Мыңжылдық саммиті

2000 жылғы қыркүйек айында Нью-Йоркте мыңжылдық Саммиті өтті, ол адамзат тарихындағы əлем елдері басшыларының ең ірі кездесуі болды, оған 147 мемлекет пен үкіметтің басшылары қатысты. Саммитте дүниежүзілік қоғамдастықтың алдында тұрған кең ауқымдағы жан-жақты мəселелер – бейбітшілік пен қауіпсіздік, даму жəне жоқшылықты түбірімен жою, қоршаған ортаны қорғау, адам құқығы мен демократияны қорғау, Біріккен Ұлттар Ұйымын нығайту жөнінде бірқатар мақсаттар белгіленген мыңжылдық Декларациясы қабылданды.
БҰҰ барлық мүше елдері қол қойған мыңжылдық Декларациясында бүкіл дүние жүзіндегі адам əлеуетінің (потенциалының) өте əркелкі дамуы атап көрсетіледі жəне “адамның қадір-қасиеті, əділдігі мен ғаламдық деңгейдегі теңдігі жөніндегі қағидаларды бекітудегі ұжымдық жауапкершілік” танылады. Осы құжатта дүние жүзіндегі елдердің басшылары, мыңжылдық табалдырығындағы даму мақсаттары немесе мыңжылдықтың даму мақсаттары (МДМ) ретінде əйгілі жалпы міндеттер кешенін белгіледі.
• 1-мақсат: шегіне жеткен жоқшылық пен аштықтан арылу;
• 2-мақсат: жаппай (жалпыға бірдей) бастауыш білімге қол жеткізу;
• 3-мақсат: еркектер мен əйелдер арасындағы теңдікті көтермелеу, сондай-ақ əйел құқықтары мен мүмкіндіктерін ұлғайту;
• 4-мақсат: балалар өлімін азайту;
• 5-мақсат: аналар денсаулығын жақсарту;

ƏДЕБИЕТ
1. БҰҰ мыңжылдық Декларациясы. – Нью-Йорк, 2000 ж.
2. БҰҰДБ. 2002 жылғы адам дамуы туралы Баяндама. – Нью-Йорк: Оксфорд Юниверсити Пресс, 2002.
3. БҰҰДБ. 2003 жылғы адам дамуы туралы Баяндама. – Нью-Йорк: Оксфорд Юниверсити Пресс, 2003.
4. БҰҰ Қазақстандағы жүйесі. Мыңжылдық табалдырығында Қазақстандағы даму саласы бойынеша БҰҰ Мақсаттары. – Алматы, 2002.
5. МДМ бойынша БҰҰ Интернет-сайты – http://www.un.org/millenniumgoals
6. Шокаманов Ю.К. Қазақстандағы адам дамуы: өлшеу əдіснамасы жəне талдау. – Алматы: ҚР статистика жөніндегі Агенттігі, 2003. –

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР:

1. Жалпы түсінік.

2. Әйгілі жалпы міндеттер кешені.

3. Түрлі тараптардың өзара келісімді белсенді жұмысы.

4. Жалпыға бірдей бастауыш білім.

5. Бағдарламалар тиімді болулары үшінгі шарттар.

2000 жылғы қыркүйек айында Нью-Йоркте мыңжылдық Саммиті өтті, ол адамзат
тарихындағы əлем елдері басшыларының ең ірі кездесуі болды, оған 147
мемлекет пен үкіметтің басшылары қатысты. Саммитте дүниежүзілік
қоғамдастықтың алдында тұрған кең ауқымдағы жан-жақты мəселелер –
бейбітшілік пен қауіпсіздік, даму жəне жоқшылықты түбірімен жою, қоршаған
ортаны қорғау, адам құқығы мен демократияны қорғау, Біріккен Ұлттар Ұйымын
нығайту жөнінде бірқатар мақсаттар белгіленген мыңжылдық Декларациясы
қабылданды.
БҰҰ барлық мүше елдері қол қойған мыңжылдық Декларациясында бүкіл дүние
жүзіндегі адам əлеуетінің (потенциалының) өте əркелкі дамуы атап
көрсетіледі жəне “адамның қадір-қасиеті, əділдігі мен ғаламдық деңгейдегі
теңдігі жөніндегі қағидаларды бекітудегі ұжымдық жауапкершілік” танылады.
Осы құжатта дүние жүзіндегі елдердің басшылары, мыңжылдық табалдырығындағы
даму мақсаттары немесе мыңжылдықтың даму мақсаттары (МДМ) ретінде əйгілі
жалпы міндеттер кешенін белгіледі.
• 1-мақсат: шегіне жеткен жоқшылық пен аштықтан арылу;
• 2-мақсат: жаппай (жалпыға бірдей) бастауыш білімге қол жеткізу;
• 3-мақсат: еркектер мен əйелдер арасындағы теңдікті көтермелеу, сондай-
ақ əйел құқықтары мен мүмкіндіктерін ұлғайту;
• 4-мақсат: балалар өлімін азайту;
• 5-мақсат: аналар денсаулығын жақсарту;
• 6-мақсат: АИВЖИТС, безгек жəне өзге де аурулармен күрес жүргізу;
• 7-мақсат: экологиялық орнықтылықты (тұрақтылықты) қамтамасыз ету.
Кедейшілік, аштық, АИВЖИТС жəне өзге де ажалды аурулар, сауатсыздық,
климаттың өзгеруі, таза ауыз су тапшылығы (жетіспеушілігі) проблемалары,
жекелеген елдер проблемаларының ауқымынан əлдеқашан шығып, бүкіл адамзат
үшін ортақ қатер төндіріп отыр. Осы себеп бойынша əлемнің 191 елі МДМ
орындау жөнінде өздеріне міндеттеме алды жəне сол себепті Декларацияда
ұжымдық міндеттерді шешуге арналған халықаралық ынтымақтастықты дамытуға
арналған мақсат мазмұндалады, ол:
• 8-мақсат: даму мақсаттарында жаһандық серіктестікті қалыптастыру.
Қайсыбір шамада МДМ кешенін дамыған жəне дамушы елдер арасындағы даму,
сауда айырбасы, инвестициялар мен борыштылық (қарыз) ауыртпалығын жеңілдету
үшін ресми көмекті ұлғайту арқылы дамыған елдер дамушы елдердің жоспарлы
саяси, экономикалық жəне институционалдықреформаларына қолдау көрсетулері
тиіс екендігі туралы келісім ретінде сипаттауға болады.
Мыңжылдық даму мақсаттарының біржола жаңа міндеттер емес екендігін атап
көрсету қажет. Олардың көпшілігі ХХ ғасырдың 90-шы жылдарында БҰҰ өткізген
түрлі саммиттер мен конференцияларда бұрын қабылданған болатын, міне, сол
міндеттер МДМ үшін арқау болды. Бірақ, осы мақсаттардың жолын қуу барлық
елдер арқылы ең жоғары деңгейде тағы бір рет бекітіліп, МДМ қол жеткізу
үшін қажет үдерістің негізгі қатысушылары – үкіметтердің, халықаралық
ұйымдардың, азаматтардың, жеке сектор мен азаматтық қоғамның ролі мен
жауапкершілігі айқын белгіленеді.
8-міндет үшін МДМ межелі уақыт – 1990 жылдан 2015 жылға дейінгі аралықта
сандық өлшеуге жəне мақсаттық көрсеткіштер арқылы тексеруге болатын нақты
18 міндетті белгіледі. Алға қойылған мақсаттар жай ресми түрдегі
мəлімдемелер ретінде қалып қоймаулары үшін, олардың іске асырылуын ұдайы
қадағалап отыру қажет.
Жаһандық жəне еларалық деңгейлердегі МДМ жетістіктері прогресінің
мониторингі жəне түрлі елдер мен аймақтардағы жағдайларды салыстыру
мүмкіндігі үшін 40-тан астам индикаторлардан тұратын жалпы тізбе (тізім)
жасалды.БҰҰ Бас хатшысы мыңжылдық даму мақсаттарының халықаралық орындалу
барысы туралы Бас Ассамблеяға ұдайы баяндама ұсынып тұрады. Елдер де сон-
дай-ақ МДМ іске асыру барысы турасында есептер даярлайды, есептерде əр елде
2015 жылға қарай мақсаттарға толық жету ықтималдығы хақында сараптық
бағалар беріледі.
МДМ адам дамуын ілгерілету үшін маңызды құрал болып табылады, өйткені,
біріншіден, адам əл-ауқатының негізгі аспектерін қамти отырып, осы
мақсаттар дүниежүзілік келісімді көрсетеді, сондықтан аталмыш келісім
мақсаттардың орындалуына қатыстырылған (тартылған) тараптардың барлығына
есеп берушілік пен жауапкершілік жүктейді.
Екіншіден, МДМ индикаторлары адам дамуының басты үдерістері (түгел
болмаса да) мен мыңжылдық даму мақсаттарының тұрақты мониторингін
көрсетеді, оның аса құндылығы мынада, түрлі елдердегі орын алған
үрдістерді, жетістіктерді, кемістіктерді қадағалауға, қосымша күш-жігерлер
жұмсауды қажет ететін салаларды анықтауға мүмкіндік туғызады.
Үшіншіден, осы мақсаттардың айналасына – БҰҰ жүйесінің агенттіктерінен
бастап донор-елдерге, дамушы елдердің үкіметтеріне, үкіметтік емес ұйымдар
менбұқаралық ақпарат құралдарына дейін, халықаралық жұртшылық қоғамдарының
аса кең ауқымдағы топтары жұмылдырылған. Түрлі тараптардың өзара келісімді
белсенді жұмысы МДМ іске асыруды қамтамасыз етуі тиіс, ол анағұрлым кең
масштабтарда (ауқымдарда) адам дамуы мəселелеріндегі оң өзгерістерге
септігін тигізетіні даусыз.
Мыңжылдық Декларациясына қол қойған барлық елдердің үкіметтері өздерінің
азаматтары мен дүниежүзілік қоғамдастықтар алдында осы мақсаттар мен
міндеттерді орындауға жауапкершілік қабылдады. Бұдан былай барлық дамыған
жəне дамушы мемлекеттердің ұлттық басымдықтары мен стратегияларының
қатарында МДМ негізгі орынды еншілеуіне қол жеткізу қажет. Мақсаттар
дамыған елдердің едəуір жауапкершілік үлесін жобалайды, өйткені осы
мемлекеттер 8-мақсаттың міндеттерін орындамайынша, артта қалған елдердің 1-
7 мақсаттарға қол жеткізулері екіталай.
МДМ жетудегі прогресс дүние жүзінде əркелкі жүруде. Дамушы елдердің
басым көпшілігіне ақпараттық-насихат жұмысы, арнайы білімдер мен ресурстар
түрінде сырттан айтарлықтай қолдау тапқан жағдайларда ғана МДМ орындаудың
сəті түседі. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.