Басқарушылық есеб

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
І тарау. Басқарушылық есебінің мағынасы, оның мәні, мақсаттары мен міндеттері
1.1. Басқарушылық есеп туралы жалпы ұғым
1.2. Басқарушылық есептің әдістері мен тәсілдері
ІІ тарау. Өндірістік шығын есебінің әдістері және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
2.1. Өндіріс түрлері, оның тұрпаттары
2.2. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
Қорытынды
Қосымшалар
Қолданылған әдкебиеттер

Қазіргі заманда мемлекеттің дамуы үшін бухгалтерлік басқарушылық есепке үлкен мән берілді. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаев кәсіпкерлерге үндеуінде есепті, есеп беруді жетілдіріп, халықаралық стандартқа көшудің маңыздылығына тоқталды. Ол өзінің бұл үндеуінде қаржылық есеп беруді жасауды және ұсынуды ғана білдіріп қойған жоқ, сондай – ақ түрлі эконмикалық шешімдерді қабылдай білуге шақырды.
Қайта құру жылдарында көптеген фирмалар әр қилы меншік түрлерін тудырды, олардың көбі соңғы он жылда бәсекелестікте төтеп бере алмады.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Жоспары
Кіріспе
І тарау. Басқарушылық есебінің мағынасы, оның мәні, мақсаттары
мен міндеттері
1.1. Басқарушылық есеп туралы жалпы ұғым
1.2. Басқарушылық есептің әдістері мен тәсілдері
ІІ тарау. Өндірістік шығын есебінің әдістері және өнімнің
өзіндік құнын калькуляциялау
1. Өндіріс түрлері, оның тұрпаттары
2. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
Қорытынды
Қосымшалар
Қолданылған әдкебиеттер

Кіріспе
Қазіргі заманда мемлекеттің дамуы үшін бухгалтерлік басқарушылық
есепке үлкен мән берілді. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә.
Назарбаев кәсіпкерлерге үндеуінде есепті, есеп беруді жетілдіріп,
халықаралық стандартқа көшудің маңыздылығына тоқталды. Ол өзінің бұл
үндеуінде қаржылық есеп беруді жасауды және ұсынуды ғана білдіріп
қойған жоқ, сондай – ақ түрлі эконмикалық шешімдерді қабылдай білуге
шақырды.
Қайта құру жылдарында көптеген фирмалар әр қилы меншік
түрлерін тудырды, олардың көбі соңғы он жылда бәсекелестікте төтеп
бере алмады.
Нарықтық және экономикалық факторларға қарсы тұра бірқатар аса
ірі фирмалар бар. Тек аса ірі компаниялар ғана нарыққа елеулі
ықпал ете алады, алайда мұндай компаниялардың саны аз.
Негізінде бұлар (компаниялар) мұндай мүмкіндікті жоқ аса үлкен
де емес. Сондықтан олардың негізгі міндеті - нарық проблемаларымен
сыйысу болып отыр және ең жоғарғы деңгейдегі экономикалық пайданы
алу үшін нарық факторларын өз пайдаларына айналдыруға көздейді.
Бәскелестер мен нарық жағдайының өзгеруіне қарсы тұра алмаудан
және басшылықтың жетіспеушілікпен кәсіпорын күйреуге ұшырады. Басқа
субъектімен әрекет тудыру мақсатында кәсіпорынға ықпал ететін
менеджмент (басшылық) маңызды рөл ойнайды. Оның міндеті - кәсіпорын
жұмысына қолайлы мүмкіндік іздетіру (тудыру), сондай - ақ оны
(кәсіпорын жұмысын) тиімді тәсілмен басқару және үйлестіру болып
табылады.
Осыған байланысты қаржы қызметі және қаржы менеджменті сияқты
аса маңызды да өзекті мәселелерге, сондай – ақ қаржылық және
басқарушылық есепке үлкен мән беріледі, өйткені бұл жалпылай және
оперативтік басшылық үшін менеджерлердің қажеттіліктеріне сай келеді.
Оның ішінде атқарымдық (функциональды) менеджмент, шығындарды басқару,
әлеуметтік (потенциональный) мүмкіндіктерді дамыту және оны субъектінің
пайдаға асыруы, шығын калкуляциясы, қаржылық өндірушілікті
қадағалау, басқарушылық шешімді қабылдаудың негізі ретіндегі
экономикалық талдау, стратегиялық есеп (әрекет ету нұсқаларын
баламалы (альтернатива) таңдау үшін) және басқарушылық бақылау
мәселелерін қарастыру қажет. Бұлар одан әрі өңдеуді (жетілдіруді)
талап ететін негізгі мәселелер тобы болып табылады.
Шаруашылық жүргізу жағдайында басшысының басқарушылық шешімі
қабылдауда жауапкершілігі артады. Кәсіпорынды тиімді әрі оперативті
басқару үшін қаржылық есеп беруде келтірілген ақпарат жеткіліксіз.

Сатуға жататын өнімді жоспарлау сомасындағы басқарушылық
шешімді қабылдауға, баға қалыптастыруға, шектеу факторлары қоса
ескерілетін өнім құрылымын анықтауға, бизнес пен күрделі қаржы
жұмсалымдарының құрылымын өзгерту (реструктуризация) туралы шешуге және
басқарушылық есеп шешуге тиісті басқа мәселелерге қажетті әлдеқайда
барабар (адекватты) ақпаратты алу қажеттілігі туады.
Курыстық жұмыс Екі тараудан тұрады. Бірінше тарау, Басқарушылық
есебінің мағынасы, оның мәні, мақсаттары мен міндеттері туралы
қаралса, екінші тарауда өндірістік шығын есебінің әдістері және
өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау жөнінде қаралады.

І тарау. Басқарушылық есебінің мағынасы, оның мәні, мақсаттары мен
міндеттері
1.1. Басқарушылық есеп туралы жалпы ұғым
Басқарушылық есеп басқару процесін есептік процеспен
байланыстырады. Сондықтан бухгалтер басшылардың ақпараттық
қажеттіліктерін анықтап, оларға керекті ақпаратты (қандай ақпаратты
және қандай көлемде әзірлеу қажет) тез тауып беруі керек.
Бұл есеп екі аспектіде - субъектінің ақпараттық жүйесінің бөлігі
ретінде және басқарушылық шешімді қабылдау, қызметті жосарлау,
оперативтік басқару мен бақылауға көмектесу, субъект қызметкерлерін
межеленген араларға ынталандыру, жекелеген бөлімшелерді, басқару
аппаратын және жекелеген қызметкерлерді қызметпен қамтамасыз етуді
(функционирования) бағалау және талдау үшін, басшылар мен менеджерлерді
ақпараттармен қамтамасыз ету мақсатындағы қызмет ретіндегі қарастырылуы
керек.
Басқаршылық есеп мына принциптерге сәйкес ұйымдастырылады:
субъекті үздіксіз қызмет етеді, жоспарлауда және есепте өлшеудің бір
келкі бірліктерін пайдалану; тұтас субъект пен құрылымдық бөлімшелер
қызметінің нәтижелерін және шығынды бағалау әрі талдау; бастапқы және
аралық деректерді жинау, өңдеу және тасыру процесінде оларды жиі
пайдаланудағы сабақтастық; субъек ішінде коммуникация жүйесін
ұйымдастыру; ақпараттардың жеткіліктілігі және талдамдылығы; өндірістік
және коммерциялық циклды аңғартатын кезеңдігі; шығындар мен
нәтижелерді сметалық басқару.
Басқарушылық есептің негізгі мақсаттарының әлдеқайда маңыздысы -
жоспарлау, бақылау және шешім қабылдау.
Жоспарлауға субъек қызметінің негізгі мақсаттары бойынша шешім
қабылдау, нәтижелері болжау және бұл мақсаттқа қол жеткізу үшін әр
түрлі баламалы әдістерді пайдалану кіреді. Бұған қоса есептік кезеңнің
қорытындысын шығару және оны жалпылап (қорытып) талдау жасау. Осыған
байланысты бухгалтер - менеджер өндірістік бюджетті ( өндірістік
бағдарламаны) әзірлеу барысында оперативтік бухгалтерлік есептің,
қаржылық талдаудың және қаржылық жоспарлаудың әдістері мен қарулануы
керек.
Бақылау талдаушы - бухгалтердің тікелей қатысуымен болады. Есептік
кезеңнің соңында ол әрбір жауапты орталықтардың бюджетті орындау
туралы есеп беруін жасайды және мөлшерден ауытқуды әрі келешекте
қайталанбас үшін оның себебін анықтайды. Бұл есеп біреулер бөлімше
бастықтарының қызметтерін объективті бағалауға мүмкіндік тудырады және
компания басшылары мен менеджерлеріне жоспарлы көрсеткіштен нақты
көрсеткіштің барлық алшақтығын әрі бұл алшақтаудың себебін хабарлау.
Бүгінгі таңдағы басқарушылық шешім түйсіктік (интуициялық) сипаттама
қабылданады. Субъкеті өзінің өндірістік және ұйымдастырушылық тәжірибесіне
жиі жүгінеді.
Шешім қабылдау процесі субъектінің алдында тұрған мақсаттар мен
міндеттерді анықтаудан басталады. Бұған бастапқы басқарушылық ақпараттарды
іріктеу мен таңдаулы шешім алгоритмі байланысты (тәуелді) болады.
Шешім қабылдау баламалар нұсқаладың салыстырмалы бағасы және субъект
шаруашылық қызметінің мақсатында әлдеқайда жоғары деңгейде жауап беретін
оңтайлысын таңдап алуды ұйғарады. Бұл үшін барлық, оның ішінде алдағы
кезеңдегі баламалық нұсқалар бойынша шығындар туралы ақпарат болуы керек.
Есепке кәсіпорын жіберіп алған пайда да кіруі мүмкін. Яғни, кәсіпорынға
пайдасы тиетін нұсқа назарға ілінбей қалуы мүмкін.
Басқарушылық ақпараттар базасында кооперативтік міндеттер
(тапсырмалар) залалсыздық нүктесінің есебі (расчет точки безубыточности),
өнімдер ассортименттің оның құрылымын (өнім түрлерін) жоспарлау, қосымша
тапсырмалардан бас тарту немесе алу (тарту), баға белгілеу), сондай-ақ
мерзімді стратегиялық маңызы бар келешектік сипаттағы міндеттер
(тапсырмалар) (күрделі қаржы жұмсалымы (капиталовлажения) туралы, бизнесті
қайта құрылымдау (реструктуризация) туралы, өнімнің жаңа түрлерін игерудің
мақсатқа лайықтылығы туралы) шешіледі. Басқарушылық есептің әдісі мен
тәсілін қолданып, осыған ұқсас мәселелерді шешуде дұрыс ұсыныс (кеңес)
табуға болады.
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті реформалау ұдайы
жүргізіледі. Есептің халықаралық жүйесіне көшу қолға алынды, осыған орай
қазақстандық кәсіпорындардың тәжірибесіне қаржылық және басқарушылық есепті
енгізу үшін нормативті құжаттар әзірленеді.
Қазіргі уақытта қаржылық және басқарушылық есепті нормативтілік
реттеудің бес деңгейлік жүйесі пайда болды.
• заңды деңгейі (Азаматтық кодекс, Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп
беру туралы Заң және т.б.) ;
• бухгалтерлік есеп стандарттары;
• стандарттарға әдістемелік ұсыныс;
• шаруашылық жүргізуші субъектінің есеп саясаты;
• субъектінің алғашқы (жұмыс) құжаттары.
Басқарушылық есеп – субъект ақпарат жүйесінің құрамдық бөлігі.
Басқарушылық есеп - бұл идентификация, өлшеу, талдау, жіктеу,
интерпретация (түсіндіру) және қандай да бір объектіні (яғни, ішкі есеп)
басқаруға қажетті ақпаратты тапсыру.
Өндірістік есептің мақсаты - өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік
құнын калкульяциялау. Алайда өндірістік есептен алынған ақпаратты
менеджерлер сату бағасын белгілеу, қорларды бағалау, пайданы есептеу
және т.б. үшін қолданады. Сол себепті, өндірістік есеп - бұл
басқарушылық есеп қосу (плюс) қаржылық есептің бір бөлігі.
Кәсіпорынды басқаруға қажетті барлық ақпаратты бухгалтерлер
дайындайды, осыған байланыстырылған кәсіби қызмет эккаунтинг деп
аталады. Бұған есеп беруді жасау жұмысы, субъектінің қаржылық
жағдайын талдау, жоспарлау жұмысы, субъекті қызметін бақылауға
байланыстының барлығы қатысты болады.
Басқарушылық есептің объектісі - бұл шаруашылық жүргізуші
субъектінің және оның бөлімшелерінің қызмет нәтижелері мен шығындары,
баға белгілеу, бюждеттеу және ішкі есеп беру.
Басқарушылық есептің пәні - объектілерінің жиынтығы және өндірісті
басқарудың толық кезеңді процесіндегі оқиғалар.
Басқарушылық есептің негізгі тапсырмалары (міндеттері) - есеп,
жоспарлау, бақылау, талдау және субъект пен оның құрылымдық
бөлімшелерінің шаруашылық қызмет нәтижелері мен шығындары туралы
деректерді бағалау; аса қажетті басшылық шешімді жедел (оперативті)
қабылдау үшін ақпарат беру.
Басқарушылық есептің принциптері – субъектінің үздіксіз қызмет
етуі; жоспарлау мен есепте өлшеудің біркелкі бірліктерін пайдалану;
тұтас субъект және оның құрылымдық бөлімшелерінің қызметтік нәтижелері
мен шығынды бағалау және талдау; алғашқы және аралық деректерді жинау,
өңдеу, тапсыру процесінде оларды сабақтастырып жиі пайдалану; субъект
ішіндегі коммуникация жүйесін ұйымдастыру; ақпараттардың жеткіліктігі
және талдамалылығы; өндірістік және коммерциялық циклдерді
бейнелейтін кезеңдегі; субъект қызметінің нәтижелері мен шығындарын
сметалық басқару.
Әр түрлі экономикалық шешеімдерді қабылдау кезінде олар әр
қилы деңгейде қаржылық және субъектінің басқа есеп беру құжаттарына
сүйенеді.
Қаржылық ақпаратты пайдаланушыладың екі негізгі тобы бар:
• іштей пайдаланушылар;
• сырттай пайдаланушылар.
Өз кезегінде бұл топтар пайдаланушылардың екі категориясына
бөлінеді:
• субъектіні басқарушы;
• субъектіден тыс болса да, оған тікелей өқаржылық мүддесі бар;
• субъект қызметіне жанама қаржылық мүддесі барлар.
Тікелей қаржылық мүддесі балардың категориясына жататындар:
• нақты және әлеуетті инвесторлар;
• нақты және әлеуетті кредиторлар;
• сатып алушылар.
Жанама қаржылық мүддесі барлардың қатарына кіретіндер:
• салық органдары;
• реттеуші органдар;
• статистикалық органдар;
• басқа топтар (аудитор, кеңес берушілер, тұтынушылар және т.б.).
Қаржылық есеп берулерді әзірлеу және ұсыну жауапкершілік субъект
басшысы арқалайды.
Басқарушылық есеп - бұл есептік процесс пен субъектіні басқаруды
байланыстырушы буын.
Басқарушылық есептің объектілеріне кәсіпорын мен оның жекелеген
құрылымдық бөлімшелері - жауапты орталықтардың шығындары; тұтас
субъектінің және оның құрылымдық бөлімшелерінің (жауапты
орталықтарының) шаруашылық қызметтерінің нәтижелері; трансферттік
бағаны пайдлануды ұйғаратын ішкі баға белгілеу; бюджеттеу, болжау
және іштегі есеп беру жатады. Басқарушылық есептің ең маңызды
функцияларының бірі - бұл калькулациялау, яғни өнімдердің (жұмыс,
қызмет) жекелеген түрлеріндегі бірліктердің өзіндік құнымен -
экономикалық есеп айырысу жүйесі.
Орындалған есеп айырысу базасында бір тапсырманы шешудің әр түрлі
баламалы нұсқауларын кездестіруге болады және олардың ішінен
оңтайлысын іріктеп алып, тиімді басқарушылық шешімді жедел қабылдау
керек. Шешім қабылдау тәжірибесі баламалы нұсқауларды салыстырып
бағалауды және олардың ішінен оңтайлысын іріктеп алуды ұйғарады. Бұл
үшін жіберілген пайдаларды да қоса ескертіп, барлық баламалы
нұсқауцлар бойынша алдағы кезеңде болуы мүмкін шығындар туралы ақпарат
аса қажет.
Басқарушылық есеп негізінде (базасында) мыналар шешімін табады:
1) оперативтік тапсырмалар:
• залалсыздық (безубыточность) нұктесін анықтау;
• өнім шығарылымын жоспарлау;
• өнім құрылымын анықтау;
• қосымша тапсырмалардан бас тарту немесе алу (тапсырыс беру);
• бәсекелестік жағдайда баға белгілеу бойынша шешім қабылдау.
2) ұзақ мерзімді стратегиялық маңызы бар келешек сипатындағы
(келешектегі міндеттерді көздейтін) тапсырмалар:
* күрделі салымдар (капиталовложения)
* бизнесті қайта құрылымдау (реструктцризация);
* өнімнің жаңа түрлерін игерудің мақсатқа дайындылығы.
Қазіргі заманның экономикалық әдебиеттерінде өндірістік және
басқарушылық есеп ұйымдарын қатар қарастыру жиі кездеседі. Алайда
бұлай қарастыру дұрыс емес, өйткені тарихи қалыптасуы бойынша
өндірістік есеп - бұл басқарушылық есептің ізашары болып табылады.
Шаруашылық жүргізудің қазіргі заман жағдайында өндірістік есепке
үлкен талап қойылады, өйткені ол өндіріс шығындарын қадағалайды,
өткен кезеңмен, сметамен немесе болжаумен салыстыру арқылы артық
шығынның себебінен талдап, оны кемітудің жолдарын іздестіреді.
Өндірістік есептің негізгі бөлімдеріне жататындар:
* түрлер бойынша шығын есебі - өнімді өндіру процесінде
кәсіпорынның қай тобында шығын шыққанын көрсетеді;
* пайда болу орны бойынша шығын есебі - шығын пайда болған орны
бойынша оны жекелеген бөлімшелерге тартуға мүмкіндік береді;
* шығын шегушілер бойынша шығын есебі – қандай да бір нақты
өнімнің немесе орындалған нақты тапсырыстың өндірістік бірлігіне
байланысты барлық шығындарды анықтауды ұйғарады.

2. Басқарушылық есептің әдістері және тәсілдері
Басқарушылық есептің пәніне өндірістік басқару процесінің барлық
кезеңіндегі объектілердің жиынтығы жатады. Пән мазмұнында оның үш
топқа бөлуге болатын көп объектілері бар:
1. Өндірістік ресурстар. Ол объектінің шаруашылық қызметі
процесінде адамдарды мақсатқа сай еңбекпен қамтамасыз етеді.
Оған жататындар:
* негізгі құрал - еңбектің құнын елемейтін, пайдалы қолданылу
мерзімі жылдан асатын еңбек құралы, оның жағдайы және пайдаланылуы;
* материалдық емес активтер – ұзақ мерзімді жұмсалым объектісі, оның
жағдайы және пайдаланылуы;
* материалдық активтер - еңбек құралдарының көмегімен өндіріс
процесінде өңдеуге арналған еңбек пәні.
2. Шаруашылық процестері және олардың нәтижелері жиынтығында
субъектінің өндірістік қызметін құрайды. Бұлар:
* дайындау процесі – алу, сақтау, өндірістің шикізатпен,
материалдармен, отынмен, өндірістік жарақтармен, қосалқы бөлшектермен
қамтамасыз етілуі, маркетингтік қызмет;
* өндірістік процес - өнім (жұмыс, қызмет) өндірудің технологиясымен
шарттасылған. Ол шығарылған өнімдерді жетілдіру және жаңаларын әзірлеу
бойынша негізгі және қосалқы операциялардан тұрады;
* қаржылық - өткізушілік қызмет – бұл өнімді өткізу, буып – түю,
тасымалдау, жарнамалау, сапасын арттыру, тұтынушылармен тікелей байланыс
орнату бойынша нарықты қалыпттастратын маркетингтік қызметтер.
Ұйымдастырушылық топ - субъектіні занды тұлға ретінде, оның
құрылымын, бөлімдерін, қызметін, учаскесін жасау; жоспарлау, бақлау,
жоспардың орындалуын бағалау, ынталандыру, субъектінің мақсатына жетуді
көздеген орындаушылардың әрекеттерін іштей үйлестіру қызметтеріне сәйкес
құрылымдық бөлімшелердің арасында ақпараттық жүйені ұйымдастыру.
Басқарушылық есеп пәніне субъектінің ақпарат жүйесіндегі
басқарушылық есеп объектілерінде көрініс табатын әдістер мен тәсілдер
жиынтығы жатады.
Басқарушылық есептің негізгі әдістері;
• құжаттану - алғашқы құжаттар және басқарушылық есепке
субъектінің өндірістік қызметін толық бейнелеуге кепілдеме беретін
машиналық ақпарат құрылғысы;
• түгендеу - объектінің нақты жағдайын, сондай – ақ есептік
құндардан ауытқуды, ескерілмеген құндылықтардың дерегін, шығын,
кем шығуды, талан – таражды анықтау тәсілі. Ол құндылықтардың
сақталуына ықпал етеді, олардың пайдалануын бақылайды, ескептік
ақпараттың толықтығы мен шынайлылығын қамтамасыз етеді;
• бағалау, топтау және қорытындылау, бақылау шоттарын пайдалану
объект туралы мына белгілер бойынша ақпараттарды жинастырады
және жүйелейді:
- өндірістің өзіндік ерекшелігі;
- басқарудың технологиялық және ұйымдастырушылық құрылымы, басқару
жүйесінің мақсатты қызметі.
Топтастырылған ақпарат оперативтік және стратегиялық шешім қабылдауға
керекті қызмет нәтижесін бағалауда пайдаланылады.
Бақылау шоты - бұл есептік кезең операцияларының қорытынды сомасы
бойынша қорытынды шот. Бұл қаржылық және басқарушылық есептердің
байланыстыру буыны (журнал – ордердегі жазумен, материалдық атауы мен
бақылау шоты бойынша жинақтаушы тізімімен хронологиясы сәйкес келуге
тиісті материалдардың қоймалық есеп карточкалары);
• жоспарлау - субъектінің мүмкіндігін нарық жағдайымен
сәйкестендіруге бағытталған үздіксіз циклдік процесс. Ол
болашақтағы проблемаларды шешуге тікелей байланысты;
• мөлшерлеу – барлық ресурс түрлерін тиімді пайдалануды қамтамасыз
етуге бағытталған оңтайлы мөлшерлік пен нормативтердің ғылыми
негізділген есебі және шығынды өтеуге айналдырудың әлдеқайда
өнімді (ұтымды) жолын іздестіру;
• лимиттеу (шектеу) – қор мен шығын мөлшерлік жүйесіне негізділген
материалдық шығындарды бақылау. Лимит - бұл технологиялық құжатпен
белгіленген және өнім шығарылымының ассортиментіне қарай әрбір
өндірістік бөлімшелерге жоспарланған өнім бірлігіне кететін
ресурстардың шығын нормасы;
• талдау - барлық қалған элементтермен өзара әрекеттеседі, талдау
процесінде жоспарлы тапсырманы орындау бойынша, тиісті
басқарушылық шешімді қабылдауға керекті өндірістік нәтижеде
өзгерістер тудыратын ауытқулар мен себептер бойынша
бөлімгшелердің арасындағы өзара тәуелділік пен өзара байланысты
анықтайды;
• бақылау - белгіленген тапсырманы орындауға бақытталған жоспарлау
мен талдаудың аяқтаушы кезең (этап), пайда болған ауытқуларды
ашуға және жоюға мүмкіндік береді.

ІІ тарау. Өндірістік шығын есебінің әдістері және өнімнің өзіндік
құнын калькуляциялау
1. Өндіріс түрлері, оның тұрпаттары
Өндірудің мына түрлері бар:
1. Негізгі - шығарылуы үшін кәсіпорын құрылғңан өнімді, сондй –
ақ сатуға және ішкі зауыттық тұтынуға (литтік, ұсталық, престеу
цехтарына) қажетті жартылай өнімді дайындауға арналған.
2. Қосалқы - өндірістік процеске аса қажетті шыныққан
жұмысшылары, құрал – сайманы, аспаптары бар оқшауланған кәсіорын,
кәсіпорын негізгі өндіріске ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.