ОҚО Төлеби ауданына қарасты «Алмалы» шаруа қожалығының 450 га көкөніс дақылдары алқабын суғару жүйесінің жобасы



Аннотация
Нормативтік сілтемелер
Анықтамалар
Белгілер және қысқартылған мәндер
Төлқұжат
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 16
1.1 Жоспарланған жүйенің орналасуы мен тағайындалуы
1.2 Аймақтың табиғи жағдайлары
1.2.1 Рельефі және климаты
1.2.2 Инженерлік . геологиялық және гидрогеологиялық жағдайлары
1.2.3 Суару көзі және оның сипаттамасы
2 Технологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
2.1 Суару алқабын ұйымдастыру
2.1.1 Көкөніс ауыспалы егістері
2.1.2 Суару желісінің орналасу схемасы
2.2 Ауыл шаруашылық дақылдарының суару режимі
2.2.1 Суару режимінің жинақталмаған графигі
2.2.2 Гидромодульдің жинақталған графигі
2.3 Ауыл шаруашылық дақылдарын суарудың негізгі әдістері
2.3.1 Бораздалармен суару әдісі
2.4 Суармалау желісін жобалау және каналдардың гидравликалық есебі ... ..35
2.4.1 Каналдардағы судың мөлшерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
2.5 Каналдардың гидравликалық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40
2.5.1 Оқарық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5.2 Учаскелік канал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .42
2.5.3 Шаруашылық канал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..45
2.5.4 Магистральді канал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..46
2.5.5 Суландыру жүйелерінің бойлық пішіні және көлденең қимасын жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6 Су қашыртқыш жүйелер, жолдар және ормандар ... ... ... ... ... ... ... ... ... .47
2.6.1 Суару жүйесінің қабылданған түрін негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..48
2.6.2 Су қашыртқы жүйе ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6.3 Судың есептелген мөлшері және суару жүйесі каналдарының пайдалы әсер коэфициенті (ПӘК) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..52
2.6.4 Жолдар және ормандар жолақтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.7 Каналдардағы гидротехникалық құрылымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.7.1 Суармалау жүйесіндегі құрылыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...53
2.7.2 Су қашыртқы жүйесіндегі құрылғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .54
2.8 Суарылатын аймақтың құрылысы бойынша жұмыстарды ұйымдастыру ... 55
2.8.1 Жоспарланатын іс.шаралар бойынша жұмыс көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ..56
2.8.2 Суармалы жерлерді тегістеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .58
3. Тіршілік қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...62
3.1 Жұмыс орындарындағы метеоралогиялық шарттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... .64
3.3 Көлемдік жоспарлау шешімдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 65
3.4 Санитарлық. техникалық іс.шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 66
3.5 Жабдықтарды құру, пайдалану, жөндеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы ... ...
3.6.Электрлік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..67
3.7. Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.9 Су тасқынының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..69
4 Қоршаған ортаны қорғау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 71
4.1 Қоршаған ортаның негізгі жағдайлары, қоршаған ортаға өндірістің тигізетін әсер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2 Өндірістік технологиялық қысқаша түсініктемесі, ластаушы көздердің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 72
4.3 Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .74
4.4 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...75
5.Экономикалық бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .76
5.1 Құрлыстың сметалық құны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 77
5.2 Күрделі шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...89
5.3.Күрделі шығындардың салыстырмалы сметасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..90
5.4.Жұмысшылар санын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..91 5.5.Жұмысшылардың еңбек ақы қорын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 92
5.6.Басшылардың, қызметкерлердің штатын және еңбек ақы қорын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 93
5.7.Бөгет құрылысына қажетті барлық жабдықтардың энергетикалық ресурстардың құнын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..95
5.8.Өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 96
5.9 Жиембет бөгетіне қажетті жұмсалатын жалпы шығындардың жобалық құны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 97
6.Бизнесті.жоспарлау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 98 Түйін ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .105
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..106
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...107
Елімізде азық-түлікті және ауыл шаруашылығы өнімін молайтуда мелиорация жұмыстарының алатын орны өте зор, өйткені барлық егістіктің 60 проценті қуаң және ылғалдылығы жеткіліксіз аймақтарда, ал 30 проценттен көбі – суы мол жерлерде орналасқан. Бұндай жағдайларда топырақ құнарлылығының табиғи потенциалын толығынан пайдаланудың өзі тек қана мелиорациялық шараларды қолданғанда ғана мүмкін болады. Қазіргі уақытта мелиорация еліміздің барлық аймақтарындағы ауыл шаруашылығын одан әрі өркендету жұмыстарының құрамды бөлігі болып саналады.
Ауыл шаруашылық мелиорациясы дегеніміз – ауыл шаруашылық дақылдарынан мол және тұрақты өнім алу үшін, қолайсыз табиғи жағдайларды (гидрогеологиялық, топырақтық, агроклиматтық) түбегейлі жақсарту жолында қолданылатын ұйымдастыру-шаруашылық және техникалық шаралар жүйесі.
Жерді мелиорациялау (латын тілінен аударғанда жақсарту деген мағынады) – гидротехникалық және культуртехникалық жұмыстардан, топырақтың су және жел эрозисымен күресуден, ащы топырақтарды әктеуденжәне сорланған топырақтарды гипстеуден, агролесомелиорациялық және тағы басқа шаралардан тұрады. Бұлардың негізгісі гидротехникалық мелиорация (суару, суландыру және құрғату) және культуртехникалық шаралар (жерді бұтақтардан тазарту, ағаш түптерін тамырларымен жұлу, төмпешіктерді тегістеу, тастарды жинап алу және топырақты алғашқы рет баптау) болып саналады.
1. Қ. Бекбергенов, "Ауыл шаруашылық мелиорациясы" 1994 ж
2. Мұстафаев "Мелиорация негіздері" Жамбыл 1987 ж. 58 б
3. Қозыкеев "Мелиорация негізінен практикум"
4. Костяков "Основы мелиораций" 1961. 621с
5. Айдаров "Орасительная мелиорация" 1992
6. Гайчаров "Сельскохозяйственный гидротехнические мелиораций"
7. Безменов "Курсовые и дипломное практирований" 1970 "Колос"
8. Справочник мелиоратора. Москва 1990 г
9. Костяков А.Н.Основы мелорации М.Сельхозғиз,1951.
10. Оводов С.Сельскохозяйсвенное водоснавжение и обводнение.
М.Колос,1984.
11. Уркумбаев М.Ф., Терещенко С.А., Уркумбаева Т.Н. «Арифметика успеха».- Тараз, 2005 г.
12. Уркумбаев М.Ф., Уркумбаев Б.Ф., Аманбаев Б.Б., Уркумбаева М.М. «Бизнес-план в дипломной работе».- Шымкент, 2005 г., 217 стр.
13. Алан Вест Бизнес – план: учеб. пр. пособие (перевод с английского Н.И.Аклозовой и И.Ю.Букиной – 3-е изд. – Москва: издательство Проспект, 2005 – 232 с.)
14. Алексеева М.М. «Планирование деятельности фирмы» – М.: Финансы и статистика, 2001г.
15. Бизнес-план. Под редакцией проф. Р.Г.Маниловского. Москва «Финансы и статистика», 1996.
16. «Бизнес-планирование» / Под ред. В.М. Попова, С.И. Ляпунова – М.: Финансы и статистика, 2000г.
17. Бригхем Ю., Гапенски Л. Финансовый менеджмент. Полный курс. В 2-х т. / пер. с английского под ред. В.В. Ковалева – СПб.: Экономическая школа, 1997г.
18. Буров В.П., Морошкин В.А., Новиков О.К. Бизнес-план. Москва, 1995 г.
19. Волков А.С., Марченко А.А. Бизнес-планирование. Учебное пособие, М, 2005 г., 78 с.
20. Бланк И.А. «Основы финансового менеджмента» в 2-х т. – Киев, Ника-Центр, 1999г.
21. Дэйв Паттен Успешный маркетинг для малого бизнеса. М, 2003 г., 366 с.
22. Исатаева А.А., Вершинина Г.С. Экономика и планирование коммерческого предпринимательства: Каз. гос. академ. управления – Алматы, Экономика, 1999 – 132 стр.
23. Любанова Т.П., Мясоедова Л.В., Грамотенко Т.А., Олейникова Ю.А. Бизнес-план. Опыт, проблемы. М, 2004 г., 96 с.
24. Пособие по составлению бизнес-плана. ERNST&YOUNG; Москва, 1995 г.
25. Попов В.М., Захаров А.А. Бизнес-план. Практическое пособие., СПб, 2005 г., 234 с.
26. Правовые основы предпринимательства в Республике Казахстан, А, 2001, 274 с.
27. Предпринимательство в Республике Казахстан, Алматы, 2000 г., 102 с.
28. Румянцева Е.Е. Самоучитель по разработке бизнес - проектов. Учебное пособие, М., 2005 г., 152 с.
29. Уткин Э.А. Управление фирмой. – М.: «Акалис», 1996.
30. Уткин Э.А. Бизнес-план. // Организация и планирование предпринимательской деятельности. – М.: Ассоциация авторов и издателей «Тандем». Изд-во ЭКМОС, 1998 г.
31. «Управление инвестициями» в 2-х т./ Под общ. ред. В.В. Шеремета – М.: Высшая школа, 1998г.
32. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. «Финансы предприятий». – М.; Инфра-М, 2000г.
33. Есиркепова А.М. Қазақстан экономикасын басқару негіздері, Шымкент, 2004 г., 206 с.
34. Беа Ф.К., Дихтл Э., Швайтцер М. «Экономика предприятия». – М.: Инфра-М, 1999г.
35. Черняк В.З. Оценка бизнеса. – М.: Финансы и статистика, 1996.
36.Ж.Ж. Жатқанбаев ,«Экология негіздері». Оқулық-Алматы,2004ж-212 б.
37.А.М. Безженев «Курсовые и дипломные проектирование».
38.Т.А.Атақұлов, Т.С. Кененбаев «Ауыл шаруашылық мелиорациялары». Алматы .2003ж.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:   
Мазмұны

Аннотация
Нормативтік сілтемелер
Анықтамалар
Белгілер және қысқартылған мәндер
Төлқұжат
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
1 Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .. 16
1.1 Жоспарланған жүйенің орналасуы мен тағайындалуы
1.2 Аймақтың табиғи жағдайлары
1.2.1 Рельефі және климаты
1.2.2 Инженерлік – геологиялық және гидрогеологиялық жағдайлары
1.2.3 Суару көзі және оның сипаттамасы
2 Технологиялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .23
2.1 Суару алқабын ұйымдастыру
2.1.1 Көкөніс ауыспалы егістері
2.1.2 Суару желісінің орналасу схемасы
2.2 Ауыл шаруашылық дақылдарының суару режимі
2.2.1 Суару режимінің жинақталмаған графигі
2.2.2 Гидромодульдің жинақталған графигі
2.3 Ауыл шаруашылық дақылдарын суарудың негізгі әдістері
2.3.1 Бораздалармен суару әдісі
2.4 Суармалау желісін жобалау және каналдардың гидравликалық есебі ... ..35
2.4.1 Каналдардағы судың мөлшерін
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
2.5 Каналдардың гидравликалық
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...40
2.5.1
Оқарық ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .-
2.5.2 Учаскелік
канал ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..42
2.5.3 Шаруашылық
канал ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...45
2.5.4 Магистральді
канал ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...46
2.5.5 Суландыру жүйелерінің бойлық пішіні және көлденең қимасын
жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...-
2.6 Су қашыртқыш жүйелер, жолдар және
ормандар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..47
2.6.1 Суару жүйесінің қабылданған түрін негіздеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...48
2.6.2 Су қашыртқы жүйе ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ...-
2.6.3 Судың есептелген мөлшері және суару жүйесі каналдарының пайдалы әсер
коэфициенті
(ПӘК) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...52
2.6.4 Жолдар және ормандар
жолақтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...-
2.7 Каналдардағы гидротехникалық
құрылымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...-
2.7.1 Суармалау жүйесіндегі
құрылыстар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..53
2.7.2 Су қашыртқы жүйесіндегі
құрылғылар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 54
2.8 Суарылатын аймақтың құрылысы бойынша жұмыстарды ұйымдастыру ... 55
2.8.1 Жоспарланатын іс-шаралар бойынша жұмыс
көлемі ... ... ... ... ... ... ... . ... .56
2.8.2 Суармалы жерлерді
тегістеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.58
3. Тіршілік қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..62
3.1 Жұмыс орындарындағы метеоралогиялық
шарттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... -
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 64
3.3 Көлемдік жоспарлау
шешімдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .65
3.4 Санитарлық- техникалық іс-
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .66
3.5 Жабдықтарды құру, пайдалану, жөндеу кезіндегі қауіпсіздік
техникасы ... ...-
3.6.Электрлік
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..67
3.7. Өрт
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 68
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...-
3.9 Су тасқынының
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...69
4 Қоршаған ортаны қорғау
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..71
4.1 Қоршаған ортаның негізгі жағдайлары, қоршаған ортаға өндірістің
тигізетін
әсер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ...-
4.2 Өндірістік технологиялық қысқаша түсініктемесі, ластаушы көздердің
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 72
4.3 Есептеу бөлімі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .74
4.4
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .75
5.Экономикалық
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...76
5.1 Құрлыстың сметалық
құны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 77

5.2 Күрделі
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...89
5.3.Күрделі шығындардың салыстырмалы
сметасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..90
5.4.Жұмысшылар санын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .91 5.5.Жұмысшылардың еңбек ақы қорын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 92
5.6.Басшылардың, қызметкерлердің штатын және еңбек ақы қорын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 93
5.7.Бөгет құрылысына қажетті барлық жабдықтардың энергетикалық ресурстардың
құнын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .95
5.8.Өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .96
5.9 Жиембет бөгетіне қажетті жұмсалатын жалпы шығындардың жобалық
құны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .97
6.Бизнесті-жоспарлау
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..98

Түйін ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...105

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 106
Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .107

Төлқұжат

Нысанның орналасқан орны: ОҚО, Төлеби ауданы, Алмалы шаруа қожалығы.
Жобаның негізгі мақсаты: Оңтүстік Қазақстан облысының Төле би ауданының
Алмалы шаруа қожалығындағы 450 гектар жердегі көкөніс дақылдарына
арналған суару жүйесін жобалау.
Суару көзі: Ақмешіт өзені
Су беру тәсілі: механикалық.
Суару тәсілі: бораздалап суару.
Суғарылған жерлерді пайдалану: қызанақ – 30%, қияр – 20%, капуста – 20%,
картоп – 15%, пияз – 15%
Суғару мерзімі: өсімдіктердің өсу дәуірі.
Орташа суару нормасы: 800 м3c

Аннотация

Дипломдық жұмыстың тақырыбы: ОҚО Төлеби ауданына қарасты Алмалы
шаруа қожалығының 450 га көкөніс дақылдары алқабын суғару жүйесінің жобасы.
Жұмыстың мақсаты Алмалы шаруа қожалығындағы 450 га жердегі көкөніс
дақылдарына арналған суару жүйесін жобалау.
Жұмыста жалпы бөлім: суғарылатын аймақтың табиғи жағдайлары мен суғару
көздері сипатамасы, суғарылатын аймақты ұйымдастыру, ауыл шаруашылық
дақылдарын суғару режимі мен суғару тәсілдері, суғару элементтерін
есептеулері, суғару жүйесіндегі гидротехникалық құрылымдар көрсетілді.
Суғару жүйесі құрылысын жобалауда еңбекті қорғау және қоршаған ортаны
қорғау туралы мәселелерде қарастырылған. Экономикалық тиімділік және
шаруашылықтың құрылысының техникалық мүмкіндіктері туралы қорытынды
жасалды.
Дипломдық жоба түсініктеме жазбасы беттен, кестеден, графикалық
бөлімнен тұрады.
Сөздің кілті: су жинағыш, су жинағыш қашыртқы жүйелер, жүйектеп
суғару, суғару жүйесі, суғару көзі, суару нормасы, гидромодуль,
гидротехникалық құрылымдар.

Нормативтік сілтемелер

СниП 2.01.14.83 Есептік гидрологиялық сипаттамаларын анықтау
СниП 2.02.02-85 Негізгі гидротехникалық құрылымдар
СниП 2.06.01-86 Гидротехникалық құрылымдар.
Жобалаудың негізгі орналасуы
СниП 2.06.04-82 Гидротехникалық құрылымдарға жүктемелер және
әсерлер

Анықтамалар

Су ресурстары – белгілі бір территорияның топырақ және атмосфера ылғалын
қоса алғанда, пайдалануға жарамды барлық жер астындағы және жер бетіндегі
су қорлары.
Су ресурстарын кешенді пайдалану – су ресурстарын халықтың және
экономиканың әр түрлі салаларының қажеттерін қанағаттандырып, сарқылтпай
пайдалану.
Су шаруашылығы – халықтың және халық шаруашылығының қажетін сумен
қамтамасыз етуді, оны тиімді пайдалануды, қорғауды қарастыратын шаруашылық
саласы.
Су пайдалану – халық шаруашылығының және тұрғындардың кез-келген
қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін су нысандарын пайдалану.
Су пайдалану мөлшері – судың пайдаланушыға қажетті мөлшері.
Су жинайтын аудан – жер бетіндегі немесе жер астындағы судың жиналатын
орны.
Су жібергіш – су қоймалардан артық суды ағызып шығаратын
Суды қорғау шаралары – табиғи су көздерін тиімді пайдалану, таза сақтау,
қалдықтармен ластамау шараларының жүйесі.
Пайдалы әсер коэффициенті (пәк) – қуатты өзгертіп пайдалану кезіндегі
жүйенің (машина, құрылғы) тиімділігін көрсететін шама.
Еңбекті қорғау – еңбек жағдайының адам өміріне, денсаулығына қауіпсіз
болуын қамтамасыз етуге бағытталған шаралар жүйесі.
Су алатын құрылым - өзеннен, көлден, су қоймалардан және т.б. су алуға
қызмет ететін гидротехникалық құрылыс.
Сумен қамтамасыз ету – суды тұтынушыларға беру.
Су қоймасы – суды қорғау және ағысын реттеу мақсатында су ағысын бекіту
арқылы жасалған суат.
Су жіберу – су қоймасын немесе арнасын босату үшін салынған гидротехникалық
құрылыс.
Су балансы – қарастырылатын нысан үшін таңдалған уақыт аралығындағы су
қорының өзгерістерін ескере отырып, оның кірісі мен шығысының арақатынасы.
Гидромодуль – суарылатын аудан бірлігіне бір уақыт бірлігінде берілетін су
көлемі.
Жер асты сулары – барлық физикалық күйдегі литосфераның сулары.
Топырақтың ылғал сыйымдылығы – топырақтың ылғалды ұстау қабілетінің сандық
сипатының шамасы.

Белгілер мен қысқартулар

АӨК – агроөнеркәсіптік кешен
СШК – су шаруашылық кешені
ҚСД – қалыпты су деңгейі
ӨКД - өлі көлем деңгейі
МК – магистральді канал
ҚӨ - құбыр өсі
АӨК – агро өнеркәсіп кешені
ҚМШ – қалдықтардың мүмкіндік шегі
ЖШС – жауапкершілігі шектеулі серіктестік
ШМК – шекті мүмкіндік концентрациясы

Кіріспе

Елімізде азық-түлікті және ауыл шаруашылығы өнімін молайтуда мелиорация
жұмыстарының алатын орны өте зор, өйткені барлық егістіктің 60 проценті
қуаң және ылғалдылығы жеткіліксіз аймақтарда, ал 30 проценттен көбі – суы
мол жерлерде орналасқан. Бұндай жағдайларда топырақ құнарлылығының табиғи
потенциалын толығынан пайдаланудың өзі тек қана мелиорациялық шараларды
қолданғанда ғана мүмкін болады. Қазіргі уақытта мелиорация еліміздің барлық
аймақтарындағы ауыл шаруашылығын одан әрі өркендету жұмыстарының құрамды
бөлігі болып саналады.
Ауыл шаруашылық мелиорациясы дегеніміз – ауыл шаруашылық дақылдарынан
мол және тұрақты өнім алу үшін, қолайсыз табиғи жағдайларды
(гидрогеологиялық, топырақтық, агроклиматтық) түбегейлі жақсарту жолында
қолданылатын ұйымдастыру-шаруашылық және техникалық шаралар жүйесі.
Жерді мелиорациялау (латын тілінен аударғанда жақсарту деген мағынады) –
гидротехникалық және культуртехникалық жұмыстардан, топырақтың су және жел
эрозисымен күресуден, ащы топырақтарды әктеуденжәне сорланған топырақтарды
гипстеуден, агролесомелиорациялық және тағы басқа шаралардан тұрады.
Бұлардың негізгісі гидротехникалық мелиорация (суару, суландыру және
құрғату) және культуртехникалық шаралар (жерді бұтақтардан тазарту, ағаш
түптерін тамырларымен жұлу, төмпешіктерді тегістеу, тастарды жинап алу және
топырақты алғашқы рет баптау) болып саналады.
Гидротехникалық мелиорацияға жердің бойындағы су режимін реттеу жатады,
былайша айтқанда ылғалдылығы жетіспейтін топырақты қолдан суару, немесе
ылғалдылығы шамадан тыс топырақты құрғату жатады. Мысалы, ауыл шаруашылығы
дақылдарынан мол және тұрақты өнім алу үшін ылғалы жеткіліксіз болатын
оңтүстік аудандарда суару және суландыру жұмыстары жүргізіледі. Ал ылғалы
қажетті мөлшерден артық солтүстік аудандарда топырақты құрғату жұмыстарын
жүргізу керек болады. Орталық өңірде жергілікті жағдайларға байланысты
топырақ ылғалының нормалы мөлшерде болуы үшін екі бағыттағы жұмысты бірдей
қолдануға болады.
Эрозияға қарсы жүргізілетін шаралар еліміздің топырақ эрозиясы болуы мүмкін
болатын барлық аудандарында керек болады. Шөл және шөлейт аймақтарды
суарусыз, ал ылғалы артық қаратопырақсыз аймақты құрғатусыз егіншілікке
пайдалану мұмкін емес. Ылғалдылығы бірқалыпты немесе жеткіліксіз аймақтарда
жерді суару немесе құрғату арқылытопырақтың су режимін реттеп,
тыңайтқыштарды тиімді пайдалана отырып және егіншіліктің барлық жұмыстарын
механикаландыру арқасында ауыл шаруашылық дақылдарының өнімін 2-4 есе
көбейтуге болады. Мелиорация ауыл шаруашылық өнімдерін арттырып қана
қоймай, сондай-ақ ауа райының әртүрлі болған жағдайының өзінде тұрақты өнім
алудың негізін жасайды.
Қазақстанда суарылатын жердің көлемі қазіргі уақытта 2,3 млн гектарға
жетті. Суарылатын негізгі алқаптар Алматы, Жамбыл, Қызылорда, Талдықорған,
Оңтүстік Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарының оңтүстік аудандарында
орналасқан. Республикада суарылатын жерлерден мақта мен күріштің 100 %,
көкөністің 70 %-ке жуығы, жүгері дәнінің 40 %, құнарлы және шырынды мал
азығының 20 %-тен астамы, көптеген жеміс, жүзім және басқа да шаруашылық
өнімдері өндіріледі.
Кез-келген дақылды өсіру кезінде оның суару режиміне көңіл бөлген жөн.
Суару режимі деп – ауыл шаруашылық дақылдарын суарудың саны, мерзімі және
суару нормасының мөлшерінің жинағын атайды. Суару режимін жобалағанда
Осы дипломдық жұмыстың мақсаты Төлеби ауданындағы Алмалы шаруа
қожалығына тиісті 450 га суармалы жерді суару болып табылады. Бұл шаруа
қожалығы негізінен көкөніс дақылдарын өсірумен айналысады.

1. Жалпы бөлім

1.1 Жоспарланатын жүйенің орналасуы мен тағайындалуы

Жоспарланып отырған суармалы алқап ОҚО Төле би ауданында Алмалы шаруа
қожалығына қарасты аумақта орналасқан. Ауданның жер көлемі 3,1 мың шаршы
км. Ол облыс жерінің 2,6 пайызын құрайды.
Ауданның орталық басқару орталығы – Леңгер қаласы. Ол облыс орталығынан
29 км қашықтықта орналасқан. Аудан аумағына батыс Тянь-Шань тау жоталары
кіреді. Сайрам тау шатқалында – 4338м биіктікте Сайрам шыңын көруге болады.
Табиғаты көркем. Ондаған күрделі тау жолдары да әдемі көрінеді. Тау
жоталарының арасында жазық далалар мен ойлы жерлер де кездеседі. Бұл
жерлерде салыстырмалы түрде жақын аралықта тау жоталары, құнарлы жазғы
жайылымдар, қалың өскен жеміс ағаштары және көптеген суармалы жерлер бар.
Қыратты жерлердегі егістіктердің ылғалы мол.
Аудан құрамына 13 ауылдық әкімшілікке қарайтын 70 елді мекен кіреді.
Мал шаруашылығы жақсы дамыған, сондай-ақ дәнді дақылда, оның ішінде бидай
және жемшөптік дақылдар егіледі.
Суармалы жерлеріміздегі суды пайдалану әзірше сын көтермейді. Өзеннен
алынған судың 40-50 пайызы суаруды дұрыс ұйымдастырмауы және
суару технологиясы талаптарын орындамауы себептерінен ысырапқа
ұшырауда.
Су көзінен алынған 46% судың ысырабы су тасымалдаушы каналдар мен
гидроқұрылыстардың тозуы мен істен шығуы. Егін шаруашылығындағы бүгінгі
күні шешімін таппай жатқан басты мәселе суармалы жерлерді суландыру.
Сондықтанда Алмалы шаруашылығына қарасты алқапта суару жүйесін
жоспарлаудағы негізгі мақсат суармалы алаң ауданын ұлғайта отырып, суғару
жүйесінің мелиоративтік құрылысын, ауыл шаруашылық өндірісті ұйымдастыру
және ішкі шаруашылық территорияларды ұйымдастыру арқылы су ысырабын азайту.

Суғару алаңында жерді тегістеу және ауыспалы танап шекарасы бойынша су
қашыртқы жүйесі, канал бойы бойынша орман жолағы қарастырылады.

1.2 Аймақтың табиғи жағдайлары
1.2.1 Рельефі, климаты

Өзінің географиялық орналасуы мен климаттық қолайлы жағдайларына қарай
ауыл шаруашылығындағы негізгі екі бағыт мал шаруашылығы да, егіншілік те
жақсы дамыған аудан.
Ауыл шаруашылығы өндірісіне әсіресе климат пен топырақ қабаттарының
қасиеті үлкен әсер жасайды. Аймақтың топырақ-климат жағдайларына рельефтің
ерекшеліктері, температура мен жауын-шашын ғана емес, сондай-ақ климаттың
басқа элементтері де бұлтқа, ауаның ылғалдығына, қардың қалыңдығына, желдің
бағыты мен жылдамдығы ықпал етеді.
Табиғаттың ауыл шаруашылығында маңызды орын алатын ең негізгі
факторларының бірі – ауа райы. Оның жылу, ылғал, жарық сияқты элементтері
өсімдіктердің өсіп-өнуі үшін аса қажет.
Шаруашылық-климаттық жағынан ыстық және құрғақ шөлді аймақ болып
саналады. Жер жағдайы ойлы-қыратты болып келетін далалы аймақ.
Аймақтың ауа-райына келсек жазы ыстық та ұзақ, қысы салыстырмалы түрде
қысқа. Сонымен қатар жылулық мерзімдегі күн түсуі нәтижесінде жер бетінен
интенсивті булану жүреді.
Участок территориясы агроклиматтық сипаттамасы бойынша өте ыстық,
құрғақ зонаға жатады. Ең суық ай – желтоқсан -220С, ал нағыз ыстық ай
–шілде +400С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 200-300мм.
Қардың қалыңдығы орташа 7-11 см-ді құрайды. Тұрақты қар жату ұзақтығы
80 күн, салқын емес мерзім 211 күнді құрайды.

1.2.2 Инженерлік – геологиялық және гидрогеологиялық жағдайлары

Алмалы шаруа қожалығына қарасты көкөніс алқабын суғару алаңында жер
асты суы терең жатқандықтан да топырақ түзілуге әсер етпейді. Суару алаңы
геологиялық қатынаста қуаттылығы 9,0 м дейінгі беттік саздақтардан
құралған, қуаттылығы 3 м дейінгі қиыршық-жұмыртаспен төселген. Саздақтардың
төмендегідей физико-механикалық қасиеттері бар:
Иілгіштік саны – 9, меншікті салмағы, гсм3 – 2,72; Көлемдік салмағы,
гсм3 – 1,61; Ылғалдылығы, % - 9; Кеуектілік , % - 40,6; Кеуектілік
коэффициенті – 0,69; Көлемдік ылғалдылығы - 26,58; Қанығу көрсеткіші, мтәу
-0,66; Сүзілу коэффициенті 0,037 мтәу.
Топырақ құрамы негізінен таулы-далалы және кәдімгі сұрғылт топырақты
болып келеді.

1.2.3 Суару көзі және оның сипаттамасы

Көқөніс дақылдарды өсіруге арналған танапты суғару көзі ретінде Ақмешіт
өзені болып табылады. Суғару танабына су магистралды каналдан бас тоғанды
құрылғылар көмегімен өздігінен ағып келеді және суды каналға бағыттайды,
одан су учаскелік каналға және уақытша суармалы құлақарыққа беріледі.
Каналдар қажетті гидротехникалық құрылғылармен қамтамасызданған. Уақытша
суармалы құлақарық суару танабының жобалық еңістігі, жүйек және суару алаңы
мен танабының ұзындығы бойынша кесіледі. Суару алаңы мен уақытша суармалы
құлақарықтардан су қашыртқы жүйесіне тасталады және одан ары сайға
жіберіледі.

2. Технологиялық бөлім

2.1 Суару алқабын ұйымдастыру

2.1.1 Көкөніс ауыспалы егістері

Көкөніс дақылдары мен картоп өсіру үшін 6 танапты көкөніс ауыспалы
егісін енгізу қажет. Соңғы жылдары көкөніс пен картоптың егіс алқабы 2
еседен астам өсті. Негізінен ауыспалы егіс жүйесі бұзылып, гектар
түсімділігі едәуір төмендеді, қалыптасқан жағдай егіншілік жағдайының
бұзылып, шаруа қожалықтарында көкөніс дақылы жылма-жыл қайталанып, бір
танапта немесе масақты отамалы дақылдардан соң орналастырылып келеді.
Көкөніс өсіретін аудандарда жоңышқа үлес салмағы 9-17 пайыздан аспай отыр.
Өнімділікті арттырудың және сапасынкөтерудің ең негізгі факторының бірі
ауыспалы егіс жүйесін енгізу және игеру болып табылады.
I нұсқа II нұсқа
6 танапты көкөніс ауыспалы егісі 6 танапты көкөніс ауыспалы егісі
1. Дәнді дақыл+жоңышқа 1 жыл 1. Дәнді дақыл+жоңышқа 1 жыл
2. Жоңышқа 2 жыл 2. Жоңышқа 2 жыл
3. Жоңышқа 3 жыл 3. Жоңышқа 3 жыл
4. Картоп 4. Бақша дақылдары
5. Картоп 5. Қызанақ (томат)
6. Көкөніс 6. Қияр+басқа да көкөністер

Агроқұрылымдардың мамандануына байланысты және нарықтық қатынас
заманында сұранысқа орай 3 жылдық жоңышқадан соң қырыққабат, қызанақ, қияр,
пияз немесе тамыр жемістер орналастырып, ауыспалы егіншілік жүйесін ғылыми
негізде жүргізуге болады.
Жекелеген жер көлемі шағын фермерлік шаруашылықтарда екпе өсімдіктерді
бір жерге кезектестіріп өсіру әдісі егіншіліктің қарқынды түрі болып
есептелінеді. Мұндай жүйе кезінде егістік жерде дәнді дақылдар, отама
дақылдар (күздік бидай, көкөніс, картоп, жүгері), малазығындық дақылдар
(шөптер, тамыр жемістер) өзара алмастырылып үнемі өсіріле береді. Ауыспалы
егіс құрамында таза жер болмайды. Ескерте кетер мәселе – дәнді дақылдарды
жиып болысымен сидералдық дақылды (бөрібұршақ, тасбұршақ пен дәнді дақылдың
аралас егісі, түйежоңышқа т.с.с.) жасыл тыңайтқыш ретінде өсіріп, көк
күйінде топыраққа араластырып жыртып жіберу қажет. Ол топырақты азот
қосылыстарымен және басқа да өсімдікке қажетті қоректік заттармен байыту
үшін жасалынатын агротехникалық тиімді шара.

2.1.2 Суару желісінің орналасу схемасы

Суару жүйесі өзінің жұмысын бірнеше қызметтерді орындау арқылы жүргізеді.
Мұнда ең алдымен суалғыш ғимараттар арқылы Ақмешіт өзенінен су алынады.
Суалғыш арқылы өткен су каналдардың ең үлкені болып табылатын магистральді
каналға (М.К.) түседі. Магистральді каналдан су танаптарды суару үшін
шаруашылық каналдарға (Ш-1, Ш-2...Ш-5) таратылады. Ол жерден учаскелік
каналдарға (У-1, У-2...У-9) жіберілген су танап ішіндегі оқарықтарға (О-1,
О-2...О-7) келіп дақылдар суарылады. Ал артық сулар қашыртқы каналдар (С-1,
С-2...С-5) арқылы әр танаптың түбіне жиналып ары қарай су жинайтын
құрылымдар арқылы Ақмешіт өзенінің төменгі ағысына жіберіледі.

2.2 Ауыл шаруашылық дақылдарын суару режимі

Ауыл шаруашылық дақылдарын суарудың саны, мерзімі және суару
нормасының мөлшерінің жинағын суару режимі деп атайды. Суару режимін
жобалағанда дақылдың өсіп-өну дәуірі кезінде пайдаланылатын суының жалпы
мөлшерімен ауыспалы егістегі әр дақыл үшін суару және суармалау
нормаларының мөлшерін және суару мерзімі мен оның санын анықтау,
гидромодуль графигін жасап, суару режимін және су көздерінің режимімен
сәйкестендіреді.
Жобаланған суару режимі топырақта қолайлы су, ауа, қорек заттар және
жылу режимдерін қамтамасыз етіп, ыза судың деңгейін көтермей және
топырақтың сорлануына жол бермеуі керек.
Ауыл шаруашылық дақылдарының пайдаланатын су мөлшері олардың даму
кезеңінің ұзақтығына, сыртқы жағдайларға (күн, температура, су, қорек
заттар және ауа режимдері) және дақылдардың түрі мен сорттарының
биологиялық ерекшеліктеріне байланысты болады. Мысалы, астық тұқымдас
дақылдардың дамуында мынандай өте қиын мезгілдері болады: көктеу, түптену,
масақтану, гүлдену және пісу. Өсімдіктердің даму кезеңінің әр шағында су
пайдалану мөлшері әр түрлі болады. Мысалы, астық тұқымдас дақылдар суды
түптену және масақтану кезеңінде көп пайдаланса, ал мақта егісі суды
гүлдену кезінде мол пайдаланады. Дақылдардың пісу кезеңінде суды пайдалануы
азайған, ал оның айқын шенінде мүлде тоқтайды. Өсімдіктердің суды пайдалану
мөлшері тіпті әр тәулік ішінде де өзгеріп тұрады және ол судың тапшылығы
мен ауа температурасының және өсімдіктерге жарық түсу мөлшерінің көбейетін
мерзімі кезінде өте мол болады. Өсу мезгілінде өсімдіктердегі физиологиялық
процестер де өте қарқынды болады. Ал бұған керісінше, түнде жоғарыда
келтірілген көрсеткіштердің төмендеуіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ауыл шаруашылық дақылдарының суару режимі
ОҚО Мақтарал ауданы Тоған ЖШС жер алқабын суғару жүйесін жетілдіру туралы ақпарат
Уақытша суғару арықтарынның сипаттамасы
ОҚО Мақтарал ауданында мақта өсіруге арналған суғару арықтарының сапасын жоғарылату мақсатында арыққазғыш КДУ-2/1 дамба нығыздағыштың жұмысшы органын жобалау
Мақта шиті тұқымын себуге арналған себу аппараты
Оңтүстік Қазақстан облысының агроландшафттарына физикалық-географиялық сипаттама жайлы ақпарат
Биік таулар зонасы
ОҚО Мақтарал ауданы Тоған ЖШС жер алқабын суғару жүйесін жетілдіру
Оңтүстік Қазақстан облысының агроландшафттарына физикалық - географиялық сипаттама
Түркістан облысының ауыл шаруашылық жерлерінің қазіргі жағдайы
Пәндер