Битум және полимерлер

Битум және полимерлер
Глоссарий
Қолданылған әдебиеттер

Битум (лат. bitumen — тау шайыры) — жер қойнауында қатты, тұтқыр сұйық және пластикалық күйде жататын көмірсутектік шикізат.
Битум жоғары молекулалық көмірсутектер мен гетероатомдық (оттекті, күкіртті, азотты, т.б.) қосылыстардан тұрады. Генетикалық тұрғыдан Битумға мұнай, табиғи жанғыш газдар, газ конденсаты, сондай-ақ, мұнайдың табиғи туындылары (мальталар, асфальттар, асфальтиттер, кериттер, гумино-кериттер, озокериттер, антраксолиттер) және олардың аналогтары (нафтоидтар) жатады. Битум Таяу Шығыста битум з-дан 3000 ж. бұрын байланыстырғыш, құрылыс материалы ретінде және бальзамдау (Ежелгі Мысырда) үшін пайдаланылған. 15 ғ-да Перуде инктар Битумды қолданып жол салған. Битумның тығызд. 0,96 — 1,5 г/см3, 35oС-тан жоғары темп-рада жұмсара бастайды. Битум құрылыста (автомобильдың жол төсемі, рубероид, т.б.), электр өнеркәсібінде (оқшаулауыш, тотығуға қарсы жабынды), медицинада кеңінен қолданылады. Битумның дүниежүзінді өндірісі жылына 120 млн. т-дан асады (1996).

1. С.Қ.Хамзин «Құрылыс өндірісінің ұйымдастырылуы мен технологиясы»
2. С.Қ.Хамзин, А.Б.Жанаев «Құрылыс өндірісінің технологиясы»
3. Буртаев Ж. «Құрылыс жұмыстары технологиясы»

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қаратау гуманитарлық-техникалық колледжі

Мамандығы: Ғимараттар мен үймәреттерді салу және пайдалану
Бөлім:Құрылыс Техникалық
Цәк: Арнайы құрылыс және Білім беру

Пәні: ҚЖӨТ
Тақырыбы: Битум және полимерлер
Оқу түрі: кредиттік
Тобы: 1401-10-9б
Орындаған: Көшербай С.
Қабылдаған: Салыбекова Ж .

Қаратау 2013ж
Битум (лат. bitumen — тау шайыры) — жер қойнауында қатты, тұтқыр сұйық
және пластикалық күйде жататын көмірсутектік шикізат.
Битум жоғары молекулалық көмірсутектер мен гетероатомдық (оттекті,
күкіртті, азотты, т.б.) қосылыстардан тұрады. Генетикалық тұрғыдан Битумға
мұнай, табиғи жанғыш газдар, газ конденсаты, сондай-ақ, мұнайдың табиғи
туындылары (мальталар, асфальттар, асфальтиттер, кериттер, гумино-кериттер,
озокериттер, антраксолиттер) және олардың аналогтары (нафтоидтар) жатады.
Битум Таяу Шығыста битум з-дан 3000 ж. бұрын байланыстырғыш, құрылыс
материалы ретінде және бальзамдау (Ежелгі Мысырда) үшін пайдаланылған. 15 ғ-
да Перуде инктар Битумды қолданып жол салған. Битумның тығызд. 0,96 — 1,5
гсм3, 35oС-тан жоғары темп-рада жұмсара бастайды. Битум құрылыста
(автомобильдың жол төсемі, рубероид, т.б.), электр өнеркәсібінде
(оқшаулауыш, тотығуға қарсы жабынды), медицинада кеңінен қолданылады.
Битумның дүниежүзінді өндірісі жылына 120 млн. т-дан асады (1996).
Жоғары молекулалы қосылыстар немесе полимерлер (гр. πολύ- — көп, μέρος
— бөлік, бөлігі) — молекула құрамында өзара химикалық немесе координаттық
байланыстармен қосылған жүздеген, мыңдаған атомдары бар және өздеріне ғана
тән қасиеттермен ерекшеленетін заттар тобы. Жоғары молекулалы қосылыстар
көбіне молекулалары көп қайталанып отыратын мономерлер тізбегінен тұрады.
Олардың ішіндегі ең қарапайымы — полиэтилен, оның мономері — этилен. Жоғары
молекулалы қосылыстар табиғи (белоктар, нуклеин қышқылдары, табиғи
шайырлар), жасанды (табиғи полимерді химикалық реактивтермен әрекеттестіру
кезінде алынатын), синтетикалық (полиэтилен, полипропилен, полистирол,
полиамид, фенолды шайыр, т.б.) болып үш топқа бөлінеді. Табиғи Жоғары
молекулалы қосылыстар Биосинтез барысында тірі организм клеткаларында
түзіледі. Синтетикалық Жоғары молекулалы қосылыстар мономерлерді
поликонденсациялау, полимерлеу арқылы алынады. Олардың тізбектері ашық,
бірінен соң бірі түзу сызық бойымен орналасқан мономер бөліктерінен,
тарамдалған немесе тор тәрізді Жоғары молекулалардан құралған (қ.
Полимерлер). Жоғары молекулалы қосылыстар машина жасауда, құрылыста, ауыл
шаруашылығында, электртехникада, медицинада, т.б. көптеген салаларда
кеңінен қолданылады.
Жоғары молекулалы қосылыстарды қысқаша ЖМҚ деп стандартты атауға
немесе "полимерлер" деуге болады. Полимерлер (грек. "поли"—көп,
"мерос"—бөлшек) ондаған және жүздеген мың, кейде миллиондаған атомдардан
тұратын үлкен молекулалар.
Атомдар санының өзгеруіне қарай макромолекулалардың сапалық
қасиеттерінде де ерекшеліктері болады. Химиялық таза полимерлердің
макромолекулалары қайталанып отыратын құрылым буындарынан құралады.
Құрылым буындарының саны полимерлену дәрежесі – n деп аталады, оның
сан мәні 1000-нан 1 млн-ға жуық болуы мүмкін. Іс жүзінде кез келген
полимерлер — құрамы және химиялық құрылысы бірдей, тек құрылым буын саны әр
түрлі бірнеше макромолекуланың қоспасы. Егер құрылым буындары әр түрлі
болса, онда сополимер деп атайды.
Полимер синтезделетін кіші молекулалы зат мономер деп аталады. ЖМҚ
кұрамының күрделілігі оның молекулалық массасының да өте үлкен болуын
қамтамасыз етеді. "Үлкен", "кіші" деген сөздер салыстырмалы шартты түрде
қолданылады. Сондықтан Мr 500 болса, кіші молекулалы, Мг 5000 болса,
жоғары молекулалы қосылыс деп саналады. Ал 500 Мг5000 болса, онда
олигомер (грек. "олигос" — "көп емес, шамалы" деген мағынаны білдіреді) деп
аталады. Бұлай бөлудің негізі молекула шектен тыс көп атомнан тұратын
жағдайда олардың сандарының шамалы өзгеруі қасиеттеріне аса көп әсерін
тигізбейді, кейде тіпті өзгермейді.
Полимерлердің осындай ірі макромолекулаларының пішіні әр түрлі болады.
Оларды: сызықтық, тармақты немесе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.