ҚР құқықтық мемлекеттің және азаматтық құқықтың қалыптасуы

Жоспар
Кіріспе

1. ҚР құқықтық мемлекетінің қалыптасуы.
2. ҚР құқықтық мемлекет туарлы түсінік.
3. ҚР азаматтық құқық туралы түсінік.
4. ҚР азаматтық құқықтың қалыптасуы

Кеңестік Социалистік Республикалар одағы ыдырап, жойылуы нәтижесінде қазақ кеңестік Социалистік Республикасы (КазКСР-і ) дербес, егемен мемлекет болды. 1991 жылы тәуелсіздік жарияланған кезден бастап бес жыл ішінде Қазақстанда мемлекеттіліктің негізгі атрибуттарын қалыптастыру процесі жүргізілді. Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздігін алып, толық мемлекеттік егемендікке ие болғасын азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет құру бағытын ұстанды, Осылайша тоталитарлық құрылымдағы зорлық - зомбылық пен заңсыздықты жоюға мүдделігіне және гумманистік құқықтық құндылықтарды, адам құқығы мен бостандығын басымды деп санайтынын білдірді. Өткен жылдар ішінде мемлекеттіліктің негізгі институттарының саяси-құқықтық мазмұны өзгерді. 1995 жылы қабылданған Республика Конституциясына сәйкес парламенттік – президенттік басқару нысаны таза президенттік нысанға өзгертілді. Президенттік институты мемлекеттік жүйенің басты институты болып, елдегі ахуалға, биліктің барлық үш тармағының қызметіне, ішкі және сыртқы саясаттың қалыптасуына анықтаушы ықпалын тигізеді. Заң шығару билігі институты да өзгерді.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы
Семей Мемлекеттік Университеті

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: ҚР құқықтық мемлекеттің және азаматтық құқықтың қалыптасуы

Орындаған: Мамырбек Н.М

Тобы: Е-415

Тексерген: Башаева Н.Д

Семей - 2015

Жоспар:

ҚР құқықтық мемлекетінің қалыптасуы.

ҚР құқықтық мемлекет туарлы түсінік.

ҚР азаматтық құқық туралы түсінік.

ҚР азаматтық құқықтың қалыптасуы

Кеңестік Социалистік Республикалар одағы ыдырап, жойылуы
нәтижесінде қазақ кеңестік Социалистік Республикасы (КазКСР-і ) дербес,
егемен мемлекет болды. 1991 жылы тәуелсіздік жарияланған кезден бастап бес
жыл ішінде Қазақстанда мемлекеттіліктің негізгі атрибуттарын қалыптастыру
процесі жүргізілді. Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздігін алып, толық
мемлекеттік егемендікке ие болғасын азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет
құру бағытын ұстанды, Осылайша тоталитарлық құрылымдағы зорлық - зомбылық
пен заңсыздықты жоюға мүдделігіне және гумманистік құқықтық құндылықтарды,
адам құқығы мен бостандығын басымды деп санайтынын білдірді. Өткен жылдар
ішінде мемлекеттіліктің негізгі институттарының саяси-құқықтық мазмұны
өзгерді. 1995 жылы қабылданған Республика Конституциясына сәйкес
парламенттік – президенттік басқару нысаны таза президенттік нысанға
өзгертілді. Президенттік институты мемлекеттік жүйенің басты институты
болып, елдегі ахуалға, биліктің барлық үш тармағының қызметіне, ішкі және
сыртқы саясаттың қалыптасуына анықтаушы ықпалын тигізеді. Заң шығару билігі
институты да өзгерді. Кезінде бірқатар маңызды актілерді (мемлекеттік
егемендік туралы Декларация, “Қазақстан Республикасының мемлекеттік
тәуелсіздігі туралы” заң, 1993 жылғы Конституция, меншік туралы, азаматтық
туралы және т.б. заңдар) қабыладанған бұрыңғы бір палаталы жоғарғы Кеңес
қызмет тұрпаты өзгерген екі палаталы Парламентке орын берді. Ол
азаматтардың құқықтары мен бостандығын заңды түрде қамтамассыз ету және
оларға кепілдік беру бойынша, демократияны дамытуға, нарықтық қатынасқа
өтуге, жеке меншікті енгізуге және кәсіпкерлік құрылымдарды қолдауға
қатысты жұмысты жалғастырады. Үкіметтің тікелей басқаруымен атқарушы билік
қызмет атқарады. Оған экономикалық реформаларды жүзеге асыру, елді
дағдарыстан шығару жөніндегі шараларды әзірлеу және асыру, заңдардың
орындалуын ұйымдастыру, күнделікті мемлекеттік басқару жүктелген. Сот
билігі де өзгеріске ұшырады. Жалпы және арбитражды соттар бір жүйеге
біріктірілді. Бұл жүйені қазір жоғарғы сот басқарады. Үш жыл қызмет
атқарған (1992-1995) бұрыңғы Конституциялық Соттың орнына Конституциялық
Кеңес құрылды. Құқық қорғау органдарының жүйесі қайта құрылуда.
Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің атрибуттарын қалыптастыру
аяқталып келеді, әскер бар, ұлттық гвардия құрылды, мемлекеттік символика
бекітіліп, пайдалануда. Республика ұлттық валютаға көшті. Құқықтық мемлекет
– біздің болашағымыз, оған баратын жол жақын да, оңай да емес, бірқатар
даму кезеңдерін қамтиды және мемлекеттік органдардан, лауазымды
тұлғалардан, жұртшылықтан, халықтан елеулі күш –жігерді талап етеді.
Мемлекеттік және қоғамдық қызметке салаутты дем беру керек, жемқорлық
жолына бөгет қою қажет, қылмыспен күресу керек, қоғамның заңы және моральды
– адамгершілік негіздерін дамыту қажет. Құқықтың жаңартылуын жеделдету,
оның өнімдерін қолдану және қорғау механизмдерін жетілдіру туралы қамдану,
азаматтардың бойында оларды сыйлау қасиетін дарыту, қоғамдағы нақты
құқықтық қатынас пен басқа да заңды байланыстарды құрайтынның бәрін жүзеге
асыру шараларын белгілеу қажет. Осындай кешенді тәсілдеме құқықтық мемлекет
пен азаматтық қоғам құру міндеттерін жүзеге асыруды жеделдетуге мүмкіндік
береді. Қазақстан мемлекетінің демократиялық сипаты конституциялық
қағидаларда анықталады. Мемелекетті ұйымдастырудың негіз құраушы
қағидаларының бірі – мемлекет басшысын, парламент депутаттарын, жергілікті
өкілетті органдарды сайлау. Демократиялық мемлекет қызметінің басқа бір
негіз құрушы қағидасы – мемлекеттік өмірдің ең маңызды мәселелерін
демократиялық әдістермен шешу. Референдум өткізу, Парламентте дауыс беру
тәртібі осыған жатады. Қазақстан мемлекетінің зайырлы сипаты ресми,
мемлекеттік діннің болмауынан көрінеді. Көптеген діни ілімдердің бір де
бірі міндетті немесе артықшылықты болып танылмайды. Мемлекеттік органдар
діни бірлестіктердің істеріне заңсыз араласуға жол бермеуіне, сондай-ақ
діни бірлестіктерге мемлекеттік органдардың функцияларын жүктемеуі қажет.
Сонымен қатар мемлекет діни бірлестіктерге мемлекеттік органдардың
функцияларын жүктемеуі қажет. Сонымен қатар мемлекет діни бірлестіктерді
қаржыландырмауы қажет. Сондай-ақ діни негіздегі саяси партиялардың қызмет
атқаруына жол берлімейді. Діннің мемлекеттен бөлек болуы мемлекеттік оқу
орындарында діни догмаларды оқытуға болмайды дегенді білдіреді. Қазақстан
мемлекетінің зайырлы сипаты діни бірлестіктерді мемлекет тарапынан
қаржыландыруға жол бермеуден де көрінеді. Дербестік жолға түскен Қазақстан
құқықтық мемлекет идеясын бірден қабылдады. Құқықтық мемлекет — ұзақ
тарихи дамудың жемісі. Осы жағдайды ескере отырып, Қазақстан
Республикасының 1995 жылғы Конституциясы ақырындап құқықтық мемлекет
идеясына жақындайды. Конституцияның 1-бабы Қазақстан Республикасының
құқықтық мемлекетті бекіту жолына түскенін, мемлекет құру жолына түскенін
білдіреді. Қазақстан халқы алдына жоғарғы мақсат қояды – құқықтық мемлекет
құру. Бұл мақсатқа жету оңай емес. Құқықтық мемлекетте заңдар белгілі бір
бөлігінің емес, баршасының шынайы еркін білдіреді, онда заң үстемдік етеді.
Ең жоғарғы лауазымды тұлғадан бастап қатардағы азаматқа дейін – барлық адам
заңдардың барша халықтың мүддесі үшін қабылданып, әрекет ететінін, әр
адамның құқығы мен бостандығын қорғайтынын, адамдардың оқуы үшін, отбасы
құру үшін, жұмыс істеуі үшін, өздері таңдаған іспен шұғылдану үшін,
лайықты өмір үшін пайда табуы мақсатында, өздерін ерікті сезінуі үшін,
қоғамдық өмірге қатысу үшін қажет болатын қоғамдық тәртіп белгілейтін
түсінулер қажет. Азаматтардың өздері бұзылған құқықтарын қорғауға
үйренулері керек. Ол үшін соттар обьективті болуы керек, азаматтар өз
құқықтарын қорғау үшін сотқа жүгіну керек. Құқықтық мемлекеттің негізгі
белгісі заңның қоғам өміріндегі үстемдігі, жоғарлылығы. Қоғам өмірінің
анағұрлым маңызды жақтары заңдар арқылы реттелуі керек. Қазақстан
Республикасының Конституциясы бойынша біздің мемлекетіміздің әлеуметтік
базасы — бүкіл халықтық, барша тұрғындар. Осылайша, әлеуметтік –
экономикалық жағынан да халық (әлдебір тап емес) қоғамның жалғыз
әлеуметтік субьектісі болып табылады. Сондықтанда қалыптасып келе жатқан
мемлекеттік үлкен сенімділікпен әлеуметтік мемлекет деп атауға болады. Оған
қосымша дәлел – конституцияның халықаралық құқығының жалпыға ортақ
нормаларында көрсетілген жалпы адамзаттың құндылықтарға бағытталуы.
Мемлекеттік құрылым жағынан Қазақстан Республикасы әкімшілік – аумақтың
бірліктерден тұратын унитарлық мемлекет болып табылады. Қазақстан
Республикасының Унитарлық құрылымы оның аумағының, мемлекеттік билік
органдары жүйесінің біртұтас заңнаманың және азаматтықтың бастамасы болып
табылатын бірқатар принциптерге негізделеді.

1. Қазақстан Республикасының аумақтың және мемлекеттің біртұтастығы;
2. Мемлекеттік билік жүйесінің бірлігі;
3. Заңнама жүйесінің бірлігі;
4. Бір азаматтық;
Азаматтық құқық дегеніміз — азаматтық заңдарда көрініс тапқан
мүліктік және мүліктік емес қатынастармен байланысы бар, мүліктік емес
жеке қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы. Азаматтық құқықтың да
өзіндік реттеу пәні бар. Ол — мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастар.
Мүліктік қатынастар дегеніміз — заттарды, заттар мен өзге де материалдық
игіліктерге қатысты құқықтар мен міндеттерді иелену және пайдалану
жөніндегі қатынастарды мүліктік деп түсінеді. Басқаша айтқанда, мүліктік
қатынастар — материалдық игіліктермен (мүлік, ақша, құнды қағаз, қызмет
көрсету және т.б.) байланысты қоғамдық қатынастар. Әдетте мүліктік
қатынастар объектісін ақшамен бағалауға болад. Мысалы, сату — сатып алу,
жалға беру, мұраға қалдыру. Мүліктік емес жеке қатынастар екі топқа
бөлінеді — мүліктік қатынастармен тығыз байланысты мүліктік емес жеке
қатынастар және мүліктік қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес жеке
қатынастар. Бірінші топтағы мүліктік қатынастармен тығыз байланысты
мүліктік емес жеке қатынастардың тікелей мүліктік сипаты мен ақшалай құны
болмайды. Бұл топтың негізін интеллектуалдық меншікпен байланысы бар
қатынастар құрайды. Ғылыми еңбектің авторы немесе өнертапқыш өзінің
авторлық құқығын қорғауға байланысты сотқа талап арыз беріп, арыз сот
арқылы қанағаттандырылатын болса, онда ғылыми еңбектің авторының немесе
өнертапқыштың қаламақы немесе басқалай сыйақы алуға құқығы болады. Бұл
жағдайда мүліктік емес жеке қатынастар мүліктік қатынастармен байланыстылық
сипат алады. Жеке мүліктік емес қатынастардың екінші тобын — мүліктік
қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар құрайды. Адам
денсаулығына көлік арқылы зиян келтірілді. Денсаулыққа келтірілген зиянның
нақты ақшалай құнын анықтауға болмайды. Дегенмен де, азаматтық құқықтың
нормалары істің мән-жайына байланысты денсаулыққа келген зиянның орнын
толтыруды реттейді (зиян келтірушінің кінәсін, зиян келтіруші мен
жөбірленушінің материалдық жағдайын және т.6.). Жеке өмірге, тұрғын үйге,
ар-намысқа, іскерлік беделге қолсұқпаушылық екінші топтағы жеке мүліктік
емес қатынастарға жатады. Реттеудің азаматтық-құқықтық әдісі заңды
тараптардың теңдігін, құқық бұзушылық кезіндегі жауапкершіліктің мүліктік
және өтемақылық сипатын, сотқа жүгіну арқылы жүзеге асатын құқық қорғаудың
айрықша әдісін білдіреді. Бұл әдіс ор деп аталады. Бұл тараптардың
теңдігін, әрекеттің тәуелсіздігін, қарым-қатынастың еріктілігін білдіреді.
Дүкен иесі тауар жеткізіп берушілерді өзі анықтайды, тараптар баға мен
басқа да шарттар туралы келіседі жене бұл әрекеттерді келісімшарт түрінде
рәсімдейді. Аталған келісімшарт бұзылғанда тараптар келісімшарттың күшін
жояды, ал бір-біріне қоятын талаптары болса, онда ол мәселелер сот арқылы
шешіледі. Азаматтың құкықтың қағидаларына: • тараптардың теңдігі; • шарт
еркіндігі және таңдау құкығы; • еркіндік; • меншікке қол сұкпаушылык; •
біреудің жеке ісіне келісімсіз араласпауы; • азаматтык құкықтардың еш
кедергісіз жүзеге асырылуы; • бұзылған құқыктарды калпына келтіруді
қамтамасыз ету; • азаматтық-құқықтык қатынасқа катысушылардың құқықтарын
сот арқылы корғау жатады. Аталған қағидаларды азаматтық құқыктың барлық
қатысушылары басшылыққа алуы тиіс, өйткені олар әрбір адам өмірінің негізін
қалаушы мәнге ие. Азаматтық құқықтың жүйесі Азаматтык құқықты қолдануды
жеңілдету үшін оны жалпы және ерекше бөлімдерге бөледі. Азаматтық құқықтың
жалпы бөліміне жалпы ережелерді реттейтін нормалар жатады. Олар:
келісімшарт, меншік құкығы және міндеттемелік құкығы. Ерекше бөлімді,
негізінен, нақты катынастарды реттейтін нормалар құрайды. Олар — айырбас,
жалға алу, сатьш алу-сату, интеллектуалдық меншік, авторлық құкык және
өсиетнама. Азаматтық құқықтың қайнар көздері Азаматтық құқықтың қайнар
көздеріне мыналар жатады: • ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.