін қарастырады. Дәрілік заттардың өзара әсерлесуін былай жіктеуге болады:
Дәрілік заттардың фармакокинетикасының өзгеруіне негізделген дәрілік заттардың фармакрдинамикасының өзгеруіне ағза ортасына химиялық және физикалық өзара әсерлесуі дәрілік заттардың фармацевтикалық өзара әсерлесуі - медицина практикасы үшін пайдалы әсерлерді күшейту және үйлестіру үшін әртүрлі дәрілік заттарды жұптастыру жиірек қолданылады. Оған мысал ретінде психотровтық заттарды опиоидтық анальгетиктермен қосып қолдана отырып соңғысының әсерін жоғарылату болып табылады. Фармацевтикалық өзара әсерлесу - бұл кезде препарттарды дайындау және оларды сақтау барысында сонымен қатар бір щприцте араластырғанда, қоспалар компанентінің өзара әсерлесуі болады және өзгерістің болатындығы соншама нәтижесінде препарат керексіз болып қалады. Бұл кезде бастапқы компонетте бар болған фармакотерапиялық белсенділік төмендейді немесе жойылады. Кей кездерде жаңа ал кей кездері жағымсыз қасиеттер пайда болады. Препараттардың әсері ағзаның жағдайына, соның ішінде оларды тағайындайтын паталогияға байланысты болуы мүмкін. Мысалы, ыстықты түсіретін заттар дене температурасын тек қызба кезінде түсіреді. Симпатикалық иннервацияның тонусы жоғары болған сайын ганглиоблакаторлардың гипотензивтік әсері көп болады бүйрек немесе бауыр қызметінің бұзылуымен қатар жүретін аурулар заттардың экскрециясын және биотрансформациясынын өзгертеді.
Дәрілік заттардың фармакокинетикасы жүктілікті, семіздікті өзгертеді. Тәуліктік ырғақтың маңызы. Сергектік пен ұйқының ауысуы жүйке жүйесі мен эндокриндік бездердің белсенділігіне және оған сәйкес басқа мүшелер мен жүйелердің жағдайына айтарлықтай ықпалын тигізеді. Бұл өз кезегінде әртүрлі ағзаның заттарға сезімталдығын көрсетеді. Фармакологиялық әсердің тәуліктік периодизмге зерттеу, Хронофармакология деп аталады. Тәуліктік периодизмге байланысты өзгереді. Мысалы, Жануарларға зерттеу жүргізгенді уытты дозаға фенобарбиталдың леталдық әсері тәуіктің әрбір уақытында 0 - 100 пайызға дейін ауытқиды. Хронофармакология саласында мәліметтердің көлемі шектеулі болғанымен, оларды қабылдау уақытына байланысты препарттарды рациналды дозалау үшін тәуліктік ырғақтыңда, әсерінде анықтау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жануарлар қанынан алынатын дәрілер
Жұқпалы аурулар мен ветеринариялық санитария әдістері
Дәрілік заттарға жалпы сипаттама
Дәрілік формалардың классификациясы
Қазақтың халық медицинасы және тілі
Бронхиальды демікпенің емдеу принциптері
Қышқылды дәрілер
Негізгі дәрілік қалыптар
МЕДИЦИНАЛЫҚ ТЕРМИНДЕРДІҢ ҚАЗАҚ ТІЛІНЕ АУДАРЫЛУ ТАРИХЫ
Фармокология және токсикология пәнінен
Пәндер