Банктік қызметтегі стратегиялық жоспарлаудың теориялық негіздері

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «БАНКТІК ҚЫЗМЕТТЕГІ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ»

Мамандығы 050506 «Экономика»

Алматы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

I ТАРАУ. БАНКТІК ҚЫЗМЕТТЕГІ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . .

1. Қазақстан Республикасында банктік жүйені қалыптастыру негіздері . . .
2. Коммерциялық банктерде стратегиялық жоспарлау теорияларының сұрақтары . . .
3. Банктік жүйедегі стратегиялық жоспарлаудың халықаралық тәжірибесі . . .

II ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ БАНКТІК ҚЫЗМЕТТІ БАҚЫЛАУҒА ТАЛДАУ . . .

1. Қазақстан Республикасының коммерциялық банктерінің қызметіне баға беру . . .

2. 2. Коммерциялық банктің стратегиялық жоспарын қалыптастыруға талдау . . .

2. 3 Коммерциялық банкте бизнес-жоспарды құру аспектілері . . .

III ТАРАУ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ БАҒЫТТАРЫ . . .

3. 1 Коммерциялық банктердің стратегиялық жоспарлауының жалпы жүйесіндегі іс-әрекеттер жоспары . . .

3. 2 Қазақстан Республикасы банктік қызметін басқару әдістерін жетілдіру . . .

Қорытынды . . .

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

КІРІСПЕ

Қаржылық нарықтағы әрдайым өзгермелі конъюктура жағдайында банктік басқарудың неғұрлым жауапты бөлігі стратегиялық жоспарлау болып табылады. Маңыздылығы - банктің ішкі ортасы мен сыртқы міндеттемелерінің ерекшеліктерін оқып-үйрене отырып, оны біртіндеп қолдану. Осы кезде, есте сақтау керек, басқа сфераларда - өндіріс жүйесінде, қызмет көрсету мен инфрақұрылым алаларында қолданылатын стратегиялық жоспарлаудан банктік жүйе үшін қолданылатын стратегиялық жоспарлаудың өзіндік ерекшелігі бар.

Банкинг тәжірибесіне стратегиялық жоспарлауды енгізу ұзақмерзімді және тиімді дамуға бағытталған басқару идеяларын іске асыру қажеттілігімен шартталған. Сондықтан да соңғы жылдары стратегиялық басқаруды оқып-үйренудегі қажеттілік бірден өсті. Бұған әрекет еткен қоршаған ортадағы өзгерістердің тездетілуі, клиенттердің жаңа сұраныстарының пайда болуы мен олардың позицияларының өзгеруі, бизнестің интерұлттандырылуы, адамдық ресурстар рөлінің түбегейлі өзгеруі, ақпараттық технологиялардың дамуы, соныменен қатар бірқатар басқа да факторлар.

Қазақстандық коммерциялық банктер үшін неғұрлым өзекті мәселе банктің стратегиялық және перспективті дамуының экономикалық, әлеуметтік және қаржылық көрсеткіштерінің негізгі критерияларын анықтау, өзіндік ерекшеліктерін есепке алумен стратегиялық жоспарлау жүйесін құру мен қолдану бойынша ережелерді құру болып отыр. Осыған байланысты осы дипломдық зерттеу банкинг ауданында сәтті қызметті іске асыруға әдістемелік тәсілдерін шығаруға және республиканың коммерциялық банктерінде стратегиялық жоспарлауды дамытудың болашағын оқып-үйренуге арналған.

Қазіргі кезде банкинг мәселесіне Э. Д. Доланның, К. Д. Кэмпбэллдің, Б. Уильямстің және басқалардың еңбектері, ал стратегиялық жоспарлау сұрақтарына - И. Ансоффтың, П. Друкердің, М. Портердің қондырмалық жұмыстары арналған.

Экономикалық әдебиетте банктік сектор мәселелері негізінен келесідей ресейлік және қазақстандық ғалымдардың еңбектерінде қарастырылады: В. Колесниковтің, О. Лаврушиннің, В. Усоскиннің, Ш. Абдильмановтың, Н. Кучуковтың, Г. Марченконың, Г. Маргацкаяның, Г. Сейтқасымовтың, Н. Хамитовтың және басқалардың.

Бірақта республикада коммерциялық банктердің даму перспективаларын жоспарлау үшін қолданылатын стратегиялық талдау әдістерін қолдану бойынша ұсыныстар мен ұсынуларды құрумен байланысты көптеген сұрақтар жеткіліксіз қарастырылған. Коммерциялық банктерде стратегиялық жоспарлау мәселелерінің өзектілігі мен жеткіліксіз құрылуы зерттеу тақырыбын таңдауға, оның мақсаты мен тапсырмаларын таңдауды анықтады.

Дипломдық зерттеу мақсаты Қазақстан Республикасының коммерциялық банктерінде қаржылық қызметтерді басқаруды жетңлдіру мен стратегиялық жоспарлауды енгізу бойынша ұсыныстарды құру мен теориялық негіздеуден тұрады. Қойылған мақсатты іске асыру келесідей тапсырмаларыдың шешілуін қажет етті:

• Қазақстанның коммерциялық банктерінде стратегиялық жоспарлауды дамытуды тежеп отырған негізгі мәселелерді талдау;
• Банктің стратегиялық жоспарының міндетті құрамдастарын анықтау және олардан шығу бойынша стратегиялық шешімдерді шығару бойынша ұсыныстарды құру;
• Коммерциялық банктердің қаржылық жағдайларын анықтайтын бизнес-жоспардың мүмкін болатын варианттарын және оны өткізу кезеңдерін негіздеу;
• Банктік жүйедегі стратегиялық жосрпарлаудың халықаралық тәжірибелетін оқып-үйрену, соныменен қатар Қазақстанның банктерінде оларды қолдану мүмкіндіктерін анықтау.

Дипломдық жұмыстың ақпараттық базасы Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің стратегиялық бюллетендері мен жаршылары, кезеңділік басылымдардағы басылымдар, екінші деңгейдегі банктердің қаржылық есептері.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші бөлімде банктік қызметтің стратегиялық жоспарлауының теориялық негіздері ашылған. Екінші бөлім банктік қызметтің қазіргі жағдайына, коммерциялық банктердің бизнес-жоспары мен стратегиялық жоспарының қалыптасу кезеңдерін талдауға арналған. Үшінші бөлімде коммерциялық банктердегі стратегиялық жоспарлау әдістері мен стратегиялары қарастырылады.

I-ТАРАУ. БАНКТІК ҚЫЗМЕТТЕГІ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. Қазақстан Республикасында банктік жүйені қалыптастыру негіздері

Елдің экономиксын нарықтық реформалаудың басталғанын кейінгі өткен жылдарда Қазақстан банктері құрылуы мен қалыптасуының қиын жолдарын басынан кешірді, осы аралықта олар сандық және спалық қайта құруларға ұшырады. Банктік жүйені оптимизациялауды жүргізу кезінде банктердің сандары 1992 жылы 204-тен 2009 жылдың аяғында 36-ге дейін қысқарды. Квазибанктік инcтитуттар құрылды: ломбардтар, зейнеткерлік және инвестициялық қорлар, несиелік серіктестіктер, ипотекалық компаниялар, сақтандыру ұйымдары, Қазпоштасы қалыптасты [1] .

Бүгін банктік секторды сауықтандыру мен консолидациялау үрдістері жалғасуда. 1996 жылдың 12-ші желтоқсанында Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің басқармасымен бекітілген «екінші деңгейдегі банктердің халықаралық стандарттарға өту бағдарламасы» қаулысын іске асыру кезінде капиталдың жеткіліктілігі, активтердің сапасы, менеджмент деңгейі, бухгалтерлік есеп, ақпараттарды жүргізу және беруді бағалау критериялары қайта қарастырылды. Осы бағдарламаның шегінде халықаралық стандарттарға жетті деп есептелген банктердің саны 1-ден 12-ге көбейді, ал жаңа талаптарды орындай алмаған банктердің саны 7-ден 4-ке қысқарды. Бағдарламаның талаптарын орындады деп есептеген банктердің активтерінің үлесі, соныменен қатар бағдарламаға сәйкес бірінші және екінші топқа жатқызылған банктердің банктік сектордың жиынтық активтердегі үлесі 89, 1 пайыздын 90, 5 пайызға дейін көтерілді.

Банктік қызметтің халықаралық стандартына сәйкес нақты уақытта ең күшті әлемдік банктердің тәжірибесі деп тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйелері саналады. Осыған орай, 2001 жылдың 20-шы желтоқсанындағы Қазақстан республикасының Ұлттық банкі басқармасының қаулысына сәйкес банктер халықаралық тәжірибемен мойындалған процедураларға сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесін құру бойынша шараларды қабылдау қажет.

Нақты уақытта, жоғарыда айтылған бағдарлама талаптарына сәйкес емес деп танылған қызметті банктерге қатынасында Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі оларды несиелік серіктестіктерге қайта құру немесе еріксіз жабылу бойынша сәйкестендірілген шаралар қолданады [2] .

Халықаралық рейтингтік агенттіліктерден несиелік рейтингілері бар Қазақстан банктерінің саны 2005 жыл бойы өзгерген жоқ және 8-ді құрады. Көрсетілген банктердің активтерінің банктік жүйенің жиынтық активіндегі үлесі 2005 жыл ағымында 66, 9 пайыздан 82, 0 пайызға көтерілді.

2006 жылдың 1-ші қаңтарында Қазақстан Республикасы банктерінің жиынтық меншіктік капиталдарының мөлшері 279, 8 млрд. теңгені құрады, бір жылдың ішінде 40, 6 млрд. теңгеге өскен. Банктердің меншіктік капиталының өсуі келесідей факторлармен шартталған:

• біріншіден, банктік жүйдегі жиынтық активтердің өсуімен байланысты, соның ішінде банктердің тәуекелдік активтерінің 1, 5 есеге өсуі, банктер ағымдағы жыл бойы меншіктік капиталдарының мөлшерін адекватты тәуекелдік активтердің деңгейінде ұстап тұру керек болды;
• екіншіден, банктік жүйенің меншіктік капиталының өсуі банктердің субординациялық міндеттемелерінің белсенді өсуімен байланысты;
• үшіншіден, банктік секторді капитализациялаудың өсуіне банктердің жарғылық және меншіктік капиталдарының минималды санына талаптардың жоғарлауы әсер етті.

Банктік сектордағы меншіктік капиталдың мәнді өсуі бірінші кезекте активтер көлемінің ұлғаюымен шартталған, соның ішінде тәуекелді болып табылатын, осыған орай банктер өздерінің меншіктік капиталдарының мөлшерін адекватты қабылданатын тәуекелдер деңгейіне дейін жеткізуге тиісті. Банктік жүйенің жиынтық меншіктік капиталының өсуі соныменен қатар Ұлттық банктің банктердің меншіктік капиталының минималды көлеміне талаптардың жоғарлауымен, соныменен қатар банктердің жүргізетін операцияларының табыстылығымен байланысты.

Екінші деңгейдегі банктер капиталының 53, 9 пайызға өсімі 2007 жылмен салыстырғанда 2008 жылы банктердің ағымдағы алған табыстарының 7 млрд. теңгеге өсуімен және банктердің субординарлық қарыздарының 24, 1 млрд. теңге сомасына өсуімен байланысты. 01. 01. 2007 жылға банктердің жиынтық жарғылық капиталының құрылымындағы отандық капиталдың үлесі 77-ден 82, 4 пайызға өсті. Осы кезде банктік жүйедегі жиынтық акционерлік капиталдағы мемлекеттік меншіктің үлесінің өсуі 10, 9-дан 31, 6 пайызға өсуімен белгіленді, ол негізінен 2001 жылы «Қазақстанның даму банкі» ЖАҚ-ның қызметінің құрылуымен және қызмет етуімен байланысты деп көрсетіледі [3] .

Банктік жүйенің жиынтық жарғылық капиталындағы шетелдік капиталдың үлесі 23, 2 пайыздан 17, 6 пайызға қысқарды. Банктердің меншіктік капиталының өсу қарқынын мәнді өсірген банктік сектордың жиынтық активтері мөлшерінің өсімінің жоғары қарқынына қарамастан, 2007 жылы банктердің меншіктік капиталының жеткіліктігі жоғары деңгейде сақталды.

2007 жыл бойы банктік сектордың жиынтық активтері 46, 2 пайызға немесе 1146 млрд. теңгеге дейін өсті. Шетелдік валютада деноминалданған активтердің үлесі 48, 4 пайыздан (255, 4 млрд. теңгеден) 67, 2 пайызға (549, 7 млрд. теңгеге) көтерілді, ол негізінен банктік жүйеге шетелдік валютаның ағымымен шартталды, яғни банктердің валюталық активтерінің жиынтық өсуімен.

Жиынтық активтердің өсімінің сомасындағы неғұрлым үлкен үлесті банктердің ссудалық қоржына келеді, оның банктік жүйедегі активтердің жиынтық өсіміндегі үлесі 60 пайызды құрады. Банктердің бағалы қағаздар қоржынында ең жоғары төмендеу байқалған және жылдың қортындысы бойынша абсолютті деңгейде 4, 9 млрд. теңгені құраған. Былтырғы жыл бойы банктік займдар экономиканың ауыл шаруашылығы (ссудалық қоржынның 9, 9 пайызы), өндіруші салалар (8, 1 пайызға), тамақ өнеркәсібі салалары (7, 1 пайыз), құрылыс (4, 5 пайыз), сауда (23, 4 пайызға) сияқты секторларында үйлестірілген.

Банктік жүйе активтерінің жиынтық динамикасы құрылымында банктердің ссудалық қоржыны өсімінің үлесі 60 пайызды құрағанын есепке ала отырып, банктердің жиынтық активтерінің сапасы үлкен дәрежеде банктік займдардың сапасымен анықталады. 2007 жылдың аяғында жылдың басымен салыстырғанда күмәнді несиелер үлесі 28, 9 пайыздан 26, 4 пайызға азайды, сенімсіз несиелер - 2, 1 пайыздан 2, 0 пайызға қысқарды. Классификацияланған несиелер үлесінің мәнді өсіміне, соныменен қатар жиынтық несиелерде стандартты несиелер үлесінің 69, 1 пайыздан 71, 6 пайызға жоғарлауына қарамастан, 2007 жылы абсолютті цифрдағы активтердің өсімі өткен жылмен салыстырғанда ең жоғары болды.

Жиынтық активтер мөлшерінің мәнді жоғарылауы кезінде активтердің сапасы мәнді өзгерген жоқ. Осылай, жиынтық активтердің 328 млрд. теңгеге жоғарлауы кезінде жиынтық активтердегі стандартты активтер үлесі 62, 0-ден 67, 0 пайызға көтерілді, жиынтық активтердегі күмәнды активтердің үлесі 12, 5-тен 19, 6 пайызға көтерілді, сенімсіз активтер - 1, 1-ден 1, 8 пайызға өсті. Былтырғы жылы банктердің жиынтық міндеттемелеріның мөлшері 57, 2 пайызға жоғарылады, 2007 жылдың 1-ші қаңтарында 686, 0 млрд. теңгені құрап (жиынтық міндеттемелердің валюталық баламасы - 4, 6 млрд. АҚШ долларын құрайды) . Оңды қарқын банктік сектордың міндеттемелерінің барлық статьялары бойынша байқалған. Банктік жүйеның жиынтық міндеттемелерінің өсуіне неғұрлым үлкен әсерді жеке және заңды тұлғалардың (банктердің басқалары) депозиттері тигізді, банктердің жиынтық міндеттемелерінің құрылымындағы алатын үлесі 2007 жылдың 1-ші қаңтарында 70, 2 пайыздан 70, 3 пайызға жоғарылады. Банктер аралық депозиттік және несиелік нарықтардың жандануы 2007 жылдың 1-ші қаңтарында банктік жүйенің жиынтық міндеттемелері 63, 3 млрд. теңгеге, немесе 25, 4 пайызға өсімін қамтамасыз етті.

2007 жыл бойы, 1-ші кестеде көрсетілгендей, жеке тұлғалардың міндетті ұжымдық кепілдендірілген салымдары жүйесінің объектісі болып табылатын жеке тұлғалардың депозиттері 37, 3 млрд. теңгеге немесе 62, 1 пайызға жоғарылады. Осы кезде банктік жүйеде орналастырылған тұрғындардың жалпы депозиттеріндегі тұрғындардың кепілдендірілген салымдарының үлесі 65, 5 пайыздан 52, 4 пайызға қысқарды. Толығыменен өткен жылы тұрғындардың салымдары (резидент еместерді есепке алғанда) 38, 3 пайызға көтерілді және 257, 4 млрд. теңгені (1, 65 млрд. АҚШ долларынан асатын) құрады. Тұрғындар депозиттерінің құрылымындағы позитивті жағы тез талап етілетін депозиттермен салыстырғанда мерзімді депозиттердің тез өсуі болды. Бұл түсінікті, өйткені олар кепілдендіру (сақтандыру) объектісі болып табылады.

Кесте 1 - 2005-2007 жылдардағы жеке тұлғалардың депозиттері, (млрд. теңге)

Банктік жүйенің ликвидтілік деңгейі артық деп мінезделді. Ағымдағы ликвидтіліктің жиынтық коэффициенті 2006 жыл бойы 0, 8-ден төмен емес деңгейде сақталды және 2007 жылдың 1-ші қаңтарындағы жағдайы бойынша 0, 78-ді құрады (Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен белгіленген бұл мөлмерлеменің минималды мәні - 0, 3) . Осыған орай, 2007 жыл бойы банктік сектордың ағымдағы ликвидтілігінің жоғары деңгейі талап етуге дейінгі міндеттемелерінің өсу қарқынынан ликвидті және тез өткізілетін активтер өсу қарқынының жоғары болуымен шартталады. Одан басқа, Қазақстан Республикасы Ұлттық банкімен белгіленген ликвидтіліктің минималды коэффициенті активтер мен міндеттемелердің барлық уақытша топтары бойынша банктермен ұсталынды [4] .

Кесте 2 - 2005-2007 жж. банктік сектордың табыстылық көрсеткіштері

Салық төлегеннен кейінгі банктік сектордың жиынтық таза кірісі 2006 жылдың 1-ші қаңтарында күнібұрыңғы деректер бойынша 18, 9 млрд. теңгені құрады (2006 жылдың 1-ші қаңтарында - 6, 6 млрд. теңге болған), соның ішінде сыйақы алумен байланысты таза кіріс 43, 1 млрд. теңгені (27, 4 млрд. теңге) құрады, банктердің басқа қызметтерінен шығындары -36, 6 млрд. теңгені (-20, 7 млрд. теңге) құрады. Банктер кірісінің құрылымында неғұрлым үлкен үлеске банктермен жүргізілген қарыз алу операциялары (35, 9 пайызды) алады, банктердің мәнді шығымдары иіндеттемелерін қайта бағалаумен және классификацияланған активтер бойынша провизияларды қалыптастыруды ассигнациялаумен (сәйкесінше 18, 9 пайыз және 27, 0 пайыз) байланысты.

2007 жылы банктік сектор табыстылығын мінездейтін коэффициенттер 2006 жылғы көрсеткіштерден мәнді жоғары. 2006 ылғы бактік сектордағы табыстылықтың төмендеуі сыйақы төлеумен байланыссыз шығыстардың өсуімен шартталған, жекелеп алғанда, классификацияланған активтер бойынша шығындарға қарсы провизияның қажетті деңгейін қалыптастыру үшін банктермен жүргізілген операциялар шығымдары. Қазақстанда банктік операциялардың жекелеген түрлерін іске асыратын несиелік ұйымдарды құрудың банктерге қарағанда айырмашылығы олар неғұрлым тұрақты жүргізілді, ол толығыменен республикада қаржылық делдалдардың дамуына және перспективасына әсерін тигізді. Банктік операциялардың жеке түрлерін іске асыратын ұйымдар санының даму динамикасы 3-ші кестеде көрсетілген.

Кесте 3 - Банктік операциялардың жеке түрлерін іске асыратын ұйымдар санының динамикасы

Банктік емес ұйымдар (несиелік серіктестіктер, ломбардтар, қарыз беру операцияларын және қаржылық лизингті іске асыратын ұйымдар) банктік қызметтердің әралуан түрлерін іске асырады, оларды тұрғындардың кең спектіріне, жеке кәсіпкерлерге, ауылшаруашылығы өнімдерін өндірушілерге ұсына отырып, соңғыларының қажеттіліктерін, ең алдымен, жеңілдетілген шарттарда, несиелендірумен қанағаттандырады, соныменен қатар арнайы банктік қызметтерді жүзеге асыра отырып (жеке және заңды тұлғалардың депозиттерін қабылдайды - «Қозпошта» ААҚ, клирингтік ұйымдар - «Тимей» қаржылық-өнеркісптік компаниясы» ЖШС) . Қазақстан Республикасы үкіметінің 2001 жылдың 25-ші қаңтарында қабылданған №137-ші «Аграрлық секторды несиелеу сұрақтары туралы» қаулысымен байланысты көрсетілген кезеңде селолық несиелік серіктестіктері белсенді құрыла бастады. Банктік емес ұйымдар республиканың барлық аймақтарында қалыптасты, бірақта ұйымдардың жинақталуы аймақтарға байланысты мәнді айрықшаланады, оны аймақтардың әлеуметті-экономикалық жағдайларының айырмашылығымен түсіндіреді, соның ішінде олардың көрсететін қызметтеріне сұраныс деңгейі мен қаржыландыру үшін рентабельді жобалардың санымен. Банктік мес ұйымдардың жиынтық меншіктік капиалы 2006 жылдың 1-ші қаңтарында 9, 3 млрд. теңгені құрады, бір жылдың ішінде 2, 7 млрд. теңгеге немесе 32, 8 пайызға өсе отырып. Осы кезде өсімнің негізгі себебі 2005 жыл бойы төленген жарғылық капиталдың 1, 2 млрд. теңгеге өсуі болып табылды. 2005 жылдың қортындысы бойынша меншіктік капиталдың табыстылығы 8, 5 пайызды құрады, ал 2004 жылы ол 9, 8 пайызды құраған.

2005 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің лицензиясы банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын 7 ұйымға, 6 ломбардқа және 13 несиелік серіктестікке берілді, . Әрекет етуші банктік заңдылықтар нормасын бұзғаны үшін 1 ломбардтың банктік операцияларды жүргізуге берілген лицензиясы қайта алынды және 1 ломбардтың ашылуға берілген рұқсаты қайтарылынып алынды. Өз қызметтерін ерікті тоқтатуы туралы банктік ұйымдардың өтініштері негізінде банктік және басқа да операцияларды жүргізуіге берілген лицензиялар 1 ломбардтан, 3 несиелік серіктестіктен және банктік операциялардың жеке түрін жүзеге асыратын 1 ұйымнан қайта алынды.

Банктік ұйымдардың қызметіне бақылауды іске асыру кезінде банктік заңдылықпен әрекет ететін талаптарды бұзу оқиғалары анықталды, әрекет етуші заңдылықпен сәйкес банктік емес ұйымдарға қатынасы бойынша осы сәйкессіздіктерді ығыстыру мақсатында 20 оқиғалық жағдайда шектелген әсер етуші шаралар қолданылды, ескертпелік хаттарды және міндеттемелік хаттарды талп етудә қоса алғандағы. Банктер мен банктік емес ұйымдардың қызметтері туралы көрссетілген және басқа да бар мағлұматтар банктік сектордың сандық (квазибанктік институттардың пайда болуы) және сапалық өсуі туралы куәландырады. Біздің ойымыз бойынша, оның әрі қарай дамуы салымшылардың сенімділік деңгейімен, тәуекелдерді басқару тиімділігімен, сенімді қарыз алушылар санымен, несиелендіру үшін тартымды жобалармен, банктердің капитализациялануымен, соныменен қатар сыртқы қаржылық нарықтардан қарыздарды алуды жүргізу мүмкіндігімен, және, сөзсіз болашақты анықтай ала білуімен, яғни банкте стратегиялық жоспарлауды дұрыс ұйымдастыруымен анықталады. Соныменен қатар, Қазақстанның қазіргі кездегі банктік нарығында ұсынылатын банктік қызметтер ғана емес, сондай-ақ жоспарлау жүйелері, банктік институттардың ақпараттардың барлық ағымынан дұрыс шешімдер жасау және осыларға сәйкес ойластырылған шешімдер қабылдау мүмкіндіктері бәсекелестік тексеріске ұшырайды және кездеседі [5] .

Осылай, бәсекелестік күресте өмір сүруге ұмтылу мен берілген міндеттемелері банктік қызмет үрдісінде новаторлвқ жағынан қарауға ынталандырады. Және бүгінгі күні банктердің тиімді дамуының ішкі әлеуетін ашатын, соныменен қатар нарықта банкке тұрақты жағдайды қамтамасыз ететін жаңа механизмдерді іздестіре бастау ойға сыйымды құбылыс.

1. Коммерциялық банктерде стратегиялық жоспарлау теорияларының сұрақтары

Банктік жүйені реформалаудың қажеттілігі кез-келген елде сол елдегі болған әлеуметті-экономикалық және шаруашылық өзгерістермен байланысты. Осы өзгерістердің қаншалықты терең болып табылатындығынан банктік жүйедегі қайта құрылу дәрежесі тәуелді болады. Оның реформалануындағы осындай міндеттілік келесіден шығады, банктер әрдайым несиелік ресурстарды қайта бөлу және басқа да қызметтермен байланысты басқару органы ретінде қарастырылуында. Бұл қызметтер қоғамдық мінезге ие және өндірістік пропорцияларды реттеуде және жиынтық ақшалай капиталдарды басқаруда мемлекетпен белсенді қолданылады. Бұл басқарудың әкімшілік-командалық жүйе үшін неғұрлым ерекше мінезді, онда банктік жүйе мемлекеттің шаруашылық өмірінің жүруіне бақылау бойынша ерекше өкілеттіліктерге ие болды. Нақты уақытта «банктік басқару» түсінігі кеңінен қолданылады, оның жалпы қызметтеріне жоспарлауды, ұйымдастыруды, үйлестіруді, ынталандыруды, есеп жүргізуді, талдау мен бақылауды жатқызады. Жоспарлау, банктік басқарудың маңызды қызметтерінің бірі боа отырып, басқарушылық үрдістің басталуына мүмкіндік береді, оның мақсатын, перспективасын анықтайды, іс-әрекеттердің анықталған біртінділігін белгілейді, қызмет ету әдістері мен құралдарын, олардың қажетті пропорциясын таңдайды. Жоспарлау қызметін өткізу кезінде сәттілікке жету сәйкестендірілген ынталандырусыз мүмкін емес, және жоспарды орындау мониторингісіз жүргізілмеуге тең. Басқа қызметтер жоспарлау қызметіне қызмет етеді деп айтуға болады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс