Тахеометрлік түсіріс

1. Тахеометр.
2. Тахеометрлік түсіріс.
3. Электронды тахеометр.
4. Тахеометрлік жүріс.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер

Тахеометр (грек. tachyc, tacheos – шапшаң және …метр) – тахеометрлік түсіру кезінде қолданылатын геодезиялық аспап. Тахеометр арқылы белгілі бір нүктенің (пикеттің) бақылаушы тұрған (прибор орналасқан) нүктемен салыстырғандағы горизонталь және вертикаль бұрыштары, қашықтығы және өсімшесі (h) анықталады.
Тахеометриялық түсірісте түсірілетін нүктеде тұрған рейкадағы аспаптың дүрбісімен бір рет нысаналау арқылы осы нүктенің координаталарын, яғни бағытын, арақашықтығын және салыстырмалы биіктігін анықтайды. Демек, тахеомертлік түсірістің мәні аспаптың нысаналау осінің бір жағдайында вертикаль бұрышты v, горизонталь бұрышты β және рейкадан қашықтық өлшеуіш жіптерінің аралығындағы бөліктер санын есептеуден тұрады. Осы мәліметтер арқылы нүктенің кеңістіктегі координаталарын есептеп шығарады.

1.Нұрпеиісова М.Б. Геодезия - Оқулық. Алматы: «ЭВЕРО» баспаханасы, 2005.

Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Геодезия және құрылыс кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Тахеометрлік түсіріс.

Орындаған: Тұрғазы Ж
Топ: ГК-407
Тексерген: Кудеринов С.М.

Семей 2015 ж.
Жоспар.
1. Тахеометр.
2. Тахеометрлік түсіріс.
3. Электронды тахеометр.
4. Тахеометрлік жүріс.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.

Тахеометр (грек. tachyc, tacheos - шапшаң және ...метр) - тахеометрлік түсіру кезінде қолданылатын геодезиялық аспап. Тахеометр арқылы белгілі бір нүктенің (пикеттің) бақылаушы тұрған (прибор орналасқан) нүктемен салыстырғандағы горизонталь және вертикаль бұрыштары, қашықтығы және өсімшесі (h) анықталады.
Тахеометриялық түсірісте түсірілетін нүктеде тұрған рейкадағы аспаптың дүрбісімен бір рет нысаналау арқылы осы нүктенің координаталарын, яғни бағытын, арақашықтығын және салыстырмалы биіктігін анықтайды. Демек, тахеомертлік түсірістің мәні аспаптың нысаналау осінің бір жағдайында вертикаль бұрышты v, горизонталь бұрышты β және рейкадан қашықтық өлшеуіш жіптерінің аралығындағы бөліктер санын есептеуден тұрады. Осы мәліметтер арқылы нүктенің кеңістіктегі координаталарын есептеп шығарады.
Тахеометриялық түсірісте жергілікті жердің топографиялық нысаны түсірілетін нүктелердің барлық үш координаталарын есептеп шығаруға мүмкіндік беретін мәліметтерді жинайтын далалық жұмыстар мен планды сызу және есептеп шығарулардан тұратын ғылыми өңдеу жұмыстары нәтижесінде жасалынады.

Тахеометрлік түсіріс
Тахеометрлік түсіріс - топографиялық түсірістің бір түрі. Бұл түсірістің нәтижесінде ситуация мен рельеф бейнеленген план алынады. Тахеометрия деген сөз грек тілінен аударғанда тез өлшеймін деген мағынаны береді. Бұл түсірісте жер бетіндегі әр нүктенің пландық және биіктік орнын көру дүрбісін рейкаға бір-ақ қаратып анықтайды, мұнда бір мезетте арақашықтықты, горизонталь бұрыштарды және вертикаль бұрыштарды немесе өзара биіктікті өлшеп алады. Осы себептен өлшеуге кететін уақыт азайып,өлшеу жылдамдығы артады. Тахеометрлік түсірістің аспаптарына теодолиттермен қатар, тахеометр деп аталатын арнайы аспаптар жатады.
Тахеометрлік түсірістер кішігірім жердің ірі масштабты планын алу үшін қолданылады. Құрылыс салынған жерлерді, жол ізденісінде трасса бойын түсіргенде және т.б. бұл түсірісті қолдану тиімді.
Тахеометрлік түсірісте өзара биіктікті анықтау үшін тригонометриялық нивелирлеу әдісі қолданылады.
Тахеометрлік түсірістің ізденіс кезіндегі негізгі түсіру масштабтары: 1:500, 1:1000 және 1:2000. Бұл масштабтар қызметіне, жобалау кезеңіне, сондай - ақ рельефтің және ситуацияның өзгеруіне байланысты таңдалынады:
Масштаб 1:500 рельеф қимасының биіктігі 0,25-0,50 м - қала көшелері мен жолдарын, уақытша және азаматтық құрылыстарды, кішігірім карьерлерді және топырақ үйінділерін жобалағанда жасалатын план алу үшін қолданылады.
Масштаб 1:1:1000 рельеф қимасы 0,5-1,0 немесе масштабы 1:2000 рельеф қимасы 1,0-2,0 - суағызғыш жүйелерінің топографиялық планын, жерді тегістеуде, әртүрлі деңгейдегі көлік жолдары торабын, көпір өткелдерін, күрделі жерлерді (терең жыра, сырғымалы жерлерді, карстарды және т.б.), жол - құрылыс материалдар қазбасын түсіретін пландарда қолданылады.
Тахеометрлік топографиялық түсіру инженерлік 1:500 - 1:5000 масштабында қолданылады.
Нүктелердің жер беті биіктігі бойынша және пландағы орналасуларын олардың горизонтальды және вертикалды бұрыштары мен ара қашықтығын бір уақытта өлшеу арқылы анықтайтын әдіс. Тахеометрияда айналма тахеометр немесе тахеометравтомат деп аталатын аспап қолданылады. Олардың көмегімен іздеген шаманы есептемей-ақ табуға болады.

Электрондық тахеометр - жер бетінде горизонталь , бұрышты горизонталь арақашықтықты және биікайырымды өлшеуге арналған топографиялық электрондық-оптикалық аспап. Электрондық тахеометрдің құрылымында кодтық теодолит пен шағын жарық қашықтық өлшеуіш біріктірілген. Көздеу нысанасы ретінде шағын габаритті призмалық шағылдырғышы бар арнайы қада қолданылады. Өлшеу процесі автоматтандырылған. Арақашыктықты, горизонталь және вертикаль бағыттарды өлшеу нәтижелері электрондық цифрлық таблода көрінеді және бір мезгілде ақпаратты жинағышта тіркелуі мүмкін. Перфорациялық тіркеудің мәні далалық өлшеу аспабының мамандандырылған электрондық есептеу машинасымен қосылуында, ол дала өлшеулерінің мәліметтері бойынша автоматты түрде жергілікті жердің түсіру планын сызады.
Цифрлық таблоға берілетін жедел ақпараттың және жадыдағы ақпараттық жинағышқа шығарылуына мүмкіндік бар.
Қазіргі заманғы электронды тахеометрлер тек техникалық сипаттамалары және конструкциялық ерекшеліктерімен ғана ерекшеленіп қоймай, ол әр түрлі салада қолданылумен ерекшелінеді. Сондықтан тахеометрлерді арнайы бір тапсырманы шешуге байланысты талдауға болады. Бұл кезде оның дәлдігі мен өлшеу қашықтығы айрықша рөл атқарады. Мысалы, көп кездесетін далалық жұмыстардда жай механикалық тахеометрлер қолданылады. Ал кейбір күрделі жағдайларда ,мысалы мұнай құбырының автомагистральдарын жүргізу кезінде жарық шағылыстыратын құрылғыны автоматты түрде іздеп табатын роботтандырылған тахеометрлер қолданған өте тиімді.
Жай тахеометрлердің бұрыштық өлшеу дәлдігі 5''-6'', ал сызықтық өлшеу үшін 3мм+3 ррм болады. Тахеометрмен өлшеу қашықтығы 500-1000 м-ден аспауына қарамай, кейде одан да алыс қашықтықтарды өлшеуге тура келеді. Сондықтан бүгінгі де дәлдігі 2 мм+2ррм 3000-4000м қашықтықты алатын қашықтық өлшеуіш ең нәтижелісі болып табылады. Бұл параметрлер болашақта барлық тахеометрлер үшін стандарт болуы керек.
Көптеген тахеометр модельдерінің ішкі реттейтін бақылаушысы бар, ол пернелер тақтасымен басқарылады. Пернелер тақтасы сандық немесе әріптік сандық болуы мүмкін. Кейбір тахеометр моделінің екі жағындада пернелер тақтасы бар. Пернелер тақтасының саны (10-нан 30ға дейін), тахеометрдің мүмкіндігіне байланысты.
Қазіргі таңда электронды тахеометрлердің қолдану саласына, дәлдігіне және орындалатын функциясына байланысты үш топқа бөлінеді:
Жай электронды тахеометр;
Орташа класты э.т.;
Сервожетекпен жабдықталған(роботталған)тахеометрл ер.
Жай э.т. - бұл аспап, дәстүрлі геодезиялық өлшеулерді орындауға арналған аспаптар. Деректерді ішкі немесе қосымша жадқа жазады. Мұндай аспаптардың бұрыштық қателігі - 5''-6'', ал арақашықтікі 3-5 мм құрайды. Бір призма бойынша арақашықтықты өлшеу 1100-1500 м құрайды.
Екінші типті э. Т. Орташа класты аспаптар жатады(Leica, Nikon, Trimble). Бұл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.