Қазақстан Республикасында орта және кіші кәсіпорындарының дамуы


Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СРО
Тақырыбы: Қазақстан Республикасында орта және кіші кәсіпорындарының дамуы.
Орындаған: Төлеубеков Е. Ж.
ХН - 221
Тексерген: Турусбекова А. С.
ЖОСПАР:
Кіріспе
- Шағын ж»не орта к»сіпорындар туралы түсінік ж»не экономикалық маңыздылыңы
- Қазақстан Республикасында орта және кіші кәсіпорындардың дамуы
Қорытынды
Пайданылған әдебиеттер
Шағын және орта кәсіпорындар туралы түсінік және
Экономикалық маңыздылығы.
Шағын және орта кәсіпкерлік Республиканың әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуының маңызды факторы болып саналады. Шағын және орта бизнестің субьектілерінін дамуы көптеген мәселелерді шешуге ықпалын тигізеді. Атап өтетін болсақ, кедейшілікпен күрес, жана жұмыс орындарының пайда болуы, экономиканың көтерілуі, инновациялық технологияларды ынталандыру және тағы да басқа. Шағын және орта бизнес ұлкен бизнестің негізі және оны дамытатын бастау болып табылады.
Шағын бизнес ұлттық экономиканы дамытудың лидері бола отырып, ол, өндіріс, сату, қызмет көрсету, өнімді соңғы тұтынушыға дейін жеткізуде маңызды орын алады. Соны мен қатар шағын және орта бизнес өкілдеріне халықты жұмыспен қамту мәселесін шешуде үлкен сенім артылады. Қарқынды түрде дамып келе жатқан шағын және орта бизнес, экономикалық құрылымдарды тұрып қалуынан сақтап, төменгі сатылардан бастап бәсекені жандандырады. Нарықты зерттеумен айналысып, жаңа өңімдерді өндіре отырып, шағын және орта бизнес экономикалық өсімге жағдай жасайды.
Жұмыс орындарын ашып, жұмыссыздықты төмендетумен қатар, кіші және орта бизнес, бәсеке қабілетті, қарқынды, диверсификациаланған экономиканы құруда өз үлесін қосады. Нарықтық жағдайда кіші және орта бизнестің дамуын сараптай келе, оларда ірі кәсіпорындармен салыстырғанда, тек қана әлсіз жақтары емес (шектелген мүмкіндік, тәуекелдіктін жоғары болуы, менеджменттін төмен деңгейі, әріптестердін сенімсіздігі және т. б) , сонымен қатар мықты жақтары да бар. Экономистердің тұжырымдамаларына сүйене отырып, келесі артықшылықтарын атап өтуге болады:
- Кіші және орта кәсіпкерлік нарықтын тез өзгеретін жағдайына бейімделіп, икемделіп, нарықтық бәсекелестіктің дамуында үлкен орын алады, сонымен қатар тұтыну нарығын тауар мен толтыру мәселелерін шешіп, кәсіпкерлік құрылымның жылдам бәсеке қабілетті буыны бола отырып, көп салалы өндірісті жүзеге асыра алады.
- Материалдар мен шикізатты қолдану коэффиценттері жоғары және ірі кәсіпорындарға тиімсіз материалдарды да қолдана алады.
- Шағын инновациялық кәсіпкерлік бір салада тоқтап қалмай барлық салаларды қамтиды.
- Кіші шағын фирмалар ірі компанияларға қарағанда ғылыми техникалық зерттеулер нәтижелерін, инновацияларды өндіріс пен өнеркәсіпке жылдам енгізеді.
- Ірі кәсіпорындар ғылыми зерттеулер мен тәжірибелерді жүргізуге мүмкіншілігі әлде қайда көп болса да, күрделі басқару пирамидалары себебінен инновациялық процесс баяу атқарылады. Сондықтан ірі фирмалар сыртқы орта әсеріне икемсіз болып келеді. Ал кіші инновациялық, өндірістік кәсіпорындар, сыртқы ортаға тез икемделіп, жауап қайтарып, процесс бағытын жылдам өзгертуге қабілетті.
- Кіші және орта бизнесті құруға көп шығын, қымбат құралдар қажет емес. Оларды құру мерзімі минималды, салынған қаржы өзін-өзі тез ақтайды және шикізатты тиімді қолдану денгейі де өте жоғары.
- Кіші кәсіпорындар жергілікті нарық қажеттілігіне икемделеді. Сұраныстың аз болуына сәйкес және тұтынушылардың жеке қажеттілігін түбегейлі зерттеу қажеттілігі салдарынан, ірі фирмалар бұл нарықта жұмыс істей алмайды.
- Қазақстанда өте актуалды болып тұрған тұрғындардың өмір сүру денгейі артып. Халықтың ауылдан қалаға бағытталған миграциясы азаяды
Қазақстан Республикасының Президентінің" Кіші кәсіпкерлікті белсендіру және мемлекеттік қолдауды күшейту шаралары туралы" Жарлығы қабылданғаннан кейін, кіші кәсіпкерліктің құқықтық статусы анықталды., ал 1997 жылы үкіметтің арнайы қаулысы шыққаннан кейін, кіші кәсіпкерліктін статусы, сандық нормативтері және жалпы активтерінің құнының лимиті айқындалды.
Осы нормативтерге сәйкес кішіге мынандай көлемде жұмыскерлері бар кәсіпорындар жатады:
- Өндіріс саласында және құрылыста - 50 адамға дейін.
- Ауылшаруашылығында және ауылшаруашылық өнімдерін өндеу саласында - 50 адамға дейін.
- Көлік және байланыс саласында - 25 адам.
- Ғылым және инновациялық қызмет саласы, венчурлы комапнияларды қосқанда -20 адам.
- Бөлшек сауда және тұрмыстық қызмет көрсет саласында - 30 адамға дейін.
- Басқа салаларда, басқа қызметті жүзеге асырғанда. - 50 адамға дейін.
Орта кәсіпкерлікте жұмыс істейтін адамдар саны кіші кәсіпкерліктін шегінен аспай, сонымен қатар 500 адамнан көп болмауы керек.
ҚР Статистика агенттігінің деректеріне сәйкес, Қазақстанда соңғы 9 жылда шағын және орта бизнестің тіркелген кәсіпорындарының саны екі еседен артық мөлшерге өсіп, 2013 жылдың нәтижелері бойынша 1542 мың бірлікті құраған. Осылайша, шағын және орта бизнес экономикалық тұрғыда белсенді тұрғындардың арасындағы барынша кеңінен тараған қызметтің түріне айналып отыр. Бұл - мемлекетіміздің жоспарлы саясатының дұрыс таңдалғанын, сондай-ақ еліміздегі бизнес-климаттың қолайлы екенін куәландырады.
Қазақстан Республикасындағы орта және
кіші кәсіпорындардың дамуы.
Қазақстан Республикасы территориясында қызмет ету түрлері бойынша кәсіпорындардың тіркелген саны бойынша талдау жүргізейік(1-кестеден көруге болады) .
Кесте - 1: Қызмет ету түрлері бойынша кәсіпорындардың тіркелген саны.
Қазақстан Республикасы
Кіші
Орта
Ірі
2738
2505
163
70
3731
3472
190
69
5444
5147
206
91
Ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман өсірушілер
Кіші
Орта
Ірі
48
45
3
-
79
75
2
2
112
100
10
2
Балық өсіру және балық аулау кәсібі
Кіші
Орта
Ірі
1
1
-
-
3
3
-
-
7
7
-
-
Тау-кен өнеркәсібі
Кіші
Орта
Ірі
88
55
20
13
97
64
16
17
131
93
20
18
Өндіру өнеркәсібі
Кіші
Орта
Ірі
511
427
49
35
674
581
61
32
910
814
59
37
Газды, суды, электроэнергияны өндіру және бөлу (үйлестіру)
Кіші
Орта
Ірі
26
17
2
7
31
25
5
1
27
22
3
2
Құрылыс
Кіші
Орта
Ірі
211
197
14
-
301
284
15
2
562
541
18
3
Үй бұйымдарын және автокөліктерді жөндеу, сауда
Кіші
Орта
Ірі
1050
1023
24
3
1511
1474
33
4
2214
2175
30
9
Қонақжайлар және мейрамханалар
Кіші
Орта
Ірі
71
62
6
3
84
75
5
4
93
84
5
4
Көлік және байланыс
Кіші
Орта
Ірі
201
185
12
4
266
239
23
4
353
326
23
4
Қаржылық қызмет
Кіші
Орта
Ірі
70
62
8
-
76
68
7
1
89
77
9
3
Қозғалмайтын мүлікпен жасалатын операциялар
Кіші
Орта
Ірі
336
319
14
3
449
438
11
-
657
639
15
3
Білім беру
Кіші
Орта
Ірі
21
19
2
-
35
31
3
1
-
-
-
-
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету
Кіші
Орта
Ірі
25
24
1
-
37
34
2
1
40
37
1
2
Басқа да коммуналдық және жекелеген қызмет көрсету
Кіші
Орта
Ірі
77
67
8
2
88
81
7
-
46
41
4
1
Үй шаруашылығы жүргізу жөнінен қызмет көрсету
Кіші
Орта
Ірі
-
-
-
-
-
-
-
-
203
191
9
3
Экстерриториялық ұйымдардың қызметі
Кіші
Орта
Ірі
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz