Микропроцессорлық техниканың командалары

Нормативтік сілтемелер 6
Пайданылатын қысқартулар мен белгілер 7
Кіріспе 8
1. Микропроцессорлардың бұйрықтар жүйесі 9
2. Адрестеу әдістері 17
3. Ассемблер тілінде программалау негіздері 22
Пайдаланылған әдебиеттері 26

Тақырыбының өзектілігі.
Курстық жұмыстың өзектілігі тақырыб бойынша қарастылылған мателиалдардың микропроцессорлық техникада пайдалуымен анықталады.
Курстық жұмыстың мақсаттары мен міндеттерімикропроцессорлық техникадағы пайдаланатын құрылғыларды қолдану принциптеріне негізделеді.
Практикалық қажеттілігі.
Курстық жұмыстың практикалық қажеттілігі қарастырылған принциетері, құрылымдық схемалары, сипаттамалары әр-түрлі цифрлық техникада қолдану мұмкіндіктерімен анықталады.
Курстық жұмыстың мазмұны тапсырманың және әдістемелік нұсқаудың талаптарына сәйкеседі [1].

1. Б.С. Есмағамбетов. «Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар» пәні бойынша 5В071900 «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» мамандығы студенттеріне курстық жұмысты орындау үшін ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ. М.О.Әуезов атындағы ОҚМУ баспа орталығы, Шымкент қ., Тауке хан д., 5
2. Есмағамбетов Б.С. Цифрлық құрылғылары және микропроцессорлар. Оқу құралы. Шымкент: «Нұрлы бейне» баспасы, 2010, 184с
3. М.В.Напрасник. Микропроцессоры и микроЭВМ.-М.: Высшая школа, 1989.
4. Е.П.Балашов, В.Л.Григорьев, Г.А.Петров, Микро- и мини-ЭВМ.-Л.: Энергоатомиздат, 1984. (3)
5. С.Т.Хвощ, Н.Н. Варлинский, Е.А. Попов. Под общей редакцией С.Т.Хвоща. Микропроцессоры и микроЭВМ в системах автоматического управления. Справочник. – Л.: Машиностроение, 1987. (2)
6. Ч.Юэн, К.Бичем, Дж. Робинсон. Микропроцессорные системы и их применение при обработке сигналов. Перевод с английского Т.Э.Кренкеля. Под ред. Б.А.Калабекова. – М.: Радио и связь, 1986.
7. Есмағамбетов Б.С. Басқару жүйелердргі микропро-цессорлық кешендер. Оқу құралы. Шымкент: «Әлем баспасы», 2013, 236с

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Автоматтандыру, ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ және
БАСҚАРУ кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
пәні Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар
мамандығы: Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар
тақырыбы: Микропроцессорлық техниканың командалары

Жұмыс ____________
Бағасы
Бағасына қорғалды
___ ___________ 2015_ж.

Комиссия
____________
қолы, аты - жөні

____________
қолы, аты - жөні

Норма бақылау:
______________________
қолы, аты - жөні

Орындаған
Студент ________________________
Тобы _______________-
_______________________
қолы, аты - жөні,

Жетекші _____________________
қолы, аты - жөні,

Шымкент 2015 ж.
Ф.7.05 - 04
М.О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Автоматтандыру, ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ және
БАСҚАРУ кафедрасы

Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
Исмаилов С.Ө. т.ғ.к., доцент
___________ 2015ж.
Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар
пәні бойынша курстық жұмыс
ТАПСЫРМА № 8
Студент тобы
Жұмыс тақырыбы: Микропроцессорлық техниканың командалары
Бастапқы мәліметтер жоқ

№
Курстық жұмыстың мазмұны
Орындау мерзімі
Салыстырмалы көлемі (парақ саны)
1
Кіріспе
2 апта
1-2
2
Микропроцессорлардың бұйрықтар жүйесі
5 апта
7-8
3
Адрестеу әдістері
7 апта
3-4
4
Ассемблер тілінде программалау негіздері
8 апта
5-6

№
Графикалық бөлімнің мазмұны
Орындау мерзімі
Парақ саны
Формат

Әдебиет:
1. Б.С. Есмағамбетов. Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар пәні бойынша әдістемелік нұсқау
2. Есмағамбетов Б.С. Цифрлық құрылғылары және микропроцессорлар. Оқу құралы. Шымкент: Нұрлы бейне баспасы, 2010, 184с
3.Есмағамбетов Б.С. Басқару жүйелердргі микропро-цессорлық кешендер. Оқу құралы. Шымкент: Әлем баспасы, 2013, 236с
Тапсырманың берілген күні _________, жұмысты қорғалған күні ______
Жұмыстың жетекшісі: _______________________
(аты - жөні, қолы)
Тапсырманы орындауға қабылдаған ____________________________
(күні, студенттің қолы)

Ф.7.04 - 06
Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
М.О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті

Ақпараттық технологиялар және энергетика жоғары мектебі
Автоматтандыру, телекоммуникация және басқару кафедрасы

Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
Исмаилов С.Ө. т.ғ.к., доцент
_________________2015ж.

Курстық жұмыс қорғау
Хаттамасы № 8

пәні: Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар

студент ___________________ тобы _________________-
(аты - жөні)
Курстық жұмыс тақырыбы Микропроцессорлық техниканың командалары Қорғау кезінде келесі сұрақтарға жауап алынды:
1. ___________________________________ ____________________________
2. ___________________________________ ____________________________
3. ___________________________________ ____________________________

Курстық жұмысты орындау кезінде алынған балл (60 мүмкіндіктен) _______, қорғау бағаланды (40 мүмкіндіктен ) __________ балл.
Сомалық баллы ____________
Жұмыстың бағасы ____________
Курстық жұмыстың жетекшісі ___________________

Комиссия мүшелері _________________________

Комиссия мүшелері _____________________________

Қорғау күні ___________________________2015ж.

Аннотация

Соңғы кезде өндірістік технологиялық процестерінде қолданылатын машиналар мен жабдықтардың көбісінде басқару әрекеттері цифрлық аппаратурамен жүзеге асады. Басқаруды бір мақсатқа бағытталған ақпараттың өзгеруі деп қарастырғанда, мұндай аппаратура микропроцессордың ақпарат өңдейтін мүмкіндігін пайдаланады. Осы тұрғыдан қарағанда, курстық жұмысында қарастырылған мәселелер RISC архитектуралы микроконтроллерлермен танысуға жол ашады.
Курстық жұмысында RISC біркристалды микроконтроллерлер архитектурасы, PIC микроконтроллерлер және AVR микроконтроллерлелдің архитектурасымен сипаттамалары қарастырылған.
Көлемі 26 бет, 11 сурет, 1 кесте, 7 әдебиет қолданылған.

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер 6
Пайданылатын қысқартулар мен белгілер 7
Кіріспе 8
1. Микропроцессорлардың бұйрықтар жүйесі 9
2. Адрестеу әдістері 17
3. Ассемблер тілінде программалау негіздері 22
Пайдаланылған әдебиеттері 26

Нормативті сілтемелер

Белгілер
Атауы
ВСН 205-84
Технологиялық процестерді автоматтындыру жүйесінің электр құрылғыларының жобалау бойынша нұсқаулық
ГОСТ 2.708-81
Сандық және есептік техниканың электр схемаларын орындау ережесі
ГОСТ 2.755-87
Сызбадағы шартты графикалық белгілер.коммутациялық және байланыс желілер.
ГОСТ 2.754-72
Шартты шрафикалық электр құрылғылары және жоспардағы сымдар.
ГОСТ 2.601-95
Эксплуатациялық құжаттар (ЕСКД)
ФС ОҚМУ 4.6-002-2004 СМК
Оқу құжаттарын рәсімдеу ережелері. Графикалық құдаттарға қойылатын жалпы талаптар.
СНиП 3.05.07-85
Автоматтандыру жүйесі.
ПТҚ
Тұтынушылардың электр құрылғыларын техникалық пайдалану ережесі.
ТҚЕ

Тұтынушылардың электр құрылғыларын пайдалану кезінде техникалық қауіпсіздік ережелері
ВСН-329-78
Бақылау аспаптарының және автоматтаедыру құралдарын монтаждау мен жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздігі бойынша нұсқаулық

Қолданылған қысқартулар мен белгілер

МП - микропроцессор
АЛҚ - арифметикалық-логикалық құрылғы
ТЕСҚ - тұрақты есте сақтағыш құрылғы
ОЕСҚ - оперативті есте сақтағыш құрылғы
ОП - орталық процессор
РП - белгілер регистрі
SP - стек көрсеткіш
БС - бұйрықтар санағыш
КОп - операция коды

Кіріспе

Тақырыбының өзектілігі.
Курстық жұмыстың өзектілігі тақырыб бойынша қарастылылған мателиалдардың микропроцессорлық техникада пайдалуымен анықталады.
Курстық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері микропроцессорлық техникадағы пайдаланатын құрылғыларды қолдану принциптеріне негізделеді.
Практикалық қажеттілігі.
Курстық жұмыстың практикалық қажеттілігі қарастырылған принциетері, құрылымдық схемалары, сипаттамалары әр-түрлі цифрлық техникада қолдану мұмкіндіктерімен анықталады.
Курстық жұмыстың мазмұны тапсырманың және әдістемелік нұсқаудың талаптарына сәйкеседі [1].

1. Микропроцессорлардың бұйрықтар жүйесі

МП - ң барлық бұйрықтар (командалар) жүйесін келесі топтарға бөлуге болады [2,3]:
1) тапсыру бұйрықтары;
2) арифметикалық бұйрықтар;
3) логикалық бұйрықтар мен қозғалту бұйрықтары;
4) басқару бұйрықтары;
5) арнайы бұйрықтар.
Бұйрықтар топтарының әрқайсын жеке - жеке қарастырайық.

1) Тапсыру бұйрықтары.
Тапсыру бұйрықтары МП - ға берілгендерді бір блоктан екіншісіне беруді бұйырады, мысалы, бір регистрден басқасына. Бұл бұйрықтар әрқашан да берілгендер көзі мен қабылдағышын анықтайды, бұл кезде бұйрықта алдымен қабылдағыш адресі, сосын берілгендер көзінің адресі жүреді.
Бұл кезде берілгендер көзіндегі ақпарат өзгермейді.
MOV бұйрығы
MOV A, B; B--A
MOV A, M; M--A, M - алдын - ала Н - жұбына орналастыру керек болатын жады ұяшығының адресі.

MVI бұйрығы.
MVI бұйрығының MOV бұйрығынан ерекшелігі - берілгендер көзі ретінде операция кодынан кейін жүретін сегізразрядты константа қолданылады. Берілгендер қабылдағышы r регистрі немесе М жады ұяшығы болып табылады.
MVI C, data8; data8--C

LXI бұйрығы.
LXI бұйрығы регистрлік жұптарды (В - жұптары, D - жұптары, Н - жұптары) және SP стек көрсеткішін тікелей операция кодынан кейін жүретін 16 - разрядты санмен жүктеуге қолданылады.
LXI D, data16; data16--(D, E)

LDA, STA бұйрықтары.
LDA бұйрығы бойынша аккумуляторға адресі операция кодынан кейін жүретін жады ұяшығындағы ақпарат жүктеледі. STA бұйрығы бойынша аккумулятордағы ақпарат адресі операция кодынан кейін жүретін жады ұяшығына жазылады.
LDA addr16; addr16--A
STA addr16; A--addr16
LDA және STA бұйрықтары үшбайтты болып табылады. Бірінші байтта операция коды орналасады, B2 екінші байтта - адрестің кіші байты (addrкіші), ал B3 үшінші байтта - адрестің үлкен байты (addrүлкен) орналасқан.

LDAX, STAX бұйрықтары
LDAX бұйрығы бойынша аккумуляторға (В, С) немесе (D, E) регистрлік жұбымен адрестелетін жады ұяшығындағы ақпарат жүктеледі. STAX бұйрығы (В, С) немесе (D, E) регистрлік жұбымен адрестелетін жады ұяшығына аккумулятордағы ақпаратты беруді орындайды.
LDAX B; жанама адрестеу. Алдын - ала В - жұбына ақпаратты акумуляторға жүктелетін ұяшық адресі жүктеледі.

Портпен операциялар.
IN және OUT бұйрықтары А аккумулятор мен енгізу - шығару порттарының арасындағы ақпарат алмасуды басқарады. IN (енгізу) бұйрығында берілгендер көзі port енгізу порты, ал қабылдағышы - А аккумулятор болып табылады. OUT (шығару) бұйрығында берілгендер көзі А аккумулятор, ал қабылдағыш - port шығару порты болып табылады. Порт адресі тікелей IN немесе OUT операциясының кодынан кейін жүреді.
IN addrport;
OUT addrport;

Стекпен жұмыс істеу.
LXI бұйрығы
LXI SP, data16; data16--SP. Осы уақыттан бастап, стек жадының қай жерінде екендігі белгілі.
PUSH (стекке орнату) және POP (стектен итеріп шығару) бұйрықтары әрқашан да (В, С) , (D, E), (H, L) регистрлік жұбымен немесе PSW программасының қалыптық сөзін қалыптастыратын (А, РП) регистрлер жұбымен операция жүргізеді. SP стек көрсеткішінде стектегі ең соңғы рет ақпарат жазылған ұяшық адресі, яғни стектің үстінің адресі орналасқан.
PUSH (стекке орнату) бұйрығы бойынша келесі жұмыстар орындалады:
а) SP - гі ақпарат алдымен 1 - ге азаяды (декременттеледі);
б) стекке үлкен байт жүктеледі;
в) SP ақпараты тағы да декременттеледі;
г) стекке кіші байт жүктеледі.
PUSH B; стекке В - жұбын жазу.
POP бұйрығы бойынша кері жұмыстар істеледі. Алдымен кіші байт стектен МП - ға итеріліп шығарылады және SP - гі ақпарат 1 - ге ұлғаяды (инкременттеледі). Сосын үлкен байт стектан МП - ға итеріп шығарылады және SP ақпараты инкременттеледі.
POP B; стектен В - жұбына итеріп шығару.

2) Арифметикалық бұйрықтар [3,4].

Бұл топ бұйрықтарының басқаруымен МП АЛҚ - да арифметикалық операцияларды орындай алады. КР580 МП - ры тек қосу және алуды орындайтынын еске салайық. Бұл МП бірадресті болғандықтан арифметикалық операцияларда операндтардың бірі операция кодының өзімен айқын емес түрде адрестеліп, аккумуляторға орнатылады. Операция кодынан кейін екінші операндтың орналасқан жерін көрсету керек. Нәтиже (қосынды және айырым) аккумуляторға орнатылады. Арифметикалық операция алдында аккумуляторда орналасқан операнд операцияны орындағаннан кейін жойылады.
ADD, ADC қосу бұйрықтары.
ADD r ; A+B--A
ADC r ; A+B+CY--A
ADC , бұйрығы ADD бұйрықтың бір түрі. ADC бұйрығы бойынша екі операндты қосу ғана емес, сонымен қатар алдыңғы операциядан қалған CY көшіру белгісімен де қосу жүзеге асады. Операция нәтижесі аккумуляторда сақталады.

ADI, ACI қосу бұйрықтары.
ADI бұйрығы аккумулятордағы ақпаратты операция кодынан кейін тікелей жүретін операндпен қосуды орындайды. ACI бұйрығы бойынша тікелей операнд аккумулятордағы ақпаратпен және CY көшіру белгісімен қосылады.
ADI data8; A+data8--A
ACI data8; A+data8+CY--A

SUB, SBB алу бұйрықтары.
МП - ға жалпы міндет регістрдың немесе М жады ұяшығының ақпаратын аккумулятордағы ақпараттан тікелей алуға мүмкіндік береді. SBB бұйрығы SUB бұйрығының бір түрі. Бұл бұйрық бойынша үлкен разрядтан бірлік алу арқылы алу орындалады.
SUB r A - r --A
SUB M A - M -- A
SBB r A - r - CY -- A
SBB M A - M - CY -- A

SUI, SBI алу бұйрықтары.
SUI бұйрығы бойынша аккумулятордағы ақпараттан операция кодынан кейін тікелей жүретін операнд алынады. SBI бұйрығы бойынша аккумулятордағы ақпараттан тікелей операнд та, CY белгісі де алынады.
SUI data8; A - data 8 -- A
SBI data8; A - data8 - CY -- A
Назар аударыңыз!
Барлық сипатталған арифметикалық қосу және алу бұйрықтары белгілер регистрінің барлық белгілеріндегі ақпаратты өзгертеді (модификациялайды).

INR, DCR бұйрықтары.
INR бұйрығы ADD бұйрығының бір түрі. Бұл бұйрық бойынша МП ЖМР регистрлерінің бірінің, аккумулятордың немесе М жады ұяшығының ақпаратын 1 - ге көбейтеді. DCR бұйрығы SUB бұйрығының бір түрі. Бұл бұйрық бойынша МП ЖМР регистрлерінің бірінің, аккумулятордың немесе М жады ұяшығының ақпаратын 1 - ге азайтады.
INR r r+1--r
INR M M+1--M
DCR r r-1--r
DCR M M-1--M
Назар аударыңыз!
Бұл бұйрықтар CY тасымалдау белгісінен басқа барлық белгілерді модификациялайды.

INX, DCX бұйрықтары.
INX инкрементінің және DCX декрементінің бұйрықтары регистрлік жұптар (В - , D - , H - жұптар) мен SP стек көрсеткіш ақпаратын сәйкесінше 1 - ге үлкейтеді және кішірейтеді.
INX r p; r p+1--r
DCX r p; r p - 1--r
Назар аударыңыз!
Бұл бұйрықтар белгілер регистрін өзгертпейді (модификацияламайды).

DAD, DAA бұйрықтары.
DAD екі рет қосу бұйрығы H, L регистрлік жұбының ақпараты мен r p адрестелетін регистрлік жұп ақпаратын (r p - бұл B -, D -, H - жұптар, SP) қосады.
DAD r p; (H, L)+r p--(H, L)
Назар аударыңыз!
Бұл бұйрық тек тасымалдау белгісін модификациялайды.

DAA аккумуляторды ондық коррекциялық бұйрығы аккумулятордағы 8 - разрядты екілік санды CY тасымалдау белгісі дұрыс орнатылған екілік - ондық кодтың екі цифрасына ауыстыруды жүзеге асырады. Бұл жерде келесі әрекеттер жасалады.
Егер кіші тетрадада 910- нан үлкен сан болса немесе көмекші тасымалдау белгісі АС=1 орнатылса, онда аккумулятор ақпараты 610- ға үлкейеді.
Егер осыдан кейін аккумулятордың үлкен тетрадасында 9 - дан үлкен сан болса немесе көмекші тасымалдау белгісі CY=1 орнатылса, онда үлкен тетрадаға 610 қосылады.

Назар аударыңыз!
Ондық коррекцияда белгілер регистрінің барлық белгілері модификацияланады.

3) Логикалық бұйрықтар мен жылжыту бұйрықтары.
Логикалық операциялар мен жылжыту бұйрықтарының көмегімен келесі әрекеттер істелуі мүмкін:
екі операндты қолданып ЖӘНЕ (И), НЕМЕСЕ (ИЛИ), жоятын НЕМЕСЕ (исключающее ИЛИ) (2 модулі бойынша қосу) логикалық операциялары. Операндтардың бірі әрқашан да аккумуляторда орналасады. Бұйрықты орындаған нәтиже аккумуляторда тіркеледі.

ANA бұйрығы
ANA бұйрығы аккумулятор ақпараты мен ЖМР регистрінің бірінің ақпаратына, аккумулятордың және М ұяшығының ақпаратына ЖӘНЕ (И) логикалық операциясын орындайды.
ANA r ; A & r --A
ANA M; A & M--A

ORA бұйрығы.
ORA бұйрығы аккумулятор ақпараты мен ЖМР регистрларының бірінің ақпаратына, аккумулятор мен М ұяшығының ақпаратына логикалық НЕМЕСЕ (ИЛИ) операциясын орындайды.
ORA r ; A V r-- A
ORA M; A V M-- A

XRA бұйрығы.
XRA бұйрығы аккумулятор ақпараты мен ЖМР регистрларының бірінің ақпаратына, аккумулятор мен М ұяшығының ақпаратына логикалық жоятын НЕМЕСЕ (исключающее ИЛИ) операциясын орындайды.
XRA r ; Ar -- A
XRA M; AM -- A

ANI, ORI, XRI бұйрықтары.
Бұл бұйрықтар ANA, ORA, XRA бұйрықтарынан айырымдылығы - екінші операнд тікелей операция кодынан кейін жүреді.
ANI data8; A & data8--A
ORI data8; AV data8--A
XRI data8; A data8--A

CMP, CPI бұйрықтары.
CMP бұйрығы бірі аккумуляторда, екіншісі ЖМР регистрының бірінде немесе М ұяшығында орналасқан екі санды салыстыруға қолданылады. Салыстырғанда, сандардың бірі басқа саннан алынады. Нәтижеге сәйкес белгілер регистрінің белгілері қалыптасады. Бұл кезде аккумулятордағы ақпарат өзгермейді.
CMP r ; A - r
CMP M; A - M
CPI data8; A - data8
CMP және SUB бұйрықтарының арасындағы айырмашылығы - СМР бұйрығын орындағанда операция нәтижесі аккумуляторда тіркелмейді.
Назар аударыңыз!
Логикалық операциялар мен салыстыру бұйрықтары белгілер регистрін модификациялайды.
СМА бұйрығы
СМА бұйрығы аккумулятордағы ақпаратты инверттеуге қолданылады.
СМА; .
Назар аударыңыз!
СМА бұйрығы белгілер регистрін модификацияламайды.

STC, CMC бұйрықтары.
STC; 1--CY
CMC;
STC бұйрығы CY тасымалдау белгісін орнатады. СМС бұйрығы тасымалдау белгісін инверттейді.
RLC, RRC, RAL, RAR жылжыту бұйрықтары.
Егер берілгендерді жылжыту операторын орындау керек болса, онда оларды алдын ала аккумуляторға орнату керек. Бір байтты жылжыту бұйрықтарының операнды нәтиже қалыптасатын аккумулятор ақпараты болып табылады. Жылжытулар солға (RLC, RAL) және оңға (RRC, RAR) тек бір разрядқа орындалады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.