Дәрілік заттар

І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
ІІ. Негізгі бөлім
1. "Дәрілік заттар туралы" Қазақстан Республикасының заңнамасы ... ... ... ..4
2. Сұйық дәрілік заттарды дайындау ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
3. Сұйық дәрілік түрлерін стандарттау және бұлғандату ... ... ... ... ... ... ... ... .8
4. Сұйық дәрі түрлерін жасау технологиясы және дайындау тәртібі ... ... ... .11
5. Сұйық дәрі түрлеріне рецепт жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
ІV. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17

Көптеген мамандар біздің планетамыздағы өмір бір сулы ерітіндіден пайда болды деп санайды. Су ерітінді ретінде адамдардың назарын бұрыннан аударған. Ежелден философтар, әсіресе Аристотель (384-322 жж.б.з.д), суды табиғаттың басты элементі деп санаған. Алхимиктер әрбір сұйықтыққа және ерітінділерге өте үлкен мән берген. Олар химиялық ауысымдар қатты қалыптағыға қарағанда ерітінділерде жеңіл өтетінің ерте түсінді. Ежелгі химиктер барлық сұйықтықты су деп атаған. Сынап қана бұған жатпады, ол әр түрлі температурада өзінің қалпын өзгерпеген және көптеген металлдарды, алтынды да, еріткен. Ерітінділердің ерекше маңызын түсінген алхимиктер бүкіл қатты денені ерітетін ерітінді іздеумен айналысқан. Осы ізденісте олар көптеген етінділер тапқан, оларды қазір біз органикалық деп атаймыз.
Дәрілік форма – ол көмекші және технологиялық операцияға сәйкес материалды форма. Биофармация дәрілік форманың ғылыми түсіндірмесін берген. Ол дәрі-дәрмектің дұрыс әсерін тигізетін және клиникаларға керекті дәрілік формалар. Қазіргі танда дәрілік заттардың рационалды тағайындауы оның ғылыми дәрілік
Ертінділер - solutio, ( solutionеs, solutio, solutionis) (жекеше, тарау жалғауы - solutio, жекеше ілік жалғауы- solutionis). Оны қатты немесе сұйық затты су, спирт, эфир хлороформ, тағы басқа сол сияқты еріткіштерде еріту арқылы алады.
Ертінділерді дайындау. Спирттік ертінді жасау үшін, егер спирттік концентрациясы көрсетілмесе, еріткіш ретінде 90° спирт алынады. Еріткіш таңдағанда заттың еріткіштік дәрежесін, еріткіштің фармакологиялық қасиеттерін және ертіндінің кімге тағайындалғанын ескеру керек.

1. Райхардт К., Растворители и эффекты среды в органической химии. К. Райхардт -М. Мир, 1991-763 с.

2. Райхардт К. Растворители в органической химии. К. Райхардт- Л. Химия, 1973- 150 с.

3. Днепровский А.С.,. Теоретические основы органической химии. Днепровский А.С.,Темникова Т.И -Л.: Химия, 1991-560 с.

4. Фиалков Ю.Я. Растворитель как средство управления химическим процессом. Фиалков Ю.Я- Л.: Химия, 1990-283 с.

5. Агажданян Н.А. Резервы нашего организма. Агажданян Н.А., Катков А.Ю М.: Знание, 1990-340с.

6. Краснюк И.И. Фармацевтическая технология .Учебник для студентов высших учебных заведений Краснюк И.И., Валевко С.А., Михайлова Г.В.-М.:изд.центр Академия,2006-592с

7. Одрит Л., Неводные растворители, пер. с англ. Одрит Л., Клейнберг Я.- М [б.м.]., 2001-150с

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
ІІ. Негізгі бөлім
1. "Дәрілік заттар туралы" Қазақстан Республикасының заңнамасы ... ... ... ..4
2. Сұйық дәрілік заттарды дайындау ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..4
3. Сұйық дәрілік түрлерін стандарттау және бұлғандату ... ... ... ... ... ... . ... ... 8
4. Сұйық дәрі түрлерін жасау технологиясы және дайындау тәртібі ... ... ... .11
5. Сұйық дәрі түрлеріне рецепт жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
ІV. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17

Кіріспе
Көптеген мамандар біздің планетамыздағы өмір бір сулы ерітіндіден пайда болды деп санайды. Су ерітінді ретінде адамдардың назарын бұрыннан аударған. Ежелден философтар, әсіресе Аристотель (384-322 жж.б.з.д), суды табиғаттың басты элементі деп санаған. Алхимиктер әрбір сұйықтыққа және ерітінділерге өте үлкен мән берген. Олар химиялық ауысымдар қатты қалыптағыға қарағанда ерітінділерде жеңіл өтетінің ерте түсінді. Ежелгі химиктер барлық сұйықтықты су деп атаған. Сынап қана бұған жатпады, ол әр түрлі температурада өзінің қалпын өзгерпеген және көптеген металлдарды, алтынды да, еріткен. Ерітінділердің ерекше маңызын түсінген алхимиктер бүкіл қатты денені ерітетін ерітінді іздеумен айналысқан. Осы ізденісте олар көптеген етінділер тапқан, оларды қазір біз органикалық деп атаймыз.
Дәрілік форма - ол көмекші және технологиялық операцияға сәйкес материалды форма. Биофармация дәрілік форманың ғылыми түсіндірмесін берген. Ол дәрі-дәрмектің дұрыс әсерін тигізетін және клиникаларға керекті дәрілік формалар. Қазіргі танда дәрілік заттардың рационалды тағайындауы оның ғылыми дәрілік
Ертінділер - solutio, ( solutionеs, solutio, solutionis) (жекеше, тарау жалғауы - solutio, жекеше ілік жалғауы- solutionis). Оны қатты немесе сұйық затты су, спирт, эфир хлороформ, тағы басқа сол сияқты еріткіштерде еріту арқылы алады.
Ертінділерді дайындау. Спирттік ертінді жасау үшін, егер спирттік концентрациясы көрсетілмесе, еріткіш ретінде 90° спирт алынады. Еріткіш таңдағанда заттың еріткіштік дәрежесін, еріткіштің фармакологиялық қасиеттерін және ертіндінің кімге тағайындалғанын ескеру керек.
Кейбір еріткіштерді қайсы бір тағайындау тәсілімен қолдануға болмайды, мысалы, хлороформ, эфир көп мөлшерде ішке,күшті спирт венаға немесе тканьдерге енгізуүшін қолданылмайды.
Ертінділердің мынадай түрлері бар: еріткіште бұдан әрі ерімейтін қанық ертінділер (solutio saturata), ертіндінің қандырылу дәрежесі мол болғанмен, оның ішінде бұдан әрі зат ери алатын концентрацияланған ертінділер (solutio concentrats), заттың қоюлық дәрежесі орташа немесе шамалы болып келген сұйылған ертінділер (solutio diluta).
Ертінділердің концентрациясы процентпен (1%, 2%, 4%) немесе пропорциямен белгіленеді: 1: 100,1 :50, 1: 25 т.б. Бірінші жағдайда 100,0 ертінді жасау үшін 1,0 затжәне 99,0 еріткіш, 2,0 зат және 98,0 еріткіш, 4,0 зат және 96,0 еріткіш алынады, екінші жағдайда- 1,0 г зат100 мл ертінді алғанша, 1,0 г зат 50 мл ертінді алғанша ертіледі.

ІІ. 1. "Дәрілік заттар туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 13 қаңтардағы Заңының 25-бабына сәйкес бұйрығында былай жазылған:
1. Қоса беріліп отырған дәрілік заттарды дайындау ережесі бекітілсін.
2. Фармацевтикалық бақылау басқармасы (Л.Ж. Ахметова):
1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін;
2) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын өзім бақылаймын,- деп Г. Ж. Ахметова айтқан.
4. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап күшіне енеді.

ІІ. 2. Сұйық дәрілік заттарды дайындау ережелері
1. Осы Ереже ішуге және сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік түрлерді дайындаудың негізгі тәсілдерін қамтиды, олардың сапасы қолданымдағы Мемлекеттік фармакопеямен (бұдан былай мәтін бойынша - МФ) және Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерімен реттелетін талаптарға сай болуға тиіс.
2. Осы ережелер ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан дәрілік түрлерді дайындауға құқығы бар барлық дәріханаларда сұйық дәрілік түрлердің дайындалуын реттейді.
3. Сұйық дәрілік түрлерді дайындауда, сондай-ақ тазартылған су мен инъекцияға арналған суды алғанда, сақтағанда және жұмыс орнына бергенде, дәріханада қолданыстағы Қазақстан Республикасы Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің 2002 жылғы 25 наурыздағы N 9 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 1818 тіркелген "Дәріханалық ұйымдардың құрылғылары, жабдықтары және пайдаланудың" санитарлық ережелері мен нормалардың талаптары сақталуға тиіс.
Асептикалық жағдайларда:
1) инъекция мен инфузияға арналған ерітінділер;
2) қуыстарға толтыруға арналған құрамында микроағзалар жоқ ирригациялық ерітінділер;
3) жаңа туғандар мен бір жасқа толмаған балаларға арналған сұйық дәрілік түрлер;
4) құрамында антибиотиктер мен басқа да микробқа қарсы заттар бар, сондай-ақ жарақаттар мен күйген жерлерге жағуға арналған сұйық дәрілік түрдегі препараттар;
5) көз тамшылары, суландыру мен сулауға арналған офтальмологиялық ерітінділер;
6) концентрациялық ерітінділер (оның ішінде гомеопатикалық ерітінділер);
7) дәріханаішілік дайындаулар түріндегі сұйық дәрілік түрлер дайындалады.
4. Дайындау, дайындаудан кейінгі сатысындағы және дәріханадан босатылу кезіндегі сұйық дәрілік түрлерге дәріханаішілік бақылау жасау заңнамада белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.
5. Ерітінділер мен басқа да сұйық дәрілік түрлер: салмағы, көлемі бойынша салмақтық-көлемдік тәсілдермен дайындалады. Қолданымдағы МФ сұйық дәрілік түрлерді дайындаудағы негізгі салмақтық-көлемдік тәсіл ретінде қабылданған.
6. Дайындалу тәсіліне байланысты сұйық дәрілік түрдегі дәрілік заттар құрамы: салмағы, көлемі бойынша салмақтық-көлемдік концентрацияда айқындалады.
Салмақтық-көлемдік концентрация - сұйық дәрілік түрдің жалпы көлеміндегі (миллилитрлердегі) дәрілік заттың немесе дербес заттың көлемі (грамдардағы); салмағы бойынша концентрациясы - сұйық дәрілік түрдің жалпы көлеміндегі (грамдардағы) дәрілік заттың немесе дербес заттың көлемі (грамдардағы); көлемдік концентрация - сұйық дәрілік түрдің жалпы көлеміндегі (миллилитрлердегі) дәрілік заттың немесе дербес заттың көлемі (миллилитрлердегі).
7. Концентрация рецептерінде: салмақтық-көлемдік (а), салмағы бойынша (б) және көлемдік концентрация (в)
Дайындаудың салмақтық-көлемдік тәсілінде концентрацияны, мысалы 1:10 немесе 1:20 деп белгілеу дайындалатын сұйық дәрілік түрдің көрсетілген көлеміндегі (мг) заттың немесе дәрілік заттың салмағы бойынша (г) құрамын білдіреді, яғни 1 г затты немесе дәрілік затты және ерітіндіні 10 мл немесе 20 мл сұйық дәрілік түр алынғанға дейін ерітеді.
Дәрілік түрді салмағы бойынша дайындау тәсілінде концентрацияны 1:10 немесе 1:20 деп белгілеу сұйық дәрілік түрдің көрсетілген салмағындағы (г) затты немесе дәрілік заттың салмағы (г) бойынша құрамын білдіреді, яғни 1 г затты немесе дәрілік затты және 9 г немесе 19 г ерітіндіні алу керек.
Көлемі бойынша дайындау тәсілінде концентрацияны 1:10 немесе 1:20 деп белгілеу дәрілік түрдің көрсетілген көлеміндегі (мл) заттың немесе дәрілік заттың
көлемі бойынша (мл) құрамын білдіреді, яғни 1 г затты немесе дәрілік затты және ерітіндіні 10 мл немесе 20 мл сұйық дәрілік түр алынғанға дейін ерітеді.
8. Салмақтық-көлемдік концентрацияда:
1) қатты дәрілік заттардың сулы және сулы-спиртті ерітінділері;
2) құрамында 3% төмен қатты заттар бар сулы және сулы-спиртті суспензиялар дайындалады;
3) ерітіндідегі дәрілік заттың концентрациясы көрсетілген химиялық атаумен рецептіге жазылған стандартты ерітінділер ерітіледі (осы Ережелердің 18-тармағы).
9. Салмағы бойынша концентрацияда:
1) салмағы бойынша мөлшерленетін тұтқыр және ұшпа ерітінділерде қатты және сұйық дәрілік зат ерітінділері, сондай-ақ суспензиялар мен эмульсиялар;
2) гомеопатикалық сұйық дәрілік заттар дайындалады.
Салмағы бойынша: майлы және минералдық майлар, глицерин, димексид, полиэтиленгликольдар (полиэтиленоксидтер), силикондық сұйықтықтар, эфир, хлорформ, сондай-ақ: бензилбензоат, валидол, винилин (Шостаковский бальзамы), қайың қарамайы, ихтиол, сүт қышқылы, эфир майлары, скипидар, метилсалицилат, нитроглицерин, пергидроль мөлшерленеді.
10. Көлемдік концентрацияда рецептте шартты атаумен жазылып берілген түрлі концентрациядағы спирт ерітінділері, хлорлы сутегі қышқылдары мен стандартты ерітінділер дайындалады (осы Ереженің 18-тармағының 1) және 3)-тармақшалары);
Көлемі бойынша: инъекцияға арналған тазартылған суды, дәрілік заттардың судағы ерітінділерін (оның ішінде қант шырынын), галендік және жаңа галендік дәрілік заттарды (тұнбаларды, сұйық экстракттарды, адонизидті және басқаларын) мөлшерлейді.
Егер рецептте жазбаша берілетін және салмағы бойынша мөлшерленетін сұйықтықтың көлемін немесе керісінше рецептте жазбаша берілетін және көлемі бойынша мөлшерленетін сұйықтықтың салмағын анықтау қажет болса, олардың тығыздық мәні осы Ереженің 1, 2-қосымшаларына сәйкес қолданылады.
Егер жазбада ерітінді көрсетілмесе, сулы ерітінді дайындалады. Айрықша нұсқаулар болмаған жағдайда "су" деген атауды тазартылған су ретінде түсіну керек.
"Спирт" деген атауды этил спирті ретінде түсіну керек. Спирт концентрациясы туралы нұсқаулар (рецептте немесе тиісті нормативтік құжатта) болмаған жағдайда 90% спирт қолданылуы керек.
"Эфир" деген атауды медициналық эфир ретінде түсіну керек.
"Глицерин" деген атауды құрамында 10-16% су бар, тығыздығы 1,223-1,233 гсм 3 глицерин ретінде түсіну керек.
11. Құрамында кристалданған су молекулалары бар заттардың судағы ерітіндісін дайындағанда, кристалданған судың құрамын есепке ала отырып,
дәрілік заттың көлемін есептеп шығару ол жазбалар қатарымен және сандық анықтау тәсілімен реттелетін жағдайда қолданымдағы МФ-ға немесе басқа нормативтік құжаттарға сай жүргізіледі.
Күшті гигроскопиялық заттар концентрацияланған ерітінділер түріндегі сұйық дәрілік түрлерді (мысалы, кальций хлоридін, калий ацетатын) дайындау үшін қолданылады.
12. Жалпы көлем дәрілік түрдің сапасын бақылау кезінде ескеріледі.
Сұйық дәрілік түрлерді дайындау: алдын ала дайындалып, концентрацияланған дәрілік заттардың (концентраттардың) МЕМстандартқа сәйкес қалыпталған бюреткалық қондырғылары мен өлшегіш ыдыстарын қолдануға, сондай-ақ дайындаудың белгілі бір ережелерін сақтауға негізделген.
13. Фармацевтік өндірістер мен кәсіпорындар шығаратын құрамы мен технологиясы жөніндегі нормативтік құжаттары бар сұйықтықтар (меновазин, йодтың спирттік ерітіндісі және басқалары), сол құжаттамаларға және осы Ережелердің 3 қосымшасы 2-тарауы 20-тармағына сәйкес нұсқауларға сай дайындалуы мүмкін.
14. Сұйық дәрілік түрді дайындағаннан кейін рецепт жазбасында көрсетілген жалпы көлем мен салмақтан ауытқушылық қолданымдағы нормативтік құжатта белгіленген ауытқушылыққа жол берілетін нормадан аспауға тиіс.
Бірнеше қатты заттарды еріту жолымен сұйық дәрілік түрді дайындағанда, олардың жиынтық құрамы 3% және одан көп болса ғана жалпы көлемнің өзгеруі есепке алынады.
15. Дайындаудың жалпы ережелері, дәрілік заттарды еріту мен араластыру реті.
Сулы дисперсиялық ортада сұйық дәрілік түрді дайындағанда, бірінші кезекте судың есептелген (инъекция үшін тазартылған немесе хош иісті) көлемін өлшеп бөліп алады, оған ерігіштігі және олардың өзара әрекеттесу ықтималдығы ескеріле отырып, қатты дәрілік заттар мен қосалқы заттар рет-ретімен ерітіледі.
Өлшеніп алған су көлемінде есірткі, психотроптық заттар мен улы заттар мен прекурсорлар алдымен ерітіледі, одан кейін рецепт бойынша босатылатын дәрілік заттар, одан әрі қарай ерігіштігі ескеріле отырып, қалған басқалары ерітіледі.
Орташа аз немесе баяу еритін заттардың ерігіштігін арттыру үшін оларды алдын ала уатады, ал қажет болғанда дайындау процесінде физикалық-химиялық қасиеттерін ескере отырып, ерітінділерді қыздырады және араластырады.
Өте аз ерігіш немесе мүлдем ерімейтін заттардың ерітіндісін дайындағанда, жоғарыда аталған операциялардан басқа ерігіш туындылар алу (кешен түзу, ерігіш тұздар түзу) операцияларын және нормативтік құжаттамаға сәйкес солюбилизацияны қолданады.
Дайындалған ерітіндіні материалы заттың физикалық-химиялық қасиеттері мен ерітіндінің тағайындалуы ескеріліп таңдалған сүзгі арқылы өткізеді.
Қатты дәрілік заттар дәрілік түр құрамына қатты затты ерітіп және ерітіндіні сүзгіден өткізгеннен кейін осы Ережелердің 4-7 қосымшасына сәйкес алдын ала
дайындалған концентрациялық ерітінділер түрінде енгізілуі мүмкін.
Егер дәрілік түр құрамына басқа сұйық дәрілік заттар енетін болса, оларды сулы ерітіндіге мынадай ретпен қосады:
1) ұшпа емес сулы және иісі жоқ сұйықтықтар;
2) сумен араласатын өзге ұшпа немесе сұйықтықтар;
3) сулы ұшпа сұйықтықтар;
4) оның концентрациясының өсуіне қарай құрамында спирт бар сұйықтықтар (осы Ережелердің 8 қосымшасына сәйкес);
5) ұшпа және иісі бар сұйықтықтар.
Әртүрлі сұйықтықтарды араластырған кезде олардың белгілі бір тізімге жатқызылатыны, ерігіштігі мен сумен еру қабілеті ескерілуге тиіс.
Ерітіндіні тұтқыр және ұшпа ерітінділерде дайындағанда, тікелей босатылуға арналған құрғақ сауытта дәрілік затты немесе затты, қосалқы затты мөлшерлейді, одан кейін еріткіштің салмағын анықтайды (спиртті өлшейді).
Тұтқыр еріткіштерді (глицеринді, майды) қолданғанда, дәрілік заттың физикалық-химиялық қасиеттерін ескере отырып, қыздыруды пайдаланады.
Спиртте немесе хлорформда еріткенде тек қажеттілік болғанда және сақтық шараларын ескере отырып қыздырады.
Құрамында ұшпа заттар бар ерітінділерді 40-45 о С-дан аспайтын температурада қыздырады.
Құрамында эфир мен оның спиртпен қоспасы бар сұйықтықтарды қыздырмайды.
Ерітінділерді еріткіштің тұтқырлығы мен ұшпалылығын ескере отырып, таңдап алынған материал арқылы булануға байланысты шығындарды азайту үшін сақтық шараларын сақтай отырып, құрғақ сүзгі материал арқылы өткізеді.
16. Салмақтық-көлемдік немесе көлемдік концентрациядағы сұйық дәрілік түрдің жалпы көлемі:
1) Компоненттерін бөлек жазғанда, дәрілік түрдің жалпы көлемін рецепт жазбасында көрсетілген барлық сұйықтықтардың көлемін қосу арқылы анықтайды.
1 мысал
Rp: Solutіonіs Glucosі 10% - 200 ml
Solutіonіs Cіtralі spіrіtuosае 1% - 2 ml
Magnesіі sulfatіs 4,0
Natrіі bromіdі 2,0
Sіrupі sіmplіcіs
Tіncturае Valerіanае ana 10 ml
Микстураның жалпы көлемі 222 мл-ге (200+2+10+10) тең.
2) Егер дәрілік түрдің құрамына салмағы (М) бойынша жазылған сұйықтық енгізілсе, оның көлемі (V) тығыздығын (р) есепке алумен анықталады (осы Ережелердің 1, 2-қосымшасына сәйкес):

М
V= ----------
р

2 мысал.
Rp: Solutіonіs Kalіі acetatіs 10% - 100 ml
Adonіsіdі 5 ml
Glycerіnі 10,0
Жазбада сұйықтық, салмақ бойынша жазылған глицерин бар. Глицерин көлемін анықтау үшін оның тығыздығының орташа мәнін пайдаланады. 10 г глицериннің көлемі 8 мл-ге тең.
Дәрілік түрдің жалпы көлемі - 113 мл (100+5+8).
2) Рецепт жазбасында микстураның жалпы көлемі көрсетілген.
3 мысал.
Rp: Codeіnі phosphatіs 0,12
Natrіі bromіdі 4,0
Tіncturае Belladonnae 5 ml
Tіncturае Valerіanae 20 ml
Aguае purіfіcatae ad 200 ml
Жалпы көлем рецепт жазбасында көрсетілген және 200 мл-ге тең.
17. Салмақ бойынша концентрацияда дайындағанда сұйық дәрілік түрдің жалпы салмағы.
Рецепт жазбасында жеке жазып көрсетілгенде жалпы салмақты жазбаға кіретін барлық компоненттердің салмағын қосу арқылы анықтайды.
Жалпы салмақ жазбада көрсетілуі мүмкін (мысалы, "ad 200,0"; "5% - 200,0", "1:20 - 200,0").
Егер жазбада көлемі бойынша жазып берілген сұйықтық болса, оның салмағы тығыздығы (р) есепке алыну арқылы анықталады:

М = Vxp
18. Қатты ерігіш заттар мен концентрацияланған ерітінділерден салмақтық-көлемдік дайындау кезіндегі сұйық дәрілік түрлердің жалпы көлемінің өзгеруі.
Қатты затты еріткен кезде, егер ол ауытқуға жол берілетін нормаға сәйкес болса, жалпы көлемнің өзгеруін есепке алмаса да болады.

ІІ. 3 Сұйық дәрілік түрлерін стандарттау және бұлғандату. Спирттік, эфирлік немесе глицериндік ертінділер жасау қажет болса, сулы ертіндегідей, күрделі рецептіде ертетін зат пен керекті еріткіш көрсетіледі; қарапайым рецептіде қандай ертінді алу туралы нұсқау беріледі, мысалы:
Официналды тәсілі: Официналды тәсілі:
Rp.: Solutionis Veratini Rp.: Solutionis Veratini in
Spirituosae 0.5%- 10,0 spiritus vini 0.5%- 10,0
D.S. D.S.
# #
Официналды тәсілі: Магистралды тәсілі:
Rp.: Solutionis Lodogormii Rp.: Veratini 0,05
Aethereae 10%-20,0 Spiritus vini ad 10,0
D.S. M.D.S.
Санауы: 0,5(%) г.----100мл
х г. -----10 мл
х= 0,5х10 : 100
х= 5 : 100, х= 0,05г.
Спирттік және эфирлік ертінділер стерилденбейді. Егер олар жіберуге енгізуге тағайындалса, оларды құятын ыдыс пен тығынды стерилденсе де жеткілікті.
Әсер тигізетін негізнің өзі ертінді болып келген ертінділерді (мысалы, пергидрол, яғни су тегінің асқын тотығының 30 процент ертіндісі; формалин, яғни формальдегидтің судағы 40 процент ертіндісі), қате кетпес үшін, күрделі рецептімен жазып, рецепт құрамына кіретін барлық заттарды тізіп көрсету керек. Мысалы:
Официналды тәсіл:
Rp.: Solutionis Formalini 10%- 200,0
D.S
#
Магистралды тәсіл: санауы: 10(%)г. ----100ml
Rp.: Formalini 20,0 x г ---------200ml
Aquae destillatae 180,0 x г = 10x200 : 100
M.f. solutio x г = 20 г
D.S.
Егер формалиннің 10 проценттік ертіндісі қарапайым рецепт күйінде ғана жазылса, онда қате болып саналады: Мысалы:
Бірінші жағдайда оны 20,0 формалин мен 180,0 судан, ал екінші жағдайда - 2,4 формалин мен 197,6 судан дайындауы мүмкін.
Денеге жіберу үшін ампулаға құйылған ертінділерді алған жөн: өйткені олардың
барлығы стерилденген, әрі официаналдық дәрілерге жатады; әрбір ампулдың дозасы және керегіне сай қанша ампул жіберу қажеттігі көрсетіліп, олар тек қарапайым рецептімен ғана жазылады;

Мысалы:
Жылқыға: Официналды тәсілі
Rp.: Solutionis Atropini немесе Rp.: Solutionis Arecolini hydro-
Sulfurici 1%-5,0 bromici 10% - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.