Облыс білім беру басқармасының «Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығы» КММ жобалармен автоматизациялық басқару жүйесін зерттеу мен жаңарту



Кіріспе 8
1 Есептің қойылуы 10
1.1 Есепті қалыптастыру 10
1.2 Кәсіпорын туралы мәлімет 11
1.2.1 Кәсіпорын қолдайтын жобалар 15
1.2.2 Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімі 19
2 Электрондық оқулық туралы түсінік 22
2.1 Электрондық оқулықты пайдалану саласы 22
2.2 Электрондық оқулықты сипаттау 24
3 Web.бағдарламалаудың теориялық негіздері 27
3.1 Сайт құрудың әдістері 27
3.2 Denwer 3 Web . сервер эмуляторы 29
3.3 Мәліметтер қорымен жұмыс 31
3.4 Мазмұнды басқару жүйесі 33
3.4.1 Түрлері 34
3.4.2 Ерекшеліктері 35
3.4.3 WordPress 35
3.4.4 Drupal 37
3.5 CMS Joomla! 38
3.5.1 Joomla! туралы түсінігі пен оның тарихы 38
3.5.2 CMS Joomla артықшылықтары 43
3.5.3 Жүйе конфигурациясы 44
3.5.4 Дизайн шаблондары 46
3.5.5 Модульдер мен компоненттер 47
4 Web .бағдарламалаудың практикалық негіздері 52
4.1 Пәндік облысты анықтау 52
4.2 «Joomla!» контентті басқару жүйесінде ақпараттық құрылымды құру 54
4.3 Бөлімдер мен категорияларды құру 54
4.4 Ақпараттық материалды құру 56
4.5 Меню элементтерін құру 59
4.6 Басты беттің толтырылуы 64
4.7 «Joomla!» контентті басқару жүйесін қызмет етуі 66
4.7.1 Ресімдеу шаблондары мен модуль позицияларын өзгерту 66
4.7.2 Категорияларды өзгерту 68
4.7.3 Меню блоктарын өзгерту 69
4.7.4 Ақпараттық материалды өзгерту 70
4.7.5 Ақпараттық резервті көшірмесін құру 71
4.7.6 Резервті көшірмені қайта қалпына келтіру 72
5 Қауіпсіз техникасы және еңбек қорғау шарасы 75
5.1 Қазақстан Республикасы Еңбек кодексі 75
5.2 Өрт қауіпсіздігі 79
5.3 ДЭЕМ қауіпсіздік техникасы 80
Қорытынды 83
Қолданылған әдебиеттер тізімі 85
Қазіргі кезде қоғам әрекеттерінің барлық саласында компьютер көмегімен ақпараттық ресурстар орын алады. Яғни, ХХІ асыр бүкіл дүние жүзі ақпараттық қоғамға көшіріле басталды деуге болады. Оған қоғамдағы барлық білім, ғылым, экономика және басқару салалары арқылы ақпараттандыру белгісіне қол жеткізуге болатындығы.
Қазіргі таңда негізінен білім жүйесінің барлық сатыларын үшін электрондық оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық оқулық студент үшін ақпарат көзі болып, сонымен қоса электрондық оқулықтармен жұмыс істеу әрбір студенттің өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Ақпараттық көптеген мәселе, әсіресе оның ішінде ең негізгісі білім беру (оқыту) мәселесі болып табылады. Біздің негізге алған мәселеміз оқытуды автоматтандырумен байланысты. Демек білім беру мен пайдаланушы білімінің бақылау сұрағына қажетті нәтижелерді өңдеуі үшін қолданады. Білім беру компьютерлік техналогиямен жүзеге асыру ақпарат алушының сұранысын қанағаттандыра тын оқу құралының басылымымен қатар тұрады. Мұндағы негізгі таралымдар оқулық шығару, оқу процестерінің бірігуін қамтамасыз ету және жоғарғы сапалы, иннавациялық ғылыми зерттеулердің, яғни жаңа ақпараттық технологиялардың қолданылу мақсатында оқу процестеріне және сонымен қатар, әртүрлі «электрондық оқулықтардың» түбі бір дәл осылай аталатындығы.
1. Гончаров А.Н. Самоучитель HTML А.Н. Гончаров.- СПб.: Питер, 2002.
2. Горнаков С.Г. Осваиваем популярные системы управления сайтом С.Г. Горнаков.- М.: Наука, 2009.
3. Ежевский Д.О. О критериях создания электронных учебных пособий Д.О. Ежевский.- М.: Эксмо, 2004.
4. Колисниченко Д.Н. Движок для вашего сайта. CMS Joomla!, Slaed, PHP-Nuke Д.Н. Колесниченко.- М.: НТ Пресс, 2008.
5. Колисниченко Д.Н. Joomla!: Руководство пользователя / Д.Н. Колисниченко.- М.: Диалектика, 2009.
6. Норт Б. Joomla! : Практическое руководство / Б. Норт.- М.: Символ-плюс, 2008.
7. Рамел Д. Самоучитель Joomla! / Д. Рамел.- СПб.: Питер, 2008.
8. Хаген Г. Создание веб-сайтов с помощью Joomla! 1.5 / Г. Хаген.- М.: Вильямс, 2008.
9. Чиртик А.В. Популярный самоучитель HTML / А.В. Чиртик.- СПб.: Питер, 2006
10. Шишкин В.В. Многоуровневая концепция создания электронных учебных пособий / В.В. Шишкин. - М.: Махаон, 2001.
11. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі
12. Ж.Қ.Масанов, Б.А.Бельгибаевб А.С.Бижанова, Қ.Қ.Мақұлов “Turbo Pascal”
13. А.Б.Дәулетқұлов, С.С.Алғазы Паскаль тіліндегі программалау негіздері.
14. Ю.Федоренко “Алгоритмы и программы на языке Turbo Pascal''
15. . Б.Д.Сыдықов “Алгоритмдеу және программалау негіздерін оқыту”
16 . Б.Нақысбек Г.Қалықова “Паскаль тілінің негіздері”
17. Алексеев Е. Р. "Турбо Паскаль 7.0" Идеалный учебный курс. Численные методы. Москва - 2006.
18. Немнюгин С. А. "Turbo Pascal" учебник. Санк-Петербург - 2002.
19 Б. Бөрібаев. Б. Нақысбеков Т. Мадиярова. "Инфарматика және есептеуіш техника негіздері". Алматы – 2002.
20. Б. Бөрібаев. Б. Нақысбеков Т. Мадиярова. "Инфарматика және есептеуіш техника негіздері". Алматы – 2002.

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Сагадиева Г. А.

Облыс білім беру басқармасының Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар
орталығы КММ жобалармен автоматизациялық басқару жүйесін зерттеу мен
жаңарту

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

мамандығы 5В070400 – Есептік техника және бағдарламалау

Павлодар

2014

Мазмұны

Кіріспе 8
1 Есептің қойылуы 10
1.1 Есепті қалыптастыру 10
1.2 Кәсіпорын туралы мәлімет 11
1.2.1 Кәсіпорын қолдайтын жобалар 15
1.2.2 Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімі 19
2 Электрондық оқулық туралы түсінік 22
2.1 Электрондық оқулықты пайдалану саласы 22
2.2 Электрондық оқулықты сипаттау 24
3 Web-бағдарламалаудың теориялық негіздері 27
3.1 Сайт құрудың әдістері 27
3.2 Denwer 3 Web – сервер эмуляторы 29
3.3 Мәліметтер қорымен жұмыс 31
3.4 Мазмұнды басқару жүйесі 33
3.4.1 Түрлері 34
3.4.2 Ерекшеліктері 35
3.4.3 WordPress 35
3.4.4 Drupal 37
3.5 CMS Joomla! 38
3.5.1 Joomla! туралы түсінігі пен оның тарихы 38
3.5.2 CMS Joomla артықшылықтары 43
3.5.3 Жүйе конфигурациясы 44
3.5.4 Дизайн шаблондары 46
3.5.5 Модульдер мен компоненттер 47
4 Web –бағдарламалаудың практикалық негіздері 52
4.1 Пәндік облысты анықтау 52
4.2 Joomla! контентті басқару жүйесінде ақпараттық 54
құрылымды құру
4.3 Бөлімдер мен категорияларды құру 54
4.4 Ақпараттық материалды құру 56
4.5 Меню элементтерін құру 59
4.6 Басты беттің толтырылуы 64
4.7 Joomla! контентті басқару жүйесін қызмет етуі 66
4.7.1 Ресімдеу шаблондары мен модуль позицияларын өзгерту 66
4.7.2 Категорияларды өзгерту 68
4.7.3 Меню блоктарын өзгерту 69
4.7.4 Ақпараттық материалды өзгерту 70
4.7.5 Ақпараттық резервті көшірмесін құру 71
4.7.6 Резервті көшірмені қайта қалпына келтіру 72
5 Қауіпсіз техникасы және еңбек қорғау шарасы 75
5.1 Қазақстан Республикасы Еңбек кодексі 75
5.2 Өрт қауіпсіздігі 79
5.3 ДЭЕМ қауіпсіздік техникасы 80
Қорытынды 83
Қолданылған әдебиеттер тізімі 85
Кіріспе

Қазіргі кезде қоғам әрекеттерінің барлық саласында компьютер көмегімен
ақпараттық ресурстар орын алады. Яғни, ХХІ асыр бүкіл дүние жүзі ақпараттық
қоғамға көшіріле басталды деуге болады. Оған қоғамдағы барлық білім, ғылым,
экономика және басқару салалары арқылы ақпараттандыру белгісіне қол
жеткізуге болатындығы.
Қазіргі таңда негізінен білім жүйесінің барлық сатыларын үшін
электрондық оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық оқулық
студент үшін ақпарат көзі болып, сонымен қоса электрондық оқулықтармен
жұмыс істеу әрбір студенттің өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену
ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Ақпараттық көптеген мәселе, әсіресе оның ішінде ең негізгісі білім
беру (оқыту) мәселесі болып табылады. Біздің негізге алған мәселеміз
оқытуды автоматтандырумен байланысты. Демек білім беру мен пайдаланушы
білімінің бақылау сұрағына қажетті нәтижелерді өңдеуі үшін қолданады.
Білім беру компьютерлік техналогиямен жүзеге асыру ақпарат алушының
сұранысын қанағаттандыра тын оқу құралының басылымымен қатар тұрады.
Мұндағы негізгі таралымдар оқулық шығару, оқу процестерінің бірігуін
қамтамасыз ету және жоғарғы сапалы, иннавациялық ғылыми зерттеулердің,
яғни жаңа ақпараттық технологиялардың қолданылу мақсатында оқу процестеріне
және сонымен қатар, әртүрлі электрондық оқулықтардың түбі бір дәл
осылай аталатындығы.
Компьютерлік техникалар құралдарын қолданудың жақсы тиімділігіне маман
иесі пәндік облыста ақпаратты ұсынулардың құралдарын шектемей,
коммуникациялардың және жұмыстың базалары мен білімдердің нәтижесінде қол
жеткізуі мүмкін.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы: Облыс білім беру басқармасының
Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығы КММ жобалармен
автоматизациялық басқару жүйесін зерттеу мен жаңарту
Менің дипломдық жұмысымның мақсаты – Pascal бағдарламалау тілі
пәнінен электронды оқулық құру . Сонымен бірге ЖОО мекемелерінің
студенттеріне арналған ең жақсы электрондық оқулық жасау, аспаптық
құралмен тәжірибені игеру, мультимедиалық технологиясымен таныстыру,
сонымен қоса өзге программаларды қосу арқылы электрондық оқулық құру.
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Мұндай құрылған бағдарлама әсіресе
Интернетте электрондық оқулық құру технологиясын жетiлдiруге және көптеген
пайдаланушыға білімін көтеруге көмектеседі.
Дипломдық жобалау төрт бөлімдерден құралған:
1) Есептің қойылуы бөлімі. Бұл бөлім есептің қалыптастырылуынан
тұрады. Мұнда сөздік және математикалық модельдер, кіріс және
шығыс құжаттардың атаулары, тағайындалуы, алған жері және
құжаттардың келтірілген мысалдары сонымен қатар бағдарламалық
өнімінің интерфейсіне қойылған талаптар жазылады;
2) Осы жерде пәндік аумақты талдау нәтижесінде алынған барлық
мәліметтердің, қарастырылатын бағдарлама мінездемесі,
бағдарламалар салыстырылуы, алынған кестелердің тізімдері,
пәндік аумақты талдау арқылы алынған негізгі операциялар жиыны
сонымен қоса интерфейс элементтерінің сипатталуы кіреді;
3) Бұл жерде таңдап алынған пәндік облыс бойынша электронды оқу
құралын құру үшін қолданылуы мүмкін технологиялар жайлы сөз
болады. Қазіргі заманауи сайт құру әдістері плаформалар
сипатталады. Оқу құралын қандай құралмен жасайтынымыз яғни
Joomla контентті басқару жүйесі толы,ырақ сипатталған. Бұл жерде
негізінен теориялық мәліметтер берілген.
4) Осы бөлімде алдыңғы бөлімде айтылған теориялық мәліметтер
бойынша электронды оқу құралын құру барысы сипатталған. оны
жасау кезеңдерін қамтиды. Бұл жерде нақты әрекеттер берілген.
5) Қауіпсіз техникасы және еңбек қорғау шарасы бөлімі. Бұл бөлімде
ДЭЕМ қауіпсіздік техникасы, қауіпсіздік қамтамасыз ететін
техникалық шешімдер, апат дамуы мен пайда болу шарттарын
зерттеу, апатты жағдайдың болу мысал есебі қарастырылған.
Қорытынды бөлімінде жасалған жұмыс нәтижесі бойынша қысқаша айтылып
өтеді және де осы зерттелген тақырып бойынша ұсынылған бағдарламалық
қамтамасыздандыру қолдану бойынша ұсыныстар мен кәсіпорынға кірістіру мен
өндеу болашағы туралы жазылады.

1 Есептің қойылуы

1. Есепті қалыптастыру

Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы – Облыс білім беру басқармасының
Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығы КММ жобалармен
автоматизациялық басқару жүйесін зерттеу мен жаңарту болып табылады. Бұл
тақырыпқа сәйкес қазіргі таңда негізінен білім жүйесінің барлық сатыларын
үшін электрондық оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық оқулық
студент үшін ақпарат көзі болып, сонымен қоса электрондық оқулықтармен
жұмыс істеу әрбір студенттің өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену
ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Ақпараттық көптеген мәселе, әсіресе оның ішінде ең негізгісі білім
беру (оқыту) мәселесі болып табылады. Біздің негізге алған мәселеміз
оқытуды автоматтандырумен байланысты. Демек білім беру мен пайдаланушы
білімінің бақылау сұрағына қажетті нәтижелерді өңдеуі үшін қолданады.
Білім беру компьютерлік техналогиямен жүзеге асыру ақпарат алушының
сұранысын қанағаттандыра тын оқу құралының басылымымен қатар тұрады.
Мұндағы негізгі таралымдар оқулық шығару, оқу процестерінің бірігуін
қамтамасыз ету және жоғарғы сапалы, иннавациялық ғылыми зерттеулердің,
яғни жаңа ақпараттық технологиялардың қолданылу мақсатында оқу процестеріне
және сонымен қатар, әртүрлі электрондық оқулықтардың түбі бір дәл
осылай аталатындығы.
Ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы
оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін
аткаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен
білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы,
Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтан оқыту әдісінің жедел
дамуына мүмкіндік туғызуда. Мулътимедиялық технологияның, компьютерлік
графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті
бейнелейтін виртуал жағдайға "ену" жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына
түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда
болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру
әдістеменің дамуына ықпал жасады.
Қәзіргі кезде негізінен білім жүйесінің барлық сатылары үшін
электронды оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электронды оқулық оқушы
үшін дайын материал. Оқушылар үшін электрондық оқулық- мектепте оқыған
жылдардың барлығында да өздері толықгырып отыра алатын және нәтижелік
эмтиханға дайындалуға көмектесетін мәліметтер базасы болып келеді.
Электронды оқулықтармен жұмыс істеу әрбір оқушының өз мүмкіндігін есепке
ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
2. Кәсіпорынмен танысу

2006 жылдың маусым айынан бастап Ақпараттық технологиялар орталығы
білім беру басқармасының жеке құрылымдық ұйымы ретінде өмір сүріп келеді.
Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығының негізгі қызметі
Павлодар облысының білім беру мемлекеттік ұйымдарында электрондық оқытуды
тиімді енгізу мен дамытуды қамтамасыз ететін білімді ақпараттандыруды
дамыту болйып табылады.
Ағымдағы заңнамаларға, Павлодар облысының білім беру басқармасының
нормативтік құжаттарын басшылыққа ала отырып ақпараттық технологиялар
орталығында төрт бөлім жұмыс істейді: ақпараттық-әдістемелік бөлім,
техникалық және сервистік қызмет көрсету бөлімі, желілік және бағдарламалық
жасақтау бөлімі, электрондық оқыту бөлімі.

Сурет 1.1 – Мекеме құрылымы

1. Ақпараттық-әдістемелік бөлімнің негізгі мақсаттары:
– Ақпараттық-әдістемелік семинарлар, мастер-класстар өткізу;
– Жаңа аөпараттық технологиялар мен электрондық оқу-әдістемелік
құралдары қолданумен инновациялық тәжірибені тарату;
– оқу-әдістемелік құралдарды электронды және қағаз
тасымалдаушыларында әзірлеу;
– білімді ақпараттандыру саласында облыс және қала білім беру
қызметкерлері арасында конкурстар ұйымдастыру жіне өткізу;
– Павлодар облысының білім беру басқармасы мен ПО АТО сайттарын
ақпараттық қолдау;
– Павлодар облысының білім беру ұйымдарынан ақпараттандыру
саласында келіп түсетін ақпаратты жинау, өңдеу және анализдеу;
– Ақпараттық қамту бойынша облыс білім беру ұйымдарының
мұғалімдері мен ұстаздарына кеңес беру.
2. Сервистік және техникалық қызмет көрсету бөлімінің негізгі
мақсаттары:
– Павлодар облысының білім беру басқармасының коппьютерлік
техникасы мен оргтехникасын жөндеу және қызмет көрсету;
– білім беру ұйымдарында компьютерлік техникасы мен оргтехникасын
техниклық тексерістен өткізу;
– білім беру ұйымдарында компьютерлік техника мен оргтехниканы
баптау бойынша практикалық көмек көрсету.
3. Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімінің негізгі
мақсаттары:
– білім беру ұйымдарының сайттарын құру және сүйемелдеу;
– Интернет-басылымдарды дайындау және жариялау;
– разработка и построение сетей;
– Интернет желісінің түрлі жүйелері мен сервистерін жобалу және
енгізу;
– заманауи ақпараттық технологиялар негізінде ортақ біртұтас
ақпараттық-білім беру кеңістік құру және оған қызмет көрсету;
– бағдарламалық қамтаманы (БҚ) сүйемелдеу.
– білім беру Интернет-сайттарын ақпараттық сүйемелдеу;
– облыстық телекоммуникациялық жобаларды, білім алушылар мен
білім беру қызметкерлері үшін он-лайн сабақтар ұйымдастыру және
өткізу.
4. Электрондық оқыту бөлімінің негізгі мақсаттары:
– Ұлттық білім беру мәліметтер қорын (ҰБМҚ), Портал бөлімшелерін,
электроныдқ оқыту жүйелерін толтыру кезінде кеңес берер көмек
көрсету;
– ҰБМҚ толтыру, ЭОЖ өз уақытында толтыру мен ЭОЖ мәліметтерінің
жаңару мониторингін жасау;
– ЭОЖ қолданушылары үшін оқытатын семинарлар өткізу.
– 2012-2013 оқу жылында Орталықпен облыс педагогтері үшін 72
оқыту семинарлары өткізілді және 1704 ұстаздар оқытылды.
Семинарлар Орталық негізінде сонымен қатар жолға шығатын түрде
екі тілде келесі тақырыптар бойынша өткізіледі:
– ActivInspire бағдарламалық қамтамсымен оқу процесінде
интерактивті жабдықтың мүмкіндіктерін қолдану ;
– XXI ғасыр ақпараттық және білім беру технологияларына
кіріспе;
– kaz.net web-сервистерін қолдану, интерактивті және
мультимедиялық жабдықты баптау;
– "Pythagoras" мультимедиялық бағдарламалық кешенін оқу
процесніде қолдану;
– Физика, химия, биология және информатика кабинеттері
лаборанттарының біліктілігін жоғарылату;
– ЭОЖ енгізу шартында білім беру контенттерін жасау
технологиясы;
– PASCO жабдығын химия, биология, физика пәндері бойынша
зертханалық-тәжірибелік жұмыстары үшін қолдану.
Сонымен бірге Орталық компьютерлендіру және жаңа ақпараттық
технологияларды енгізу мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу, әдістемелік,
жобалық жұмысты жүзеге асырады. Интерактивті сабақтар, он-лайн режимінде
семинарлар ұйымдастырады және өткізеді, жеке сабқтар мен мұғалімдерге кеңес
беруді өткізеді. 2012-2013 оқу жылы ішінде 2 мастер-класс және 12
вебинарлар он-лайн режимде өткізілді, ҰБМҚ және электронды оқыту жүйе
бөлімшелерін толтыру бойынша онлайн-кеңестер өткізеді.
Жыл сайын ақпараттық технологиялар орталығы білім беру басқармасы
жоспарына сәйкес АКТ саласында педагогикалық тәжірибені тарату мен жалпылау
бойынша облыстық конкурстарды ұйымдастырады және өткізеді: Білім берудегі
ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, Мемлекеттік тілдегі ең үздік
білім беру сайты, "Ең үздік интерактивті сабақ "педагогикалық ойлардың
Интернет-фестивалі.
2012 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаев жарлығымен бекітілген 2011-2020 ж.ж. Білім беруді мемлекеттік
дамыту бағдарламасына және Білім беру министрлігінің 2012 жылы 27
желтоқсанынан № 570 Білм беру мониторингі аясында әкімшілік мәліметтер
формасын бекіту жқнінде бұйрығы негізіндегі Ұлттық білім беру мәліметтер
қорын құруына сәйкес электрондық оқыту жүйесін (e-learning) енгізумен
байланысты электрондық оқыту бөлімі ашылды.
Жүйе Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдары жайлы аұпартпен ҚР
Білім және ғылым министрлігі үшін статикалық мәліметтер қорын жасау үшін
жауап береді.
Электрондық оқыту жүйесі (e-learning) бұл оқу процесін
технологтендіруді, білім беруді басқаруды жүйесін автоматтандыруды,
оқушылар мен мұғалімдердің ақпараттық-коммуникациялық мәдениетін дамытуды
қамтамасыз ететін бағдарламалық-аппараттық кешен болып табылады.
Электрондық оқыту жүйесін (ЭОЖ) енгізудің мақсаты барлық білім беру
процесінің қатысушылары үшін үздік білім беру ресурстарымен
технологияларына бірдей қол жетімділікті қамту болып табылады.
Электрондық оқыту бөлімі Ұлттық білім беру мәліметтер қорын толтыру өз
уақытында мониторингін, 162 әкімшілік мәліметтерді статикалық есептермен
салыстыруды, Портал бөлімшелері мен электронды оқыту жүйесінің өз уақытында
толтырылу мониторингін өткізеді (жұмыс оқу жоспарларын, күнтізбелік-
тақырыптық жоспарларды құру, бағаларды электронды журналға қою).Әрбір
мұғалім және оқытушы электрондық күнделік пен журналдарға тек ғана бағаны
қоймай, әрбір оқушының үлгерімін қадағалай алады. Автоматты түрде есептерді
жасау арқылы құжаттамамен барлық машақатты жұмысты одан да жылдам орындауға
мүмкін. Сонымен қатар e-Learning жүйеде өзінің атқарылған жұмыстарын
орналастыруға, білім алушыларға тестілеуді жүргізуге мүмкіндік береді. Е-
Learning жүйесінің интерфейсі қарапайым және қолайлы. Бұл ретте оқушылармен
де, және әріптестермен де араласуға мүмкіндік беретін арнайы құралдардың
бар болуы болжанады. Пікір алмасуды, тәжірибелі педагогтан кеңес сұрауға,
үздік оқушыға ақыл-кеңес беруді және үлгермейтіндерге көмек беруді – осының
барлығын e-Learning-те жасауға болады. Әрбір оқытушы электрондық күнделік
пен журналдарға тек бағаны ғана қоймай, және статистикалық деректерді
талдаудың негізінде әрбір оқушының оқу үлгерімін қадағалай алады. Автоматты
түрде есептерді жасау арқылы құжаттамамен барлық машақатты жұмысты одан да
жылдам орындауға мүмкін. Сонымен қатар e-Learning жүйеде өзінің атқарылған
жұмыстарын орналастыруға, білім алушыларға тестілеуді жүргізуге мүмкіндік
береді.
Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығы үздіксіз білім
берудің бірыңғай жүйесінің құрамдас бөлігі және облыстық білім беру
орындарының жаңа құрылып келе жатқан ақпараттық инфрақұрылымының негізгі
түйіні.
Жұмыс бағыттары:
– ҚР ақпараттандыру аясында федералдық бағдарлама бойынша
аймақтық деңгейде (аймақаралық деңгейде мамандандырылғандар
үшін) жұмыстың координациясы, оның білім беру қызығушылықтарына
бейімделуі.
– Облыстық білім беру жүйесінің бірыңғай ақпараттық-білім беру
кеңістігін қалыптастыратын жобаларды қамтамасыз ету, құру және
ұйымдастыру.
– АКТ-ны оқытуда, ғылыми және ұйымдастырушылық іс-әрекетте
қолдану аймағында профессорлық-оқытушылық құрамын даярлау
(жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру), кәсіби қайта даярлау
және біліктілігін жоғарылату.
– Педагогикалық бағдарламалық құралдарды, жоғары оқу орнында
қашықтықтан оқытуда қолданылатын электрондық оқу курстарын,
білім беру мекемелерінің тапсырысы бойынша білім беруді
ақпараттандыру аймағында тауарлық өнімді жасау.
– Білім беру саласындағы АКТ-ны кешенді қолдану облысында
фундаменалды және қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүргізу.
– Кәсіби білім және мәліметтер қоры, мәдениет және білім беру
аймағында ақпараттық аймақтық ресурстардың қалыптасуы және
жүргізілуі.
– ҚР ғылым және білім берудің бірыңғай ақпараттық-
телекоммуникациялық ақпараттық желісіндегі аймақтық тораптарының
қызметтерін орындау.
Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығының мақсаты
Павлодар облысының білім беру мемлекеттік мекемелерінде электрондық оқытуды
тиімді енгізу мен дамытуды қамтамасыз ететін білімді ақпараттандыруды
дамыту болып табылады. Мемлекеттік мекеменің қызметінің объектісі болып
заманауи ақпараттық және коммуникациялық технологиялар негізінде Павлодар
облысның білім беру мекемелерінде ортақ ақпараттық жүйені құру болып
табылады.
Мақсатқа жету үшін Орталық келесідей қызметтерді орындайды:
1) ақпараттық жүйелерге техникалық қызмет көрсету мен қолданыстағы
компьютерлік техника паркін жаңарту, орталықтандырылған базаларға жойылған
қатынасты қамтамасыз ету және басқаруды жетілдіру жолымен Павлодар облысы
білім беру басқармасында және білім беру ұйымдарында ақпараттық
қауіпсіздігі қамтамасыз ету құралдарын, деректерді, байланыс және
коммуникацияларды берудің желілерін ұүру және сүйемелдеу;
2) оқытудың озық ақпараттық технологияларының, мультимедиялық және
коммуникациялық технологияларды пайдалану бойынша кадрлардың біліктілігін
арттыру;
3) компьютерлендіру және жаңа ақпараттық технологияларды енгізу мәселелері
бойынша ғылыми-зерттеу, әдістемелік, жобалау енгізу, жөндеу, өндірістік
жұмыстарын үйлестіру;
4) білімді бақылауды тестілеу әдістерін енгізу, оқытудың ақпараттық-
технологияларын қолдану мәселелері, оқушылар арасында дистанциялық
олимпиадаларды, зияткерлік сайыстарды, конкурстарды, ғылыми-тәжірибелік
конференцияларды өткізу бойынша ұйымдастыру-техникалық және оқу-
әдістемелік функцияларды жүзеге асыру.

1.2.1 Кәсіпорын қолдайтын жобалар

Электрлнды оқыту (ағылш. E-learning, ағылш.қысқартылып
 Electronic Learning) — электрондық оқыту жүйесі, ақпараттық көмек,
электронды технологиясы кезінде оқыту.
ЮНЕСКО  мамандары  аныктамасы: e-Learning —Интернет және  мультимедиа
көмегімен оқыту.
Электронды оқытуға жататындары:
– электронды материалдармен өзбетінше жұмыс істеу, компьютерді КПК,
ұялы телефонды, ДВД- күй табақ ойнатқышты , теледидарды жүйелі қолдану
– өшірілген(аумақ) сарапшыдан (оқытушы) консултация ,кеңес, баға алу,
өзарақозғалыс алшақтығының мүмкіндігі;
– қолданушы  таратылған қоғамдастығы   (әлеуметтік байланыс) құру.жалпы
виртуалды оқу іс-әрететінің жүргізілуі;
– Электронды оқу материалдарын тәулік бойы өз уақытында жіберу;
электрондық оқыту материалын және технологиясын айрықшалау
–  Барлық кәсіпорын жетекшілері мен құттықтаушы топтар  қазіргі
ақпараттық технологияларды меңгеру және ақпараттық мәдениетті
жоғарылатып, қалыптастыру;
– жаңартылган педагогикалық технологияны кеңінен тарату және  игеру;
– Оқу веб-ресурстарының мүмкіндігін дамыту;
– Кез келген уақытта қазіргі жаңа  білімнің орын алу , әлемнен кез
келген деректер табу мүмкіндігі;
– Психофизикалық даму ерекшеліктерімен жоғары білім беру тұлғаның қол
жетімдігі;
Электронды оқулықтар, технология және білім кызметтері электрондық
оқыту болып табылады.
 Қазіргі замандағы студенттер мен оқушылар – ақпараттарды алудағы
электронды амал-тәсілдердің (осы сәттегі оқу жағдайы)  ең бастысы ұрпағы,
деп  саналады. Білім беруде  жоғары технологияны студенттер қолдайды,
жоғары өсуіне білімімен, ептілігімен, дағдысымен  септігін тигізеді.
 Ақпарат алысу технологиясы олардың  жұмыс құралдары болды.
 Жеке талап тіркеуімен Қашықтан оқыту кең әдіс спектрі әдіс таңдауға
мүмкіндік беру және тыңдаушылардың артықшылығы мен бетпе-бет оқытушылармен
E-learning қарым-қатынас алу мумкін емес:
– Оқуға арналған ыңғайлы орын мен уақыт
– Білімдітерең меңгеру
– Оқытушылармен ұдайы байланыс
– Жекеше оқыту кестесі
– Ақша мен уақытты үнемдеу
Қазақстанда 2011-2020 жылдағы ҚР білім беру Мемлекеттік
бағдарламасының дамуы негізінде  “Электронды оқыту”(e-learning).  бастапқы
жаңа жобасы іске қосылады
Электронды оқыту жүйесі құрылады. Әр мұғалімдер мен оқушыларда 
өздерінің жеке компьютерлері болады. Білім беру ұйымдары 100 % (пайызы)
Ғаламтор , жергілікті желісімен, сандық контенттермен қамтамасыз етіледі.
Электрондыоқытужүйесіненгізудің  ма қсаты:
– Орта білім беруде  ІТ – технологиясы оқушылардың қызығушылығын
арттырады;
– Бәрі мүмкіндігінше бірдей білім алуға қамтамсыз етеді;
– Ұсынылған  әрбір жеке қарқын мен  материалды үйрену кестесі;
– Барлық оқыту сатыдағы  өзіндік іс-әрекеті;
– Білім беру саласында  ІТ-инракұрылымының дамуы
– Электронды оқыту кез келген уақытта, кез келген орында  үйренуге
мүмкіндік береді. Бұл қызметте ерекше маңызы зор, өмір бойы  адам 
өзінің білім деңгейі мен біліктілігін үнемі жоғарылату қажет.
– Электронды оқыту жүйесін енгізу нәтижесіне жататындар:
– Әлемдік білім беру ресурстарына әр мұғалімдер мен оқушылар деректер
алуға қамтамасыз ету;
– Электронды журналдарды, кітапхананы,  мұғалімдер бөлмесін, электронды
жоспарланған, хаттарды ата-аналарға ескерту ,барлық білім беру
ұйымдарды автоматтандыру; 
– Балаларды  оқыту үшін ата-аналар бақылау;
– Электронды білім беру ресурстарының дамуы;
–  Білім беру ұйымдарында электронды оқытуды жүзеге асыру;
– Электронды оқыту жүйесін енгізу әлеуметтік нәтижені құрайды.
– Оқушылар білімді ресурстарға  оперативті деректер алады
– Ата-аналар оқушылардың үлергерімі туралы  өз уақытында объективті 
ақпарат алуы;
– Мұғалімдер оқу үдерісі автоматтандырылған.
– Органы управления- повышение качества образовательных услуг. Басқару
органдары – білім беру қызметтерінің сапасын көтеру;
ActivInspire − заманауи оқыту және үйрену тәжірибесінің іргетасы.
Сыныпта пайдалануға арналған бағдарлама оқытушыларға интерактивті тақтада
сабақ жүргізуге мүмкіндік береді.
Сан алуан арнайы әрекеттерге толы жаңа сабақтар жасаңыз және оқуды
бағалау тапсырмаларын оқушылармен, топтармен және барлық сыныппен қолдаңыз.
Әрбір жасқа бөлек интерфейсі бар ActivInspire бағдарламасы
оқытушыларға Promethean Planet торабында қол жетімді қосымша қор көздер
дүниесімен оқыту әрекеттері, құралдары, кескіндері, дыбыстары мен
үлгілерінің сан алуан түрлеріне қатынасу мүмкіндігін береді.
Кеңейтілген қалам және сенсор (ActivBoard 500 Pro пайдаланушыларына
арналған) және жаңа математика теңдеуін өңдегіш мүмкіндігімен оқу
мүмкіндіктерінің жаңа дүниесін ашыңыз.
Негізгі мүмкіндіктері:
– Математика теңдеулерін қолдау. ActivInspire бағдарламасы
флипчарт ішінде немесе ActivExpression арқылы теңдеулер құрып,
кірістіру үшін қолдануға икемді теңдеу өңдегішін береді. Өңдегіш
теңдеулер құру, өңдеу және көрсету үшін қажетті барлық құрастыру
блоктарын береді. Нышандарды енгізуге немесе жиі пайдаланылатын
математикалық теңдеулерді пайдалануға болады.
– Азиялық тік мәтінді қолдау. Жаңа тік мәтін ұясы мүмкіндігі
жапон, жеңілдетілген қытай және дәстүрлі қытай тілдерін
қолдайды. Әрі бір бетте көлбеу және тік мәтінмен флипчарт
жасауға болады.
– Ендірілген веб-шолғыш. Жаңа ендірілген веб-шолғыш веб-
тораптардың көбісі ұсынатын "ендіру" мүмкіндігі арқылы
флипчартқа веб-тораптардан тікелей мазмұн ағынына мүмкіндік
береді. Артықшылығы жергілікті жүктеп, сақтамай мазмұн және
деректер “ағынын” таңдауда. Бұл мүмкіндік ақысыз мазмұнға
терезені ашады. Ендірілгеннен кейін флипчарттағы қор көзінің
биіктігін, енін және орналасуын бақылауға болады.
– ActivInspire бағдарламасының ішінде ActiView басқару;
– ActivInspire бағдарламасындағы жаңа ActivProgress қойындысы;
– Жетілдірілген оқушы жауабының жүйелерін (ОЖЖ) біріктіру.
ActivInspire Professional бағдарламасы
ActivInspire Professional Edition бағдарламасы ActivClassroom жүргізу
үшін қажетті барлық нәрсе және тағы басқаларды қамтиды.
Негізгі мүмкіндіктер
– Қос пайдаланушы режимі екі пайдаланушының оқытушы және оқушы
қаламдарын бөлек пайдалануына мүмкіндік береді;
– ActivBoard 500 Pro бағдарламасымен қалам және сенсор мүмкіндігін
пайдаланған кезде тақтада жұмыс істеу табиғи және сезімтал
сезіледі;
– Математикалық теңдеулер жасау және оларды флипчартқа қосу немесе
ActivExpression V2 бірге пайдалану үшін қолдануға икемді теңдеу
өңдегіш;
– Ендірілген веб-шолғыш флипчартқа веб-тораптардан тікелей мазмұн
ағынына мүмкіндік береді;
– Жеке оқу мүмкіндіктерін ActivExpression Learner Response
құрылғыларымен пайдаланыңыз;
– Оқушыларға арналған көптеген параметрлер, оның ішінде нақты
уақыттағы пікірлер және бағалаудан кейінгі жиынтық мәлімет дұрыс
бағытта екеніңізді білдіреді;
– Дыбысты жазу құралы мен бейнебетті жазу құралы сияқты бай
мультимедиялық қолдау;
– “Топтар” мүмкіндігі арқылы іскерлесуді және топ
жұмысын ынталандырады;
– Таңқалдырарлық қалыпты және қолтаңбаны тану құралдары;
– Кеңейтілген теңшеу мүмкіндіктері – жеке профайлды сабақ беру
мәнеріңізге және сабақ талаптарына сай етіп жасаңыз;
ActivInspire Personal бағдарламасы
ActivInspire Personal бағдарламасы оқытушыларға, оқушыларға және ата-
аналарға ActivInspire бағдарламасының мүмкіндіктерге бай ортасынан ақысыз
пайда табуға мүмкіндік береді!
Негізгі мүмкіндіктер:
– Алдын-ала дайындалған мазмұнды, оның ішінде дүниежүзінің жетекші
білім жариялаушыларынан қор көздерді қарау және ойнату мүмкіндігі;
– Microsoft PowerPoint™, Adobe™ және Smart Notebook™ сияқты басқа
бағдарламалар түрлерінен файлдарды және мазмұнды импорттау;
– Шырағдан, сиқырлы сия, сағат пен бояу құралын қоса арнайы құралдардың
сан алуан түрлері.
1.2.2 Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімі

Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімі Облыс білім беру
басқармасының Павлодар облыстық ақпараттық технологиялар орталығы КММ-ның
жеке өздік бөлімшесі болып табылады және тікелей Ақпараттық
коммуникациялық технологиялар бойынша директордың орынбасарына бағынады.
Бөлімше өз жұмысында КММ-ның басшыларының бұйрықтары мен шешімдеріне,
кәсіпорын саясатына, ұйымның менеджмент жүйелік құжаттарына, заңдық актілер
мен нормалық құжаттарға сүйенеді. Бөлімше жұмысы директор бекітілген
нормалық құжаттарына сәйкес орындалады.
Желілік және бағдарламалық жасақтау бөлімінің негізгі мақсаттары:
– білім беру ұйымдарының сайттарын құру және сүйемелдеу;
– Интернет-басылымдарды дайындау және жариялау;
– разработка и построение сетей;
– Интернет желісінің түрлі жүйелері мен сервистерін жобалу және
енгізу;
– заманауи ақпараттық технологиялар негізінде ортақ біртұтас
ақпараттық-білім беру кеңістік құру және оған қызмет көрсету;
– бағдарламалық қамтаманы (БҚ) сүйемелдеу.
– білім беру Интернет-сайттарын ақпараттық сүйемелдеу;
– облыстық телекоммуникациялық жобаларды, білім алушылар мен
білім беру қызметкерлері үшін он-лайн сабақтар ұйымдастыру және
өткізу.
Бөлім құрлымын және штат кестесін бөлім бастығы бекітеді. Бөлімше
құрлымына кіреді:
– бөлімше бастығы;
– инженер-электронщик;
– инженер-программист.
Инженер-электронщик – электрлі құрылғылардың дұрыс техникалық
эксплуатациялық жұмыс жасауын қамтамасыз етеді. Инженер-программист – КММ-
ның жұмысымен байланысты бағдарламалық қамтамасыздандыруды өндейді.
Облыс білім беру басқармасының Павлодар облыстық ақпараттық
технологиялар орталығы КММ Жндідік және бағдарламалық жасақтау бөлімінің
инженер-программист лауазымды инструкциясы.
Инженер-бағдарламашы мамандар категориясына жатады.
Қызметіне алынады:
- инженер-бағдарламашы I санатты лауазымға – жұмыс өтiлiне әдiс
талаптарды көрсетусiз жоғарғы кәсiби бiлiм (техникалық немесе инженерлiк-
экономикалық) немесе орташа кәсiби бiлiмі (техникалық немесе инженерлiк-
экономикалық) бар және жұмыс өтiлi 3 жылдан кем емес немесе орташа кәсiби
бiлiмң бар маман, 5 жылдан кем емес орнын басылатын басқа лауазым бар
тұлғаны тағайындайды;
- инженера-бағдарламашы III санатты лауазымға – жоғарғы кәсiби білімі
(техникалық немесе инженерлiк-экономикалық) бар және оқу барысында
жинақтаған мамандық бойынша жұмыс тәжірибесі немесе инженерлiк-техникалық
лауазымдарда бiлiктiлiк санатысыз жұмыс өтілі бар тұлғаны тағайындайды;
- инженера-бағдарламашы II санатты лауазымға – жоғарғы кәсіби
(техникалық немесе инженерлік-экономикалық) білімі бар және инженер-
бағдарламашы III санаттағы қызметінде немесе жоғары кәсіби білімі бар өтілі
3 жылдан кем емес басқа инженерлік-техникалық қызметтердегі жұмыс өтілі бар
тұлғаны тағайындайды;
- инженера-бағдарламашы I санаттағы лауазымға – жоғары кәсіби білімі
(техникалық және инженерлік-экономикалық) бар және инженер-бағдарламашы II
санаттағы қызметінде 3 жылдан кем емес жұмыс өтілі бар тұлғаны
тағайындайды.
Инженер-бағдарламашы жұмыс бағыттары:
1. Математикалық модельдер және экономикалық және басқа есептердiң
шешiмiнiң алгоритмдарын талдаудың негiзiнде алгоритмның орындауын мүмкiндiк
және есептеушi техниканың қаржысын тиiсiнше қойылған есеп, олардыңның
тестеуi және талқылау өткiзедi қамтамасыз ететiн бағдарлама өндейдi.
2. Информация өңдеуiнiң барлық кезеңдерi бойымен есептiң шешiмiнiң
технологиясын өндейдi.
3. Алгоритмдар және мәлiметтердiң құрылымдарының жазбасы үшiн
бағдарлама жасау тiлiнiң таңдауын жүзеге асырады.
4. Анықтайтын мәлiметтi, есептеушi техниканың қаржысымен жататын
өңдеуге, оныңның көлемдерi, құрылымды, макеттер және енгiзудiң сұлбасы,
өңдеу, сақтау және қорытынды, оныңның бақылауының әдiстерi.
5. Талқылауға бағдарламаларының әзiрлеуi бойымен жұмысты орындайды
және талқылау өткiзедi.
6. Олардың функционалдық тағайындауына бағдарламалардың сәйкестiгiнiң
өте толық тексеру қамтамасыз ететiн бақылау мысалдардың мәлiметтерiн көлем
және мазмұнды анықтайды.
7. Келiсiм бағдарламалардың iске қосуы және қойылған есептердiң жағдай
анықталатын бастапқы мәлiметтердi енгiзудi жүзеге асырады.
8. Мәлiметтердiң демалыстарын талдауды игерiлген негiз тiлiндегi
программасының түзетуiн өткiзедi.
9. Бағдарламалармен жұмыс бойымен нұсқау өндейдi, қажеттi техникалық
құжаттаманы ресiмдейдi.
10. Даяр программалық өнiмдердiң қолдануының мүмкiндiгiн анықтайды.
11. Бағдарламалар және программалық құралдардың енуiн бақылап отыруды
жүзеге асырады.
12. Бағдарламалардың дұрыстықтың автоматты тексеруiн жүйесi, бiр
үлгiдегi және үйреншiктi программалық қаржыларды өндеп енгiзедi, информация
өңдеуiнiң технологиясын құрайды.
13. Бiр iзге салу және есептеуiш процестердi типтелу арналған жұмысты
орындайды.
14. Тiзiмдемелер және үйреншiктi программалардың картотекаларының
жасауында, құжаттардың пiшiндерiн әзiрлеуге, жататын машина өңдеуiнде,
есептеушi техника қолдану облысын кеңейтуге мүмкiндiк беретiн
бағдарламалардың жобалауында араласады.
Инженер-бағдарламашы құқылы:
1. Оның белсендiлiк қатысты кәсiпорындардың басқаруының шешiмдерi
жобалармен танысулармен.
2. Мiндет осы ескерiлген осы нұсқаулармен сабақтас жұмысқа әбден
жетiлдiру туралы ұсыныстың басқаруы қарауғаны кiргiзу.
3. Өз құзыры шектерiндегi (оныңның құрылымдық бөлiмшелерi)
кәсiпорынның қызметiде кемшiлiк лауазымды мiндеттердiң жүзеге асыруын
процесте анықтаған барлық туралы өз тiкелей жетекшiсiне хабарласын және
олардыңның жоюы бойымен ұсыныс енгiзу.
4. Жеке сұрасын немесе ақпараттың бөлiмшелердiң мамандары және оныңның
лауазымды мiндеттерiнiң орындауы үшiн қажеттi құжат өз тiкелей жетекшiсiн
тапсырма бойымен.
5. Егер бұл құрылымдық бөлiмшелер туралы жағдай ескерсе жоқ болса,
онда олардыңның жетекшiлерiн рұқсаттан егер, - онда ол жүктелген есептердiң
шешiмiне (жеке) барлық құрылымдық бөлiмшелердiң мамандары баурау.
6.Олардың өз лауазымды мiндеттерiнiң орындауында өз тiкелей жетекшiсi,
жәрдемдесудiң көрсетуiн кәсiпорынның басқаруынан талап етiлуіне және дұрыс
айтады.
Инженер-бағдарламашы жауапты:
1. Осы лауазымдық нұсқаулық ескерiлген өз лауазымды мiндеттерiнiң
лайықсыз орындау немесе орындамауына,- қолданыстағы еңбек заңнамас ресей
федерациясы нақтылы шектердегi.
2. Құқық бұзушылықта, өз белсендiлiгiн жүзеге асырудың процесiнде
жетiлген,- қолданыстағы әкiмшiлiк, ҚР қылмыстық және азаматтық заң нақтылы
шектердегi.
3. Материалдық нұқсанның келтiруiне – Қазақстан Республикасы
қолданыстағы еңбек және азаматтық заң нақтылы шектерінде.

2 Электрондық оқулық туралы түсінік

2.1 Электрондық оқулықты пайдалану саласы

2006 жылдың 1 наурызындағы Қазақстан Республикасының Президенті
Н.Назарбаевтың халыққа жолдауында Электрондық үкімет жүйесін шұғыл енгізу
қажеттілігін әдейі басқа көрсеткім келеді деп нақты атап көрсеткен. Біз
электрондық үкіметпен ел басқарамыз, мемлекеттік органдарды тиімді
пайдаланамыз.
Электрондық оқулық пен оқытудың негізгі мақсаты: Оқыту процесін
үздіксіз және толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс
қабілетін дамыту. Білім берудің кез келген саласында ойлау жүйесін
қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Қазіргі уақытта электрондық WEB оқулықтың қандай екендігі туралы
біртұтас ой жоқ. Электрондық оқулық дегеніміз- мултимедиялық оқулық,
сондықтан электрондық оқулықтың құрылымы сапалы жаңа деңгейде болуға тиіс.
Электрондық оқулық оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалдарын іздеп
отырмай, өтілген және оқушының ұмытып қалған материалдарын еске түсіруге
зор ықпал етеді. Себебі, оқушының өзіне көрнекілік қолданған тиімді қажет
элементінің жанында жазуы болады.мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың
бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар және клиптер қажетті элемент болып
табылады. Бейнеклиптер уақыт масштабын өзгертуге және көріністерді тез
немесе жәй түрде көрсетуге пайдалы. Электрондық оқулық таңдап алынған
хабарды көшіруге мүмкіншілік туғызады. Электрондық оқулықтың ең қажет
элементі-аудиохабарлар. Мысалы: құстардың дауыстарына қарай құс екенін
ажырата білу,жүрек қағысын байқау.
Бір жағынан, электрондық оқулықтың келеңсіз жақтарыда бар. Бұл
психология- педагогикалық талаптардың, пәнаралық байланыстардың жоқтығы
сияқты. Тағы да бір ең үлкен кемшілігі –фрагменттік бағдарлама. Ол
материалды толық қамтуы немесе оқулықтарды толық аудару, берілген
материалдағы санитарлық, гигеналық нормалардың сақталмауы, компьютердің
графикалық мүмкіншілігінің қолданылуының нашарлығы және әлсіздігі.
Электрондық оқулық қазіргі замандағы оқытудың жаңа көзі болып
табылады  және де ол теориялық материалды меңгеруге, қалыптастыруға, алған
білімді тәжірибе жүзінде қолдана білу әдісі мен дағдысын бекітуге, өздік
бақылаудың әр түрлі түрлерін жүзеге асыруға, бақылауға арналған ақпараттық
орта.
Электрондық оқулық әдетте келесі  ірілендірілген компоненттерден
тұрады:
– курстың негізгі ақпарттық бөлімінен (тақырыптар мен
бөлімдер) құралатын презентациялық құраушыдан тұрады;
– алған білімді бекітетін жаттығулар;
– оқушылардың білімін объективті түрде бағалайтын тесттік
жұмыстар.
Электрондық оқулықтарды әзірлеуде алғашқы дағдыларын алу үшін, өзіндік
таңдалған мазмұнды іске асыру үшін ең лайықты құрылым суреттеуінен бастаған
қажет. Бұл үшін дәстүрлі және электрондық оқу құралдарының арасындағы
ұқсастықтарды пайдаланған ыңғайлы.  
Электрондық оқулықтарды қолданылу барысында оқушылардың сабаққа деген
қызығушылығының күрт артқандығы байқалады. Сондай-ақ мұғалімдерге де
өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан ала
алады. Заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім беруде элекрондық
оқулықтарды сабаққа пайдалану-оқытудың жаңа технологиясының бір түрі
ретінде қарастыруға болады. Ой-өрісі дамыған, шетелдік білім жүйесінен
қалыспайтын жас ұрпаққа білім беру жолындағы ортақ міндетті өз мәнінде
жүргізу үшін, бір-бірімізден тәжірибе алмасып, кемшілік-жетістіктерді айтып
отырсақ жұмысымыз өнімді болады деп ойлаймын.
Ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы
оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін
аткаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен
білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы,
Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтан оқыту әдісінің жедел
дамуына мүмкіндік туғызуда. Мулътимедиялық технологияның, компьютерлік
графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті
бейнелейтін виртуал жағдайға "ену" жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына
түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда
болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру
әдістеменің дамуына ықпал жасады.
Электрондық оқулықтармен жұмыс істеу барысында оқушыларда
(студенттерде) өз бетімен оқу, білім алу, өзін-өзі бақылау, берілген білім
саласында өзін дамыту және бағалау дағдысы қалыптасады. Бұл оқушылардың
болашақ мамандық саласында өзін-өзі тану және дайындалу кезіндегі негізгі
бағыт болып табылады.
Қоғамның қазіргі заман дәуіріндегі ғылыми-техникалық прогрестің
дамуына байланысты адам іс-әрекетінің барлық сферасында компьютерлік және
желілік технологиялардың бірігуінен пайда болған ақпараттық технологияны
пайдалану кең етек жайды. Қоғамды компьютерлендіру, техника құралдарының
белсенді түрде енуі оқу орны мен кез келген ғылым саласы алдыңда бірқатар
көкейкесті міндеттер қоюда.
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты: Оқыту үрдісін үздіксіз
және толық деңгейде бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін
дамыту.

2.2 Электрондық оқулықты сипаттау

Оның құрылымы:
▪ Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк
бағдарламасының негiзгi бағыттарының бiрi – оқыту процесiн
ақпараттандыру. Аталған бағытты жүзеге асыру үшiн жаңа буын
оқулықтарын электрондық түрге аудару қажет.
▪ Электрондық оқулықтың мазмұны пайдаланушылардың интелектуальдық
ойлау қабiлетiн дамытуға бағытталуы қажет және оның мына қасиеттердi
қанағаттандыруы жеткiлiктi: жинақтылық, жүйелiлiк, эстетикалық
көркемдiлiгi, жылдамдылығы және т.б.
▪ Электрондық оқулықтар ара қашықтықтан оқыту формасына негiзделiп
жасақталады және оны жүзеге асыру үшiн қолданылады.
▪ Осы уақытқа дейiн бақылаушы, жаттықтырушы, модельдеушi, дидактикалық
ойындар сияқты қолданбалы программалар қолданылып келдi. Бұл
программалар пайдаланушының өздiгiнен оқып-үйренуiне және өзiндiк
жұмыс жасау қабiлетiн дамытуға мүмкiндiк бередi.
▪ Электрондық оқулықты құрастырған кезде оның мәтiндiк ақпараттан гөрi
графиктiк ақпарат көбiрек қамтылуы керек, себебi ол пайдаланушының
ақпаратты тез, әрi көрнекi түрде қабылдауына жағдай жасайды.
Электрондық оқулыққа қойылатын талаптар:

▪ Жан-жақтылығы.
▪ Iзгiлiктiлiк. Онда кез келген орындаушы өзiне қажеттi бiлiмдi ала
алады.
▪ Бейiмдiлiгi. Ұсынылып отырған оқу материалы барлық орындаушылар үшiн
бiрмәндi болуы керек. Бiрақ оқу материалы әр түрлi формада берiлуi
мүмкiн.
▪ Модульдiк. Кез келген электрондық оқулықты дәстүрлi оқулықтар
негiзiнде құрылымын жасақтау.
▪ Экономикалық тиiмдiлiгi. Аталған оқулыққа сұраныс көп болуы қажет
және сәйкес түсетiн пайданы да қарастыру қажет.
▪ Тұтынушыға бағдарлау.
Компьютерлік оқу кұралы деп білім берудің компьютерлік технологиясын
кеңінен пайдалануға негізделген электрондық оқып-үйрену құралдарын айтады.
Өз функционалдық мүмкіндіктеріне қарай компьютер қәзіргі кезде оқытудың ең
керекті жабдығына айналды, бірақ оны тиімді түрде пайдалану жолдарының әлі
ашылмаған тәсілдері, күнделікті сабақгарға қолдану үшін әлі де айқындалатын
жақтары көп екенін ғалымдар да, мүғалімдер де жиі айтып келеді. Соңғы
кездегі компьютерлердің көптеп қолданысқа енуі бүл щюблеманың өте өзекті
мәселеге айналғанын тағы да дәлелдеп отыр.
Қәзіргі кезде негізінен білім жүйесінің барлық сатылары үшін
электронды оқулықтар жасаумен шүғылданып келеді. Электронды оқулық оқушы
үшін дайын материал. Оқушылар үшін электрондық оқулық- мектепте оқыған
жылдардың барлығында да өздері толықгырып отыра алатын және нәтижелік
эмтиханға дайындалуға көмектесетін мәліметтер базасы болып келеді.
Электронды оқулықтармен жұмыс істеу әрбір оқушының өз мүмкіндігін есепке
ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Электрондық оқулық - электрондық оқулық басылымы және электрондық
басылым ресми анықтамаларынан негізделген электронды оқулық ұғымы кеңейту
жєне айқындау қажет.
Электрондық оқулық - оқу әдебиетіндегі жаңа жанры.Электрондық оқулық
(тіпті ең жақсы) кітаптың орнын ауыстырмайды және ауыстырмау тиіс. Әдеби
туындыларды экранизациялау басқа жанраға жатады, дәл осылай электрондық
оқулықта тағайындау туындыларының жетілген жаңа жанрына жатады. Электрондық
оқулық (сурет 2.1) барысы оқулар және әдеттегі оқулық зерттеуінің тек қана
емес тиісті емес ауыстыру (барлық оқиғаларда біз кез келген жанр жақсы
үлгілерін түсінеміз), ал қарама-қарсы, кітаптың артынан кірісу оқушыны
түрткі болу.

Сурет 2.1 Оқыту технологияларына байланысты түсініктер

Электрондық оқулық жасауына арналған нақ сондықтан жақсы оқулық
жеткіліктісіз алу, навигациямен оның жабдықтау (гипермәтінді жасау) және
бай көрнекті материалмен (құрал мультимедисымен қоса) және компьютер
экранында іске асыру. Электрондық оқулық суреттермен мәтінге емес тиісті,
анықтамаға айналдырылмауы керек .
Электрондық оқулық түсіну және есте сақтауды жеңілдетуге барынша көп
тиісті (және де белсенді) маңызды ұғымдардың, бекітулердің және үлгілер ең,
басқа оқу процесіне қатыстыра, әдеттегі оқулық, адамдық борыш
мүмкіншіліктері болғанмен, сонымен қатар, есту жєне қызу жад, сонымен қатар
компьютерлік түсіндірулер қолдана алады.

3 Қолданылатын технологиялар

3.1 Сайт құрудың әдістері

Сайтты құру – бұл кәсіпқой емес адамның көзқарасымен бірінші рет
ойлайтындай сондай оңай процесс емес. Желідегі қолданушылардың назарын
аударатын сонымен қатар түрлі іздеу жүйелердегі жоғары талаптарды
қанағаттандыра отырып эффективті сайт құру кез келген жасаушының қолынан
келе бермейді. Үнемі сайт құрудың жаңа технологияларына ие бола отырып өз
білімдерінді шыңдау керек.
Сайттар құрудың заманауи технологиялары оларға салынған қаражатты тез
ақтайтын, оның иесіне сайтты маркетингтік құрал сонымен бірге қажетті
ақпаратты тарату құралы ретінде қолдану жаңа мүмкіндіктер беретін веб-
ресурстарды құруға мүмкіндік береді.
Сайттар құрудың заманауи технологиялары
Веб-сайттарды құрудың түрлі технологияларын иелену тек қана маманның
қолынан келеді, ол үшін сайттарды құру – әрбір күнгі еібек. Тапсырыс беруші
талаптарын қанағаттандыратын нәтижелерге қол жеткізу үшін сайттарды құрудың
қандай технологияларын жетік меңгеру керек?
• PHP-скрипт – веб-сайттарды құрудың технологиялары ішінде ең
әйгілі технологиялардың бірі; PHP (ағылш. PHP: Hypertext Preprocessor —
PHP: еренмәтінді алдын-ала үдірістегіш) — Веб-серверде HTML беттерін құру
және дерекқормен жұмыс істеуге арналған скрипті бағдарламалау тілі. Қазіргі
күндерде хостинг қызметін ұсынатындардың көпшілігімен қолданады. LAMP веб-
торап жасауға арналған стандартты жинақталымына енеді. Тілдің оңайлығы,
орындалу жылдамдығы, функциялық байлығы және PHP негізіндеге әуелгі
кодтардың кеңге таралуының арқасында PHP тілі Торда программалау саласында
ең белгілі тілдердің бірі боп есептелінеді (JSP мен ASP-де қолданылатын
тілдермен қатар). Бұл тілдің айрықшылығы ядро мен соған қосылатын
модульдарында. Соңғылары дерекқор, сокет, динамикалық графика,
криптографиялық кітапханалар, PDF форматты құжаттармен және т.б. жұмыс
істеуге арналған. Бұндай модульды қалаған адам дамытып қоса алады.
Модульдардың саны бір неше жүз болғанымен, стандарттық жабдықтауға тек
жақсы нәтиже көрсеткен бір неше оны ғана кіреді. PHP интерпретаторы веб-
серверге не арнайы сол сервер үшін жасалған модуль арқылы (мысалы, Apache
әлде IIS), не CGI-қосымшасы ретінде қосылады. Бұған қоса, UNIX, Linux,
Windows және Max OS X амалдық жүйелерінде әкімшілік тапсырыстарын атқаруға
пайдаланылуы мүмкін. Бірақ PHP тілі бұл салада кең өріс алмаған, бұған
қарағанда Perl, Python және VBScript тілдері айтарлықтай нәтиже көрсетіп
отыр. Тілдің синтаксисі Си тәріздес. Ассоциаттивтік массивтар мен foreach
циклі секілді кейбір элементтері Perl тілінен алынған. Қазіргі заманда PHP
жүздеген мың дамытушылармен пайдалануда. Интернет желісі сайттарының 5-тен
бірі осы тілде жазылған. PHP дамытушылар тобы тідің ядросы, қосымшаларымен
жұмыс істейтін, соған қатар PEAR не тілдің құжаттамасы сияқты байланысты
жобалармен айналысатын көптеген адамдардан тұрады.
• Java Script – сайт құру процесінде үнемі жетілдірілетін
технология; JavaScript - бұл қолданушы жағындағы бағдарламалау тілі ғана
емес. JavaScript негізгі идеясы HTML-контейнерлерді HTML-беттерін қарау
барысында оның атрибуттары мен қасиеттерін өзгертуге болады. Сонымен
бірге беттерді қайта жүктеу қажет емес.
• HTML – кейін кез келген браузерде оңай оқылатын мәтін беттерін
ұүруға қажетті технология; HTML (HyperTextMarkupLanguage) – бұл құжаттарды
кодтау үшін қолданылатын гипертекстік белгілеу тілі. HTML ді көбі
программалау тілі деп ойласа да, бұл программалау тілі емес. HTML – мәтінді
белгілеу тілі.
• МҚБЖ және MySQL – құрылымдық қорлармен жұмысқа арналған
технологиялар. MySQL – дүние жүзінде ең көп қолданылатын, қайнары тегін
және ашық, реляцияланған мәліметтер қоры жүйесі (RDBMS). Серверлік
бағдарлама ретінде, бірнеше қолданушыларға бірнеше мәліметтер қорын
қолдануды қамтамасыз етеді. MySQL сөзіндегі "My" сөзі, бағдарлама жасаушысы
Майкл Видньюс-тың (Michael Widenius) қызының аты - "My" сөзінен алынған. Ал
SQLфразасы - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ақтөбе орман шаруашылығы КММ
ТӘЖІРИБЕ КҮНДЕЛІГІ
Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы
Қазынашылық басқармасының ашылуы
Әлеуметтік қорғау мәселелері бойынша басқармасы
Білім беру жүйесін басқарудың теориялық аспектілері
АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ
Тұрақты экономикалық өсу жағдайындағы инвестициялық жобалардың және оларды басқару
Жаңа әлеуметтік – мәдени жағдайда оқырмандарға қызмет көрсету
Қарағанды облысындағы музей ісінің қалыптасуы
Пәндер