Экранға мәтін шығару процедуралары

Мазмұны :

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлімі :
1.1 Модуль құрылымы
1.2 Стандарт модульдер
1.3 Экранға мәтін шығару процедуралары

3. Есеп

4. Қорытынды

5. Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Паскалъдың өз алфавиті, синтаксисі,симантиксі(түсіндірмелерінің ережелері)бар.Алфавит-программада пайдалынатын түрлі символдар (әріптер,цифрлар,таңбалар және басқа белгілер),синтаксис –машинаның іс-әрекетін анықтайтын нұсқауларды , функцияларды ,деректер мен
өрнектерді жазу ережелері.Олар –машинаға түсінікті шартты белгілерді пайдалана отырып жазылатын үлгілер .
Паскалъ алфавитінің символдары:
1.Латының алфавитінің бас және кіші әріптері .
2.Араб цифрлары.
3.Өрнек таңбалары:+ -* / .
4.Қатынас таңбалары:= - > < < > <= >=
5.Арнайы символдары: : ; “ (Бос орын – бірпозициялық ашық жер), ( ) (ашу,жабу жақшалары), ! ? # ; ‘ және т.б.
Паскалъда меншіктеу белгісі : = түрінде жазылады;
- санды дәрежелеу белгісі жоқ. Дәрежелеу санды өзіне -өзін көбейту арқылы беріледі;
-мәтіндер мен символдар Бейсик тілінде пайдаланатын тырнақшалардың орнына дәйекшелерге (“)алынып жазылады, т.б. ;
- қызметші сөздер,операторлар және функцияларды жазуда пайдаланылатыны латын алфавитінің әріптері .Оларды бас не кіші әріптермен жазудың айырмашылығы жоқ.
Турбо Паскалъға мынадай жай және күрделі типті айнымалылар енгізілен:
1)жай типтер : скалярлық (стандарт, скалярлық , санақты ) шектеулі;
2)күрделі типтер : жиым (регулярлық тип) , жол (стринг), жазба (жазу), файл, жиын ;
3) сілтеме (көрсеткіш).
Типтер жүйесіндегі негіздік тип –жай типтер . Басқа типтер осы типтерден белгілі ереже бойынша құрылады . Стандартты скалярлық типке жататын айнымалылар бүтін , нақты , символдық және булъдік болатын төрт топтан тұрады.

Пайдаланған әдебиеттер

1. Нүриденова К.Н. , Омарова Н.Ы. «Паскаль тілінде программалау негіздері »
2. Мадамбаев , М.Булатұлы «Паскаль тілі бойынша зертханалық практикум »
3. Дәулетқұлов А.Б. «Паскаль тілінде программалау негіздері »
4. Рустамов.Н.Т. «Алгоритмдеу негіздері»

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны :

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлімі :
1.1 Модуль құрылымы
1.2 Стандарт модульдер
1.3 Экранға мәтін шығару процедуралары
3. Есеп
4. Қорытынды
5. Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Паскалъдың өз алфавиті, синтаксисі,симантиксі(түсіндірмелер інің
ережелері)бар.Алфавит-программада пайдалынатын түрлі символдар
(әріптер,цифрлар,таңбалар және басқа белгілер),синтаксис –машинаның іс-
әрекетін анықтайтын нұсқауларды , функцияларды ,деректер мен
өрнектерді жазу ережелері.Олар –машинаға түсінікті шартты белгілерді
пайдалана отырып жазылатын үлгілер .
Паскалъ алфавитінің символдары:
1.Латының алфавитінің бас және кіші әріптері .
2.Араб цифрлары.
3.Өрнек таңбалары:+ -* .
4.Қатынас таңбалары:= - = =
5.Арнайы символдары: : ; “ (Бос орын – бірпозициялық ашық жер), ( )
(ашу,жабу жақшалары), ! ? # ; ‘ және т.б.
Паскалъда меншіктеу белгісі : = түрінде жазылады;
- санды дәрежелеу белгісі жоқ. Дәрежелеу санды өзіне -өзін көбейту
арқылы беріледі;
-мәтіндер мен символдар Бейсик тілінде пайдаланатын тырнақшалардың орнына
дәйекшелерге (“)алынып жазылады, т.б. ;
- қызметші сөздер,операторлар және функцияларды жазуда пайдаланылатыны
латын алфавитінің әріптері .Оларды бас не кіші әріптермен жазудың
айырмашылығы жоқ.
Турбо Паскалъға мынадай жай және күрделі типті айнымалылар енгізілен:
1)жай типтер : скалярлық (стандарт, скалярлық , санақты ) шектеулі;
2)күрделі типтер : жиым (регулярлық тип) , жол (стринг), жазба (жазу),
файл, жиын ;
3) сілтеме (көрсеткіш).
Типтер жүйесіндегі негіздік тип –жай типтер . Басқа типтер осы типтерден
белгілі ереже бойынша құрылады . Стандартты скалярлық типке жататын
айнымалылар бүтін , нақты , символдық және булъдік болатын төрт топтан
тұрады.

1.1 Модуль құрылымы

Программалық модуль (Unit) тұрақтылары , мәліметтер типі , айнымалылар
, процедуралар және функциялар жиынтығы болып табылады . Қысқаша айтқанда
модуль , программаға қоюға болатын және программаны жеке
компиляциаланатын бөлшектерге бөлуге болатын сипаттамалар болып
табылады . Модуль құрамына кіретін , процедуралар және функциялар ,
мәліметтер типін және айнымалылар арасындағы тәсілдер жиынтығын
қамтамасыз етеді . Бірақ та бұл тәсілдерді нақтылы жүзеге асыру
көрінбейді , себебі модуль екі бөлікке бөлінген : интерфейс және жүзеге
асыру (реализация) . Егер программа модульді пайдаланса , модульдің
барлық сипаттамалары бұл программаға , оның өзінде анықталғандай ашық
болады .
Модуль дегеніміз өз алдына компиляцияланатын , сипаттаудың әртүрлі
компоненттерін (типтер , тұрақтылар , айнымалылар, процедуралар және
функциялар ) енгізу арқылы құрылатын жеке программалық бірлік .
Модульдер қолданбалы программалар кітапханасын жасақтаудың және
модульдік программалаудың қуатты тетігі болып табылады . Модульдің
негізгі ерекшелігі Турбо Паскаль компиляторы оның программмалық
кодын компьютер жадының 64 Кбайттан тұратын жеке бөлігінде сақтайды .
Модуль келесі бөліктерден тұрады :
- аты немесе тақырыбы (Unit Modyl);
- интерфейс немесе хабарламалар бөлімі (Interface);
- орындаушы бөлігі немесе секциясы :
- инициализация бөлімі немесе секциясы.
Модуль интерфейсі:
Interface {бұл бөлімнің Uses – тен басқа барлық обьектілері ,
мәліметтер сегметінде орналасды}
[Uses...{Осы модуль қосқан программаға немесе басқа модульдерге , рұқсат
етілуі тиіс тұрақтылар сипатталады}]
[Var...{Программаларда көрінетін немесе басқа модульдерде қолданатын
айнымалылар сипатталады }]
[Procedure...{Формальды параметрлер сипаттамасымен толық процедураның
атауы келтіріледі }]
[Function...{Формальді параметрлер сипаттамасымен толық процедураның
атауы келтіріледі}]

...{Осы модульді іске қосқан программа немесе басқа модульдерден қол
жеткізе алатын барлық басқа процедуралар мен модульдер функцияларының
толық тақырыптары сипатталады }
Бұнда көрсетілген модуль бөлімдерінің тізбегі міндетті болып
табылады , дегенмен осы бөлімді құррайтын блоктар толығымен болмауы
мүмкін . Одан кейін модуль ішіндегі бөлімдерін сипаттаймыз .

Модуль тақырыбы .
Модуль тақырыбы Unit қызметші сөзінен және модуль атынан тұрады .
Модуль аты оның коды сақталатын диск файлының атымен бірдей болуы
тиіс . Модуль тақырыбы Unit қызметші сөзінен және модуль атынан
тұрады . Модуль тақырыбы unit түйінді сөзінен және бірегей атаудан
(модуль ішінде қайталанбау керек) тұрады , оның кез-келген атау сияқты
64- ке дейін белгісі бар .
Мысалы , модуль тақырыбы :
Unit Modul 1 ;
болса , онда оның мәтіні Modul 1. pas файлында сақталуы керек деген сөз
.
Модуль аты оны негізгі программамен немесе басқа модульдермен
байланыстыру үшін өте қажет . Бұл байланыс
Uses модуль аттарының тізімі
анықтауы арқылы жүзеге асырылады . Мысалы :
Uses CRT , Graph , Modul 1;
Uses анықтауын негізгі программаның анықтау бөлімінің басында , ал
модульдерде не INTERFACE не IMPLEMENTATION қызметші сөздерінен кейін
жазуға болады .
Анықтау бөлімі INTERFACE қызметші сөзімен ашылады . Онда осы
модульдің негізгі программа мен басқа да модульдерден көрінетін барлық
обьектілер анықталады . Анықтау бөлімінде процедуралар мен функциялардың
тақырыптары ғана жазылады .
Орындау бөлімі IMPLEMENTATION қызметші сөзімен басталады . Онда
бөлімінде анықталған процедуралар мен функциялар сипатталады . Қажет
болған жағдайда дайындау бөлімінде пайдаланатын модульдің жергілікті
обьектілерін (типтерін , тұрақтыларын , айнымалылары мен блоктарын ) осы
бөлімде анықтауға болады . Егер анықтау бөлімінде ішкі программалардың
тақырыптары толық сипатталған болса , онда орындау бөлімінде олардың
аттарын ғана жазуға ғана рұқсат етілген .

Дайындау бөлімі Begin қызметші сөзімен ашылады . Онда негізгі программаның
жұмысына дайындық үшін қажет операторлар енгізіледі . Олар басқару
негізгі программаға берілгенге дейін орындалады . Дайындау бөлімі
керек болмаған жағдайда Begin сөзін жазбау ұсынылады . Модульдің
анықтау бөлімі бос болуы да мүмкін .
Модульдерды пайдалану үшін оларды компиляциялап алу керек .
Модуль құрылымына программа құрылымына ұқсас . Модульдің ішіндегі
барлық сипаттамалар бір-бірімен байланысты .
Модульдің орындаушы бөлігі :
[Uses...{Берілген орындау бөлігінде пайдаланылған және интерфейсте
көрсетілмеген модульдер атауы көрсетіледі }]
[Label ...{Берілген модуль бөліміндегі , ішкі программаларда пайдаланылған
таңбалар аттары көрсетіледі }]
[Const ...{Берілген модуль бөліміндегі ішкі программаларды пайдаланылған
және интерфейсте аталмаған тұрақтылар сипатталады}]
[Var...{Берілген модуль бөліміндегі ішкі программаларда пайданылған
және интарфейсте аталмаған айнымалылар сипатталады}]
[Procedure ...{Interface- те сипатталған процедураның қысқаша немесе
толық аты келтіріледі}]
{Процедура денесі}
[Function ... {Interface- те сипатталған функцияның қысқаша немесе толық
аты келтіріледі}]
{Функция денесі}
Бұл бөлімде интерфейсте сипатталған модульдің барлық ішкі
программаларын сипаттау берілген . Онда сонымен қатар , модульдің
берілген бөлімінің ішкі программаларында пайдаланатын және
интерфейсте сипатталмаған типтер мен айнымалылар сипатталуы мүмкін ,
онда тағы да сол бөлімнің ішкі программаларда пайдаланылатын ,
жергілікті таңбалар тізімі болуы мүмкін

1.2 Стандарт модульдер

Турбо Паскальде көптеген әртүрлі типтерді , тұрақтыларды , процедуралар
мен функцияларды жинақтап сақтайтын 8 стандартты модульдер бар . Олар :
SYSTEM , DOS , CRT , PRINTER , GRAPH , OVERLAY , TURBOS , GRAPH3 . Турбр
Паскалде 7.0 пакетінде GRAPH , TURBOS және GRAPH3модульдері бөлек-бөлек
TRU–файлдарда жазылған , ал қалғандары TURBO.TPL кітапханалық файлдың
құрамына кіреді .

SYSTEМ модулі .
Турбо Паскальдің негізгі кітапханасы болып табылады . Оған ең негізгілер
деп есептелінетін басқару ,енгізушығару , жолдарды өңдеу , арифметикалық
қосалқы процессормен жұмыс және динамикалық жадты пайдалану мүмкіндіктерін
іске асыратын 43 процедура мен 50 функция енгізілген . Кез-келген
программада стандартты модулі SYSTEM автоматты түрде анықталады
.Стандартты емес модульдерді пайдалану программаларды стандарттау мен
құрылымдылығының деңгейін жоғарлатады , олардың түсініктілігін және
жетілдірудің қарапайымдылығын қамтамасыз етеді . Бұл программа өңдеу
уақытын қысқартып қоймай , оның көлемін де азайтады .Программалар арнайы
сегментте орналасады , оның көлемі компьютердің оперативті жадысын
құрайтын басқа сегменттер сияқты 64 Кбайттан аса алмайды .
DOS модулі .
DOS модулінде MS-DOS операциялық жүйесінің негізгі программалары ,
файлдарды өңдеу процедуралары мен функциялары қамтылған . Сонымен қатар ,
онда көптеген пайдалы типтер , тұрақтылар мен айнымалылар да бар . Турбо
Паскаль 7.0 ортасы операциялық базасында жасақталануы себепті ,
программада оның функцияларын пайдалану мүмкіндігі бар . Операциялық
амалдарын программа құруда пайдалануды жүйелік программалау деп
атайды . Ол амалдар – программалардың орындалуын басқару , файлдық
жүйемен , құрылғылармен , дискілермен , принтерленрмен , тышқанмен және
т.б. Турбо Паскальда кейбір жүйелік операцияларда пайдалану үшін арнайы
DOS стандарт модулі енгізілген . Онда жүйелік программалауға қажет
мәліметтер мен ішкі программалар жинақталған. Олады дұрыс түсініп ,
программаларда қолдана білу үшін MS-DOS ОЖ туралы қысқаша мағлұмат
берейік . Операциялық жүйенің негізгі қызметі пайдаланушыға
компьютерді басқаруды ыңғайлы ету .
ОЖ модулдік принцип негізінде құрылған . MS-DOS операциялық жүйесінің
бірнеше модульдері мен құрамды бөліктері бар :

1. BIOS жүйесі - тұрақты жадыдағы енгізу шығару жүйесі . Оның
қызметі негізгі , базалық операцияларды орындау .
2. Жүйе жүктеуші –компьютерді жұмысқа қосқанда немесе Ctrl+Alt+Del
пернелерін басқанда ОЖ модулдерін оның жедел жадына жүктеу
процесін атқарушы программа .
3. BIOS кеңейту модулі жабдықтардың күйін анықтайды , іске қосылған
шеткі құрылғыларды қалыпты жағдайға келтіреді, CONFIG.SYS
файлында жазылған алгоритм бойынша жүйені конфигурацияларды және
ОЖ базалық модулді іске қосады BIOS, IO.SYS және құрылғылардың
драйверлері операциялық жүйенің физикалық деңгейін құрайды .
4. MS-DOS базалық модулі ішкі кестелерді , үзіліс векторларын
инициализациялау , командалар интерпретаторын іске қосып , жадыға
жүктеу қызметтерін атқарады . Бұл модуль ОЖ логикалық деңгейін
құрайды .
5. Командалар интерпретаторының басты қызметі пайдаланушының
командаларын өңдеу болып табылады . Оларды ішкі командалары деп те
атайды . Командалар интерпретатор жүктелгенде AUTOEXEC.BAT файлы
орындалады .
6. MS-DOS утилиттері деп ОЖ толықтыратын пайдалы программаларды айтады
. Утилиттер операциялық жүйенің ажырамас бөлігі емес , сондықтан оны
қалаған уақытта пайдалануға болады .

Жүйелік программалауды меңгеру үшін операциялық жүйе мен компьютер
жадының байланысын толық білу қажет . Сондықтан жады қызметі туралы
қысқаша мағлұмат берейік .
Алғашқы версиялары компьютердің 1Мбайт жадын пайдаланатын 80868088
процессорлары үшін жасақталған болатын . Стандарт жадының MS DOS
ядросы бөлімі операциялық жүйенің әртүрлі функцияларын өңдеуге арналған
болса , Үзіліс векторлары бөлімі жүйенің 256 үзіліс векторларын
сипаттайды . Жадының резидентті емес аймағы пайдаланушының
программаларын енгізу үшін қолданылады.
Операциялық жүйенің жұмысында үзілістер маңызды роль атқарады . Жұмыс
процесінде программа , не кейбір құрылғы , не процессордың өзі шығаратын
сигналды үзіліс деп атайды . Үзіліс процессорда өңделгенде программаның
орындалуы уақытша тоқталып , ОЖ қажетті жүйелік әрекеттері орындалады
.Әрбір үзілістің иесі және айрықша нөмері болады .

Компьютер жадына жүктелген әрбір программаның басына MS DOS операциялық
орта блогын енгізіп отырады . Орта блогы деп файлдарды іздеу жолын
(PATH),COMMAND.COM файлына апаратын жолды (COMSPEC), шақыру белгісін
(PROMPT) және кез-келген айнымалыны (SET) сақтайтын жады аймағын айтады
. Орта айнымалыларын анықтау SET NAME =ол командасы арқылы жүзеге
асырылады ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.