Маркетинг өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізудің кешенді жүйесі ретінде

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Маркетинг өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізудің кешенді жүйесі ретінде» (кәсіпорын мысалында)

Мамандығы 050506 «Экономика»

Алматы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

I ТАРАУ. МАРКЕТИНГТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Кәсіпорынның маркетинг қызметінің мәні мен мазмұны . . . 5

1. 2 Бәсеке қабілеттіліктің негізгі көрсеткіштері және оған әсер ететін факторлар . . . 11

1. 3 Өнімнің бәсеке қабілеттігін арттырудағы маркетингтің орны . . . 19

II ТАРАУ. БАТЫС ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚҰС ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ

БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН ЗЕРТТЕУ

2. 1 Батыс Қазақстанндағы құс шаруашылығының даму бағыттарын талдау . . . 26

2. 2 Құс шаруашылығы кәсіпорындарының өндірістік-экономикалық көрсеткіштерін талдау . . . 37

2. 3 Құс шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін маркетингтік бағалау . . . 48

III ТАРАУ. КӘСІПОРЫНДА МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТ ПЕН БӘСЕКЕГЕ

ҚАБІЛЕТТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

3. 1 Маркетинг жүйесіндегі өнімнің бәсекелестік қабілеті және оны дамыту жолдары . . . 55

3. 2 Өткізу қызметі және оны жетілдіру жолдары . . . 61

3. 3 Бәсекелік артықшылықтарға жету мақсатында құс өнімдер нарығын сегменттеу . . . 66

Қорытынды . . . 74

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 77

КІРІСПЕ

Диплом жұмыстың тақырыбы бойынша қарастырылып отырған мәселе маңызды әрі өзекті болып табылады. Жұмыстың бірінші бөлімінде жалпы маркетинг ұғымына, оның даму кезеңдеріне, функцияларына түсініктемелер беріліп, сұранысты зерттеу мен осы түсінік бойынша ғалымдардың пікірлері берілген. Сонымен қатар бәсеке ұғымына, оның түрлеріне түсініктемелер беріліп, бәсекелестік қабілеттілік параметрлері, оны бағалау кезеңдері, негізгі көрсеткіштері қарастырылған. Қазақстан Республикасындағы 2001-2005жылдарға арналған сапа бағдарламасы бойынша іс-шаралардың маңыздылығы бейнеленеді.

Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы халыққа Жолдауы бойынша әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына ену стратегиялық мақсатымыз болып табылады [1] . Өз Жолдауында Президент Қазақстанның халықаралық ортада бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату шараларын дайындау қажеттілігін көрсеткен. Сонымен қатар, еліміздің Дүниежүзілік Сауда Ұйымына енуге дайындалуы отандық ауыл шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігіне ерекше талаптар қояды.

Осыған орай, өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету мәселесі аса өзекті болып табылады. Бұл мәселе, әсіресе, ауыл шаруашылығы секторында, соның ішінде құс шаруашылығы кәсіпорындары үшін аса маңызды. Өйткені, ауыл шаруашылығы халықты өмір сүру үшін қажетті азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз ететін ел экономикасының маңызды саласы. Құс шаруашылығы қалдықсыз өндіріс болып табылатындықтан мал шаруашылығының тез, қарқынды өсетін, өнім бірлігіне аз азық қажет ететін, өзін жедел ақтайтын саласы болып табылады. Құс шаруашылығының өнімдері - адамдардың денсаулығына пайдалы, толық, дұрыс тамақтануына аса қажет өнім. Қазақстан Республикасы қоғамға қажет құс шаруашылығы өнімдері өндірісінің көлемін өсіруге мүмкіндік беретін зор аграрлық әлуетке ие. Оны жоғарылату адам, жер, су, техника, қаржы ресурстарын қолданудың ғылыми негізделген әдіс-тәсілдерін қолдану арқылы жүзеге асады. Қазіргі уақытта құс шаруашылығы кәсіпорындарының сыртқы нарықты айтпағанда, ішкі нарықтағы бәсекеге қабілеттілігі салыстырмалы түрде төмен болып отыр.

Қазақстан Республикасының статистика Агенттігінің мәліметтері бойынша отандық құс шаруашылығы кәсіпорындары халықтың құс өнімдеріне қажеттілігінің 30%-ын ғана қанағаттандырады. Ресми мәліметтер бойынша 2004-2007 ж. ж. аралығында 145 түрлі ауыл шаруашылығы өнімдері атауын қамтитын импорттың жалпы көлемі 502, 1 млн доллардан 1651 млн долларға өскен, соның ішінде, 2006-жылы ғана АҚШ-тан 59, 2 млн долларға тауықтың сан еттері келген. ДСҰ-ға кірген кезде толық импортқа тәуелді болмау үшін осы өнімдердің импортын қысқарту аса маңызды міндет болып табылады. Талдаулар көрсеткендей, республикада оны өндіруге мүмкіндіктер бар. Құс шаруашылығы кәсіпорындарында құстардың өнімділігі әлемдік

көрсеткіштерден көп артта қалады, сондықтан, оны арттыру үшін асыл

тұқымды құс өсіру мәселесі мемлекеттік аграрлық саясаттың аса өзекті міндеті болып табылады. ДСҰ-ға кіру өз өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін шешілмеген міндеттер бағытында отандық құс

өсірушілердің белсенді әрекет етуін талап етеді. Ауыл шаруашылығының

бұл саласының бәсекеге қабілеттілігінің төмен болуының басты себептері негізгі қорлардың физикалық және моральдық тозуы, айналым қаражаттарының жеткіліксіздігі, өнім өндіру шығындарының жоғары болуы, өнім бағасының төлем қабілетті сұранысқа сәйкес келмеуі, соған байланысты өнімді өткізудегі қиыншылықтар. Бұл міндеттер ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін енгізу, өндірісті дамыту, өзіндік құнды төмендету, өнім өткізуді жетілдіру, оны нарықта ұтымды жылжытуды ұйымдастыру арқылы шешіледі. Осы міндеттерді тиімді шешудің бір тетігі - маркетингтің әдістері мен принциптерін қолдану. Тәжірибелік тұрғыда құс өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігі мәселесін шешу үшін бірінші кезекте тұтынушының мұқтаждықтарын, талғам-талаптарын, қалауын дәл білу, нарықтағы бәсекелестердің іс-әрекет стратегиясын талдау қажет.

Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған индустриалды-инновациялық даму стратегиясында құс шаруашылығы өнімдерінің пайдалылығы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру міндеттерінің алға қойылуы оны тәжірибе жүзінде шешудің маңыздылығын айқындайды.

Бірақ, құс шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатудың маркетингтік әдістері мен принциптерін қолдану теориялық тұрғыда жете зерттелмеген. Құс өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін маркетингтік бағалау және құс шаруашылығы кәсіпорындарының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін маркетингтік қызметті ұйымдастыру мәселелері қарастырылып, негіздеуді талап етеді.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Зерттеудің мақсаты маркетингтік әдістер мен принциптерді қолдану арқылы құс өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату бойынша ұсыныстар жасау болып табылады. Мақсаттарға байланысты келесі міндеттер қойылды:

құс шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігінің теориялық негіздерін, нарықтық тұжырымдамасын зерттеу; Батыс Қазақстандағы құс шаруашылығының қазіргі жағдайын сипаттап, оның даму беталысын анықтау; құс шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігіне әсер ететін факторларды талдап, бағалау жүргізу; тұтынушылардың осы өнімдерге талғам-талаптарын, қалауын анықтау үшін маркетингтік зерттеу әдістемесін дайындап жүргізу; құс етінің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатудың негізгі бағыттарын анықтап, олар бойынша құс шаруашылығы кәсіпорындары үшін ұсыныстар дайындау.

Зерттеу объектісі. Зерттеу объектісі ретінде Батыс Қазақстандағы құс шаруашылығы кәсіпорындары алынды.

Зерттеу пәні - құс шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін

қамтитын маркетинг принциптеріне негізделген экономикалық қатынастар.

I ТАРАУ. МАРКЕТИНГТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Кәсіпорынның маркетинг қызметінің мәні мен мазмұны

Маркетингтің эволюциялық даму кезеңі ғасырдан астам уақытқа созылып келеді. Ірі ауқымды өндіріс қалыптасып, бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайларында өндірісті басқару және өнімді өткізу әдісі ретінде, ең алғаш АҚШ-та, содан кейін Еуропа елдерінде де пайдалана бастады. 20 ғасырдың 60-жылдарында маркетинг ғылымы негізделді және толысқан нарық жағдайында өнімді сатудың тиімді әдісі ретінде кең қолданылды, ал 80-жылдары қызмет көрсету саласына және коммерциялық емес іс-әрекетке де енгізіле бастады.

«Маркетинг» ұғымы ағылшынның «market» (нарық) сөзінен шыққан, ал «инг» жалғауы нарық жасаушы немесе нарық аумағындағы қызмет дегенді сипаттайды[2] . Маркетинг ірі ауқымды өндірістің қалыптасуы және бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайында өнімді өндіру мен өткізуді басқарудың әдісі ретінде бөлініп шықты.

Маркетинг дамуының бірінші кезеңі 20 ғасырдың басынан бастап 40-жылдардың соңына дейін созылды. Бұл кезеңдегі маркетингтің мақсаты - тауарды ұтымды өткізу, тауарды тездетіп сату және коммерциялық іс-әрекеттің тиімділігін арттыру болды. Бұл кезеңде 60-жылдарға дейін кең қанат жайған маркетингтің өндірістік, содан соң өткізу тұжырымдамалары дамыды. Бәсекелестіктің күшеюі, сонымен қатар капитал шоғырлануы мен орталықтандырылуы үрдісі үдеюінің ықпалымен, кейіннен маретинг білімнің жеке саласы ретінде бөлініп шықты. Ал оқу пәні ретінде маркетинг 20-ғасырдың басында алғаш АҚШ-тың Мичиган және Калифорния университтерінде жүргізіле бастады.

Елуінші жылдары маркетингті тауар өткізу жүйесі ретінде дәстүрлі ұғымы нарықтың өзгермелі жағдайларына бейімделген басқару тұжырымдамасы ретінде өзгерді.

Маркетинг соғыстан кейінгі жылдары өткізушілік бағдарын түпкілікті жоғалтып, фирма мен компаниялардың жұмысының әр түрлі жақтарын да қамтып, өнімді жасау және жылжыту жөніндегі іс-әрекеттің бір элементіне айналды.

Оның институционалдық қалыптасуы және ұйымдық рәсімделуі бір уақытта жүзеге асырылды. 1926 жылы АҚШ-та Маркетинг және жарнама ұйымы құрылды, ол 1973 жылы Американдық маркетинг ассоциациясы деп өзгертілді. Кейіннен мұндай ұйымдар Батыс Еуропа елдерінде және Жапонияда құрылды.

Маркетингтің дамуының екінші кезеңі 1960-1970 жылдарды қамтыды, осы кезеңде маркетинг тұтынушылардың сұранысына бейімделген басқару теориясы мен тұжырымдамасының құрамдас бөлігі ретінде қарастырыла бастады. 70 - жылдардың екінші жартысында маркетинг эволюциялық

дамуының үшінші кезеңіне аяқ басып, бизнестің философиясына айналды.

Нарық Құрылымындағы орасан зор өзгерістердің болуы, оның қызмет түрлері мен тауарларға толуы, бәсекелестіктің өршуі, ғылыми-техникалық прогрестің өсуі, маркетинг мәнінің түрленуіне әкелді - оны бәрінен бұрын сыртқы ортаны зерттеу мен оған бейімделудің жолын іздейтін және фирманың барлық қызметін біріктіретін корпоративтік стратегияның элементі ретінде қарастыра бастады. Бұл кезеңге маркетингтің дәстүрлі және қоғамдық тұжырымдамаларының дамуы мен маркетингтің стратегиялық ролінің артуы тән болды.

Маркетинг теориясы экономикалық ғылым жүйесінің қалыптасуымен тығыз байланысты. Маркетингті тереңдетіп зерттеу тек нарық, айырбас, тауар, сұраныс, қажеттілік сияқты экономикалық категорияларының мәнін түсіну негізінде ғана болуы мүмкін. Бұл түсініктер маркетингтің прагматикалық теориясының даму негізі болып табылады.

Маркетинг жүйесінде нарық - нақты және әлеуетті тұтынушылардың жиынтығы. Нарықты өзінің тауарды сатып алу мүмкіндігі және қажеттіліктері бар тұтынушылар құрайды. Сондықтан маркетингтің басты міндеті тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін айқындау және қанағаттандыру болып табылады.

Тауар маркетингтік бүкіл іс-әрекеттің қозғаушы күші, оның төңірегінде маркетингтің саясаты мен стратегиясы жасалады. Тауарға маркетингтік тұрғыдан келу үшін ең алдымен оның тұтыну ерекшелігінің маңызы мен нақты бір қажеттілікті қанағаттандыратын мүмкіндігін ескеру керек.

Маркетинг жүйесіндегі сұранысты зерттеу - нарықты кешенді зерттеудің басты кезеңі, ол нарықтың жалпылама сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік береді. Фирманың нарықтағы табысты жұмысы тауарға сұраныстың сипатын және күйін мұқият анықтаумен және оның өзгеру тенденцияларын білумен тығыз байланысты.

Сұраныс - сату қабілеті бар қажеттілік Сұраныс адамның қажеттілігіне ғана емес, ең бастысы оның қажетті тауар сатып алуға қаржылық мүмкіндіктерінде білдіреді.

Негізінен маркетинг адамның жаратылысына тән табиғи қажеттіліктеріне емес, оның мәдени және әлеуметтік деңгейіне байланысты пайда болған қажеттіліктеріне әсер етеді. Қажеттіліктер әлеуметтік, мәдени және технологиялық ортаның даму деңгейіне және табиғатына байланысты абсолютті және салыстырмалы қажеттілікті толық қанағаттандыру мүмкін емес, өйткені олардың деңгейі жоғарлаған, сайын қажеттілікті неғұрлым ұлғайтуға ұмтылыс пайда болады. Әлеуметтік және басқа факторлар сияқты маркетинг те үнемі дамуда және өзгерісте болып тұратын қажеттіліктердің даму диалектикасына ықпал етеді.

Ф. Котлер, Ж. Ж. Ламбен және басқа да ғалымдар, аталып өткен экономикалық категорияларды пайдалана отырып, маркетинг теориясын, оның түсініктемелік аппаратына «мұқтаждық» және «тілектер» деген анықтамаларын егізе отырып, дамытты. Мұқтаждық адамның табиғатына тән, ол адам өміріне қажетті физиологиялық элементтер болмаған жағдайда

орын алады. Маркетинг тұтынушының тілегі мен қажеттіліктеріне және сұраныстарына ықпал ете отырып, тауардың тартымды болуы мен әйгілі болуын қамтамасыз етеді.

Өзінің эволюциясы кезінде маркетинг тұжырымдамасы көптеген өзгерістерге ұшырады, соған сәйкес маркетинг мәніне деген көзқарастар өзгерді, оның көптеген анықтамалары туындады. ФРГ-нің Маркетинг институтының мәліметтері бойынша, бүгінгі күні маркетингтің 2000-нан астам анықтамасы бар. Ресейлік ғалым М. Валоваяның пікірінше, маркетинг сөзі құбылмалы, не айтқың келсе, соны білдіре алады, сондықтан бір ғасырдан астам уақытта ғалымдар оған әр түрлі сипаттағы анықтамалар беруде.

Маркетингтің дамуына қарай, ғалымдар мен мамандардың көзқарастары өзгеріп отырады. Ф. Котлер алғашында маркетингті «Фирмаға ұзақ мерзімді ең үлкен шамадағы пайданы қамтамасыз ететін, тұтынушыға бейімделген өндірістік-өткізу әрекеті» деп сипаттаған болса, соңғы еңбектерінде оны «тауарды өндіру, оны тұтынушыға ұсыну және айырбас жолдарымен жеке топталған тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқару процесі» деп көрсетті.

Маркетингтің классикалық теориясының негізі маркетинг-микс тұжырымдамасы болып табылады, оны алғаш рет американ ғалымы Н. Борден ұсынған, кейіннен Дж. Ховард, Б. Фрей, Е. Маккарти, Ф. Котлер дамытқан. Оның негізінде қазіргі кездегі маркетинг тұжырымдамалары қалыптасқан, сондықтан ол классикалық деп аталады.

Гарвард университетінің профессоры Нейл Борден 1957 жылы «маркетинг-микс» (маркетингтік қоспа) түсінігін енгізді, оның негізін тауар, баға сауда маркасы, жарнама, жалжыту және маркетингтік бағдарламаны жасауға қолданатын маңызды элементтер немесе ингредиенттер құрады. Алдымен, Н. Борден 12 маркетингтік факторларды ұсынды, кейіннен Е. Маккарти ол тізімді қарапайымдап, төртке дейін қысқартты. Н. Борденнің ойынша, маркетингтік қоспа элементтерінің арақатынасы сатып алушылардың мінез-құлқы мен сауда өкілдері, бәсекелестер позициясы және мемлекеттің рөлінен тұратын нарықтық күштердің әсер ету дәрежесіне байланысты болады.

Мичинг университетінің профессоры Е. Маккарти «маркетинг-микс» тұжырымдамасын дамыта отырып, 1960 жылы төрт элементтен тұратын «4Р» моделін ұсынды, ол ағылшынша «р» әрпінен басталатын өнім (product), баға (price), орын (place) және жылжыту (promotion) деген ұғымдардан тұрады. Бұл модельдің ықшамдылығы және сыйымдылығы, оны қабылдаудың қарапайымдылығы, құрылуының логикасы оны теорияда және тәжірибеде маркетингтік өзгерілмелілерді анықтаудың әйгілі түрі ретінде қолдануға мүмкіндік береді.

Бұл тұжырымдаманы алғаш реті «Дженерал Электрика» компаниясы пайдаланған. Маркетинг-микс тұжырымдамасы негізінде көптеген шетелдік оқулықтардың мазмұны жасалған, оны нарыққа бейімделген фирмалар мен компаниялар өз қызметінде қолданады.

Сурет 1 - Маркетингтік төрт «Р»

Көптеген ғалымдардың ойынша, бұл модель шектеулі, объективті экономикалық жағдайлар мен өзгерістер «4Р» моделіне біріктіру мүмкін емес. Сондықтан шетел ғалымдары маркетинг ұғымын дәстүрлі кешенге ағылшын тіліндегі Р әріпінен басталатын басқа элементтерді енгізіп, осылайша «5Р», «6Р», «7Р», «9Р» тұжырымдамаларын ұсынды.

Маркетингті қазіргі кезеңде әр түрлі аспектіде қарауға болады, ол - «қазіргі заманғы бизнес филосрфиясы», «ойлау жүйесі және жетекші идея», «өндірістік-өткізу қызметін басқару жүйесі», «басқарудың нарықтық тұжырымдамасы», «мұқтаждықтар мен қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік процесс», «коммерциялық қызмет», «менеджменттің кірікпелі қызметі», «фирманың бәсекелік басымдылыққа жету және бәсекеге қабілеттілігін арттыру тәсілі», «өндіруші мен клиент арасында қатынастарды нығайту арқылы мақсатқа жету» деп қарастырады. Бұл анықтамалардан, маркетинг көп қырлы және әртүрлі түсінік екені көрініп тұр.

Маркетинг - бұл нарықты жан-жақты зерттеу негізінде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру жолымен бәсекелестік қабілеттілігін арттыру арқылы пайда табуға бағытталған тұжырымдама және біріккен қызмет. Бұл анықтама маркетингтің екі жақтылығын бөліп көрсетеді, ол екі маңызды аспектілерден - тұжырымдамадан және іс-әрекеттен тұрады.

Маркетингтің қағидалары мен әдістері тек өндіріс пен коммерциялық қызметте ғана емес, адамзаттық қызметтің барлық өрістерінде қолданылады. Сондықтан маркетинг объектілері тек қана тауарлар мен қызметтер ғана емес, коммециялық емес ұйымдар, жеке аймақтар, идеялар және адамдар да бола алады. Маркетинг идеялары коммерциялық емес өндірісте де пайда -

ланылуы мүмкін. Әр түрлі қоғамдық ұйымдар және мекемелер, ауруханалар, театрлар, мектептер, қарттар үйі, мұражайлар, қорғаныс саласы өзіне клиенттер үйіруге және оларды өздерінде қалдыруға тырысады. Мұнда маркетинг әдістерін қолдану қажеттілігі туындайды, ол тұтынушыларға қызмет көрсету мен баға белгілеудің ерекше тәсілдерін қолдануды талап етеді.

Маркетингтің қызметтік және тұжырымдамалық екі жағы бар:

Қызметтік тұрғыдағы маркетинг - ол бұл кәсіпорынның қазіргі нарық жағдайына фирманың маркетингтік қызметін ұйымдастыру және оның бәсекеге қабілеттілігін жоғарлату үшін жүзеге асырылатын қызметтер жүйесі. Бұл көзқарас бойынша маркетинг менеджменттің маңызды қызметі ретінде қарастырылады.

Тұжырымдама ретінде маракетинг қатаң бәсекелестік күрестің сұраныс ұсыныстан жоғары болуынан және тауарлар ассортиментінің жылдам жаңаруына байланысты туындаған. Осының нәтижесінде өндірушілер қатаң бәсекелестік жағдайында өзінің тауарларына бос тауаша іздеу, тауарларын осы тауашада тұрақтандыру және оны кеңейтумен айналысады. Сондықтан бәсекелестік жағдайда маркетинг фирмалардың стратегиясы мен тактикасын анықтайтын қазіргі бизнестің философиясы болып табылады.

Тұжырымдамалық аспектіде маркетингті кез келген ұйымның бизнес философиясы, идеясы және ойлау бейнесі деп атап көрсетуге болады. Бұл мәні бойынша маркетингтің идеологиялық және саяси жағдайы.

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде маркетинг кәсіпорынның рыноктық және өндірістік стратегиясын анықтайтын басқарудың басты бернесі ретінде қаралады. Осы жағдайға байланысты ол нақты тұтынушылардың, нақты зерттеу мен болжау негізінде мол табыс табуға, сыртқы өнім шығарушы кәсіпорынның ішкі және сыртқы рыноктың қазіргі жағдайын және оның болашағын білуге бағытталады. Сонымен бірге, кәсіпорынның маркетинг қызметіне бәсекелесті зерттеу, баға саясатын қамтамасыз ету, өнімді өткізу мен жарнамалауды ынталандыру, тауарларды өткізуді тиімді ұйымдастыруды жолға қою, тағы басқа да шаралар жатады.

Маркетингтің негізгі болып табылатыны - бұл бірін-бірі толықтыратынт тәсілдеме. Бұл дегеніміз рынокты жан-жақты және нақтылы зерделеу, сол сияқты рынокқа белсенді ықпал ету, қажеттілікті және тұтынушының артықшылығын қалыптастыру. Дайындаушы мен тұтынушыны байланыстыру және олардың бірін-бірі табуға жәрдем беру- кез келген маркетинг қызметінің басты мақсатына жатады.

Көптеген ғалымдар маркетинг қызметтерін талдаушы, өндірістік, өткізушілік және басқарушылық блоктарына жіктейді. Талдаушы қызметке нарықты және тауарды зерттеу, стратегиялық және оперативтік жоспарлау жатады, ал өндірістікке - тауарды өндіруді ұйымдастыру және олардың сапасын жоғарлату; өткізушілікке - өнімді жылжыту және сату қызметі жатады. Маркетингке жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестіру мен бақылу сияқты кез келген басқарудың функциялары да жатады. Олар маркетингтің

мынадай өзіндік ерекшелік функцияларымен толықтырылып, нақтыланып

отырады:

Нарықты маркетингтік тұрғыдан зерттеу;
Маркетингті жоспарлау;
Кәсіпорынның маркетингтік қызметін ұйымдастыру;
Тауарлық саясаттың жүзеге асуы;
Баға саясатының қалыптасуы;
Кәсіпорынның сату саясаты;
Өнімнің жылжытуы мен коммуникациясын ұйымдастыру;
Кәсіпорынның маркетингтік қызметін бақылау.

Нарықтық тұрғыдан маркетингтік зерттеу кәсіпорындардың, фирмалардың және компанияларының маңызды бағыттарында жүргізіледі. Маркетингтік зерттеудің негізінде стратегиялық және оперативтік жоспарлар құрылады. Бұл жоспарларда маркетингтің мақсаттары мен фирма қызметтерінің әлсіз және мықты жақтары, тауар, баға, сату, коммуникациялық саясаттары және маркетингтің бюджеті анықталады.

Кәсіпорынның маркетингтік ұйымы өзінді әзірлеп жасауға арналған маркетингтік зерттеулермен, өнімнің бәсекеге төтеп бере алатындай өндіру ісінен, осы заманғы жарнама және сервис құралдарын пайдалану арқылы тауар өткізудің оңтайлы жүйесін қалыптастырумен байланысты мәселелердің тұтас бір кешенін қамтиды. Маркетингтік әрекет тек арнайы құрылған маркетинг қызметімен ғана іске асырылмайды, бұл жұмысқа кәсіпорын, фирма және компанияның көптеген бөлімшелері қатысады.

Тауар саясаты тауардың ассортименттік тұжырымдамасын, олардың сапасын және бәсекеге қабілеттілігін жоғарлатуды, өнімнің өмірлік циклын талдауды, жаңа және ескі өнімдердің байланысын анықтауды, тауар белгілерін иемдену стратегиясын айқындауды, ораманы жасау және сервисті ұйымдастыруды басқаруды қамтиды.

Баға кәсіпорынның маркетингтік әрекетінің басты элементі болып табылады, сондықтан бағаны жасаудың дұрыс стратегиясын құру нарықта бәсекелік күрестің күшті қаруы болып табылады. Баға саясаты баға жасаудың түрлі әдістерін қамтиды. Оларға шығындарға, сұранысқа, бәсекелестерге негізделген және нарықтық жағдайларды ескеретін бағалар жатады.

Өткізу саясаты тауар өткізу формалары мен арналарының тиімді жүйелерін ұйымдастыруды көздейді, бұған көтерме және бөлшек сауда желісі арқылы өткізу, тасымалдау, логистикалық, жабдықтау жүйесі және түпкі тұтынушыларғ өнімді жеткізу жатады.

Өнімді жылжыту жарнама, публик рилейшнз (көпшілікпен байланыс), жеке сауда және тауарды өткізуді ынталандыру арқылы іске асырылады.

Маркетинг әрекетін бақылау оны өткізу кезінде жүргізіледі және жүзеге асатын шараларға белгілі түзетулер енгізуге жағдай жасайды, сөйтіп фирманың маркетингтік қызметінің жемісі болуына мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.